А 31Айсин М. Ж., Алиева Г. К. Жануарлар морфологиясы. Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2016. – 237 бет



Pdf көрінісі
бет146/162
Дата05.02.2024
өлшемі6.78 Mb.
#490901
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   162
aisin m g, alieva g k ganuarlar morfologiysj

сыртқыақ зат (substanlia alba) және ішкі сұр зат (substantia grisea) көрінеді. 
Жұлынның ортасында жұлын сұйығы ағып жататын орталық жұлын 
өзегі(canalis centralis) болады. Орталық өзекті қоршай пішіні “Н” әрпіне 
ұқсаған сұр зат орналасады. Сұр затта сұр дәнекерлік (comissura grisea) 
арқылы өзара жалғасқан оң және сол дорсальды, латеральды(жұлынның 
мойын 
бөлімінде 
болмайды) 
және 
вентральды 
сұрзаттық 
мүйіздерді(бағандарды) — columna grisea dorsalis, lateralis et ventralis — 
ажыратады. Сұр затты жұлынның орталықтарын түзетін нейроциттер және 
олардың миелинсіз (үлпексіз) сұр жүйке талшықтары мен жүйкелік глия 
құрайды. Сұр затты сыртынан жұлынның ақ заты қоршап жатады. Ақ затты 
жүйкелік тітіркеністерді өткізу арқылы жұлын сегменттерін өзара немесе 
оларды ми орталықтарымен жалғастыратын миелинді (үлпекті) жүйке 
талшықтары мен олардың аралықтарындағы жүйкелік глия құрайды. 
Орталық дорсальды сай мен вентральды саңылау және сұр заттың 
дорсальды, вентральды мүйіздері жұлынныңақзатын дорсальды, латеральды 
жәневентральды арқаншаларға(funiculus dorsalis, lateralis et ventralis) бөледі. 
Ақ затта жұлынның сегменттерін өзара байланыстыратын қысқа өткізкіш 
жолдармен жұлын сегменттерін ми орталықтарымен байланыстыратын ұзын 
өткізгіш жолдарболады. 


217 
Жұлынның сұр заты өз кезегінде нейроциттер, жүйке талшықтары және 
нейроглиялық құрамы бойынша бір-бірінен анық ажыратылатын бөліктерге 
бөлінеді. Сұр заттың дорсальды мүйізінде: кеуекті қабат, желатин тәрізді зат
дорсальды мүйіздің өзіндік ядросы және кеуде ядросы бөліктері ажыратылады. 
Жұлынның ақ заты миелинді жүйке талшықтарынан және олардың 
аралықтарындағы тіректік қызмет атқаратын нейроглиядан құралған. Миелинді 
жүйке талшықтары жұлын сегменттерін жалғастыратын қысқа өткізгіш 
жолдарды және жұлын сегменттерін ми бөлімдерімен байланыстыратын ұзын 
өткізгіш жолдарды жасайды. Жүйке толқынын өткізу бағыттарына қарай, олар 
орталыққа тепкіш (афферентті) және орталықтан тепкіш (эфферентті) өткізгіш 
жолдар болып бөлінеді.  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет