ӨЗ БЕТІНШЕ ЖҰМЫСҚА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

238
239
С) Демаркетинг;
D) Демеуші маркетинг;
Е) Ынталандырушы маркетинг.
7. Əлеуетті сұранысқа сай келеді:
А) Конверсионды маркетинг;
В) Дамытушы маркетинг;
С) Демаркетинг;
D) Ремаркетинг;
Е) Синхромаркетинг.
8. Толық сұранысқа сай келеді:
А) Конверсионды маркетинг;
В) Ынталандырушы маркетинг;
С) Демеуші маркетинг;
D) Ремаркетинг;
Е) Синхромаркетинг.
9. Қай пікір «сатып алушы нарығындағы» жағдайды 
сипаттайды:
А) Сұраныс ұсыныстан едəуір артады;
В) Ұсыныс сұранысқа сəйкес келеді ( нарықтық тепе-теңдік);
С) Ұсыныстың сұраныстан артуы;
D) Сатып алушылар тауарды белсенді түрде іздестіруді жүзеге 
асырады; 
Е) Сатып алушылар өзара бəсекеге түседі. 
10. Маркетингті басқарудың қандай тұжырымдамасы мына 
факторлардың теңгерілімін талап етеді: фирманың табысы, сатып 
алушылардың қажеттіліктері, қоғамның мүддесі:
А) Өндірістік;
В) Өтім;
С) Əлеуметтік-этикалық маркетинг;
D) Тауарлық;
Е) Маркетингтік. 
11. Маркетинг кешенінің элементтері — бұл: 
А) Өндіріс, тарату, айырбас жəне тұтыну;
В) Тауар, баға, жылжыту жəне өткізу;
С) Өнім, тарату мен өткізу əдістері;
D) Сұраныс, ұсыныс, баға;
Е) Өндіріс жəне өтікізу.
12. Маркетингті сəтті енгізуге қажетті негізгі жағдайлар:
А) Олигополиялық нарық;
В) Бəсекелестік, сыртқы жəне ішкі ортадағы əрекет еркіндігі, 
сатып алушылар нарығы; 
С) Сатушы нарығы;
D) Монополиялық нарық;
Е) Нарықты сегменттеу.
13. Сатушы ынталандыру мен жарнамаға басты назар аударатын 
кəсіпорын маркетингі басқарудың қандай тұжырымдамасын ұста-
нады:
А) Өндірістік;
В) Маркетингтік;
С) Қарқынды, коммерциялық күш салулар;
D) Тауарлық;
Е) Əлеуметтік-этикалық маркетинг.
14. «Сатушы нарығындағы» жағдайды қандай пікір сипаттайды:
А) Сұраныс ұсыныстан елеулі түрде артады;
В) Сұраныс ұсынысқа сай (нарықтық тепе-теңдік);
С) Ұсыныстың сұраныстан артық болуы;
D) Тұтынушылар тауарды белсенді түрде іздестіруді жүзеге 
асырады;
Е) Сатушылар өзара бəсекеге түседі. 
15. Ағымдық өнімді өндіру барысында фирма қандай маркетинг-
тік тұжырымдаманы ұстанады:
А) Өндірістік;
Б) Тауарлық;
С) Маркетингтік;
D) Əлеуметтік-этикалық маркетинг; 
Е) Өткізу. 
16. Маркетинг қандай жүйені білдіреді:
А) Өндірістік;
В) Өндірістік-өткізу;
С) Өткізу;

240
241
D) Басқару;
Е) Өндірістік-қаржылық.
17. Маркетингтің ортақ мақсаттары туралы келесі пікірлердің 
қайсысы дұрыс болып табылады:
А) Барынша көп табыс алу;
В) Барынша көп тұтынушылық қанағаттандыруға қол жеткізу;
С) Барынша көп өткізуге қол жеткізу;
D) Қысқа мерзімді табысты барынша көбейту; 
Е) Нарық үлесін арттыру.
18. Маркетингтің негізгі мақсаты — бұл: 
А) Мүмкіндігінше көп тауарды өндіру; 
В) Тұтынушылардың талаптарын тауып, олардың мəселелерін 
қанағаттандыру мүмкіндіктерін анықтау; 
С) Тауар өтімін барынша арттыру; 
D) Өнімнің тиімді жарнамасын жүргізу; 
Е) Жақсы қазмет көрсетуді қамтамасыз ету. 
19. Маркетинг кешені — бұл:
А) Фирманың тауар саясаты;
В) Баға саясаты;
С) Marketing mix; 
D) Коммуникация мен дистрибуция саясаты;
Е) Тауарды тарату саясаты. 
20. Қандай функция маркетинг функциясы болып табылмайды:
А) Фирманың өндірістік-өткізу қызметінің сараптамасы; 
В) Нарықты кешенді зерттеу;
С) Фирманың маркетингтік қызметін бақылау;
D) Фирманы материалдық-техникалық ресурстармен қамтама-
сыз ету;
Е) Сұранысты қалыптастыру жəне өткізуді ынталандыру.
21. Маркетингтің негізгі тұжырымдамаларын атаңыз:
А) Тауарлық тұжырымдама;
В) Өткізу тұжырымдамасы;
С) Маркетинг тұжырымдамасы;
D) Өндірістік тұжырымдама;
Е) Тауарлық, өткізу, өндірістік, маркетингтік тұжырымдамалары 
жəне əлеуметтік-этикалық маркетинг.
22. Тауарды үздіксіз жетілдіру маркетингтің қандай тұжырым-
дамасына тəн:
А) Тауарлық;
В) Өндірістік;
С) Өткізу;
D) Маркетинг;
Е) Əлеуметтік-этикалық маркетингке.
23. Ішкі маркетинг — бұл:
А) Сыртқы, əлемдік нарықтағы қызмет;
В) Тауарды тұтынушыға дейін жеткізу, клиенттермен байланыс 
ұйымдастыру жəне сауда делдалдары арқылы нарықты зерттеу;
С) Қызметкердің өз маркетинг қызметінің əрекетін ұйымда-
стыруы; 
D) Нарыққа ену бойынша қызмет:
Е) Жергілікті нарықтағы қызмет.
24. Алға қойған мақсаттарға өзгеретін факторлардың жиынты-
ғына манипуляция жасау арқылы жетуге болады, бұл:
А) Маркетинг кешені;
В) Маркетингтік зерттеу;
С) Маркетинг технологиясы;
D) Маркетингтік орта;
Е) Маркетинг тұжырымдамасы.
25. Тұрақсыз сұраныстың құбылмалығын тегістеу əдістерін із-
деуді қамтитын маркетинг қалай аталады?
А) Демеуші;
В) Демаркетинг;
С) Ремаркетинг;
D) Синхромаркетинг;
Е) Конверсионды.
26. Маркетингтің «4 Р» туралы келесі пікірлердің қайсысы дұ-
рыс:
А) Бұл фирманың қызметіне арналған 4 шектеу; 
В) Бұл компаниялар алдына қоятын 4 мақсат;
С) Бұл жылжытудың 4 жолы;
D) Бұл өткізуді ынталандырудың 4 құралы;
Е) Бұл маркетинг кешенінің 4 элементі.

242
243
27. Мына түсініктердің қайсысы маркетингтің анағұрлым кең 
таралған анықтамасына кірмейді:
А) Мұқтаждық;
В) Тауар;
С) Позициялау;
D) Қажеттіліктер;
Е) Айырбас.
28. «Тауарды емес, клиентті жақсы көріңдер» деген сөз тіркесі 
қандай тұжырымдамаға жатады:
А) Тауарды жетілдіру тұжырымдамасы;
В) Коммерциялық күш салуды қарқындату тұжырымдамасы;
С) Əлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасы;
D) Маркетинг тұжырымдамасы;
Е) Өндірістік.
29. Маркетинг анықтамасының қайсысы дұрыс:
А) Өндіріс пен сауданы мемлекеттік басқару;
В) Фирманың экономикалық жəне қаржылық əлеуеті;
С) Қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған қызмет;
D) Басқару туралы ғылым;
Е) Тұтынушылар құқығын қорғауға бағытталған қоғамдық 
қозғалыс.
30. Сыртқы маркетинг — бұл:
А) Сыртқы, əлемдік нарықтағы қызмет;
В) Тауарды тұтынушыға дейін жеткізу, клиенттермен жəне сау-
да делдалдарымен байланыс ұйымдастыру жəне нарықты зерттеу;
С) Өз маркетингтік қызметтегі қызметкерлердің қызметін 
ұйымдастыру;
D) Нарыққа ену бойынша қызмет;
Е) Жергілікті нарықтағы қызмет.
31. Аталған зерттеу əдістерінің қайсысы кабинеттен тыс əдіске 
жатады:
А) Анықтамалық əдебиеттер сараптамасы;
В) Тауарларды сынау мақсатында сатулар;
С) Статистикалық мəліметтерді зерттеу;
D) Фирманың есеп берулері;
Е) Компанияның мұрағаттары. 
32. Алғашқы ақпарат — бұл: 
А) Маркетингтік зерттеу барысында бірінші кезекте жиналатын 
ақпарат;
В) Қандай да бір нақты мақсат үшін бірінші рет жиналған ақ-
парат;
С) Бұрын басқа мақсаттарға жиналған, бір жерлерде бар ақ-
парат;
D) Туынды ақпарат;
Е) Ішкі ақпарат.
33. Бақыланатын жағдайларда бір немесе бірнеше фактордың 
өзгеруі кезіндегі алғашқы мəліметтерді жинау əдісі:
А) Сауалнама;
В) Бақылау;
С) Эксперимент;
D) Имитация;
Е) Фокус-топ.
34. Маркетингтік зерттеулердің реттілігі туралы пікірлердің 
қайсысы дұрыс:
А) Алғашқы мəліметтер барлық уақытта қажет емес, фирмалар 
көбіне өз мəселелерін онсыз да шешеді;
В) Екінші мəлімет бірінші ақпаратты сараптағаннан кейін 
зерттеледі;
С) Бірінші ақпарат екіншісінен бұрын зерттеледі;
D) Зерттеу мəселесі анықталғаннан кейін, ұсыныстар туындай-
ды;
Е) Маркетингтік зерттеулер оларды өткізу əдістерін таңдаудан 
басталады.
35. Маркетинг мынадан басталады:
А) Тауарды жасаудан жəне өндіруден;
В) Нарықты зерттеу мен тұтынушылардың сұранымдарынан; 
С) Ақпараттық жарнамадан;
D) Тауарды өткізуді ынталандырудан; 
Е) Нарықты сегменттеуден.
36. Екінші ақпараттың құндылығына мыналар жатады:
А) Қарама-қайшы мəліметтердің жоқтығы; 
В) Жинау методологиясы белгілі;

244
245
С) Басқалар үшін құпиялықты қамтамасыз етеді;
D) Арзан ақпарат;
Е) Жоғары сенімділік.
37. Мəселені анықтау үшін алдын ала ақпараттар жинау мақ-
сатында өткізілетін маркетингтік зерттеу — бұл:
А) Далалық зерттеу;
В) Казуалдық зерттеу;
С) Суреттеушілік зерттеу;
D) Барлаушылық зерттеу;
Е) Эксперимент.
38. Маркетингтік зерттеу нəтижелері мынандай түрде берілуі 
мүмкін:
А) Есеп беру;
В) Баяндама;
С) Шолу;
D) Сөйлеу;
Е) Баспасөз-конференциясы.
39. Формасы бойынша ауызша, телефонмен, жазбаша деп бөледі:
А) Бақылау;
В) Эксперимент;
С) Сауалнама;
D) Имитация;
Е) Фокус-топ. 
40. Бақылау əдісі:
А) Екінші мəліметтерді жинаумен салыстырғанда едəуір қымбат 
тұрады; 
В) Мəселені зерттеу əдісінің ең қарапайым, арзан түрі;
С) Ақпарат жинау үшін тұтынушылардың арасында сауалнама 
жүргізуді талап етеді;
D) Демография жəне еңбекпен қамту мəселелерін зерттеу үшін 
қолданылады;
Е) Бірінші мəліметтерді жинау үшін сирек қолданылатын əдіс.
41. Жиналған ақпаратты сараптаудың алғашқы кезеңі нені та-
лап етеді:
А) Жинауды;
В) Зерттеуді;
С) Қайта өңдеуді;
D) Жинақталған мəліметтерден қажетті ақпараттарды алуды;
Е) Талдауды. 
42. Маркетингтік зерттеу түрлерінің қайсысы қалыптасқан 
пікірді, сенімді ұстанымды немесе көзқарасты нығайтуға арнал-
ған:
А) Ақтаушы;
В) Суреттеушілік;
С) Барлаушылық;
D) Эксперимент;
Е) Ағымдағы. 
43. Қандай да бір алдын-ала мəліметтерді жинауды қарастыратын, 
мəселенің ақ-қарасын ажыратуға көмектесетін, бəлкім гипотеза 
қалыптастыруға көмектесетін маркетингтік зерттеудің мақсаты:
А) Суреттеушілік; 
В) Эксперименттік;
С) Іздестіру;
D) Болашақты;
Е) Ғаламдық. 
44. Халықтың зерттелетін əрбір элементінің бірдей таңдалу 
мүмкіндігі бар. Бұл таңдаудың қай түрі:
А) Стратифицирленген;
В) Ұялы;
С) Қарапайым кездейсоқ;
D) Қабатталған;
Е) Квоталық.
45. Зерттелетін құбылыстың қалыптасқан заңдылықтарының 
дамуы мен олардың болжанған болашаққа таралуына негізделген 
əдіс:
А) Модельдеу;
В) Экстраполяция;
С) Эксперттік бағалау; 
D) «Дельфи» əдісі;
Е) Имитация.

246
247
46. Ішкі ақпарат көздеріне жатпайды:
А) Статистикалық есептілік;
В) Бухгалтерлік есептілік;
С) Кəсіпкерлер одағының хабарламасы;
D) Өндірістік есептілік; 
Е) Қаржылық есептілік.
47. Маркетинг кешенін жасау — бұл:
А) Маркетингтік зерттеулердің бастапқы кезеңі;
В) Маркетингтік зерттеулердің соңғы кезеңі;
С) Маркетингтік зерттеулердің қорытындысы;
D) Сатудан кейінгі қызмет көрсету;
Е) Тауар жылжыту.
48. Маркетингтік зерттеулердің мақсаттарына жатпайды:
А) Нарықтық мүмкіндіктер мен фирманың қатынастарын зерт-
теу; 
В) Ақпарат көздерін сұрыптау;
С) Өнімді таратудың тиімді жолдарын анықтау;
D) Фирманың тұтынушыларын зерттеу;
Е) Жабдықтаушыларды зерттеу. 
49. Жеке меншік колледждегі оқу бағасын 10 %-ға төмендету 
туралы шешім бағаның төмендеуі студенттердің санын көбейтеді 
жəне бұл оқу бағасын төмендетуден болған шығынның орнын тол-
тырады деген гипотезаға негізделген болатын. Мұнда маркетингтік 
зерттеудің қандай түрі жүргізілген: 
А) Суреттеушілік; 
В) Эксперементалды;
С) Сауалнамалық;
D) Барлаушылық;
Е) Пилотаждық.
50. Төменде көрсетілгендердің қайсысы маркетингтік зерттеу-
лердің кезеңі болып табылады:
А) Мақсатты нарықты іздеу;
В) Елдегі халық санағын жүргізу;
С) Сарапшыларға кеңес беру;
D) Бірінші жəне екінші ақпарат көздерін пайдалану туралы 
есептер;
Е) Мəселені анықтау.
51. «Ми шабуылы» ... болып табылады:
А) Интуициялық-шығармашылық əдіс;
В) Математикалық модельдеу əдісі;
С) Маркетинг стратегиясы;
D) Зерттеудің далалық əдісі;
Е) Статистикалық модельдеу əдісі. 
52. Маркетингтік зерттеу дегеніміз не:
А) Маркетинг теориясын зерттеу;
В) Маркетинг қызметінің əрекеті;
С) Маркетинг қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған 
кез келген зерттеу қызметі;
D) Фирма жинайтын ақпарат;
Е) Фирма иемденген мемлекеттік ақпарат.
53. Ішкі ақпарат дегеніміз не:
А) Фирма жинайтын ақпарат;
В) фирма білетін кез келген ақпарат;
С) Фирма иемденген мемлекеттік ақпарат;
D) Маркетингтік қызметті бағалау, болжау үшін қажетті 
фактілер, сандар жəне т.б. мəліметтер;
Е) Маркетингтің статистикалық банкі.
54. Сандық бағалау мүмкіндігіне байланысты маркетингтік 
ақпарат келесідей бөлінеді: 
А) Сандық жəне сапалық;
В) Тарихи, ағымдағы, болжамдық;
С) Белгілеуші, түсіндіруші, жоспарлы;
D) Тұрақты, айнымалы, эпизодтық;
Е) Бірінші жəне екінші.
55. Пайда болуы кезеңдігіне байланысты маркетингтік ақпарат 
келесідей бөлінеді:
А) Сандық жəне сапалық;
В) Тарихи, ағымдағы, болжамдық;
С) Белгілеуші, түсіндіруші, жоспарлы;
D) Тұрақты, айнымалы, эпизодтық;
Е) Бірінші жəне екінші.

248
249
56. Ақпарат көздеріне байланысты маркетингтік ақпарат келе-
сідей бөлінеді:
А) Сандық жəне сапалық;
В) Тарихи, ағымдағы, болжамдық;
С) Белгілеуші, түсіндіруші, жоспарлы;
D) Тұрақты, айнымалы, эпизодтық;
Е) Бірінші жəне екінші.
57. Маркетингтік шешімдерді қабылдау кезеңдеріне қатысты 
маркетингтік ақпарат келесідей бөлінеді:
А) Сандық жəне сапалық;
В) Тарихи, ағымдағы, болжамдық;
С) Белгілеуші, түсіндіруші, жоспарлы;
D) Тұрақты, айнымалы, эпизодтық;
Е) Бірінші жəне екінші.
58. Тұтынушылардың нарықтағы мақсаттары туралы сауалнама 
мəліметтері қалай аталады:
А) Сыртқы ақпарат;
В) Ішкі бірінші ақпарат; 
С) Ішкі екінші ақпарат;
D) Маркетингтік қызметті бағалау, болжау үшін қажетті фак-
тілер, сандар жəне т.б. мəліметтер;
Е) Маркетингтің статистикалық банкі.
59. «Дельфи əдісі» — бұл:
А) Психологиялық үлгі;
В) Эксперттік бағалау əдісі;
С) Маркетинг стратегиясы; 
D) Зерттеудің далалық əдісі;
Е) Статистикалық модельдеу əдісі.
60. Маркетингтегі сауалнама — бұл:
А) Респондент (сұралатын адам) жауап беруге тиісті сұрақтар 
тізімделген кесте (сұрау парағы); 
В) Кадрлар есебі бойынша парақ;
С) Бухгалтерлік ведомость;
D) Маркетингтің статистикалық банкі;
Е) Қаржылық есептілік.
61. Жауапсыз бəсекелестік факторына мынау кіреді:
А) Имитатор тауар шығару;
В) Жалған ақпарат тарату;
С) Тауар сапасын көтеру;
D) Бəсекелесті шикізаттан айыру;
Е) Тауар бағасын төмендету.
62. Олигополияға тəн белгіні көрсетіңіз:
А) Нарықта бірнеше ірі өндіруші əрекет етеді; 
В) Бірдей тауар өндіретін көптеген өндірушілер болады; 
С) Бір-біріне ұқсамайтын өнім өндіретін көптеген өндірушілер 
болады; 
D) Нарықта жалғыз өндіруші əрекет етеді;
Е) Тұтынушылардың көптігі.
63. Нарықтың қандай түрі ұқсас тауар сатып алушылар мен са-
тушыларынан тұрады:
А) Таза бəсекелестік;
В) Монополистік бəсеке;
С) Олигополия;
D) Таза монополия;
Е) Монопсония.
64. Макроортаның қай факторы іскерлік белсенділіктің төмен-
деуі, жұмыссыздықтың деңгейі жəне есептік пайыздың жоғары 
пайызымен байланысты: 
А) Демографиялық;
В) Ғылыми-техникалық;
С) Экономикалық;
D) Саяси;
Е) Географиялық;
65. Фирманың медиаортасы — бұл:
А) Жабдықтаушылар;
В) Қаржылық топтар, мемлекеттік мекемелер, бұқаралық ақ-
парат құралдары;
С) Клиенттер; 
D) Өз жұмысшылары мен қызметкерлері;
Е) Бəсекелестер.

250
251
66. Маркетингтік микроорта факторына жатпайды:
А) Клиенттер;
В) Бəсекелестер;
С) Саяси факторлар; 
D) Жабдықтаушылар; 
Е) Делдалдар.
67. Бұқаралық ақпарат құралдары байланыс аудиториясының 
қай типіне жатады: 
А) Ізделген;
В) Қажетсіз;
С) Қайырлы; 
D) Ізделген жəне қайырлы; 
Е) Қажет. 
68. Бəсекелестік күрестегі жетекші кəсіпорынның стратегия-
сының негізгі мəні неде:
А) Жаңа позицияларды игеру (нарықтағы үлестің артуы);
В) Бар орынды сақтау;
С) Бəсекелестерге үздіксіз шабуыл жасау;
D) Белгілі бір позицияларды беру;
Е) Нарықтың белгілі бір қуысындағы жұмыс.
69. Қажетсіз аудиторияға мынау жатады:
А) Банктер;
В) Бұқаралық ақпарат құралдары;
С) Қоршаған ортаны қорғаушылар;
D) Өз жұмысшылары мен қызметкерлері; 
Е) Демеушілер.
70. Төмендегілердің қайсысы бəсекелестік күресте «ұтқыр 
қорғаныс» стратегиясына, яғни өзінің əрекет ету аймағын өндірісті 
диверсификациялау арқылы ұлғайтуға жатады:
А) Көшбасшы;
В) Көшбасшылыққа келісетіндер;
С) Көшбасшылықтан үміткерлер;
D) «Нарық қуыстарына бекінгендер»; 
Е) Көшбасшылыққа келісетіндер жəне көшбасшылыққа үміт-
кер. 
71. Төмендегілердің қайсысы бəсекелестік күресте «шабуыл» 
стратегиясына, яғни белсенді шабуылдау əрекеттеріне жатады:
А) Көшбасшы; 
В) Көшбасшылыққа келісетіндер;
С) Көшбасшылыққа үміткер;
D) «Нарық қуыстарына бекінгендер»;
Е) Көшбасшылыққа келісетіндер жəне көшбасшылыққа үміт-
кер.
72. Тұтынушы мен жалпы мемлекеттің төлем қабілеттілігі қан-
дай ортада зерттеледі:
А) Экономикалық ортада;
В) Əлеуметтік-мəдени ортада; 
С) Саяси-құқықтық ортада;
D) Табиғи-климаттық ортада;
Е) Ғылыми-техникалық ортада. 
73. Компанияның бəсекелестеріне ғана қызмет көрсететін фирма:
А) Эксклюзивті жабдықтаушы;
В) Бейтарап жабдықтаушы; 
С) Шеттегі жабдықтаушы;
D) Тауар қозғалысын ұйымдастыру бойынша маман;
Е) Делдал.
74. Компанияның өзіне де,оның бəсекелестеріне де қызмет 
көрсететін фирма:
А) Эксклюзивті жабдықтаушы;
В) Бейтарап жабдықтаушы; 
С) Шеттегі жабдықтаушы;
D) Тауар қозғалысын ұйымдастыру бойынша маман;
Е) Делдал.
75. Фирманың өнімдерін жылжытуға, өткізуге, таратуға көмек-
тесетін компаниялар, бұл:
А) Делдалдар;
В) Жабдықтаушылар;
С) Бəсекелестер; 
D) Клиенттер;
Е) Байланыс аудиториясы.

252
253
76. Маркетингтің макроортасы — бұл:
А) Микроортаның барлық элементтеріне əсер ететін құралдар;
В) Іс-шаралар;
С) Қарым-қатынастар;
D) Факторлар;
Е) Ұстанымдар.
77. Фирманы шикізатпен, жабдықтармен, шығыс материалдары-
мен, жұмысшылармен жəне т.б. ресурстармен қамтамасыз ететін 
тəуелсіз компаниялар: 
А) Делдалдар;
В) Жабдықтаушылар;
С) Бəсекелестер; 
D) Клиенттер; 
Е) Байланыс аудиториясы.
78. Белгілі бір фирманың өніміне ұқсас өнімді өндіріп, оны осы 
фирма сататын нарықтарда жылжытатын компаниялар:
А) Делдалдар;
В) Жабдықтаушылар;
С) Бəсекелестер;
D) Клиенттер;
Е) Байланыс аудиториясы.
79. Фирманың қызметіне қызығушылық білдіретін жəне оның 
көздеген мақсаттарына жету қабілетіне əсер ете алатын кез келген 
жеке тұлғалар тобы:
А) Делдалдар;
В) Тауар жеткізушілер;
С) Бəсекелестер;
D) Клиенттер; 
Е) Байланыс аудиториясы.
80. Макроортаның зерттеу нысаны:
А) Бəсекелестер; 
В) Мінез-құлықтық;
С) Демографиялық; 
D) Географиялық;
Е) Саяси факторлар.
81. «Горилланың» шабуылы мынаны білдіреді:
А) Едəуір ресурстарды талап етпейтін сегменттер қиылысындағы 
əрекеттер;
В) Қарсыласты аздыру мақсатындағы екпінді шағын іс-əре-
кеттер;
С) Жетекші позицияларды игеру мақсатындағы кешенді жұ-
мыс;
D) Көшбасшының барлық немесе елеулі аумағын шабуылдау;
Е) Бəсекелестің аумағын шабуылдау. 
82. Жабдықтаушыны зерттеу неден басталады:
А) Жабдықтаушыны іздеуден;
В) Жабдықтаушыны таңдаудан;
С) Келісім жасаудан;
D) Жабдықтаушы өнімінің қажеттілігін анықтаудан;
Е) Жабдықтаушы туралы ақпарат жинаудан.
83. Делдалды зерттеу неден басталады:
А) Делдал түрін таңдаудан;
В) Делдал туралы ақпарат жинаудан;
С) Делдалды оқыту мен дайындаудан;
D) Делдалды басқарудан;
Е) Делдалды пайдалану туралы шешім қабылдаудан. 
84. Жабдықтаушы-делдалдар — бұл жабдықтаушыларды келесі 
белгілер бойынша жіктеу: 
А) Аумақтық;
В) Меншік формасы бойынша;
С) Сандық; 
D) Сапалық;
Е) Функциялық. 
85. Маркетингтік макроорта:
А) Маркетинг бойынша мамандардың бақылауынан тыс бола-
ды;
В) Кейбір жағдайларда бақылауға көнеді;
С) Кейбір жағдайларда бақылауға көнбейді;
D) Барлық уақытта бақыланады;
Е) Ешқашан бақыланбайды.

254
255
86. Фирма өнімінің тұтынушылары болып табылатын жеке жəне 
заңды тұлғалар:
А) Делдалдар; 
В) Жабдықтаушылар;
С) Бəсекелестер; 
D) Клиенттер; 
Е) Байланыс аудиториясы.
87. Макроортаның қандай факторы бірыңғай құндылықтардың, 
мінез-құлық нормаларының, мораль мен адамгершіліктің болуын 
зерттейді:
А) Табиғи-географиялық; 
В) Экономикалық;
С) Демографиялық;
D) Саяси;
Е) Мəдени-тарихи.
88. Макроортаның қандай факторы əлеуметтік топтар мен тұ-
тынушылық мінез-құлық үлгілерін зерттейді:
А) Табиғи-географиялық; 
В) Экономикалық;
С) Демографиялық;
D) Саяси;
Е) Мəдени-тарихи.
89. Макроортаның қандай факторы судың, ауаның, жердің сапа-
сын, қоршаған ортаның ластану деңгейін зерттейді:
А) Табиғи-географиялық; 
В) Экономикалық;
С) Демографиялық;
D) Саяси;
Е) Мəдени-тарихи.
90. Макроортаның қандай факторы қоғамдық ұйымның түрлері 
мен ықпалын, қабылданған лоббизм формаларын, биліктің жем-
қорлық деңгейін зерттейді:
А) Табиғи-географиялық; 
В) Экономикалық;
С) Демографиялық;
D) Саяси;
Е) Мəдени-тарихи.
91. Тауарды позициялау — бұл:
А) Жарнама қызметін бақылау жүйесінің элементі;
В) Бəсекелестердің ұқсас тауарларына қатысты тауарды анықтау 
үрдісі;
С) Жаңа нарықта жаңа тауарды, фирманы таныстыруды біл-
діретін паблик-рилейшнз құралы;
D) Сейл-промоушн элементі қолданылған жеке сату;
Е) Тауарды жылжытумен байланысты санат.
92. Төмендегі көрсетілген маркетинг түрлері туралы пікірлердің 
қайсысы дұрыс айтылған:
А) Тауарлы-дифференцияланған маркетинг тауарды нарықта 
позициялауды талап етеді; 
В) Мақсаты маркетингте барынша үлкен əлеуетті нарық қалып-
тасады;
С) Көпшілік маркетинг барлық күшін сатып алушыларға шоғыр-
ландырады; 
D) Мақсатты маркетингте нарықтың əрбір сегменті үшін жеке 
тауарлар мен маркетинг кешендері жасалады;
Е) Көпшілік маркетинг сатып алушылар үшін əралуан тауарлар 
жасау мақсатында қолданылады.
93. Кəсіпорын нарыққа бақылау деңгейін саралау кезінде қандай 
көрсеткішті қолданады:
А) Нарық сыйымдылығы;
В) Сату көлемі;
С) Табыстың өсу қарқыны;
D) Сатудың өсу қарқыны;
Е) Нарық үлесі.
94. Нарықты сегменттеудің қандай стратегиясында шығындар 
аз болады:
А) Дифференцияланбаған; 
В) Дифференцияланған;
С) Шоғырланған;
D) Селективті;
Е) Мақсатты.
95. Сегменттеудің қандай ұстанымы сатып алушының іздеген 
пайдасын ескереді;
А) Географиялық;

256
257
В) Психографиялық;
С) Мінез-құлықтық;
D) Демографиялық;
Е) Геодемографиялық.
96. Нарықта тауарды позициялау — бұл:
А) Тауарға нарықтан нақты бəсекелестік орынды қамтамасыз 
ету жəне оған сəйкес маркетинг кешенін жасау;
В) Нарықты сатып алушылардың жекелеген топтарына бөлу;
С) Нарықтың мақсатты сегменттерін таңдау;
D) Нарықтың қандай да бір сегментін таңдауды негіздеу;
Е) Маркетингтік зерттеулермен байланысты санат.
97. Нарық сыйымдылығы — бұл:
А) Нарықтың бақылану коэффициенті;
В) Нақты тауар ассортиментін сату;
С) Сұраныс пен ұсыныстың арақатынасы; 
D) Белгілі бір уақыт кезеңі ішіндегі белгілі бір баға деңгейімен 
сатылған тауарлар көлемі;
Е) Сатылған тауарлардың жалпы көлеміндегі фирма өнімінің 
меншікті салмағы.
98. Сегменттеудің қандай стратегиясында фирма бір ғана сег-
ментке жұмыс істейді:
А) Дифференцияланған маркетинг;
В) Шоғырланған маркетинг;
С) Көпшілік маркетинг;
D) Мақсатты маркетинг;
Е) Дифференцияланбаған маркетинг.
99. Тұтынушылық бағыттағы тауар нарығын сегменттеу үшін 
келесі белгілер маңызды емес:
А) Демографиялық;
В) Географиялық;
С) Физиологиялық;
D) Мінез-құлықтық;
Е) Психологиялық.
100. Мақсатты маркетинг шараларына мыналар жатады: 
А) Стратегияны жасау;
В) Маркетинг жоспарын, жылжыту бюджетін жасау;
С) Нарықты сегменттеу, мақсатты сегментті таңдау, тауарды по-
зициялау;
D) Нарықтың ассортименттік құрылымын анықтау; 
Е) Барынша көп табыс табу.
101. Сегменттеу — бұл:
А) Тауарды бəсекелестік жағдаймен қамтамасыз ету;
В) Нарықты зерттеу;
С) Тартымды маркетингтік стратегияларды анықтау;
D) Нарықты тұтынушылардың жекелеген топтарына бөлу;
Е) Бір жыл ішіндегі барынша көп ықтимал сату көлемі. 
102. Психологиялық белгі бойынша сегменттеу кезінде мынаны 
ескереді:
А) Тұлғаның типі;
В) Пайдалушының мəртебесі;
С) Жасы, жынысы;
D) Табыс деңгейі;
Е) Табыс деңгейі мен жасы.
103. Нарықтағы үлес — бұл:
А) Тауар сату көлемінің нарық сыйымдылығына қатынасы;
В) Нақты тауарды сату; 
С) Сұраныспен анықталатын сатудың барынша көп көлемі;
D) Фирма табатын барынша көп табыс;
Е) Ұсыныс пен сұраныстың қатынасы.
104. Фирма өзіне басым жəне тұрақты жағдайды қамтамасыз ет-
кен нарықтың бір бөлігі:
А) Нарық саңылауы;
В) Нарық қуысы;
С) Нарық үлесі;
D) Нарық сыйымдылығы;
Е) Нарық сегменті.
105. Маркетинг бойынша маман нарықты неліктен сегменттейді:
А) Қызмет бойынша жақсы көтерілу үшін;
В) Тауарды жарнамалау үшін; 
С) Тауарды барлығына қолжетімді ету үшін; 

258
259
D) Фирманың имиджін жасау үшін;
Е) Қолайлы мақсаттық нарықты өлшеу жəне таңдау үшін. 
106. Мына анықтамалардың қайсысы маркетингтік тəсілді ана-
ғұрлым толық сипаттайды:
А) Нарық дегеніміз белгілі бір елдің халқы;
В) Нарық дегеніміз қажеттіліктері бірдей тұтынушылар тобы;
С) Нарық дегеніміз өткен 5 жылдағы орташа сату көлемі;
D) Нарық дегеніміз фирма бəсекелестерінің жиынтығы;
Е) Нарық дегеніміз бес жылдағы өндірістік өнім көлемі.
107. Дифференцияланбаған маркетингтің ең жақсы өнімі:
А) Сыра;
В) Баспа машинасы;
С) Тұз;
D) Жүк автомобилі;
Е) Жеңіл автомобиль.
108. Фирма шарикті қаламсаптардың бір түрін өндіріп, бір 
бағамен сатады. Қаламсаптың жарнамасы біртектес жəне негі-
зінен барлық нарыққа арналған. Өзінің қызметінде фирма неге 
бейімделеді:
А) Маркетингтік тұжырымдамаға;
В) Нарық сегментациясына;
С) Шоғырлану стратегиясына;
D) Көпшілік нарық стратегиясына;
Е) Шоғырланған маркетинг стратегиясына.
109. Сұраныс пен ұсыныстың арақатынасы — бұл:
А) Нарық сыйымдылығы; 
В) Нарық коньюнктурасы;
С) Нарық сегментациясы;
D) Нарық үлесі;
Е) Нарықты тестілеу.
110. Фирманың жұмысын нақты көрсететін көрсеткіш:
А) Нарық сыйымдылығы;
В) Нарық коньюнктурасы;
С) Нарық сегментациясы;
D) Нарық үлесі;
Е) Нарықты тестілеу.
111. Нарықтағы сегментті бөліп көрсету тəсілінің көрсеткіші:
А) Сегменттеу ұстанымы; 
В) Маркетинг ұстанымы;
С) Сегменттеу өлшемдері;
D) Сегменттеу стратегиясы;
Е) Маркетинг стратегиясы.
112. Қандай да бір сегментті таңдаудың негізділігін бағалау көр-
сеткіші:
А) Сегменттеу ұстанымы; 
В) Маркетинг ұстанымы;
С) Сегменттеу өлшемдері;
D) Сегменттеу стратегиясы;
Е) Маркетинг стратегиясы.
113. Сегменттеу критерийлері:
А) Қолжетімділік, табыстылық, болашақтық;
В) Географиялық, демографиялық, мінез-құлықтық;
С) Бəсеке, сегменттің үлкендігі;
D) Конъюнктура, сыйымдылық, үлес;
Е) Сыйымдылық жəне нарық үлесі.
114. Бірнеше сегментті қамту жəне олардың əрқайсысына өз тау-
арын немесе түр өзгешеліктерін шығару, бұл қандай маркетинг: 
А) Дифференцияланбаған;
В) Шоғырланған;
С) Дифференцияланған;
D) Интегралданған; 
Е) Жаңашыл.
115. «Нарық қуысы» түсінігі немен байланысты: 
А) Бірнеше сегменттерді саралау кезінде жақсы табыспен 
қамтамасыз ететін сегментпен;
В) Мақсатты нарықпен; 
С) Біздің тауарға жақсы сəйкес келетін сегментпен;
D) Нарықты сегменттеу ұстанымымен;
Е) Маркетингтік зерттеулермен. 
116. Жалпы нарықты жекелеген бірыңғай топтарға бөлу үрдісі 
қалай аталады:
А) Нарыққа ену;

260
261
В) Нарықты таңдау; 
С) Нарықты араластыру;
D) Нарықты сегменттеу; 
Е) Нарықты сорттау. 
117. Маркетинг қосындысы мақсатты нарық қажеттіліктері үшін 
арнайы құрылады, оның құрамына төмендегі компоненттер кіреді. 
Осылардың ішіндегі артығы қайсы:
А) Өнім;
В) Өткізу;
С) Жылжыту;
D) Өндіріс;
Е) Баға.
118. Тұтынушылық бағыттағы тауар нарығы мыналардан тұ-
рады: 
А) Тауарды тұтынушыларға кейінірек сату үшін алатын компа-
ниялардан;
В) Тауарды ұзақ мерзім тұтыну үшін сатып алушылардан;
С) Тауарды сату үшін алатын адамдардан; 
D) Дайын өнімді өндіретін фирмалардан;
Е) Аралық сатушылардан. 
119. Нарықтың қандай түрінде тауарлар мен қызметтерді 
өндірістік үрдісте пайдалану үшін алатын ұйымдар болады: 
А) Тұтынушылық нарық; 
В) Аралық сатушылар нарығы; 
С) Өндірушілер нарығы; 
D) Мемлекеттік мекемелер нарығы; 
Е) Халықаралық нарық. 
120. Тұтынушылар жасына байланысты топтар қандай құры-
лымға кіреді:
А) Фирманың микроортасына;
В) Фирманың макроортасына;
С) Фирманың медиаортасына;
D) Маркетингтің қоршаған ортасына мүлдем жатпайды; 
Е) Бақылауға көнетін факторларға.
121. Консьюмеризм дегеніміз не:
А) Тұтынушылардың құқығын қорғау бойынша қозғалыс;
В) Тауар сапасын бақылайтын мемлекеттік органдар;
С) Тұтынушылар жиынтығы; 
D) Өндірушілер жиынтығы;
Е) Тауарлар ассортименті.
122. Жаңа тауарды қабылдау үрдісінің дұрыс реттілігі қандай:
А) Қызығушылық, бағалау, сынау, хабардарлық, үкім;
В) Хабардарлық, қызығушылық, сынау, бағалау, үкім; 
С) Үкім, қызығушылық, бағалау, сынау, хабардарлық; 
D) Хабардарлық, қызығушылық, бағалау, сынау, үкім; 
Е) Қызығушылық, сынау, бағалау, хабардарлық, үкім. 
123. Сатып алу туралы шешім қабылдау үрдісі неден бастала-
ды:
А) Мəселені ұғынудан;
В) Ақпарат іздеуден;
С) Нұсқаларды бағалаудан; 
D) Сатып алу туралы шешім қабылдаудан;
Е) Сатып алуға реакциядан.
124. А. Маслоу қажеттіліктердің маңыздылық деңгейі бойынша 
1-сатыда нені бөліп көрсетеді:
А) Өзін-өзі сақтауға қажеттіліктер;
В) Əлеуметтік қажеттіліктер;
С) Физиологиялық қажеттіліктер;
D) Өзін-өзі құрметтеуге қажеттіліктер;
Е) Өзін-өзі таныту қажеттіліктері.
125. А. Шварцтың рационалды сатып алу мотивінің жіктелуіне 
не кіреді:
А) Артықшылық сезімі;
В) Жабдықталғандық сезімі;
С) Еліктеу;
D) Тауардың сапасы;
Е) Ерекшелену тілегі.
126. Өндірістік мақсаттағы тауарлар сатып алу туралы шешім 
қабылдайтын тұтынушы типі:
А) Отбасы;
В) Делдал;

262
263
С) Жабдықтаушы;
D) Шенеунік;
Е) Жеке тұтынушы.
127. Өткізуді ынталандырудың негізгі құралдарына не кір-
мейді:
А) Сынама үлгілер;
В) Купондар; 
С) Ақшалай өтемақылар (жеңілдіктер);
D) Байқаулар, лотереялар;
Е) Конференциялар.
128. Паблик рилейшнз шараларына не кірмейді:
А) Баспасөзбен байланыстар;
В) Демеушілік;
С) Лобби;
D) Делдалдарды ынталандыру;
Е) Корпоративті байланыстар.
129. Қандай жағдайда өткізуді ынталандыру қолданылмайды:
А) Нарықта бірдей тұтынушылық қасиеттері бар көптеген 
бəсекелес тауарлар болғанда;
В) Нарыққа жаңа тауарды енгізу үшін; 
С) Тауардың өмірлік циклы жетілу сатысына өткенде оның по-
зициясын сақтау үшін; 
D) Тауардың өмірлік циклы даму сатысына өткенде оның по-
зициясын сақтау үшін; 
Е) Төмендеген сұранысты жандандыру үшін. 
130. Жылжытудың қандай түрі əлеуетті тұтынушыларға шы-
найы ақпарат береді жəне олармен əділетті түрде қабылданады: 
А) Жарнама;
В) Өткізуді ынталандыру;
С) Тауарды позициялау;
D) Паблик рилейшнз;
Е) Жеке сату.
131. Жылжытудың қандай түрі тұтынушылық тауарлар үшін 
анағұрлым тиімді болып табылады: 
А) Жарнама; 
В) Нарықты сегменттеу; 
С) Тауарды позициялау;
D) Паблик рилейшнз; 
Е) Жеке сату.
132. Тұтынушылар білетін, бірақ оны сатып алу туралы ойлан-
байтын тауарлар;
А) Ерекше сұраныстағы тауарлар;
В) Күнделіктегі сұраныстағы тауарлар;
С) Пассивті сұраныстағы тауарлар; 
D) Ұзақ уақыт қолданылатын тауарлар;
Е) Алдын-ала таңдалатын тауарлар.
133. Тауарлық бірлік — бұл:
А) Үлкендік, баға, сыртқы түр көрсеткіштерімен сипатталатын 
оңашаланатын біртұтастық;
В) Нақты тұтынушыларға ұсынылатын тауарлардың барлық 
ассортименттік топтарының жиынтығы; 
С) Функциялық ұқсастықтары арқылы өзара тығыз байланысқан 
тауарлар тобы; 
D) Бір баға диапазоны шегіндегі тауарлар; 
Е) Бірегей сипаттамалары бар тауарлар.
134. Танымалдылық бойынша тез шарықтап, төмендейтін тау-
арды қандай қисық сипаттайды: 
А) Классикалық;
В) Маусымдық;
С) Ностальгия;
D) Қызығушылық қисығы;
Е) Құлау қисығы.
135. Қай қисық үнемі жетілдірілетін тауарды сипаттайды: 
А) Классикалық;
В) Маусымдық;
С) Ностальгия;
D) Қызығушылық қисығы;
Е) Құлау қисығы.
136. Жаңа тауарды жасау мен шығару себептеріне не кірмейді:
А) Тауар қозғалысының қазіргі жүйесін тиімді қолдану;

264
265
В) Бір тауарға немесе ассортименттік топқа тəуелділіктің 
төмендеуі;
С) Жарнама құралдарын тиімді қолдану;
D) Қазіргі өндірістің қалдықтарын пайдалану;
Е) Өзгермелі демографиялық сипаттамаларға реакция білдіру. 
137. Жаңа тауардың қандай кезеңі ЖЦТ-ны енгізу кезеңіне сəй-
кес келеді: 
А) Идеялар генерациясы;
В) Тұжырымдарды тексеру; 
С) Өнімді жасау;
D) Коммерциялық сату; 
Е) Сыналатын маркетинг.
138. Сұраныстың икемділігіне əсер етпейтін факторды көрсе-
тіңіз: 
А) Тауар алмастырушылардың саны мен қолжетімдігі; 
В) Тауар қанағаттандыратын қажеттіліктердің маңыздылығы 
жəне шұғылдығы; 
С) Тұтынатын тауардың саны;
D) Тұтынатын тауардың сапасы; 
Е) Бəсекелестердің болуы. 
139. Баға қалыптастырудың қандай мақсатында баға деңгейі өте 
төмен болады: 
А) Ағымдағы табысты барынша көбейту;
В) Аман қалуды қамтамасыз ету; 
С) Сапа көрсеткіші бойынша жетекші орынды жеңіп алу; 
D) Нарықты барынша қамту; 
Е) Ағымдағы табысты барынша көбейту жəне нарықты барын-
ша қамту. 
140. Баға қалыптастырудың қандай мақсатында кəсіпорын 
бірегей тауарларды ұсынып, ықтимал стратегиялық салдар тура-
лы ойламайды: 
А) Ағымдағы табысты барынша көбейту;
В) Аман қалуды қамтамасыз ету; 
С) Сапа көрсеткіші бойынша жетекші орынды жеңіп алу; 
D) Нарықты барынша қамту; 
Е) Ағымдағы табысты барынша көбейту жəне аман қалуды 
қамтамасыз ету. 
141. Егер фирма салынған капиталдық 15—20 %-ы көлеміндегі 
табысқа қол жеткізуді болжаса, баға қалыптастырудың қандай 
əдісі қолданылады:
А) Орташа шығын + пайда;
В) Мақсатты табыс алу;
С) Ағымдағы баға əдісі;
D) «Желімделген конверт» əдісі;
Е) Үлесті құн əдісі. 
142. Егер фирма бəсекелестік дəрежесі жоғары нарықтар біркелкі 
тауарды сатса, баға қалыптастырудың қандай əдісі қолданылады: 
А) Орташа шығын + пайда;
В) Мақсатты табыс алу;
С) Ағымдағы баға əдісі;
D) «Желімделген конверт» əдісі;
Е) Үлесті құн əдісі. 
143. Ерекше жағдайларға арналған бағалар уақыттың белгілі бір 
кезеңінде баға қалыптастырудың қандай əдісін талап етеді: 
А) Тауар номенклатурасы шегінде баға қалыптастыру;
В) Бағаны географиялық ұстаным бойынша белгілеу;
С) Жаңа тауарға баға белгілеу;
D) Жеңілдіктермен жəне есептеумен баға белгілеу;
Е) Өткізуді ынталандыру үшін баға белгілеу.
144. Директ-маркетинг:
А) Клиенттермен тікелей жұмыс;
В) Тəуелсіз делдалдардың қызметін пайдалану;
С) Тəуелді өткізу агенттерінің қызметін пайдалану;
D) Сатудан кейінгі қызметтерді көрсету; 
Е) Сатып алушыға кепілдіктер ұсыну.
145. Өткізу жолдарының функциясына кірмейді:
А) Тауар қозғалысының функциясы бойынша шығындарды 
қаржыландыру; 
В) Өнім сапасын басқару;
С) Тауарды тасымалдау; 
D) Сауда келісімдерінің тəуекелін өзіне қабылдау; 
Е) Тауарды сорттау, іріктеу, орау. 

266
267
146. Дисконттық сауда — бұл: 
А) Сатушы үстелі арқылы жасалатын сауда;
В) Тауарды сатушының кеңесі бойынша сату;
С) Тауарды арнайы картаның (атына жазылған немесе ұсынған 
адамға берілетін) иесіне жеңілдікпен сату;
D) Үйді-үйге апарып сату; 
Е) Күнделікті сұраныстағы тауарларды сату. 
147. Бутик — бұл:
А) Сəнді тауарлар дүкені; 
В) Тауарларды телефон арқылы сату;
С) Төмендетілген бағалар дүкені;
D) Өзіне-өзі қызмет көрсететін əмбебап дүкен;
Е) Азық-түлік дүкені.
148. Ұсынылатын тауар ассортименті бойынша дүкендерді бы-
лай бөледі: 
А) Өзіне-өзі қызмет көрсету дүкені, тауарды еркін іріктеу 
дүкені;
В) Корпоративті торап, ерікті торап;
С) Сəнді тауарлар дүкені, қойма-дүкен, төмендетілген бағалар 
дүкені; 
D) Универмаг, мамандандырылған дүкен, супермаркет, гипер-
маркет;
Е) Құрамдастырылған дүкен, сауда автоматы. 
149. Бағаға салыстырмалы назар аудару бойынша бөледі: 
А) Өзіне-өзі қызмет көрсету дүкені, тауарды еркін іріктеу дү-
кені;
В) Корпоративті торап, ерікті торап;
С) Сəнді тауарлар дүкені, қойма-дүкен, төмендетілген бағалар 
дүкені; 
D) Универмаг, мамандандырылған дүкен, супермаркет, гипер-
маркет;
Е) Құрамдастырылған дүкен, сауда автоматы. 
150. Саудалық қызмет көрсету сипаттамасы бойынша бөледі: 
А) Өзіне-өзі қызмет көрсету дүкені, тауарды еркін іріктеу 
дүкені;
В) Корпоративті торап, ерікті торап;
С) Сəнді тауарлар дүкені, қойма-дүкен, төмендетілген бағалар 
дүкені; 
D) Универмаг, мамандандырылған дүкен, супермаркет, гипер-
маркет;
Е) Сауда автоматы, каталог бойынша сату, интернет-сауда. 
151. «Кэш энд керридің» ерекшелігі неде:
А) Қойма мен сауда залын бір ғимаратқа біріктіру, төмен 
бағалар; 
В) Азық-түліктен өзге ескі тауарларды сату, төмен бағалар; 
С) Тауарды үйге жеткізіп беру қызметі көрсетілетін сауда; 
D) Алдын-ала тапсырыс арқылы сауда жасау;
Е) Қызмет көрсетудің жоғары деңгейі.
152. Көтерме сауда қызметіне кірмейді:
А) Ірі тауар партияларын ұсақ партияларға бөлу; 
В) Тауарды тасымалдау; 
С) Нарықты сегменттеу; 
D) Тауарлық ассортиментті сатып алу жəне қалыптастыру; 
Е) Өткізу жəне оны ынталандыру.
153. «БКГ» матрицасындағы «Жұлдыздар» тобында мына белгі 
бар:
А) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі 
жоғары; 
В) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі төмен; 
С) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі 
жоғары; 
D) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі 
төмен; 
Е) Саланың даму қарқыны төмен.
154. «БКГ» матрицасындағы «Сауын сиыр» тобында мына белгі 
бар:
А) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі 
жоғары; 
В) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі төмен; 
С) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі 
жоғары; 

268
269
D) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі 
төмен; 
Е) Нарықтағы үлесі төмен.
155. «БКГ» матрицасындағы «Қиын балалар» тобында мына 
белгі бар:
А) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі жо-
ғары; 
В) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі төмен; 
С) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі жо-
ғары; 
D) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі тө-
мен; 
Е) Нарықтағы үлесі төмен.
156. «БКГ» матрицасындағы «Ит» тобында мына белгілер бар:
А) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі жо-
ғары; 
В) Саланың даму қарқыны төмен жəне нарықтағы үлесі жо-
ғары; 
С) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі жо-
ғары; 
D) Саланың даму қарқыны жоғары жəне нарықтағы үлесі тө-
мен; 
Е) Нарықтағы үлесі төмен.
157. Портер үлгісіндегі қандай стратегия кең нарыққа бейімде-
леді жəне тауарларды үлкен көлемде өндіреді:
А) Тауардың шығын бойынша артықшылығы стратегиясы;
В) Дифференция стратегиясы;
С) Диверсификация стратегиясы;
D) Шоғырлану стратегиясы;
Е) Диверсификация жəне шоғырлану стратегиясы.
158. Төмендегі көрсетілгендердің қайсысы маркетингтік зерт-
теулердің сапалық əдісіне жатпайды: 
А) Бақылау;
В) Фокус-топ;
С) Терең сұхбат; 
D) Физиологиялық кеңістік
Е) Сауалнама. 
159. Ұйымға «жақсы қатынас» ұғымы мынамен тығыз байланы-
сты: 
А) Жарнамамен;
В) Өткізуді ынталандырумен;
С) Жеке сатумен;
D) Қоғаммен байланыспен;
Е) Жылжытудың басқа əдістерімен.
160. Тұтынушылардың əртүрлі типтеріне маркетингтің бірыңғай 
кең бағдарламасы арқылы бейімделуі мынаған тəн: 
А) Шоғырланған маркетинг;
В) Дифференцияланған маркетинг;
С) Көпшілік маркетинг;
D) Дифференцияланбаған маркетинг;
Е) Мақсатты маркетинг.
161. Тұтынушылардың көптеген түрлеріне арналған тауарлардың 
немесе қызметтердің бір тауар маркасымен шығарылған шектеулі 
саны ненің белгісі болып табылады: 
А) Дифференцияланған маркетингтің;
В) Дифференцияланбаған маркетингтің; 
С) Шоғырланған маркетингтің;
D) Бұқаралық маркетингтің;
Е) Нарық сегментациясының.
162. Төменде көрсетілгендердің қайсысы «Қаймағын қалқып 
алу» саясатының түсінігін бермейді:
А) Көптеген тұтынушылар тарапынан сұраныстың жоғары 
деңгейі;
В) Жоғары баға тауардың жоғары сапасы ретінде қабылданады; 
С) Икемді оралымды баға;
D) Беделді бағалар; 
Е) Тұтынушылардың бағаға төмен сезімталдығы.
163. Маркетингті бақылау функциясына не кірмейді:
А) Маркетинг ревизиясы;
В) Тактикалық іс-əрекетті байқау жəне түзету; 
С) Стратегиялық ресурстарды бақылау; 
D) Жаңа тауарды жасау кезіндегі бақылауға қатысу;
Е) Стратегиялық маркетингтік міндеттерді жасау.

270
271
164. Кабинеттік маркетингтік зерттеулер дегеніміз не?
А) Тұтынушылардың тауарлардың шағын партиясын сынала-
тын сату жағдайының өзгеруіне реакциясын зерттеу;
В) Жаңа тауарды нарыққа енгізу;
С) Маркетингтің математикалық үлгісі;
D) Бірінші маркетингтік ақпаратты іздеу;
Е) Маркетологтар командасының — фирма қызметкерлерінің 
фирманың жағдайын саралауы. 
165. Маркетингтік зерттеу дегеніміз не?
А) Маркетинг қызметінің жұмысын ұйымдастыру;
В) Маркетингтік қызметтің жедел қызметі;
С) Фирма қызметінің стратегиялық бағыты;
D) Маркетингтік қызметке қажетті ақпаратты жинау, өңдеу, са-
раптау үрдісі;
Е) Ақпараттың бірінші жəне екінші болып түзелуі.
166. Сыртқы маркетингтік ақпаратқа не кіреді?
А) Фирмадағы тұрақты ақпарат;
В) Фирмадағы қазіргі ақпарат; 
С) Фирма жабдықтаушылардан, сатып алушылардан, бəсекеле-
стерден немесе контрагенттерден алған ақпарат;
D) Маркетингтің статистикалық банкі;
Е) Банктің болжамдық есептеріне арналған математикалық ап-
парат. 
167. Фирманың микроортасы — бұл:
А) Қаржылық топтар, мемлекеттік мекемелер, бұқаралық ақ-
парат құралдары;
В) Тек фирманың клиенттері;
С) Тек фирманың қызметкерлері;
D) Фирманың қызметіне əсер ететін экономикалық факторлар;
Е) Қаржылық топтар. 
168. Маркетингтің макроортасы — бұл:
А) Мемлекетпен бақыланатын факторлар;
В) Фирма қызметінің нысандары; 
С) Жабдықтаушылармен жəне бəсекелестермен қарым-қатынас; 
D) Фирманың бақылауына жатпайтын факторлар;
Е) Фирмаішілік қатынастар. 
169. Адам қызметінің айырбас жолымен мұқтаждықтар мен 
қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған түрі:
А) Жылжыту;
В) Маркетинг;
С) Жарнама;
D) Ынталандыру;
Е) Өткізу. 
170. Маркетинг жүйесіне кірмейді:
А) Нарықты кешенді зерттеу;
В) Əлеуетті сұраныс пен қанағаттандырылмаған қажеттіліктерді 
анықтау; 
С) Тауарлық ассортимент пен бағаны жоспарлау; 
D) Өткізуді жоспарлау жəне жүзеге асыру; 
Е) Табысты барынша көбейту.
171. Маркетингтің басты мақсаты:
А) Табыс алу;
В) Бəсекелестерді жою;
С) Тұтынушыға бейімделу; 
D) Шығындарды зайту; 
Е) Салықтан құтылу.
172. Маркетингтің ұраны:
А) «Сатылатынның бəрін сату»;
В) «Өндірілетіннің бəрін сату»;
С) «Сатып алатынның бəрін өндіру»;
D) «Қалай болғанда да сату»;
Е) «Сатып алғанша сату».
173. Маркетингтің пайда болу алғышартына қатысы жоқ:
А) Сатып алушылар нарығының пайда болуы;
В) Тауар өндірушілердің дамыған бəсекелестігі;
С) Халықтың өмір деңгейінің өсуі;
D) Кəсіпорынның өткізу нарығын кеңейтуге талпынысы;
Е) 70-жылдардағы энергетикалық тоқырау. 
174. Маркетинг функциясына жатпайтын функция:
А) Сараптамалық; 
В) Өндірістік;

272
273
С) Өткізу;
D) Бақылау жəне басқару функциясы
Е) Тұтынушылық.
175. Өткізу функциясына кірмейтін функция:
А) Нарық пен тұтынушыларды зертттеу;
В) Тауар қозғалысы жүйесін ұйымдастыру; 
С) Сұранысты қалыптастыру жүйесін ұйымдастыру; 
D) Өткізуді ынталандыру
Е) Мақсатты бағытталған баға жəне тауар саясаты.
176. Жеке сату құралдары болып табылмайды:
А) Лотереялар;
В) Сауда тұсаукесерлері; 
С) Үлгілер;
D) Сауда маркалары;
Е) Сауда кездесулері. 
177. Фирма тауарына икемді сұраныс кезіндегі бағаның төмен-
деуі қандай жағдайға алып келеді: 
А) Пайданың барынша төмендеуіне; 
В) Пайданың өсуіне; 
С) Пайданың төмендеуіне; 
D) Тұрақты пайдаға;
Е) Табыстың төмендеуіне.
178. Тауар жылжытудың қандай əдісі анағұрлым қымбат болып 
табылады:
А) Жарнама;
В) Жеке əңгімелесу; 
С) Өткізуді ынталандыру;
D) Қоғаммен байланыс;
Е) Өткізуді жарнамалау жəне ынталандыру.
179. Фирманың тауарына икемді сұраныс кезіндегі бағаның кө-
терілуі қандай жағдайға алып келеді: 
А) Пайданың барынша төмендеуіне; 
В) Пайданың өсуіне; 
С) Пайданың төмендеуіне; 
D) Тұрақты пайдаға;
Е) Табыстың өсуіне.
180. Ақпараттық жарнаманың мақсаты:
А) Фирманың имиджін қалыптастыру;
В) Бастапқы сұранысты жасау; 
С) Нақты маркалық тауардың ұзақ уақыттық бөлінісі;
D) Тауар жөнінде тұтынушының есіне салу;
Е) Іріктеу сұранысын қалыптастыру. 
181. Марка жарнамасының мақсаты:
А) Фирманың имиджін қалыптастыру;
В) Бастапқы сұранысты жасау; 
С) Нақты маркалық тауардың ұзақ уақыттық бөлінісі;
D) Тауар жөнінде тұтынушының есіне салу;
Е) Іріктеу сұранысын қалыптастыру. 
182. Жеке сатудың кемшілігі қандай:
А) Шұғыл сатып алу туралы айқын ұсыныс;
В) Сатып алушымен жеке байланысты сақтау;
С) Сатып алушыға үлкен көлемді ақпарат беру;
D) Шағын географиялық нарықты қамтуы;
Е) Сатып алушылардың жауапты реакциясына тудыру. 
183. Сатуды ынталандырудың жақсы жағы:
А) Сатушы мен сатып алушының кездесу мүмкіндігі;
В) Жылжытудың қосымша түрі ретінде ғана қолдану; 
С) Тұрақты қолданудың мүмкін еместігі; 
D) Назарды сапа факторынан жеңілдік факторына ауыстыру; 
Е) Сатушы мен сатып алушының кездесу мүмкіндігі жəне 
жылжытудың қосымша түрі ретінде ғана қолдану.
184. Тауардың өмірлік циклының қай кезеңінде пайда болмайды:
А) Енгізу;
В) Өсу;
С) Жетілу;
D) Басылу;
Е) Құлау. 
185. Тауардың өмірлік циклының қай кезеңінде анағұрлым қар-
қынды таратуды қолданады:
А) Енгізу;

274
275
В) Өсу;
С) Жетілу;
D) Басылу;
Е) Құлау. 
186. Жоғары тұтынушылық сұранысты пайдалану мақсатында 
өткізуді күшті қарқындату тауардың өмірлік циклының қай ке-
зеңіне тəн:
А) Енгізу;
В) Өсу;
С) Жетілу;
D) Басылу;
Е) Құлау. 
187. Орауышта нені көрсету талап етілмейді:
А) Өндірілген уақыты;
В) Тауар бірлігінің бағасы; 
С) Өнімнің пайыздық құрамы;
D) Сорты;
Е) Дайындаушы-цехтың нөмірі.
188. «БКГ» матрицасындағы тауарлардың қандай тобы табыстың 
негізгі көзі болып табылады: 
А) «Жұлдыздар»;
В) «Сауын сиырлар»;
С) «Иттер»;
D) «Қиын балалар»;
Е) «Иттер» жəне «Қиын балалар».
189. Белгілі бір марканың артықшылығын бəсекелестердің бір 
немесе бірнеше маркасымен нақты салыстыру арқылы көрсететін 
жарнама қалай аталады: 
А) Ақпараттық;
В) Сендіретін;
С) Салыстырмалы;
D) Институционалды;
Е) Еске салу. 
190. Қымбат тұратын жəне жоғары тəуекелді тауарлар сауда-
сында нені қолдану тиімді:
А) Жарнаманы;
В) Өткізуді ынталандыруды; 
С) Қоғаммен байланысты; 
D) Жеке сатуды;
Е) Жарнама мен өткізуді ынталандыруды. 
191. Тауардың өсу кезеңінде мына салаларға кететін шығынды 
азайтуға болады:
А) Өткізуді ынталандыруға;
В) Жарнамаға;
С) Қоғаммен байланысқа;
D) Жарнамаға жəне қоғаммен байланысқа;
Е) Жарнамаға жəне жеке сатуға.
192. Тауардың нарықтан кету кезеңінде қандай қызмет белсен-
ділігін жалғастырады:
А) Жеке сату;
В) Насихат;
С) Жарнама;
D) Өткізуді ынталандыру;
Е) Жарнама жəне насихат. 
193. Тұтынушының тауарды сатып алу сенімділігіне көп дəре-
жеде не əсер етеді:
А) Насихат;
В) Жеке сату;
С) Жарнама жəне өткізуді ынталандыру; 
D) Өткізуді ынталандыру;
Е) Насихат жəне өткізуді ынталандыру. 
194. Өндірістік бағыттағы тауарларды сату кезінде белсенді қол-
данылатын:
А) Жарнама;
В) Жеке сату;
С) Жарнама жəне өткізуді ынталандыру;
D) Насихат; 
Е) Жарнама жəне насихат. 
195. Бөлшек сауданың қандай функциясы жеке сауда функция-
сына жатпайды?
А) Нарық конъюнктурасын зерттеу;

276
277
В) Тауарларды тасымалдау;
С) Сауда ассортиментін қалыптастыру;
D) Жарнамалық қызметті ұйымдастыру;
Е) Тауар сатуды ұйымдастыру.
196. Көтерме сауданың бөлшек саудадан айырмашылықтарының 
бірі: 
А) Көтерме сауда кəсіпорындары нарықты зерттеумен айланы-
сады;
В) Бөлшек сауда кəсіпорындары нарықты зерттеумен айланы-
сады;
С) Бөлшек сауданың мақсаты тауарды қайта сату немесе кəсіби 
түрде қолдану болып табылады;
D) Көтерме сауданың мақсаты тауарды қайта сату немесе кəсіби 
түрде қолдану болып табылады;
Е) Көтерме сауда тауарды жұртшылықтың жеке қолдануы үшін 
сатады.
197. Орауышқа жазылатын шартты белгілер мен мəліметтер 
қалай аталады: 
А) Маркалау; 
В) Этикетка;
С) Лейбл;
D) Жарнама;
Е) Тауарлық белгі.
198. Үйде қолшатыр бола тұра, жаңбырлы күні, аяқ астынан 
жауған нөсер кезінде қолшатыр сатып алу қандай сатып алудың 
үлгісі бола алады?
А) Алдын ала таңдау;
В) Импульстік сұраныс;
С) Арнайы сұраныс;
D) Тұрақты сұраныс;
Е) Шұғыл сұраныс.
199. Тауарлардың əртүрлі ассортименттік топтары арасындағы 
олардың соңғы тұтыну критериі бойынша жақындық деңгейі қалай 
сипатталады:
А) Үйлесімділік;
В) Тереңдік;
С) Кеңдік;
D) Қаныққандық; 
Е) Функциялық байланыс.
200. Жаңашылдық жасаудың бірінші кезеңі қалай аталады:
А) Нарықтық тестілеу;
В) Идея генерациясы;
С) Жаңартпа жасау;
D) Анағұрлым болашақтық идеяларды іріктеу; 
Е) Жаңа өнім тұжырымдамасын саралау. 
201. Орауыш тұтынушыға арналған тауар туралы ақпараттың 
қай каналына жатады?
А) Дербес;
В) Коммерциялық;
С) Көпшілік;
D) Эмпиризмдік; 
Е) Көпшілік жəне эмпиризмдік.
202. Сатуды ынталандыру көбіне бірге қолданылады:
А) Жарнамамен;
В) Насихатпен;
С) Жеке сатумен;
D) Салыстырмалы жарнамамен;
Е) Айдарлық жарнамамен.
203. Жалпы фирмалық коммуникация ненің құралы болып та-
былады?
А) Қоғаммен байланыстың;
В) Жарнаманың;
С) Жеке сатудың;
D) Өткізуді ынталандырудың;
Е) Жылжытудың барлық құралдарының. 
204. Фирманы тілектестік танымалдылықпен қамтамасыз ету 
қандай қызметтің басты міндеті болып табылады:
А) Жарнаманың;
В) Қоғаммен байланыстың;
С) Өткізуді ынталандырудың;
D) Жеке сатудың;
Е) Жеке сату мен өткізуді ынталандырудың.

278
279
205. Тауар қозғалысы – бұл:
А) Тауарды тасымалдау;
В) Тауарды басқа аймақтардың тұтынушылық нарығында сату;
С) Тауар нарығын зерттеу;
D) Ақпаратқа арналған хабарлама түрі, тауар туралы тұты-
нушының есіне салу немесе сендіру; 
Е) Нарықты сегменттеу.
206. Жеке сатудың негізгі кемшілігін көрсетіңіз:
А) Байланыстар жарнамалық үндеуге қарағанда нашар қабыл-
данады; 
В) Тез кері байланысын қамтамасыз етпейді;
С) Жылжытудың басқа түрлерімен сыйспайды;
D) Бір байланысты есептеу кезінде қымбат байланыс; 
Е) Тез кері байланысты қамтамасыз етпейді жəне жылжытудың 
басқа түрлерімен сыйспайды.
207. Торапты маркетинг не үшін қажет:
А) Тауарды тарату;
В) Нарықты зерттеу;
С) Нарықты сегменттеу;
D) Тауарды өндіру;
Е) Нарықты зерттеу жəне нарықты сегменттеу.
208. Лоббизм ненің құралы болып табылады:
А) Жеке сатудың;
В) Өткізуді ынталандырудың;
С) Жарнаманың;
D) Жарнама жəне өткізуді ынталандырудың;
Е) Қоғаммен байланыстың.
209. Коммуникацияның қай түрі жеке сипатқа ие:
А) Жарнама;
В) Жеке сату;
С) Өткізуді ынталандыру;
D) Қоғаммен байланыс;
Е) Жарнама жəне қоғаммен байланыс.
210. Паблик рилейшнз шарасына не жатпайды:
А) Баспасөзбен байланыс;
В) Демеушілік;
С) Лобби;
D) Делдалдарды ынталандыру;
Е) Корпоративтік байланыстар. 
211. Өткізуді ынталандыру — бұл:
А) Тауарлар мен қызметтерді жылжыту жəне иесізденген тап-
сырыстың төленген формасы; 
В) Сатып алушы мен сатушының арасындағы тікелей байла-
ныс;
С) Тауар жəне оның өндірушісі жөнінде жағымды қоғамдық 
пікір қалыптастыру мақсатында мəліметтер тарату; 
D) Тауарды сатып алуды көтермелеу бойынша қысқамерзімді 
түрткі шаралар;
Е) Маркетингтік зерттеулермен байланысты.
212. Жарнама — бұл:
А) Тауарлар мен қызметтерді жылжыту жəне иесізденген тап-
сырыстың төленген формасы;
В) Сатып алушы мен сатушының арасындағы тікелей байла-
ныс;
С) Тауар жəне оның өндірушісі жөнінде жағымды қоғамдық 
пікір қалыптастыру мақсатында мəліметтер тарату; 
D) Тауарды сатып алуды көтермелеу бойынша қысқамерзімді 
түрткі шаралар;
Е) Маркетингтік зерттеулермен байланысты категория.
213. Беделді жарнаманың мақсаты:
А) Фирманың имиджін қалыптастыру;
В) Бастапқы сұранысты құру;
С) Нақты маркалық тауардың ұзақ уақыттық бөлінісі; 
D) Тауар жөнінде тұтынушың есіне салу;
Е) Іріктелген сұранысты қалыптастыру.
214. Жарнама — тауар жөніндегі ақпараттың қай каналына жа-
тады?
А) Көпшілік;
В) Эмпиризмдік; 
С) Коммерциялық;
D) Дербес;
Е) Көпшілік жəне эмпиризмдік. 

280
281
215. Жауапты реакцияға түрткі көп жағдайда қай қызметке тəн:
А) Жеке сату;
В) Өткізуді ынталандыру;
С) Жарнама;
D) Қоғаммен байланыс;
Е) Жарнама жəне қоғаммен байланыс.
216. Жылжытудың төленбеген əдісіне не кіреді?
А) Жеке сату;
В) Қоғаммен байланыс;
С) Жарнама;
D) Өткізуді ынталандыру;
Е) Жарнама жəне өткізуді ынталандыру
217. Тұтынушы көз алдында сатылатын ақпараттың үлкен дə-
режедегі анықтығы төмендегілердің қайсысына тəн:
А) Қоғаммен байланысқа;
В) Өткізуді ынталандыруға;
С) Жарнамаға;
D) Жеке сатуға;
Е) Өткізуді ынталандыруға жəне жарнамаға.
218. Жеке сатудың техникасын қолдану қай кезде тиімді:
А) Тұтынушылар географиялық тұрғыдан шашыраңқы жағ-
дайда;
В) Кең көлемдегі тауарлар сатылатын кезде;
С) Тапсырыс көлемі елеусіз болғанда; 
D) Өткізу каналы айтарлықтай ұзын болғанда; 
Е) Əлеуетті тұтынушылар саны салыстырмалы түрде көп емес. 
219. Дербес сату үрдісіне төмендегілердің қайсысы жатпайды: 
А) Жергілікте жерде сату; 
В) Сатушы үстелі арқылы сату; 
С) Пошта арқылы сату;
D) Телефон арқылы сату;
Е) Сатып алушыларға арналған баспасөз-конференциясы. 
220. Тұтынушыларға қысқа мерзімде ықпал ететін əсерге ие: 
А) Жарнамалық құралдар;
В) Өткізуді ынталандыру құралдары; 
С) Жеке сату құралдары; 
D) Насихат құралдары;
Е) Жеке сату жəне насихат құралдары. 
221. Төменде көрсетілгендердің қайсысы қоғаммен байланыс 
орнату құралына жатпайды?
А) Таурлық насихат; 
В) Жалпы фирмалық коммуникация;
С) Лоббизм;
D) БАҚ-пен байланыс орнату жəне сақтау;
Е) Жергілікті жерде сату. 
222. Төменде көрсетілгендердің қайсысы жарнама мен қоғаммен 
байланыс үшін ортақ болып табылады:
А) Ақпараттың растығы; 
В) Иесіздік; 
С) Жекелік сипат;
D) Көзге тез түсу; 
Е) Сатып алуға түрткі. 
223. Жеке сату техникасын мына жағдайда қолдану тиімдірек: 
А) Тапсырыс көлемі салыстырмалы түрде үлкен;
В) Тапсырыс көлемі елеусіз; 
С) Кең қолданысты тауарлар сатылады; 
D) Əлеуетті сатып алушылардың саны айтарлықтай;
Е) Сату каналы айтарлықтай ұзын.
224. Қоғаммен байланыс жарнаманың қай түріне жақынырақ:
А) Азық-түліктік; 
В) Еске салушық;
С) Сендірушілік;
D) Салыстырмалы;
Е) Институционалды.
225. Маркетингтік коммуникация дамуының қазіргі заманғы 
тенденцияларының бірі:
А) Коммуникацияның жекелік формасы біртіндеп жойыла ба-
стайды;
В) Коммуникацияның жекелік емес формасы тауар қозғалысында 
басым рөл атқара бастайды;

282
283
С) Коммуникацияның жекелік формасы тауар қозғалысында ба-
сым рөл атқара бастайды; 
D) Өткізуді ынталандыру қымбат тауарларды сату кезінде 
кеңінен қолданыла бастады;
Е) Қоғаммен байланыс ұйымды емес, тауарды сату кезінде 
кеңінен қолданыла бастады. 
226. Маркетингтік коммуникация нысандары мыналардың қай-
сысында кеңірек?
А) Қоғаммен байланыста;
В) Жарнамада;
С) Жарнама мен өткізуді ынталандыруда;
D) Жеке сатуда;
Е) Коммуникацияның жекелік формасында.
227. Маркетингтік коммуникацияның жекелік емес формасына 
жатады:
А) Өткізуді ынталандыру мен жеке сату;
В) Жарнама жəне жеке сату;
С) Жеке сату;
D) Қоғаммен байланыс жəне жеке сату;
Е) Қоғаммен байланыс.
228. «Паблисити» дегеніміз нені білдіреді:
А) Ұйымның тұтынушылар алдындағы имиджі;
В) Ұйымның бəсекелестер алдындағы имиджі;
С) Ұйымның қоғам алдындағы имиджі;
D) Ұйымның мемлекеттік басқару органдарының алдындағы 
имиджі;
Е) Ұйымның жабдықтаушылар алдындағы имиджі.
229. Əлеуметтік жарнамаға жатады:
А) Жаппай тұтыну тауарларының жарнамасы;
В) Өнеркəсіптік бағыттағы тауарлар жарнамасы;
С) Саяси партиялардың жарнамасы;
D) Сирек сұраныс тауарларының жарнамасы;
Е) Арнайы сұраныс тауарларының жарнамасы.
230. Жекелік емес коммуникацияның жекелік коммуникация-
мен салыстырғандағы артықшылықтарының бірі: 
А) Адамдардың үлкен тобын қамту;
В) Клиенттерге тікелей ықпал ету; 
С) Анағұрлым жоғары тиімділік; 
D) Адамдардың шағын тобын қамту;
Е) Тұтынушылардың сатып алу түріндегі міндетті түрдегі жау-
апты реакциясы. 
231. Төменде көрсетілгендердің қайсысы сауда қызметкерінің 
жұмысындағы негізгі міндетке жатпайды: 
А) Сатудың өзі;
В) Келісім жасау; 
С) Саудадан кейінгі қызмет көрсету;
D) Клиенттердің қажеттіліктерінің өзгергені туралы фирмаға 
ақпарат жинау; 
Е) Нарық сегментациясы.
232. Жекелік емес коммуникациясының бір артықшылығы: 
А) Коммуникациондық үндеуді беру кезінде көркем жəне гра-
фикалық құралдарды анағұрлым кең қолдану; 
В) Бір мезігілде үлкен аудиториялармен байланысты жүзеге 
асыру мүмкіндігі;
С) Клиентке тікелей əсер ету;
D) Аудиториямен бір байланысты жүзеге асыру кезіндегі жоғары 
шығын; 
Е) Олардың өнеркəсіптік бағыттағы тауарларды сату барысын-
да қолданылуы. 
233. Жекелік емес маркетингтік коммуникацияның ерекшелік-
терінің бірі:
А) Жекелік коммуникацияны алмастыра алады;
В) Тауарды жылжыту үшін емес, оны сату үшін қолданылады;
С) Техникалық күрделі өнімдерді сату кезінде ғана қолданылуы 
мүмкін;
D) Жекелік коммуникацияны ынталандыру құралы болып та-
былады;
Е) Жоғары тəуекелді тауарларды сату барысында қолданылуы 
мүмкін.
234. Жеке сатудың бір сипаттамасы:
А) Иесіздік;
В) Растық жəне тартымдылық;

284
285
С) Эмоциялық;
D) Аудиторияны жаппай қамту;
Е) Əралуан қатынастрды орнатуға мүмкіндік береді. 
235. Жұмысқа дилерлерді көбірек тарту қажет болғанда нені 
қолданған тиімді: 
А) Жарнаманы;
В) Паблик рилейшнз;
С) Өткізуді ынталандыруды; 
D) Жарнаманы жəне өткізуді ынталандыруды;
Е) Жеке сатуды.
236. Тауарды нарыққа шығару кезеңінде тұтынушыларды құ-
лақтандыру үшін нені қолданған тиімдірек:
А) Өткізуді ынталандыруды;
В) Жарнаманы;
С) Жеке сатуды;
D) Жеке сату мен паблик рилейшнз;
Е) Жеке сату мен өткізуді ынталандыруды.
237. Баспа жарнамасына не жатпайды:
А) Буклет; 
В) Каталог;
С) Проспект;
D) Билборд;
Е) Үндеу. 
238. Жылжытудың қандай түрі жекелеген сатып алушылардың 
талабына бейімделуі мүмкін: 
А) Өткізуді ынталандыру; 
В) Жеке сату;
С) Жарнама;
D) Қоғаммен байланыс;
Е) Жарнама жəне өткізуді ынталандыру.
239. Үлкен, шашыраңқы географиялық нарықты жылжытудың 
қандай түрі тартады:
А) Өткізуді ынталандыру;
В) Жеке сату;
С) Жарнама;
D) Қоғаммен байланыс;
Е) Жарнама жəне өткізуді ынталандыру.
240. Фирманың анағұрлым танымал болуына жарнаманың қан-
дай құралы жол ашады: 
А) Баспасөздегі жарнама;
В) Баспа жарнамасы;
С) Сувернилік жарнама;
D) Пошта жарнамасы;
Е) Сыртқы жарнама. 
241. Нақты жарнамалық мақсатқа жету бойынша бағдарлама 
шегінде нақты уақыт кезеңінде өткізілетін ұйымдық-техникалық 
шаралар кешені — бұл: 
А) Коммуникациялық саясат;
В) Коммуникациялық стратегия;
С) Жарнамалық кампания;
D) Маркетинг кешені;
Е) Коммуникациялық қосынды.
242. Жарнамаланатын тауардың өмірлік циклының бірінші фа-
засына сəйкес келетін жарнама:
А) Аймақтық жарнама;
В) Еске салушы жарнама;
С) Айдарлы жарнама;
D) Селективті жарнама;
Е) Кіріспе жарнама.
243. Тауардың өмірлік циклының жетілу кезеңінде жүзеге асы-
рылатын жарнама:
А) Сендіруші жарнама; 
Е) Еске салушы жарнама;
С) Айдарлы жарнама;
D) Селективті жарнама;
Е) Кіріспе жаранама.
244. Паблик-рилейшнз — бұл:
А) Тауарлар мен қызметтерді жылжыту жəне иесізденген 
тапсырыстың төленген формасы;
В) Сатып алушы мен сатушының арасындағы тікелей байла-
ныс;

286
287
С) Тауар жəне оның өндірушісі жөнінде жағымды қоғамдық 
пікір қалыптастыру мақсатында мəліметтер тарату; 
D) Тауарды сатып алуды көтермелеу бойынша қысқамерзімді 
түрткі шаралар;
Е) Маркетингтік зерттеулермен байланысты категория.
245. Жеке сату — бұл:
А) Тауарлар мен қызметтерді жылжыту жəне иесізденген тап-
сырыстың төленген формасы;
В) Сатып алушы мен сатушының арасындағы тікелей байла-
ныс;
С) Тауар жəне оның өндірушісі жөнінде жағымды қоғамдық 
пікір қалыптастыру мақсатында мəліметтер тарату; 
D) Тауарды сатып алуды көтермелеу бойынша қысқамерзімді 
түрткі шаралар;
Е) Маркетингтік зерттеулермен байланысты категория.
246. Қоғаммен байланыстың жарнамадан бір ерекшелігі:
А) Қоғаммен байланыс тауарды сатудан гөрі, жылжытуға бағыт-
талған;
В) Жарнама тауарды сатудан гөрі, жылжытуға бағытталған;
С) Қоғаммен байланыс үлкен эмоциялығымен ерекшеленеді;
D) Жарнама жоғары дəржедегі растығымен ерекшеленеді;
Е) Қоғаммен байланыс дереу сатып алуға шақырады. 
247. Тікелей сату-сатып алу сатысында нені қолданған тиімді:
А) Насихатты;
В) Өткізуді ынталандыруды жəне насихатты; 
С) Жылжытуды;
D) Жеке сатуды;
Е) Жарнаманы. 
248. Жаппай сұраныстағы тауар өтімінің төмендеуін жанданды-
ру үшін нені қолданған тиімді: 
А) Өткізуді ынталандыру;
В) Жарнама жəне насихат; 
С) Имидж;
D) Жеке сату жəне қоғаммен байланыс;
Е) Марканың жарнамасын.
249. Жауапты реакцияға түрткі ненің басты сипаты болып та-
былады: 
А) Жарнаманың; 
В) Жеке сатудың;
С) Жарнама мен өткізуді ынталандырудың;
D) Насихаттың;
Е) Жарнама мен насихаттың. 
250. Маркетинг коммуникациясын жасау үрдісі неден бастала-
ды:
А) Айналымды таңдаудан; 
В) Ақпарат тарату құралдарын таңдаудан;
С) Мақсатты аудиторияны анықтаудан; 
D) Күтілген жауапты реакцияны анықтаудан;
Е) Кері байланыс каналдары бойынша түсетін ақпараттарды 
жинаудан. 
251. ТНК-лар жарнамалық кампаниялары толығымен неме-
се көп деңгейде стандартталған жағдайда, қандай жарнамалық 
агенттіктің қызметіне жүгінеді:
А) Орталықтандырылған басқарудағы мультиұлттық агенттік-
терге; 
В) Əлсіз орталықтандырылған басқарудағы халықаралық агент-
тіктер бірлестігіне; 
С) Жергілікті нарық аумағында орналасқандарға; 
D) Ұлттық агенттіктерге;
Е) Соңғы тұтынушыға.
252. Қандай жарнамалық агенттіктердің аймақтық мүшелері 
іс жүзінде дербес жəне өз беттерінше шешім қабылдай алады? 
Мұндай агенттіктер ішінара жарнаманы стандарттаумен де айна-
лыса алады:
А) Орталықтандырылған басқарудағы мультиұлттық агенттік-
тер; 
В) Əлсіз орталықтандырылған басқарудағы халықаралық агент-
тіктер бірлестігі; 
С) Жергілікті нарық аумағында орналасқандар; 
D) Ұлттық агенттіктер;
Е) Соңғы тұтынушы.

288
289
253. Паблик рилейшнздің күші неге бағытталған:
А) Фирманың жағымды имиджін жасау жəне сақтауға;
В) Орталықтандырылған басқарудағы мультиұлттық агенттік-
терге;
С) Əлсіз орталықтандырылған басқарудағы халықаралық 
агенттіктер бірлестігіне;
D) Жергілікті нарық аумағында орналасқандарға;
Е) Бəсекеге қабілеттілікке. 
254. Белгілі бір тауарларды сатып алу ниеті бар жекелеген ше-
телдік фирмалар жəне тұтынушылармен тұрақты сақталатын ком-
муникациялар қалай аталады? Бұл қызмет негізінен тікелей по-
штамен жіберу арқылы жүзеге асырылады:
А) Жарнама; 
В) Сейлз промоушн;
С) Паблик рилейшнз;
D) Директ-маркетинг;
Е) Жеке (дербес) сатулар. 
255. Құрамына əлеуетті тапсырыс берушілерді іздеу, жеке қаты-
наста болу арқылы олардың сұранымдарын зерттеу, қалыптасқан 
жағдайды сараптамалық бағалау, тапсырыс берушілермен ке-
ліссөздер жүргізу жіне тұсаукесер өткізу, келісімдер жасау, ұзақ-
мерзімді қатынастарды дамытуға кіретін жеке (дербес) сатудың 
түрі: 
А) Шығармашылық;
В) Миссионерлік;
С) Техникалық;
D) Соңғы тұтынушыға сату;
Е) Директ-маркетинг.
256. Əдетте жарнамалық агенттіктің жұмысын қандай бөлімдер 
құрайды: 
А) Шығармашылық бөлім, жарнама құралдары бөлімі, зерттеу 
бөлімі, коммерциялық бөлім;
В) Шығармашылық бөлім, шығармашылық емес бөлім;
С) Маркетинг бөлімі, тұтынушылар бөлімі;
D) коммерциялық емес, коммерциялық бөлім;
Е) коммерциялық емес бөлім.
257. Маркетингтік коммуникацияға не жатады:
А) Дүкендер; 
В) Супермаркет, гипермаркет;
С) Жəрмеңке, көрме-сатулар; 
D) Мектеп, университет;
Е) Аурухана, дəріхана. 
258. Компьютерлік жүйе арқылы сату, мысалы Интернет арқылы 
сату қалай аталады: 
А) Шығармашылық;
В) Миссионерлік;
С) Техникалық;
D) Соңғы тұтынушыға сату;
Е) Жарнама.
259. Сатып алушылармен тікелей байланыс кезінде коммивоя-
жер жүзеге асыратын сату қалай аталады: 
А) Шығармашылық;
В) Миссионерлік;
С) Техникалық;
D) Соңғы тұтынушыға сату;
Е) Жарнама.
260. Маркетингтік коммуникацияға не жатады:
А) Дүкендер; 
В) Супермаркет, гипермаркет;
С) Мектеп, университет; 
D) Аурухана, дəріхана.
Е) Тұсаукесерлер жəне жабдық көрсетілімі.
261. Жарнамадағы қандай ұстаным өндірушінің жарнаманың 
көмегімен өз тауарының жағымды қасиеттерін көрсетуге ұмты-
латынын білдіреді: 
А) Шыншылдық; 
В) Іріктеу; 
С) Аудиторияның мəселелері мен мұқтаждықтарына аралас-
қандық; 
D) Жарнамалық агенттіктер; 
Е) Жарнама берушілер.

290
291
262. Паблик Рилейшнздің күші қайда бағытталған:
А) Жарнама бөлімдері; 
В) Жарнама агенттіктері; 
С) Жарнама берушілер; 
D) Жарнама;
Е) Халықаралық нарықта фирма, тауар, қызмет туралы жақсы 
қоғамдық пікір қалыптастыру.
263. Фирманың жағымды имиджін жасау мен сақтауға, халы-
қаралық нарықта фирма, тауар, қызмет туралы жақсы қоғамдық 
пікір қалыптастыруға бағытталған ұзаққа созылған күш салулар 
қалай аталады: 
А) Жарнама; 
В) Сейлз промоушн;
С) Паблик рилейшнз; 
D) Директ-маркетинг;
Е) Жеке (дербес) сатулар.
264. Паблик рилейшнзде қоғаммен байланыстың қандай əдістері 
қолданылады:
А) Орталықтандырылған басқарудағы мультиұлттық агент-
тіктер; 
В) Əлсіз орталықтандырылған басқарудағы халықаралық агент-
тіктер бірлестігі; 
С) Жергілікті нарық аумағында орналасқандар; 
D) Ұлттық агенттіктер;
Е) Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдар.
265. Жарнамалық агенттіктің қандай түрі жергілікті жағдайға 
жақсы бағдарланып, жарнаманың бейімделуімен айналыса ала-
ды: 
А) Орталықтандырылған басқарудағы мультиұлттық агенттік-
тер; 
В) Əлсіз орталықтандырылған басқарудағы халықаралық агент-
тіктер бірлестігі; 
С) Жергілікті нарық аумағында орналасқандар; 
D) Ұлттық агенттіктер;
Е) Жарнама.
266. Ресейде жарнама қай ғасырда дамыды:
А) I—III ғғ; 
В) III—V ғғ;
С) V—VIII ғғ;
D) X—XI ғғ;
Е) XII—XV ғғ.
267. Жарнама қандай міндеттерді тиімді түрде шеше алады:
А) Орталықтандырылған басқарудағы мультиұлттық агент-
тіктер; 
В) Əлсіз орталықтандырылған басқарудағы халықаралық агент-
тіктер бірлестігі; 
С) Жергілікті нарық аумағында орналасқандар; 
D) Ақпарттандыру, хабарландыру, еске салу;
Е) Баспасөздегі мақалалар.
268. Жарнама нарықтың ерекше жағдайына (субмəдениет, 
сауаттылықтың төмен дəрежесі) стандартталмаған кезде толық 
бейімделу қажет болғанда қандай жарнама агенттігінің қызметіне 
жүгінген дұрыс:
А) Орталықтандырылған басқарудағы мультиұлттық агент-
тіктер; 
В) Əлсіз орталықтандырылған басқарудағы халықаралық агент-
тіктер бірлестігі; 
С) Жергілікті нарық аумағында орналасқан; 
D) Ұлттық агенттіктер;
Е) Баспасөздегі мақалалар.
269. Жарнама берушілер əдетте жарнамалық агенттікті түпкілік-
ті таңдау кезінде қандай өлшемдерді ескереді: 
А) Ұлттық;
В) Жарнама;
С) Ұсынылатын қызметтер ассортименті;
D) Директ-маркетинг;
Е) Сеилз промоушн.
270. Өндірушілер, бөлшек жəне көтерме сатушылар, қызмет көр-
сету фирмалары мен жеке тұлғалар жарнамалық нарықтың қандай 
субъектісіне жатады:
А) Жарнама бөлімдері; 

292
293
В) Жарнама агенттіктері;
С) Жарнама берушілер;
D) Өндірушілер;
Е) Жеке тұлғалар. 
271. Жарнама берушілер дегеніміз кімдер:
А) Экономикалық орта;
В) Құқықтық шектеулер;
С) Тауар;
D) Қызмет;
Е) Өндірушілер.
272. Коммерциялық насихаттау — бұл: 
А) Экономикалық орта;
В) Құқықтық шектеулер; 
С) Жариялылық, тегістік; 
D) Қоғамдық қатынас, байланыс;
Е) Ынталандыру, сатуды жылжыту.
273. Паблик рилейшнз — бұл:
А) Экономикалық орта;
В) Құқықтық шектеулер; 
С) Жариялылық, тегістік; 
D) Қоғамдық қатынас, байланыс;
Е) Ынталандыру, сатуды жылжыту.
274. Жарнама берушілер шетелдік нарықта қандай мəселеге 
кездеседі:
А) Жарнама бөлімдері; 
В) Жарнама агенттіктері;
С) Жарнама берушілер; 
D) Өндірушілер;
Е) Шығын деңгейі.
275. Жарнаманы стандарттаудың мақсаты:
А) Тауардың халықаралық имиджін жасау;
В) Жарнаманы жасау мен шығаруға шығынды қысқарту; 
С) Əртүрлі елдердің нарығына синхронды шығуды тездету;
D) БАҚ жаза тартқызған жағдайда хабарламалардың жаңылы-
суынан аулақ болу;
Е) Шығындар деңгейі.
276. Жарнаманы стандарттаудың мақсаттарына жетуге қандай 
шектеулер кедергі болады: 
А) Стандартталған жарнаманы тек халықаралық БАҚ-та орна-
ластырған тиімді; 
В) Стандартты жарнама əмбебап қажеттіліктегі тауарлар үшін 
тиімді; 
С) Үйреншікті кеңінен таралған тауарларды жарнамалау пайда-
лы; 
D) Стандарттау — тауардың немесе қызметтің артықшылығы 
кез келген елде қабылданып, бірдей позициялаумен бекітілген 
жағдайда тиімді; 
Е) Тауардың халықаралық имиджін жасау.
277. Паблик рилейшнзда қоғаммен байланыстың қандай түрлері 
қолданылады: 
А) Баспасөзде сөйлеу;
В) Құқықтық шектеулер;
С) Экономикалық орта; 
D) Психоəлеуметтік, мəдени орта;
Е) Ұлттық жарнама агенттіктерінің реакциясы.
278. Жарнаманың қандай түрі көрермендерді жаңа тауарлармен 
таныстырып, тауар, оның сатылу орны жəне қолдану тəсілі туралы 
ықшамдалған ақпарат беріп, ұзақтығы 10 секундтық қысқа хабарлар 
формасында, əдетте телебағдарламаның басында теледидардан 
беріледі: 
А) Жарнамалық хабарландыру;
В) Коммерциялық жарнамалық хабарлар; 
С) Қаржыландырылатын хабарлар; 
D) Жарнамалық репортаждар;
Е) Диапозитивтер немесе диафильмдер.
279. Теледидардан көрсетілетін бағдарламалардың ортасы мен 
басында жарнаманың қандай түрі беріледі? Жарнамалық хабар-
ландырулар клиптер, тапқыр сюжеттері бар қысқа қойылымдар 
түрінде беріліп, 2—3 минутың ішінде көрсетіледі: 
А) Жарнамалық хабарландыру;
В) Коммерциялық жарнамалық хабарлар; 
С) Қаржыландырылатын хабарлар; 
D) Жарнамалық репортаждар;
Е) Диапозитивтер немесе диафильмдер.

294
295
280. Жарнаманың қандай түрі сатып алушыларға ұсынылатын 
қандай да бір тауарларды көрсету мақсатында супермакетте, 
көрсету залында, көрмеде жүргізіледі: 
А) Жарнамалық хабарландыру;
В) Коммерциялық жарнамалық хабарлар; 
С) Қаржыландырылатын хабарлар; 
D) Жарнамалық репортаждар;
Е) Диапозитивтер немесе диафильмдер.
281. «Сейл промоушн» — бұл: 
А) Жарнамалық хабарландырулар;
В) Тікелей маркетинг;
С) Қаржыландырылатын хабарлар; 
D) Жарнамалық репортаждар;
Е) Ынталандыру, сатуды жылжыту.
282. «Директ маркетинг» — бұл: 
А) Жарнамалық хабарландырулар;
В) Тікелей маркетинг;
С) Қаржыландырылатын хабарлар; 
D) Жарнамалық репортаждар;
Е) Ынталандыру, сатуды жылжыту.
283. «Директ-маркетингке» жатады: 
А) Жарнамалық хабарландырулар;
В) Тікелей маркетинг;
С) Қаржыландырылатын хабарлар; 
D) Клиенттермен жеке өзара қатынастар, жұрт алдында сөз 
сөлеу; 
Е) Ынталандыру, сатуды жылжыту.
284. Жарнаманың қандай түрі үзіліс кезіндегі 5—10 минут 
аралығында көрсетіліп, диктордың 10—15 сөзден тұратын мəті-
німен қатар беріледі? Оның артықшылығы арзан, əрі жеңіл жаса-
латындығы болып табылады: 
А) Жарнамалық хабарландыру;
В) Коммерциялық жарнамалық хабарлар; 
С) Қаржыландырылатын хабарлар; 
D) Жарнамалық репортаждар;
Е) Диапозитивтер немесе диафильмдер.
285. Тұтынушы басқа бұқаралық ақпарат құралдарына рұқсат 
жоқ жерлерде (мысалы, машинада) жарнаманың қандай түрі қол-
данылуы мүмкін: 
А) Теледидардағы жарнама;
В) Радиодағы жарнама;
С) Киножарнама;
D) Сыртқы жарнама;
Е) Интернеттегі жарнама.
286. Көшедегі жарнама, көліктегі жарнама, жарық арқылы көрсе-
тілетін жарнама жарнаманың қандай түріне жатады:
А) Теледидарлық; 
В) Радиодағы;
С) Сату орнындағы;
D) Сыртқы;
Е) Интернет желісіндегі.
287. Адамның көруіне əсер ететін жарнамалық құрал — бұл: 
А) Теледидарлық; 
В) Радиодағы;
С) Сату орнындағы;
D) Көру (көзбен шолу);
Е) Интернет желісіндегі.
288. Естуге əсер етуші жарнама құралы — бұл: 
А) Теледидарлық; 
В) Радиодағы;
С) Сату орнындағы;
D) Көру (көзбен шолу);
Е) Есту (акустикалық).
289. Коммерциялық радио жарнаманың қандай түрі ақпараттық 
сипаттағы қысқа жарнамалық мəтіндер түрінде беріліп, көбіне 
музыкалық сүйемелдеумен бірге ұсынылады: 
А) Жарнамалық хабарландырулар;
В) Дербес жарнамалық бағдарламалар;
С) Қаржыландырылатын бағдарламалар; 
D) Тауарды безендіру; 
Е) Тауарды көрсету.

296
297
290. Жарнама берушілер жарнамалық агенттікті түбегейлі таң-
дау кезінде қандай өлшемдерді ескереді:
А) Жарнамалық хабарландырулар;
В) Дербес жарнамалық бағдарламалар;
С) Қаржыландырылатын бағдарламалар; 
D) Агенттіктің имиджі;
Е) Жарнама.
291. Дүкендердің, көрсету залдарының, салондардың іші мен 
сыртында жарнаманың қандай түрі жүзеге асырылады? Мұндай 
жарнаманың негізгі түрлері витриналар, сыртқы маңдайша жəне 
дүкенді безендіру болып табылады. Бұл қандай жарнама:
А) Сыртқы;
В) Сату орнындағы жарнама;
С) Сатуды ынталандыру бойынша жарнама; 
D) Тауарды əшекейлеу;
Е) Тауарды көрсету.
292. Қандай жарнама тұрақты котрагенттерге, сондай-ақ бөлшек 
тұтынушыларға тегін сыйлықтар, тауардың үлгілерін, сыйақы-
ларды беруді қарастырады: 
А) Сыртқы;
В) Сату орнындағы жарнама;
С) Сатуды ынталандыру бойынша жарнама; 
D) Тауарды əшекейлеу;
Е) Тауарды көрсету.
293. Тауардың орауышы (этикетка, қорап, флакон, қапшық) 
жарнаманың қандай түріне жатады?
А) Сыртқы;
В) Сату орнындағы жарнама;
С) Сатуды ынталандыру бойынша жарнама; 
D) Тауарды əшекейлеу;
Е) Тауарды көрсету.
294. Фирманың қызметі, оның мүмкіндіктері, өнімдерінің номен-
клатурасы туралы əртүрлі хабарламаларды паблик рилейшнздің 
қандай функциясы талап етеді:
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция. 
295. Өндіріс технологиясының жоғары дəрежесі, фирманың 
ауқымды байланыстары, жетекшілердің жете білушілігі турлы 
əсер қалдыруды паблик рилейшнздің қандай функциясы талап 
етеді: 
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция. 
296. Есту жəне көру органдарына бір мезгілде əсер ететін жарна 
құралы: 
А) Телевизиялық;
В) Радио;
С) Сату орнындағы жарнама; 
D) Көру-есту жарнамасы;
Е) Есту (акустикалық). 
297. Паблик рилейшнздің қандай функциясы насихаттау əдіс-
терінің көмегімен бəсекелестерге тауарларын жарнамалау мен 
нарыққа енуде қиындық тудырады: 
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция. 
298. Паблик рилейшнздің қандай функциясы сатып алушыларда 
нақты бейнелерді, ассоциацияларды қалыптастырып, соның нəти-
жесінде фирмалық тауар жарнамасын қабылдауды жеңілдетеді: 
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция. 

298
299
299. Паблик рилейшнздің қандай функциясы тауарлық белгіні 
насихаттау мен жарнамалауды жəне көпшілікке танымал болудың 
басқа да формаларын білдіреді: 
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция. 
300. Жарнаманың қандай түрі мəтіндіктен мультимедиялыққа 
дейінгі ақпараттың кез келген түрімен жұмыс істеуге, ақпаратты 
жер шарының кез келген нүктесінен нақты уақытта алуға жəне 
ақпаратты тұтынушылардың шектеусіз санына таратуға мүмкіндік 
береді: 
А) Телевизия;
В) Радио; 
С) Киножарнама; 
D) Сыртқы;
Е) Интернеттегі жарнама.
301. Жарнама беруші:
А) Аудиовизуальды; 
В) Көтерме жəне бөлшек саудагерлер; 
С) Сату орындарында маңдайшаларды, муляждарды, слайд-
бокстарды, жапсырмаларды пайдалану;
D) Сейлз промоушн материалдарын жіберу үшін директ-мейлді 
қолдану;
Е) Тауарлық белгілері бар күнтізбелер, жазу кітапшалары, 
сувенирлік өнімдер.
302. Жарнаманың бейімделуін қандай факторлар қажет етеді:
А) Тауардың халықаралық имиджін жасау; 
В) Тауарды тарату торабын кеңейту;
С) Экономикалық орта.
D) Жасауға кететін шығындарды қысқарту;
Е) Жарнаманы шығаруға кететін шығындарды қысқарту. 
303. Ұсынылған үлгілер бойынша көтерме сату мен сатып алу 
үшін ұйымдастырылатын халықаралық сауда жəне өнеркəсіптік 
ұйымдардың, коммерсанттардың, өнеркəсіпшілердің мерзімді түр-
де өткізіліп тұратын съезі қалай аталады: 
А) Жарнамалық кампаниялар;
В) Жəрмеңкелер;
С) Көрмелер;
D) Салондар;
Е) Тұсуакесерлер. 
304. Өткізуді ынталандыру қандай құралдармен жүзеге асы-
рылады: 
А) Тауарлық белгілері бар күнтізбелер, жазу кітапшалары, 
сувенирлік өнімдер;
В) Тапсырысты стендте қабылдау; 
С) Ары қарайғы келіссөздер үшін сұранымдар алу; 
D) Ықтимал агенттер мен дистрибьюторлар үшін көпшілікке 
танымал болу; 
Е) Ықтимал агенттер мен дистрибюторларды анықтау.
305. Стендті безендіру бойынша шараларға не кіреді: 
А) Көрме залындағы стендтің орналасатын жерінің дұрыстығы 
туралы шешім; 
В) Барлық қызметкерлер үшін қонақүйлерді броньдау;
С) Қажет болса, аудармашыларға тапсырыс беру;
D) Дизайнерге стендтің қандай болуы жөнінде нұсақау беру;
Е) Тұсаукесер.
306. Өткізуді ынталандыру қандай құралдармен жүзеге асыры-
лады:
А) Жарнама саласында маманданған ұйымдар;
В) Жарнама агенттіктері;
С) Сату орындарында маңдайшаларды, муляждарды, слайд-
бокстарды, жапсырмаларды пайдалану;
D) Студияның дизайны жəне БАҚ-тың жарнама бөлімшелері; 
Е) Сауда.
307. Төменде көрсетілген пікірлердің қайсысы дұрыс:
А) Жəрмеңкенің мақсаты — оның қатысушы-экспоненттеріне 
өз өндірісінің үлгілерін қоюға, көрсету, сауда келісімдерін жасау 
үшін жаңа жетістіктерін, техникалық жаңалықтарын көрсетуге 
мүмкіндік беру; 

300
301
В) Халықаралық сауда-өнеркəсіптік жəрмеңкенің мақсаты 
— өндірістің, ғылымның, техниканың бір немесе бірнеше сала-
лары бойынша бір немесе бірнеше елдің ғылыми-техникалық же-
тістіктерін көрсету; 
С) Халықаралық жəрмеңке, көрме мен салондардың негізгі 
артықшылығы — түрлі елдерде өндірілетін орасан көп тауар-
лардың, жабдықтардың, ғылыми өнімдердің үлгілерінің шоғыр-
лануы; 
D) Жəрмеңкелерде, көрмелер мен салондарда баспа жарнама 
материалдары таратылады, жарнамалық фильмдер көрсетіледі, 
жарнамалық плакаттар ілінеді, жарық арқылы жарнамалар орна-
ластырылады, тауарлар іс жүзінде көрсетіледі; 
Е) Өз елінде өткізілетін халықаралық жəрмеңке, көрме мен 
салонға шетелдік сатып алушылар жіберілмейді жəне сату құқығы 
ұлттық фирмаларға берілген. 
308. Сейлз промоушн қандай мақсаттарды көздейді:
А) Тауардың таралу торабын кеңейту;
В) Əлеуетті сатып алушыны оған жарнамаланатын тауардың 
қажеттілігіне сендіру;
С) Оның сатып алуына түрткі болу; 
D) Сатып алуды жүзеге асыру;
Е) Тауардың халықаралық имиджін жасау.
309. Тікелей маркетинг мыналарды қамтиды:
А) Direkt mail;
В) Direkt response;
С) Жарнамалық хабар;
D) Мемлекетпен байланыс;
Е) Канал. 
310. Паблисити — бұл:
А) Имиджді ақшамен дамыту;
В) Мемлекетпен байланыс;
С) Танымалдылық имиджін тегін жасау;
D) Мақсаттарға жету жолында фирманың бірігуі;
Е) Канал.
311. Коммуникация үлгісінің артық компонентін алып тас-
таңыз: 
А) Хабар;
В) Дереккөз;
С) Канал;
D) Алушы;
Е) Кері байланыс.
312. «4р» жүйесіне қандай жаңа элемент қосылды?
А) Place;
В) Price;
С) Promotion;
D) Prodact;
Е) Public relations.
313. Маркетингтік зерттеулер мақсатында толық немесе ішінара 
пайдаланылуы ықтимал ақпарат немесе мəліметтерді жинау 
қажет болғанда, қызметкерлермен тікелей немесе жанама əдіс 
қолданылатын қатынас түрі:
А) Сұхбат;
В) Сауалнама;
С) Таңдау;
D) Анкеттеу;
Е) Тауар. 
314. Ынталандырудың кері реакциясын жеделдетуге ықпал ете-
тін сан алуан ынталандыру құралдарын қолдану:
А) Сауда;
В) Өткізу;
С) Фирманың қызметкерлері; 
D) Жауапты реакция; 
Е) Бəсекеге қабілеттілік;
315. Өнімді таңдаумен байланысты бұрыс тəуекел түрін көрсе-
тіңіз:
А) Қаржылық тəуекел;
В) Уақыт жоғалту тəуекелі;
С) Табысты жоғалту тəуекелі; 
D) Психологиялық тəуекел;
Е) Сауда.
316. Оқиғаның негізгі белгілерінің ішінен болмашы белгіні 
таңдаңыз:
А) Басты кейіпкердің болуы;

302
303
В) Белсенді əрекекеттік бастаманың болуы;
С) Оқиға шындықпен жанасатын болуы керек;
D) Мəңгілік тақырыптарға байланысты болу ықтималдығы;
Е) Мемлекетпен байланыс.
317. Төменде аталған тармақтардың қайсысы телевизиядағы 
жарнаманың артықшылығы болып табылмайды:
А) Пациенттің санасына агрессивті түрде күшпен кіру;
В) Бейне мен дыбыстың комбинациясы;
С) Тауарды тікелей көрсету мүмкіндігі;
D) Сенім факторы;
Е) Басты кейіпкердің болуы.
318. Жарнаманың мақсаты — бұл:
А) Сатып алушылардың қажеттіліктерін анықтау;
В) Тұтынушыны бір нəрсе істеуге жəне қандай да бір тауарды 
сатып алуға көзін жеткізу;
С) Сатып алушының ойлау өрісін түсіну;
D) Адам санасында жатталып қалатындай жарнамаға көңіл 
бөлу;
Е) Мемлекетпен байланыс.
319. Тұтынушылардың мінез-құлық үлгілерінің саны:
А) 5 ; 
В) 3;
С) 6;
D) 4;
Е) 10.
320. Өткізуді ынталандыру мəселесін шешуге түрлі құралдардың 
көмегімен қол жеткізіледі. Бұл қандай құралдар:
А) Сертификаттар;
В) Жеңілдетілген бағамен үлгілер, купондар, орауыштар, сый-
лық ақылар мен есептік талондар;
С) Сауалнама тəсілі; 
D) Сыйлық ақылар;
Е) Ақша.
321. Қолдану орнына байланысты жарнамалық құралдар қалай 
жіктеледі:
А) Дүкен ішіндегі, сыртқы;
В) Баспа, радиожарнама;
С) Кино, бейне жəне тележарнама;
D) Тораптық жарнама;
Е) Кескіндемелік-графикалық құралдар.
322. Адамның сезімдік мүшелеріне əсер ету əдісі бойынша жар-
намалық құралдар былай бөлінеді:
А) Дүкен ішіндегі, сыртқы;
В) Баспа, радиожарнама;
С) Көру, есту, көру-есту; 
D) Тораптық жарнама;
Е) Кескіндемелік-графикалық құралдар.
323. Жарнамалық компанияны дайындау жəне өткізу үрдісі мы-
надан тұрады:
А) 3 кезең; 
В) 2 кезең;
С) 5 кезең;
D) 4 кезең;
Е) 10 кезең.
324. Адресатқа əсер ету сипаты бойынша жарнамалық құралдар 
мынандай болуы мүмкін:
А) Жеке жəне бұқаралық;
В) Баспа, раиожарнама;
С) Көру, есту, көру-есту;
D) Тораптық жарнама;
Е) Кескіндемелік-графикалық құралдар.
(Дұрыс жауап) = А
(Күрделілігі) = (2)
(Оқулық) = (Б. А. Козлов, «Реклама в системе маркетинга»)
(Курс) = (3)
(Семестр) = (5)
(Мамандықтың шифры) = ()
(Тестіленушінің болжамды білімі) = ZO
325. Жарнамалық қызмет қамту аумағына байланысты былай 
бөлінеді: 
А) Жеке жəне бұқаралық; 
В) Жергілікті жарнама, аймақтық жарнама, жалпыұлттық жар-
нама жəне халықаралық жарнама; 

304
305
С) Көру, есту, көру-есту;
D) Тораптық жарнама;
Е) Кескіндемелік-графикалық құралдар.
326. Баспа жарнамасы — бұл:
А) Жеке жəне бұқаралық;
В) Баспа жарнамасы, радиожарнама;
С) Тек көру арқылы қабылдауға арналған жарнама құралдарының 
негізгі түрі;
D) Тораптық жарнама;
Е) Кескіндемелік-графикалық құралдар.
327. Каталог — бұл:
А) Жеке жəне бұқаралық;
В) Баспа жарнамасы, радиожарнама;
С) Көру, есту, көру-есту;
D) Тораптық жарнама;
Е) Көптеген тауарлардың жүйеленген тізімін қамтитын брошюра 
түріндегі немесе мұқабалы баспа басылымы. 
328. Маркетингтің міндеттері қандай:
А) Жаңа тұтынушыны қалыптастыру;
В) Тұтынушының сатып алушылық мінез-құлқын өзгерту;
С) Жаңа сатып алушыларды тарту;
D) Тұтынушының деңгейін көтеру жəне сату;
Е) Коммуникацияның жеке формалары.
329. Рейтинг (rating) сөзінің астарында қандай мағына бар?
А) Үлкен аудитория;
В) Телевизия, радио сағаттарының ажырамас бөлігі;
С) Əлеуетті аудиторияның мөлшерімен салыстырғандағы кө-
рермендер немесе тыңдармандар аудиториясының іс жүзіндегі үл-
кендігі;
D) Ауданның барлық тұрғындарына қарым-қатынасы;
Е) Тауар сату.
330. Сейл промоушнның мақсаттары:
А) Тауарды тарату тораптарын кеңейту;
В) Сату парақтарында маңдайшаларды пайдалану;
С) Күнтізбені, жазу кітапшасын қолдану;
D) Бəсекеге қабілеттіліктің өсуі, нарықтағы орынның жақса-
руы;
Е) Шығындарды қысқарту.
331. Оқиғалардың негізгі белгілерінің ішінен болмашы белгіні 
таңдаңыз: 
А) Басты кейіпкердің болуы;
В) Белсенді əрекеттік бастаманың болуы;
С) Оқиғаның шындықпен жанасуы шарт;
D) Мəңгілік тақырыптарға байланысты болу мүмкіндігі;
Е) Уақыт жоғалту тəуекелі.
332. Маркетинг — бұл: 
А) Айырбас арқылы қажеттіліктер мен мұқтаждықтарды қана-
ғаттандыруға бағытталған адам қызметінің түрі;
В) Тұтынушылардың нақты тұжырымдама жөніндегі пікірлерін 
анықтауға бағытталған адам қызметінің түрі;
С) Қандай да бір тұлғаның өкілеттіктері мен құқығын растайтын 
құжат;
D) Ақпараттық сұраным мен алынған мəліметтің арасындағы 
мағыналық сəйкестік;
Е) Материалдық игіліктерді жасауға бағытталған адам қыз-
метінің түрі. 
333. Жарнама — бұл: 
А) Коммуникацияның жеке формалары;
В) Ақпаратты тегін тарату;
С) Тұтынушының сатушымен байланысы;
D) Материалдық игіліктерді жасау құралы;
Е) Ақпаратты таратудың ақылы құралдары арқылы жүзеге 
асатын коммуникацияның жеке емес формалары.
334. Қоршаған ақпаратты адамның қабылдауы мен оның мінез-
құлқы мынаған байланысты:
А) Сыртқы факторлар;
В) Ішкі факторлар;
С) Білім дəрежесі;
D) Ішкі жəне сыртқы факторлар;
Е) Өмір дəрежесі.

306
307
335. Жылжымалы жарнама мына себепке байланысты тиімді: 
А) Қараушы оны бірден қамти алады; 
В) Қозғалыс үнемі назарда болады; 
С) Ақпарат неғұрлым көп болса, əсер де көп болады;
D) Графикалық қаныққан; 
Е) Қоғамның белгілі бір əлеуметтік топтары үшін маңызды.
336. Жарнамалық мəтін мынадан тұрады:
А) Слогон (ұран), байланыс, ақпараттық блок, қосымша ақпа-
рат;
В) Слогон, иллюстрация, қосымша ақпарат;
С) Ақпараттық блок, байланыс, қосымша ақпарат;
D) Үндеу, түсіндірме, слоган;
Е) Байланыс, ақпараттық блок, қосымша блок. 
337. Аудиторияға бағытталғандығы бойынша жарнаманың жік-
телуі:
А) Коммерциялық жарнама;
В) Баспа жарнамасы, бизнес-жарнама; 
С) Тұтыну тауарларының (жеке қажеттіліктер үшін) жарнамасы, 
бизнес-жарнама;
D) Коммерциялық емес жарнама; 
Е) Аймақтық жарнама, жергілікті маңызға ие жарнама. 
338. Жарнаманың ақпараттық жанрына кіреді:
А) Шағын мақала, сұхбат, есеп беру, репортаж;
В) Мақала, сұхбат, шолу;
С) Есеп беру, репортаж, шолу, очерк;
D) Шағын мақала, сұхбат, репортаж, түсіндірме; 
Е) Есеп беру, шолу, түсіндірме. 
339. Жарнаманың публицистикалық жанрына не кіреді:
А) Суреттеме, очерк; 
В) Шолу, рецензия;
С) Репортаж, суреттеме;
D) Очерк, шағын мақала; 
Е) Шолу, хат-хабар. 
340. Ақпараттық жарнаманың мақсаты:
А) Қайырымдылық шаралар жөніндегі хабарлама; 
В) Жаңа тауарлар немесе бар тауардың жаңаша қолданысы жө-
нінде айту, баға өзгерісі туралы ақпарат беру;
С) Бір тауардың, қызметтің өзге тауармен, қызметпен салы-
стырғандағы артықшылығын нығайту;
D) Сатып алушыны таңдауының дұрыстығына сендіру;
Е) Тауар туралы қайта-қайта еске салып тұру. 
341. Позициялаудың негізгі ұстанымдары: 
А) Бір кездері таңдалған бағыттың жұмысы;
В) Бір кездері қабылданған бағытты ұстану, таңдалған позицияны 
қолданудағы реттілік, ұзақ уақыт бойы позицияның өзгеріссіздігі; 
С) Бəсекелестерді зерттеу, ұзақ уақыт бойы позицияның өзге-
ріссіздігі; 
D) Таңдалған позицияны қолданудағы реттілік; 
Е) Клиенттерде қалыптасқан пікірлердің өзгеруі, таңдалған 
позицияны қолданудағы реттілік.
342. Тұтынушыға əсер ету тактикасының мəні:
А) Клиенттер тауарды сатып алу барысында күтетін артықшы-
лықтар; 
В) Өнім бағасы мен оның клиенттің түсінігіндегі құндылығының 
сəйкестігі; 
С) Мақсатты нарық клиенттерінің өнімге деген реакциясын 
анықтау;
D) Сату тəсілдерін, өнімді жарнамалауды тексеру; 
Е) Сатып алушы болып табылмайтын адамның сатып алуды 
жасайтын адамға əсер ететін жағдайы. 
343. Тұтынушының тауар маркасына деген адалдығы: 
А) Тұтынушылардың белгілі бір тауар маркасына деген бе-
рілгендігі; 
В) Тұтынушының өнімнің жеңіл алмастырылатын кез келген 
түрін таңдауы;
С) Тауардың имиджі;
D) Белгілі бір адамның немесе адамдар тобының өмір салты;
Е) Тауардың сыртқы безендірілуі.
344. Нарық сегменті — бұл:
А) Нарықтағы жаңалықтар;
В) Өнімнің негізгі пайдалы қасиеті;

308
309
С) Көптеген ұқсас белгілері бойынша бірлескен сатып алушылар 
тобы;
D) Сатуға əсер ететін барлық өзара байланысты факторлардың 
үйлесімі;
Е) Бір өнім сол фирманың бір өнімінен тұтынушыны көбірек 
тартатын жағдай.
345. Проспект — бұл:
А) Нарықтағы жаңалықтар;
В) Өнімнің негізгі пайдалы қасиеті;
С) Көптеген ұқсас белгілері бойынша бірлескен сатып алушылар 
тобы;
D) Сатуға əсер ететін барлық өзара байланысты факторлардың 
үйлесімі;
Е) Қандай да бір нақты тауар немесе тауарлар тобы туралы 
ақпарат беретін брошюра немесе мұқабасы бар басылым. 
346. Негізгі мақсаты шығарылған тауарлар бойынша сауда 
келісімдерін жасау болып табылатын коммерциялық шара — бұл:
А) Нарықтағы жаңалықтар;
В) Өнімнің негізгі пайдалы қасиеті;
С) Көптеген ұқсас белгілері бойынша бірлескен сатып алушылар 
тобы;
D) Жəрмеңке;
Е) Бір өнім сол фирманың бір өнімінен тұтынушыны көбірек 
тартатын жағдай.
347. Адамға үй мен кеңседе емес, көшеде немесе жол бойында 
кезігуі мүмкін əсер ету құралдары:
А) Нарықтағы жаңалықтар;
В) Өнімнің негізгі пайдалы қасиеті;
С) Көптеген ұқсас белгілері бойынша бірлескен сатып алушылар 
тобы;
D) Жəрмеңке;
Е) Сыртқы жарнама.
348. Қоғамның ауқымды топтарының жарнама беруші ұйымға 
жақсы қарым-қатынасын қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар 
кешені — бұл:
А) Нарықтағы жаңалықтар;
В) Өнімнің негізгі пайдалы қасиеті;
С) Паблик рилейшнз шаралары;
D) Жəрмеңке;
Е) Бір өнім сол фирманың бір өнімінен тұтынушыны көбірек 
тартатын жағдай.
349. Витриналар тауарлық белгісіне қарай қалай бөлінеді:
А) Нарықтағы жаңалықтар;
В) Өнімнің негізгі пайдалы қасиеті;
С) Көптеген ұқсас белгілері бойынша бірлескен сатып алушылар 
тобы;
D) Жəрмеңке;
Е) Құрамдастырылған, мамандандырылған, тар бағытта маман-
дандырылған, аралас.
350. Безендіру сипаты бойынша витриналар мынандай болады:
А) Нарықтағы жаңалықтар;
В) Өнімнің негізгі пайдалы қасиеті;
С) Көптеген ұқсас белгілері бойынша бірлескен сатып алушылар 
тобы;
D) Жəрмеңке;
Е) Тауарлы, тауарлы-сəндік, сюжеттік, тақырыптық.
351. Жанама жарнама (паблик рилейшнз) — бұл:
А) Тұтынушыға өнім жөнінде қысқа ақпарат беруді көздейтін 
мейрамханаларда, дүкендерде, банктерде, т.б., орналастырылған 
жарнамалық мəліметтер; 
В) Бұқаралық ақпарат құралдарының назарын аударып, қоғам-
дық пікір қалыптастыруды көздейтін барлық əрекеттер; 
С) Тұтынушыны тауарды дереу сатып алуға көндіретін жарна-
маның барлық түрлері;
D) Графикалық белгінің баламасы; 
Е) Жол бойындағы немесе ғимараттардағы ірі жарнамалық 
қалқандар.
352. Тауардың имиджі — бұл:
А) Тауардың сапасы;
В) Тауардың бəсекеге қабілеттілігі;
С) Тауардың өзі;
D) Сапа мен бағаның арақатынасы;
Е) Заттың өзі емес, тек зат жөніндегі əсер, ол туралы түсінік.

310
311
353. Сегменттеу тəсілі — бұл:
А) Нарықты өндірушілер мен тұтынушыларға бөлу;
В) Əлеуметтік-демографиялық сипаттамалары ұқсас тұтыну-
шыларды анықтау;
С) Қажеттіліктер анықталып, сосын тиісті тұтынушылар тобы 
қалыптастырылатын тəсіл;
D) Тұтынушы мен өндірушінің арасында өзара тиімді байла-
ныстар орнату; 
Е) Қызметкерлік ынталандыру.
354. Мақсатты аудиторияның сатып алуды жүзеге асыруға 
дайындығының — «жарнамалық баспалдақтардың» негізгі кезең-
дері:
А) Білместік, хабардарлық, білу, жақсы қатынас, ерекше ықылас, 
сатып алу, екінші мəрте сатып алу;
В) Білместік, хабардарлық, жақсы қатынас, сатып алу тілегі, 
сатып алу, екінші мəрте сатып алу;
С) Хабардарлық, жақсы қатынас, ерекше ықылас, сатып алу;
D) Білместік, жақсы қатынас, сатып алу, екінші мəрте сатып 
алу;
Е) Білместік, білу, ерекше ықылас, сатып алу, екінші мəрте са-
тып алу.
355. Пікірталас топтары — бұл:
А) Тұтынушылардың белгілі бір өнім немесе қызмет маркасына 
берілгендік дəрежесін білдіретін категория;
В) Мақсатты нарықтағы тұтынушылар тобы жүргізушінің 
басшылығымен фирманы қызықтыратын тақырыптарды талқы-
лайтын нарықты зерттеу түрі;
С) Белгілі бір жоба бойынша барлық жұмыстарды үйлестіретін 
жарнама агенттігінің қызметкерлері;
D) Жарнамалық ақпарат жететін белгілі бір аймақтағы адам 
саны;
Е) Адамдарды өмір салтына сəйкес топтарға бөлу. 
356. Директ-маркетингтің мақсаты:
А) Тез арада табыс табу;
В) Сатып алуға түрткі болу; 
С) Өндіруші мен тұтынушының арасында ұзақмерзімді екіжақ-
ты байланыс орнату;
D) Фирманың жоғары қоғамдық беделге жетуі; 
Е) Мақсатты нарықтың мұқтаждықтарын, қажеттіліктерін 
анықтау.
357. Кабинеттік (екінші реттік) зерттеу мынаны білдіреді:
А) Клиенттерді зерттеу;
В) Белгілі мəліметтерді пайдалану жолымен ақпараттық сұра-
нымдарды қанағаттандыру тəсілі;
С) Сауалнама əдісі;
D) Жазбаша анкеттеу əдісі;
Е) Телефондық сауалнама мен анкеттеу əдісі. 
358. Нысандарды эксперименттік зерттеудің мынандай 
артықшылықтары бар:
А) Эксперимент үрдісі барысында қандай да бір құбылысты 
«таза түрінде» зерттеуге мүмкіндік туады, эксперимент нысандар-
дың қасиеттерін шынайы төтенше жағдайларда зерттеуге жағ-
дай туғызады, эксперименттің маңызды құндылығы оның қайта-
ланатындығы болып табылады;
В) Эксперимент құбылыстар мен заттардың шынайы жағдайдағы 
айырмашылығын, ұқсастықтарын анықтауға мүмкіндік береді, 
оның негізінде заттардың елеусіз қасиеттерінен, байланыстарынан, 
қатынастарынан ойша алшақтау жатыр;
С) Ол нысанмен үстірт танысу сатысында қолданылады, экспе-
римент нысанның қаситеттерін шынайы төтенше жағдайларда 
зерттеуге мүмкіндік береді;
D) Эксперименттің маңызды құндылғы оның қайталанатын-
дығы болып табылады, эксперимент заттар мен құбылыстардың 
шынайы жағдайдағы ұқсастықтары мен айырмашылықтарын 
анықтауға мүмкіндік береді. 
Е) Эксперимент нысанмен үстірт танысу сатысында қолда-
нылады, оның негізінде заттардың елеусіз қасиеттерінен, байла-
ныстарынан, қатынастарынан ойша алшақтау жатыр.
359. Буклет дегеніміз не?
А) Кітап фолианты;
В) Кітап құмар, кітап оқығыш;
С) Балалар кітаптарының жинағы;
D) Өте шағын көлемдегі көркем безендірілген басылым;
Е) Анықтамалық басылым.

312
313
(Дұрыс жауап) = D
(Күрделілігі) = (2)
(Оқулық) = (Н. М. Богашева, «Эстетические проблемы рекла-
мы»)
(Курс) = (3)
(Семестр) = (5)
(Мамандықтың шифры) = ()
(Тестіленушінің болжамды білімі) = ZO
360. Төменде көрсетілгендердің қайсысы телевизиядағы жарна-
маның артық-шылығы болып табылмайды:
А) Адам санасына агрессивті түрде күшпен ену;
В) Бейне мен дыбыстың комбинациясы;
С) Тауарды тікелей көрсету мүмкіндігі;
D) Сенім факторы;
Е) Анықтамалық басылым.
361. Көшедегі жарнама, көліктегі жарнама, жарық арқылы жар-
нама — жарнаманың қандай түріне жатады:
А) ТВ;
В) Радио;
С) Сату орындарындағы;
D) Сыртқы;
Е) Интернеттегі. 
362. Көрмеге қатысудың мақсаты:
А) Тауарды тарату тораптарын кеңейту;
В) Ары қарайғы келіссөздер үшін сұраным алу;
С) Бəсекеге қабілеттілікті ұлғайту;
D) Нарықтағы алатын орынды ұлғайту;
Е) Күнтізбені пайдалану.
363. Витриналар техникалық безендірілуі жағынан қалай бөлі-
неді:
А) Тауарды тарату тораптарын кеңейту;
В) Ары қарайғы келіссөздер үшін сұраным алу;
С) Бəсекеге қабілеттілікті ұлғайту;
D) Нарықтағы алатын орынды ұлғайту;
Е) Статикалық, динамикалық, құрамдастырылған. 
364. Өндіріске арналған жарнамалық ақпараттың, орналастыру 
мен жарнаманың ары қарай таралуының көзі болып табылатын 
заңды немесе жеке тұлға — бұл:
А) Жарнама беруші;
В) Ары қарайғы келіссөздер үшін сұраным алу;
С) Бəсекеге қабілеттілікті ұлғайту;
D) Нарықтағы алатын орынды ұлғайту;
Е) Күнтізбені пайдалану.
365. Жарнамалық ақпаратты таратуға толық немесе ішінара 
дайын күйге жеткізуді жүзеге асыратын заңды немесе жеке тұлға:
А) Тауарды тарату тораптарын кеңейту;
В) Ары қарайғы келіссөздер үшін сұраным алу;
С) Бəсекеге қабілеттілікті ұлғайту;
D) Нарықтағы алатын орынды ұлғайту;
Е) Жарнама жасаушы.
366. Ұран — бұл:
А) Сату орнындағы жарнама;
В) Жарнамалық үндеудің үлгісі;
С) Жарнамалық идеяның, жарнамалық үндеу мəнінің ықшам-
далып айтылуы;
D) Арнайы терминдер сөздігі;
Е) Баспасөздегі жарнама жеткізушілердің бірі. 
367. Газет — бұл:
А) Сыртқы жарнама құралы;
В) Баспасөздегі жарнама жеткізушілердің бірі;
С) Жоғары полиграфиялық дəрежесімен ерекшеленетін көп 
бетті мерзімді басылым;
D) Жалпы тауар маркасы;
Е) Негізгі тақырыптың анық, нақты тұжырымдамасы.
368. Логотип дегеніміз не:
А) Жарнама беруші атауының ерекше безендірілген түрін бей-
нелейтін фирмалық стиль элементі;
В) Тауардың шығу тегіне байланысты адасуға алып келуі ық-
тимал графикалық символ;
С) Газеттегі баспалық хабарландыру;
D) Жарнамалық ролик;
Е) Басылым беттері.

314
315
369. Жасырын жарнама дегеніміз не?
А) Маркетинг кешені элементтерінің бірі;
В) Тұтынушыларды қажеттіліктеріндегі өзгешеліктер негізінде 
топтарға жіктеу үрдісі;
С) Маркетингтік қызметті жоспарлаудың бір сатысы;
D) Фирма үшін жағымды ақпараттар берілген баспасөздегі 
материалдардың жəне көркем шығармалардың жалпы атауы;
Е) Сыртқы жарнаманың бір формасы.
370. Прайм-тайм дегеніміз не:
А) Нарықтағы тауар позициясы;
В) Радио, телевизиядағы жарнама үшін ең қолайлы уақыт;
С) Жарнамалық материалдарды пошта арқылы жөнелту тəсілі;
D) 10—11 аралығындағы таңғы уақыт;
Е) Қызмет көрсетудің толық циклы.
371. Тұтынушылар БАҚ-қа қол жеткізу мүмкін болмаған жерде 
жарнаманың қандай түрін пайдалана алады, мысалы автокөлікте:
А) Телевизиядағы жарнама;
В) Сыртқы жарнама, радио жарнама; 
С) Киножарнама;
D) Интернеттегі;
Е) Газеттегі.
372. Слоган дегеніміз не?
А) Жарнамалық ұран; 
В) Ойын-сауық, көрсетілім; 
С) Жарнамалық зерттеудегі бірінші ақпаратты жинаудың негізгі 
құралы; 
D) Ақпараттық басылым; 
Е) Сыртқы жарнама құралы. 
373. Жəрмеңке — бұл: 
А) Фирма тауарларын көрмеде көрсету;
В) Шығармашылық жарнама ательесі; 
С) Жарнамалық қызметтерді тұтынушылардың жиынтығы;
D) Жеке тұтынудағы немесе өндіріс құралдары тауарларының 
ірі нарығын білдіретін үлгілерді экономикалық көрсету; 
Е) Кең көлемді ұзақмерзімді бағдарлама.
374. Пошталық жарнаманың кемшілігін көрсетіңіз:
А) Адресаттарды таңдау мүмкіндігі;
В) Купондарды жіберу мүмкіндігі;
С) Пошталық жаранамалық проспект;
D) Жарнаманы жасау мен жөнелту бағасының жоғарылығы;
Е) Компания əрекетінің нəтижелігін нақты бағалау мүмкіндігі.
375. Сыртқы жарнаманың кемшілігін көрсетіңіз:
А) Тез көзге түседі; 
В) Өзінің көлемінің арқасында тұтынушыға қатты əсер етеді; 
С) Ақпаратты қарапайым, əрі өте тиімді береді;
D) Атмосфералық құбылыстардың əсерінен бүлінеді;
Е) Тұтынушылардың арасында фирма туралы мəліметтердің 
тез таралуына көмектеседі.
376. Көліктегі жарнаманың жақсы жағын көрсетіңіз:
А) Барлық орынды, барлық уақытта қол жетімді емес;
В) Атмосфералық факторлардың əсеріне ұшырайды;
С) Ақпаратты ұғыну үшін адамдарда бірнеше секунд қана бар;
D) Тұтынушыларға тəулігіне 16 немесе 18 сағат аралығында қол 
жетімді;
Е) Бағасы барлығына қол жетімді емес.
377. Жарнамалық мəтін мынадан тұрады:
А) Тақырып, негізгі мəтін;
В) Тақырып, тақырыпша, жарнамалық ұран;
С) Тақырып, тақырыпша, негізгі мəтін, жазылған сөз, түсіндірме, 
жарнамалық ұран;
D) Тақырып, жарнамалық ұран, жазылған сөз, түсіндірме; 
Е) Тақырып, жазылған сөз, түсіндірме. 
378. Жарнаманы қалай топтастырады: 
А) Тарату каналдары, құны, көркемдік құндылығы бойынша; 
В) Аудиторияға бағытталғандығы, аудиторияны қамту кеңдігі, 
тарату каналдары, мақсатты міндеті бойынша; 
С) Аудиторияға бағытталғандығы, аудиторияға əсер етуі 
бойынша; 
D) Аудиторияны қамту кеңдігі, кері байланыстың дəрежесі 
бойынша; 
Е) Құны бойынша. 

316
317
379. Салыстырмалы жарнама:
А) Бір тауардың немесе марканың артықшылығын оны ұқсас 
тауармен немесе бір марканы екіншісімен салыстыру арқылы 
нығайту; 
В) Тауардың жаңаша қолданысы немесе жаңа тауар туралы 
айтып беруге ұмтылады;
С) Бағаның өзгергені, жарнаманың əрекет ету ұстанымдары 
туралы ақпарат беруге ұмтылады; 
D) Жарнамаланатын тауардың құндылығын көрсету арқылы 
тұтынушыларға əсер етуге ұмтылады;
Е) Жарнаманың əрекет ету ұстанымдарын түсіндіру. 
380. Позиция мынаны біріктіреді:
А) Барлық əлеуетті тұтынушылар мен бəсекелестердің ерекше-
ліктерін ескеру;
В) Негізгі артықшылық, жарнамаланатын тауардың қасиеті, 
оның құны;
С) Мақсатты нарық, маркетингтік зерттеулер;
D) Клиенттің пайдасы, мақсатты нарық, бəсекелестер;
Е) Бəсекелестер пайдасы. 
381. Бекітуші жарнама
А) Жарнамаланатын тауардың бірегей қасиеттерін ерекшелеп 
көрсету үшін қолданылады;
В) Сатып алушылардың жасаған таңдауларының дұрыстығына 
сендіруге тырысады;
С) Бір тауар маркасының артықшылығын екіншісінің кемшілігін 
көрсету арқылы бекіте түседі;
D) Тауар туралы қайта-қайта еске салып отырады;
Е) Жарнаманың əрекет ету ұстанымдарын түсіндіру.
382. Төменде көрсетілген пікірлердің қайсысы қате:
А) Марканы қорғау — тіркеудің қиындығынан, кейде жа-
сандылықтың (иммитация), кейде сол сауда белгісін заңсыз пай-
даланудың салдарынан қиынға соғады;
В) Марканы қорғау халықаралық ауқымда ғана жүзеге асады;
С) Тауар маркасын иммитациялау сол маркамен немесе оған 
өте ұқсас маркаға ұқсас орауышпен, маркалаумен тауар шығару 
арқылы жүзеге асырылады; 
D) Қандай да бір фирма танымал марканы тауарларын осы 
маркамен сататын компанияларға қайта сату үшін өз мемлекетінде 
тіркейтін болса, бұл қарақшылық əрекетке жатады;
Е) Жарнаманың əрекет ету ұстанымдарын түсіндіру.
383. Тауар белгілерінің негізгі түрлері:
А) Ауызша, бейнелі, көлемді, дыбыстық, құрамдастырылған;
В) Сатып алушылардың жасаған таңдауларының дұрыстығына 
сендіруге тырысады;
С) Бір тауар маркасының артықшылығын екіншісінің кемшілігін 
көрсету арқылы бекіте түседі;
D) Тауар туралы қайта-қайта еске салып отырады;
Е) Жарнаманың əрекет ету ұстанымдарын түсіндіру.
384. Фирмалық стильдің дəстүрлі, жиі қолданылатын бірнеше 
элементтерінің үйлесуін білдіреді:
А) Ауызша, бейнелі, көлемді, дыбыстық, құрамдастырылған;
В) Сатып алушылардың жасаған таңдауларының дұрыстығына 
сендіруге тырысады;
С) Фирмалық блок;
D) Тауар туралы қайта-қайта еске салып отырады;
Е) Жарнаманың əрекет ету ұстанымдарын түсіндіру.
385. Фирманың əрдайым қолданатын басқаларға ұқсамайтын 
ұранын білдіреді:
А) Ауызша, бейнелі, көлемді, дыбыстық, құрамдастырылған;
В) Фирманың ұраны (слоган);
С) Фирмалық блок;
D) Тауар туралы қайта-қайта еске салып отырады;
Е) Жарнаманың əрекет ету ұстанымдарын түсіндіру.
386. Ақысы төленген уақыт ішінде немесе ақысы төленген орын-
да белгілі, анық айтылған дереккөздермен таратылатын мақсатты 
коммуникация:
А) Жарнама;
В) Фирманың ұраны (слоган);
С) Фирмалық блок;
D) Тауар туралы қайта-қайта еске салып отырады;
Е) Жарнаманың əрекет ету ұстанымдарын түсіндіру.

318
319
387. Жарнамалық коммуникацияның негізгі мақсаттары:
А) Əлеуетті сатып алушыны жарнамаланатын тауардың қажет-
тігіне сендіру;
В) Тауар тарату тораптарын кеңейту;
С) Бəсекеге қабілеттілікті ұлғайту;
D) Нарықтағы орынды ұлғайту;
Е) Күнтізбені пайдалану.
388. Төменде көрсетілген пікірлердің қайсысы қате:
А) Тауарлық белгі ауызша, бейнелі, көлемді болуы мүмкін;
В) Тауарлық белгі басқаларға ұқсамайтын, айқын, қарапайым, 
анық болуы керек;
С) Тауарлық белгі тауар өндіруші мемлекетте тіркеледі;
D) Тауарлық белгі оның иесіне тауардың ерекшелігіне кепілдік 
береді, заңды қорғанышты қалыптастырады;
Е) Тауарлық белгіде елтаңбаның, жалаудың элементтері болуға 
тиісті емес.
389. Таурлық белгіге ерекше құқықтық иеленушісіне қандай 
мүмкіндіктер береді:
А) Тауарлық белгіні тауардың маркілеуінде монополиялық 
бастама түрінде қолдану;
В) «Маркалық» өнімдерді оларды сату жолымен айналымға 
енгізу;
С) Осындай өнімдерді тауар маркасының құқығы таралатын 
елдерге əкелу;
D) Белгіні коммерциялық қызметте жарнамалық құрал ретінде 
пайдалану;
Е) Тауарлық марканы қолдану.
390. Баспа жарнамасына не кіреді: 
А) Кітап жарнамасы, телевизиядағы жарнама, жарнамалық 
үндеу хаттар, тікелей пошталық жарнама;
В) Буклеттер, күнтізбелер, радиодағы жарнама, журналдағы 
жарнама;
С) Баспасөз жарнамасы, кітап жарнамасы, буклеттер;
D) Газеттер, журналдар, каталогтар, телевизия мен радиодағы 
жарнама;
Е) Журналдар.
391. Тікелей пошта жарнамасының ерекшелігі:
А) Оны кез келген байланыс бөлімшесінен алуға болады;
В) Ақпарат бағытталатын адамдар тобы көзделеді;
С) Ол ешқандай шығынды қажет етпейді;
D) Əрбір адам үшін қол жетімді; 
Е) Сендіруші.
392. Жарнама қандай қызмет атқарады:
А) Өнім, баға, орауыш, тарату, жылжыту;
В) Өнім, шешуші артықшылық, баға құндылығы;
С) Өнім, орауыш, баға, «сынау мақсатында сатып алу — қай-
талап сатып алу» тізбегі; 
D) Өнім, тарату, жылжыту;
Е) Сендіруші.
393. Автокөліктегі бейнелі сурет жарнаманың қай түріне жата-
ды:
А) ТВ;
В) Радио;
С) Газеттегі хабарландыру;
D) Ақылы жарнамалық жарияланымдардың тікелей жөнелті-
луі;
Е) Сыртқы жарнама. 
394. Жарнаманың PR-дан айырмашылығы:
А) Жарнамада бұқаралық ақпараттың таралу құралдарының 
жарнамалық бөлігі пайдаланылады;
В) PR-да негізінен БАҚ-тың редакциалық бөлігі қолданылады;
С) PR əдетте коммерциялық емес негізде жүргізіледі;
D) Тек жазбаша түрде;
Е) Газеттегі хабарландыру.
395. Шетелдік өнімдердің немесе жарнама берушінің қызметінің 
сатылуын ынталандыратын коммерциялық жəне шығармашылық 
идеяларды жүзеге асыру бойынша қызмет қалай аталады: 
А) Жарнама;
В) Сейлз-промоушн;
С) PR;
D) Директ-маркетинг;
Е) Дербес сатылымдар.

320
321
396. Жарнама қандай қызмет атқарады:
А) Өнім, баға, орауыш, тарату, жылжыту;
В) Өнім, шешуші артықшылық, баға құндылығы;
С) Еске салушы; 
D) Өнім, тарату, жылжыту;
Е) Өнім, орауыш, баға, «сынау мақсатында сатып алу – қайталап 
сатып алу» тізбегі.
397. Жарнамадағы зерттеулер қандай негізгі бағыттарда жүргізі-
леді:
А) Тұтынушыларды зерттеу, тауарды саралау, нарықты сара-
лау;
В) Өнім, шешуші артықшылық, баға құндылығы;
С) Еске салушы; 
D) Өнім, тарату, жылжыту;
Е) Өнім, орауыш, баға, «сынау мақсатында сатып алу – қайталап 
сатып алу» тізбегі.
398. Газеттер — бұл:
А) Тұтынушыларды зерттеу, тауарды саралау, нарықты сара-
лау;
В) Клиенттерге баға, жеңілдік, сатылатын өнімнің сипаттамасы 
сияқты нақты ақпараттарды жеткізуге мүмкіндік береді;
С) Еске саушы;
D) Өнім, тарату, жылжыту;
Е) Өнім, орауыш, баға, «сынау мақсатында сатып алу — қайталап 
сатып алу» тізбегі.
399. Жарнаманың қандай ұстанымы өндірушінің жарнаманың 
көмегімен өз тауарының жағымды қасиеттерін көрсетуге ұмты-
латындығын білдіреді:
А) Шынайылық;
В) Іріктеушілік;
С) Аудиторияның мəселелері мен мұқтаждықтарына қатысты-
лық;
D) Жарнама бөлімдері;
Е) Жарнама агенттіктері.
400. Жарнаманы стандарттау қандай мақсаттарды көздейді:
А) Жарнама бөлімдері;
В) Жарнама агенттіктері;
С) Жарнама берушілер;
D) Жарнама; 
Е) БАҚ-тың жазаға тартқызуы жағдайында хабардың жаңы-
лысуынан аулақ болу.
401. Əдетте жарнама берушілер жарнама агенттігін түбегейлі 
таңдау барысында қандай критерилерді ескереді:
А) Ұсынылатын қызметтердің ассортименті;
В) Нарықты қамтуы;
С) Халықаралық нарықтағы əрекеттерді үйлестіру;
D) Агенттіктің имиджі;
Е) Жарнама бөлімдері.
402. Тауар — бұл: 
А) Клиенттерге өнім жөнінде қысқа ақпарат беретін қызмет; 
В) Бейне, жазу немесе олардың комбинациясы;
С) Сатып алуға итермелейтін себеп;
D) Фирма сатуға ұсынатын өнім немесе қызмет;
Е) Тек бізді қызықтыратын нəрселерді ғана таңдау.
403. Қай пікір қате: 
а) Тауарлық марка деп заңдық тұрғыдан қорғалған таңбаны 
(өндірушінің, сатушының белгісі) атайды;
В) Тауарлық марка тауардың өзгелерге ұқсамайтындығын бекі-
теді; 
С) Тауар маркасы қолдануға, тіркеуге жəне қорғауға қолжетімді 
болуы тиіс;
D) Тауарлық марка ерекше тиесілік қасиетке ие емес;
Е) Тауар маркасы сапаны куəландырады жəне өндірушінің өз 
тауарын жылжытуға көмектеседі.
404. Нарықты стандарттаудың мақсаттары:
А) Тауарлық марка деп заңдық тұрғыдан қорғалған таңбаны 
(өндірушінің, сатушының белгісі) атайды;
В) Тауарлық марка тауардың өзгелерге ұқсамайтындығын 
бекітеді; 
С) Тауар маркасы қолдануға, тіркеуге жəне қорғауға қолжетімді 
болуы тиіс;
D) Тауарлық марка ерекше тиесілік қасиетке ие емес;
Е) Түрлі мемлекеттердің нарыққа синхронды шығуын жедел-
детеді. 

322
323
405. Жарнама берушілер шетелдік нарықтарда қандай қиын-
дықтарға тап болады:
А) Шығын дəрежесі;
В) Мақсатты аудиторияны қамту;
С) Қамту жөніндегі деректердің шынайылығын тексеру мүмкін-
дігі;
D) Жарнама түрін таңдау;
Е) Тауардың халықаралық имиджін қалыптастыру.
406. Маркетингтік коммуникацияларға не жатады:
А) Тауардың халықаралық имиджін қалыптастыру.
В) Жарнаманы жасау мен шығаруға кететін шығындарды қы-
сқарту;
С) Сейлз промоушн жəне паблик рилейшнз;
D) БАҚ-қа жаза тартқызған жағдайда хабарлардың жаңылы-
суынан аулақ болу; 
Е) Тауарлық марка тауардың өзгелерге ұқсамайтындығын бе-
кітеді;
407. Тауардың орауышы (этикетка, қораптар, құтылар, қапшық-
тар) жарнаманың қандай түріне жатады: 
А) Сыртқы;
В) ТВ; 
С) Радио;
D) Сату орындарындағы;
Е) Тауарды безендірудегі. 
408. Көліктегі жарнаманың артықшылығын көрсетіңіз:
А) Барлық уақытта қолайлы, барлық уақытта қолжетімді емес;
В) Атмосфералық факторлардың əсеріне ұшырағыш;
С) Адамдарда ақпаратты ұғынуға бірнеше секунд қана уақыты 
бар;
D) Тұтынушыларға тəулігіне 16 немесе 18 сағаттың ішінде қол-
жетімді; 
Е) Бағасы барлығына тиімді емес.
409. Маркетингтік коммуникацияларға жатады:
А) Директ-маркетинг жəне жарнама;
В) Негізгі мəтіннің тақырыбы; 
С) Тақырып, тақырыпша, жарнамалық ұран;
D) Тақырып, жазу, түсіндірме, жарнамалық ұран;
Е) Тақырып, жарнамалық ұран, жазу жəне түсіндірме. 
410. Газеттегі жарнамалық хабарландырудың негізгі түрлері: 
А) Директ-маркетинг жəне жарнама;
В) Рамадағы хабарландыру, ұсақ хабарландыру, жарнамалық 
қосымша беттер;
С) Тақырып, тақырыпша, жарнамалық ұран;
D) Тақырып, жазу, түсіндірме, жарнамалық ұран;
Е) Тақырып, жарнамалық ұран, жазу жəне түсіндірме. 
411. Жарнамалық қосымша беттер:
А) Директ-маркетинг жəне жарнама;
В) Рамадағы хабарландыру, ұсақ хабарландыру, жарнамалық 
қосымша беттер;
С) Тақырып, тақырыпша, жарнамалық ұран;
D) Бұл газетте берілетін қысқа қосымшалар, бір фирманың бір 
немесе көп түспен берілген жарнамасы; 
Е) Тақырып, жарнамалық ұран, жазу жəне түсіндірме.
412. Жарнамалық қызметтің əлеуметтік салалары:
А) Экономика, дін, саясат, құқықтану;
В) Рамадағы хабарландыру, ұсақ хабарландыру, жарнамалық 
қосымша беттер;
С) Тақырып, тақырыпша, жарнамалық ұран;
D) Бұл газетте берілетін қысқа қосымшалар, бір фирманың бір 
немесе көп түспен берілген жарнамасы;
Е) Тақырып, жарнамалық ұран, жазу жəне түсіндірме.
413. Тұтынушылық қасиеттер жөніндегі ақпарат:
А) Экономика, дін, саясат, құқықтану;
В) Рамадағы хабарландыру, ұсақ хабарландыру, жарнамалық 
қосымша беттер;
С) Тақырып, тақырыпша, жарнамалық ұран;
D) Жарнама;
Е) Тақырып, жарнамалық ұран, жазу жəне түсіндірме.
414. Жарнаманың қандай түрі мəтіндіктен мультимедиялыққа 
дейінгі ақпараттың кез келген түрімен жұмыс істеуге, ақпаратты 
жер шарының кез келген нүктесінен нақты уақытта алуға жəне 

324
325
ақпаратты тұтынушылардың шектеусіз санына таратуға мүмкіндік 
береді: 
А) Телевизия;
В) Радио; 
С) Киножарнама; 
D) Сыртқы;
Е) Интернеттегі жарнама.
415. Ұсынылған үлгілер бойынша көтерме сату мен сатып алу 
үшін ұйымдастырылатын халықаралық сауда жəне өнеркəсіптік 
ұйымдардың, коммерсанттардың, өнеркəсіпшілердің мерзімді 
түрде өткізіліп тұратын съезі қалай аталады: 
А) Жарнамалық кампаниялар;
В) Жəрмеңкелер;
С) Көрмелер;
D) Салондар;
Е) Тұсуакесерлер. 
416. Презентация — бұл: 
А) Баспа жарнамасының құралы;
В) Ақпарат алушы символдарға мəн беретін үрдіс;
С) Жаңа нарықта енді жұмыс істей бастаған фирманы, жаңа 
тауарды таныстыруды көздейтін паблик рилейшнз құралы;
D) Жарнама құралдары мен əдістерінің жиынтығы;
Е) Баспа жарнамасының құралы. 
417. Тауар — бұл:
А) Клиенттерге өнім жөнінде қысқа ақпарат беретін қызмет; 
В) Бейне, жазу немесе олардың комбинациясы;
С) Сатып алуға итермелейтін себеп;
D) Фирма сатуға ұсынатын өнім немесе қызмет;
Е) Тек бізді қызықтыратын нəрселерді ғана таңдау.
418. Қай пікір қате: 
а) Тауарлық марка деп заңдық тұрғыдан қорғалған таңбаны 
(өндірушінің, сатушының белгісі) атайды;
В) Тауарлық марка тауардың өзгелерге ұқсамайтындығын 
бекітеді; 
С) Тауар маркасы қолдануға, тіркеуге жəне қорғауға қолжетімді 
болуы тиіс;
D) Тауарлық марка ерекше тиесілік қасиетке ие емес;
Е) Тауар маркасы сапаны куəландырады жəне өндірушінің өз 
тауарын жылжытуға көмектеседі.
419. Тұтынушының шынайы бейнесін сипаттау үшін қандай 
критерилер қолданылады:
А) Экономикалық сипаттама;
В) Əлеуметтік сипаттама;
С) Демографиялық сипаттама; 
D) Тұтыну өлшемі;
Е) Тұрақтылықты қамтамасыз ету.
420. Орауыштың негізгі қызметі:
А) Тауарды зақымданудан, бүліну мен коррозиядан сақтау;
В) Ақпарат беру;
С) Жарнамалық мақсатта қолдану;
D) Тауар есебін жүргізу;
Е) Қоймалау мен тиеу-түсіру жұмыстарын ұтымды ету. 
421. Жергілікті тауарлық марка — бұл: 
А) Қандай да бір аймақта сатылатын марка;
В) Бір мемлекетте сатылатын марка;
С) Əлем бойынша қолжетімді марка;
D) Директ-маркетинг;
Е) Өнімнің нарықтық əлеуеті.
422. Өндірушілер мен сауда компаниялардың нарықтағы өз по-
зицияларын жоғалтуының нəтижесі қандай:
А) Таныстырушы;
В) Жарнамалық бюджеттің қысқаруы;
С) Еске салушы;
D) Түсіндіруші;
Е) Жарнама түрлеріне.
423. Автокөліктегі бейнелі сурет жарнаманың қай түріне жата-
ды:
А) ТВ;
В) Радио;
С) Газеттегі хабарландыру;
D) Ақылы жарнамалық жарияланымдардың тікелей жөнелтілуі;
Е) Сыртқы жарнама. 

326
327
424. Жарнаманың паблик рилейшнзден айырмашылығы неде?
А) Жарнамада бұқаралық ақпараттың таралу құралдарының 
жарнамалық бөлігі пайдаланылады;
В) PR-да негізінен БАҚ-тың редакциялық бөлігі қолданылады;
С) PR əдетте коммерциялық емес негізде жүргізіледі;
D) Паблик рилейшнз шаралары тауардың тұтыну қасиеттерін 
насихаттауға емес, оның шетелдік тұтынушы үшін жағымды мəнін 
түсіндіруге бағытталған;
Е) Жарнамалық бюджеттің қысқаруы;
425. Шетелдік өнімдердің немесе жарнама берушінің қызметінің 
сатылуын ынталандыратын коммерциялық жəне шығармашылық 
идеяларды жүзеге асыру бойынша қызметі қалай аталады: 
А) Жарнама;
В) Сейлз-промоушн;
С) PR;
D) Директ-маркетинг;
Е) Жеке (дербес) сатылымдар.
426. Жеңілдіктер, купондар төлемі, жарыстар — маркетингтік 
коммуникацияның қандай түріне жатады:
А) Жарнама;
В) Сейлз-промоушн;
С) PR;
D) Директ-маркетинг;
Е) Жеке (дербес) сатылымдар.
427. Фирманың жағымды имиджін жасау мен сақтауға, халы-
қаралық нарықта фирма, тауар, қызмет туралы жақсы қоғамдық 
пікір қалыптастыруға бағытталған ұзаққа созылған күш салулар 
қалай аталады:
А) Жарнама;
В) Сейлз-промоушн;
С) PR;
D) Директ-маркетинг;
Е) Жеке (дербес) сатылымдар.
428. Кең көлемді жарнамалық ассоциациялар:
А) Маркетингтік зерттеулердің нəтижелерінде;
В) Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдар;
С) Баспасөз релиздерін жөнелту;
D) Демеушілік;
Е) Сұранысқа.
429. Паблик рилейшнздің күш салуы неге бағытталған?
А) Фирманың жағымды имиджін қалыптастыру жəне сақтауға;
В) Халықаралық нарықта фирма, тауар, қызмет туралы жақсы 
қоғамдық көзқарас қалыптастыру;
С) Компания мен қоғам мүдделерінің тепе-теңдігін сақтау;
D) БАҚ таратуы мүмкін PR қызметіне кері əсер ететін жағымсыз 
оқиғалармен немесе сыбыстармен күресу;
Е) Технологиялық үрдіске.
430. Танымал маркетолог Филип Котлер жарнамаға келесідей 
анықтама береді:
А) Фирманың жағымды имиджін қалыптастыру жəне сақтау;
В) Халықаралық нарықта фирма, тауар, қызмет туралы жақсы 
қоғамдық көзқарас қалыптастыру;
С) Компания мен қоғам мүдделерінің тепе-теңдігін сақтау;
D) Жарнама қаржыландыру көзін нақты көрсету арқылы 
ақпараттар таратудың құралдары арқылы жүзеге асатын коммуни-
кацияның жеке емес түрі болып табылады;
Е) Технологиялық үрдіс.
431. Зерттеудің жалпы ғылыми əдістеріне мыналарды жатқызуға 
болады:
А) Фирманың жағымды имиджін қалыптастыру жəне сақтау;
В) Халықаралық нарықта фирма, тауар, қызмет туралы жақсы 
қоғамдық көзқарас қалыптастыру;
С) Компания мен қоғам мүдделерінің тепе-теңдігін сақтау;
D) Бақылау, эксперимент, салыстыру, аналогия əдістері;
Е) Технологиялық үрдіс.
432. Зерттеудің арнайы əдістеріне мыналар кіреді:
А) Фирманың жағымды имиджін қалыптастыру жəне сақтау;
В) Анкеталық сауалнамалар, сараптамалық бағалау, психология-
лық тестілеу;
С) Компания мен қоғам мүдделерінің тепе-теңдігін сақтау;
D) Бақылау, эксперимент, салыстыру, аналогия əдістері;
Е) Технологиялық үрдіс.

328
329
433. Белгілі тауарларды сатып алуға құлшыныс танытушы же-
келеген шетелдік фирмалармен немесе тұтынушылармен тұрақты 
сақталатын коммуникациялар қалай аталады? Бұл қызмет негізінен 
тікелей пошталық жөнелту жолымен іске асады:
А) Жарнама;
В) Сейлз-промоушн;
С) PR;
D) Директ-маркетинг;
Е) Жеке (дербес) сатылымдар.
434. Компьютерлік жүйе арқылы сату, мысалы Интернет арқылы 
сату қалай аталады: 
А) Шығармашылық;
В) Миссионерлік;
С) Техникалық;
D) Соңғы тұтынушыға сату;
Е) Жарнама.
435. Аймақтық сауда маркасы: 
А) Қандай да бір аймақта сатылатын марка;
В) Бір мемлекетте сатылатын марка;
С) Əлем бойынша қолжетімді марка;
D) Директ-маркетинг;
Е) Өнімнің нарықтық əлеуеті.
436. Маркетингтік коммуникацияға қатысы жоқ:
А) Жəрмеңкелер;
В) Сату көрмелері;
С) Мамандандырылған салондар;
D) Жабдықтардың тұсаукесерлері жəне көрсетілімдері;
Е) Айырбас.
437. Ғаламдық сауда маркасы:
А) Қандай да бір аймақта сатылатын марка;
В) Бір мемлекетте сатылатын марка;
С) Дүние жүзі бойынша бір атауға, бір дизайнға жəне бірдей 
шығармашылық стратегияға ие тауарлық марка;
D) Əлем бойынша қолжетімді марка;
Е) Өнімнің нарықтық əлеуеті.
438. Қандай ұйымдастырушылық құрылымның функциялары 
фирма басшылығы мен агенттіктің жəне коммерциялық бөлімнің 
арасында байланыс орнатумен ғана емес, сонымен қатар жарнама 
жасаумен жəне оның іске асуын бақылаумен байланысты? Аталған 
орган өндірістік бөлімдермен, өндірістік, маркетинг бөлімімен, 
өндірістік бөлімшенің өткізу бөлімімен тығыз байланыста қызмет 
атқарады:
А) Қандай да бір аймақта сатылатын марка;
В) Бір мемлекетте сатылатын марка;
С) Əлем бойынша қолжетімді марка;
D) Өнімнің нарықтық əлеуеті;
Е) Маркетинг бөлімі.
439. Жасырын жарнама дегеніміз не?
А) Маркетинг кешені элементтерінің бірі;
В) Тұтынушыларды қажеттіліктеріндегі өзгешеліктер негізінде 
топтарға жіктеу үрдісі;
С) Маркетингтік қызметті жоспарлаудың бір сатысы;
D) Фирма үшін жағымды ақпараттар берілген баспасөздегі ма-
териалдардың жəне көркем шығармалардың жалпы атауы;
Е) Сыртқы жарнаманың бір формасы.
440. Көшедегі жарнама, көліктегі жарнама, жарық арқылы жар-
нама — жарнаманың қандай түріне жатады?
А) Телевизиялық; 
В) Радио; 
С) Сату орындарындағы;
D) Сыртқы;
Е) Интернет желісіндегі.
441. Жарнаманың дамуына жақсы жағдай жасау жəне қорғау 
үшін көп жағдайда қабылданатын заң актілері:
А) Жарнамалық хабарландырулар;
В) Өзіндік жарнамалық бағдарламалар;
С) Қаржыландырылатын бағдарламалар;
D) Жоғарыда аталғандардың бəрі;
Е) Жауапсыз жарнамадан қорғау.
442. Коммерциялық радиожарнаманың қандай түрі музыкалық 
сүйемелдеумен, көбіне тапқыр, ойын-сауық формасында немесе 

330
331
ақиқат мəлімет түрінде беріледі? Кейде диалог, сұхбат, репортаж 
немесе жарнамалық мазмұндағы əн түрінде көркемделеді:
А) Жарнамалық хабарландырулар;
В) Дербес жарнамалық бағдарламалар;
С) Қаржыландырылатын бағдарламалар;
D) Жеке меншіктегі;
Е) Ролик.
443. Дүкендердің, көрсету залдарының, салондардың іші мен 
сыртында жарнаманың қандай түрі жүзеге асырылады? Мұндай 
жарнаманың негізгі түрлері витриналар, сыртқы маңдайша жəне 
дүкенді безендіру болып табылады. Бұл қандай жарнама:
А) Сыртқы;
В) Сату орнындағы жарнама;
С) Сатуды ынталандыру бойынша жарнама; 
D) Тауарды əшекейлеу;
Е) Тауарды көрсету.
444. Тұрақты контрагенттерге, сондай-ақ бөлшек тұтынушыларға 
тегін сыйлықтарды, тауар үлгілерін, сыйлық ақыларды беруді 
қандай жарнама қарастырады:
А) Сыртқы;
В) Сату орнындағы жарнама;
С) Сатуды ынталандыру бойынша жарнама; 
D) Тауарды əшекейлеу;
Е) Тауарды көрсету.
445. Тауардың орауышы (этикетка, қораптар, құтылар, қапшық-
тар) жарнаманың қандай түріне жатады:
А) Сыртқы;
В) Сату орнындағы жарнама;
С) Сатуды ынталандыру бойынша жарнама; 
D) Тауарды əшекейлеу;
Е) Тауарды көрсету.
446. Паблик рилейшнздің қандай функциясы фирманың қыз-
меті, оның мүмкіндіктері, бұйымдарының номенклатурасы туралы 
əртүрлі хабарларды талап етеді:
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция. 
447. Прайм-тайм дегеніміз не:
А) Нарықтағы тауар позициясы;
В) Радио, телевизиядағы жарнама үшін ең қолайлы уақыт;
С) Жарнамалық материалдарды пошта арқылы жөнелту тəсілі;
D) 10—11 аралығындағы таңғы уақыт;
Е) Қызмет көрсетудің толық циклы.
448. Сыртқы жарнаманың кемшілігін көрсетіңіз:
А) Тез көзге түседі; 
В) Өзінің көлемінің арқасында тұтынушыға қатты əсер етеді; 
С) Ақпаратты қарапайым, əрі өте тиімді береді;
D) Атмосфералық құбылыстардың əсерінен бүлінеді;
Е) Тұтынушылардың арасында фирма туралы мəліметтердің 
тез таралуына көмектеседі.
449. Паблик рилейшнздің қандай функциясы насихаттау əдісте-
рінің көмегімен бəсекелестерге тауарларын жарнамалау мен на-
рыққа енуде қиындық тудырады: 
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция.
450. Паблик рилейшнздің қандай функциясы тауарлық белгіні 
насихаттау мен жарнамалауды жəне көпшілікке танымал болудың 
басқа да формаларын білдіреді: 
А) Ақпараттылық функция;
В) Беделді функция;
С) Тосқауылдық функция;
D) Жарнама алды функция;
Е) Еске салушы функция. 
451. Жарнаманың қандай түрі мəтіндіктен мультимедиялыққа 
дейінгі ақпараттың кез келген түрімен жұмыс істеуге, ақпаратты 
жер шарының кез келген нүктесінен нақты уақытта алуға жəне 

332
333
ақпаратты тұтынушылардың шектеусіз санына таратуға мүмкіндік 
береді: 
А) Телевизия;
В) Радио; 
С) Киножарнама; 
D) Сыртқы;
Е) Интернеттегі жарнама.
452. Өтімді ынталандыру қандай құралдармен жүзеге асыры-
лады:
А) Телевизия;
В) Радио; 
С) Киножарнама; 
D) Сейлз промоушн материалдарын жөнелту үшін директ-мейл-
ды қолдану;
Е) Интернеттегі жарнама.
453. Сейлз промоушн қандай мақсаттарды көздейді?
А) Тауарды тарату тораптарын кеңейту; 
В) Өткізу каналдарын қолдану арқылы жаңашылдықты көр-
сету; 
С) Бəсекеге қабілеттілікті ұлғайту, нарықтағы орынды жақсарту;
D) Тауардың жоғары беделін қамтамасыз ету;
Е) Ықтимал агенттер немесе дистрибьюторларды анықтау. 
454. Көрмеге қатысудың мақсаты қандай:
А) Стендте тапсырыстар қабылдау;
В) Ары қарайғы келіссөздер үшін сұраным алу;
С) Ықтимал агенттер мен дистрибьюторлар үшін көпшілікке 
танымал болу;
D) Ықтимал агенттер немесе дистрибьюторларды анықтау.
Е) Өткізу каналдарын қолдану арқылы жаңашылдықты көр-
сету.
455. Стендті безендіру бойынша шараларға не кіреді: 
А) Көрме залындағы стендтің орналасатын жерінің дұрыстығы 
туралы шешім; 
В) Барлық қызметкерлер үшін қонақүйлерді броньдау;
С) Қажет болса, аудармашыларға тапсырыс беру;
D) Дизайнерге стендтің қандай болуы жөнінде нұсқау беру;
Е) Тұсаукесер.
456. Ынталандырудың кері реакциясын жеделдетуге ықпал 
ететін сан алуан ынталандыру құралдарын қолдану:
А) Сауда;
В) Өткізу;
С) Фирманың қызметкерлері; 
D) Жауапты реакция; 
Е) Айырбас.
457. Ғаламдық маркетинг жүйесінде тауарлық маркалардың қан-
дай түрлері бар:
А) Аймақтық, жергілікті;
В) Белгілі, онша белгілі емес, белгісіз; 
С) Аймақтық, жергілікті, халықаралық;
D) Қалалық, облыстық;
Е) Ауылдық. 
458. Оқиғалардың негізгі белгілерінің ішінен болмашы белгіні 
таңдаңыз: 
А) Басты кейіпкердің болуы;
В) Белсенді əрекеттік бастаманың болуы;
С) Оқиғаның шындықпен жанасуы шарт;
D) Мəңгілік тақырыптарға байланысты болу мүмкіндігі;
Е) Фирманың қызметкері.
459. Төменде аталған тармақтардың қайсысы телевизиядағы 
жарнаманың артықшылығы болып табылмайды:
А) Пациенттің санасына агрессивті түрде күшпен кіру;
В) Бейне мен дыбыстың комбинациясы;
С) Тауарды тікелей көрсету мүмкіндігі;
D) Сенім факторы;
Е) Фирманың қызметкері. 
460. Жарнаманың мақсаты — бұл:
А) Сатып алушылардың қажеттіліктерін анықтау;
В) Тұтынушыны бір нəрсе істеуге жəне қандай да бір тауарды 
сатып алуға көзін жеткізу;
С) Сатып алушының ойлау өрісін түсіну;
D) Адам санасында жатталып қалатындай жарнамаға көңіл 
бөлу;
Е) Фирманың қызметкері.

334
335
461. Жарнаманы қалай топтастырады: 
А) Тарату каналдары, құны, көркемдік құндылығы бойынша; 
В) Аудиторияға бағытталғандығы, аудиторияны қамту кеңдігі, 
тарату каналдары, мақсатты міндеті бойынша; 
С) Аудиторияға бағытталғандығы, аудиторияға əсер етуі 
бойынша; 
D) Аудиторияны қамту кеңдігі, кері байланыстың дəрежесі 
бойынша; 
Е) Фирманың қызметкері.
462. Салыстырмалы жарнама:
А) Бір тауардың немесе марканың артықшылығын оны ұқсас 
тауармен немесе бір марканы екіншісімен салыстыру арқылы 
нығайту; 
В) Тауардың жаңаша қолданысы немесе жаңа тауар туралы 
айтып беруге ұмтылады;
С) Бағаның өзгергені, жарнаманың əрекет ету ұстанымдары 
туралы ақпарат беруге ұмтылады; 
D) Жарнамаланатын тауардың құндылығын көрсету арқылы 
тұтынушыларға əсер етуге ұмтылады;
Е) Фирманың қызметкері.
463. Позицияға мыналар кіреді:
А) Бəсекелестердің, барлық əлеуетті тұтынушылардың ерек-
шеліктерін ескеру;
В) Жарнамаланатын тауардың шешуші артықшылығы, қасиет-
тері, бағасы;
С) Мақсатты нарық, маркетингтік зерттеулер; 
D) Клиенттің пайдасы, мақсатты нарық, бəсекелестер;
Е) Фирманың қызметкері.
464. Бекітуші жарнама:
А) Жарнамаланатын тауардың бірегей қасиеттерін ерекшелеп 
көрсету үшін қолданылады;
В) Сатып алушылардың жасаған таңдауларының дұрыстығына 
сендіруге тырысады;
С) Бір тауар маркасының артықшылығын екіншісінің кемшілігін 
көрсету арқылы бекіте түседі;
D) Тауар туралы қайта-қайта еске салып отырады;
Е) Фирманың қызметкері.
465. Бизнестің жаңа жағдайлардағы негізгі мақсаты:
А) Тұрақтылықты қамтамасыз ету;
В) Тұтынушыны жаулап алу;
С) Тұтынушылық базаны құру жəне сақтау;
D) Тұтынушыларды анағұрлым толық қанағаттандыру; 
Е) Фирманың қызметкері.
466. Жарнаманың регламентациясы:
А) Тұтынушылар құқығын сақтау;
В) Өндірушілер құқығын сақтау;
С) Қоғамдық ұйымдардың құқығын сақтау; 
D) Өзіндік реттеу;
Е) Макрореттеу.
467. Көптеген мемлекеттер нарығында не орын алады:
А) Коммерциялық қызмет пен тұтынушылар құқығын қорғау 
жəне дамыту;
В) Тұтынушыларды жаулап алу;
С) Жергілікті тауар маркалары;
D) Халықаралық бұқаралық ақпарат құралдары;
Е) Жаңа ақпараттық технологиялар.
468. Бəсекелестіктің жаһандануының негізгі себептері неде: 
А) Жаңа ақпараттық технологиялар;
В) Менеджмент;
С) Техникалық өрлеудің таралуы; 
D) Жаһандану;
Е) Жарнаманың сапасы.
469. Жарнамалық қызметтің ұлттық деңгейде реттелуін анық-
таңыз:
А) Халықаралық реттеу;
В) Аймақтық реттеу;
С) Өзіндік реттеу;
D) Микрореттеу;
Е) Макрореттеу.
470. АҚШ-та алкогольді жарнамалау тəжірибе жүзінде қандай 
күштердің тарапынан көпсатылы тексеріске ұшырайды:
А) Алкоголь өндірушілерді бақылаушы ұйымдар;

336
337
В) Макрореттеу;
С) Өндірушілер құқығын сақтау;
D) Тұрақтылықты қамтамасыз ету;
Е) Тұтынушыларды жаулап алу. 
471. Жарнаманы дамытуға жағдай жасау жəне қорғау үшін 
қандай заң актілері жиі қабылданады:
А) Өндірушілер құқығын сақтау;
В) Сауда маркасын қорғау; 
С) Тауарды қорғау;
D) Жеке меншікті;
Е) Макрореттеу.
472. Өзіндік реттеудің тиімділігін мыналар кірмейтін шаралар 
жүйесі қамтамасыз ете алады:
А) Белгілі бір этикалық стандарттарды жасау;
В) Мониторинг жүйесін дамыту;
С) Бəсекелестік күрес;
D) Компанияларға стандарттарды білмеушіліктен бұзудың 
алдын алуға мүмкіндік беретін консультациялық көмек көрсету;
Е) Жарнамалық стандарттарды бұзушыға əсер ету тетіктерін 
жасау. 
473. Халықаралық жарнамаға не əсер етті:
А) Экономиканың жаһандануы
В) Технологиялардың дамуы;
С) Индустриализация;
D) Тауардың сапасы;
Е) Ғаламдық жылыну.
474. Мемлекеттің жарнамалық қызметке араласуын келесі 
тыйым салулардан көруге болады:
А) Тұрмыстық техника жарнамасына;
В) Балалар киімдерінің жарнамасына;
С) Косметика жарнамасына;
D) Қаржылық жəне салыстырмалы жарнамаларға;
Е) Киім жарнамасына.
475. Халықаралық тораптық топтар — бұл:
А) Əлемнің көптеген мемлекеттерінде өкілеттіктері, еншілес 
фирмалары бар коммуникациялық жəне жарнамалық ұйымдар;
В) Жарнама берушінің — өндірушінің немесе тауар сатушының 
мемлекетінен тыс жерде жүзеге асырылатын жарнамалық іс-
шаралар жиынтығы; 
С) Дұрыс жауап жоқ; 
D) Маркетингтік зерттеулердің нəтижелері; 
Е) Ұйымның іскерлік өріс алуы мен табысы бір-біріне тікелей 
тəуелділікте болғандықтан, бұл объективті үрдіс.
476. Көптеген мемлекеттердің нарығында не орын алады:
А) Коммерциялық қызметті жəне тұтынушылардың құқығын 
қорғау жəне дамыту;
В) Тұтынушыны жаулап алу;
С) Бизнестің интеллектуалдануы; 
D) Халықаралық бұқаралық ақпарат құралдары;
Е) Аймақтық сауда маркалары.
477. Жарнамалық бизнесте жарнаманың түбегейлі жаңа түрле-
рінің (интерактивті, виртуалды жарнама түрлері) қалыптасуына не 
себепші болады: 
А) Менеджмент;
В) Жаһандану;
С) Жаңа ақпараттық технологиялар;
D) Сұраныс; 
Е) Ұсыныс. 
478. Əлемдік экономиканың дамуын анықтайтын негізгі фактор-
лар:
А) Мемлекеттік реттеу;
В) Өзіндік реттеу;
с) Бизнестің интеллектуалдануы; 
D) Маркетинг;
Е) Жарнама.
479. Ірі көлемді халықаралық жарнамалық компаниялардың қа-
тысушылары болып табылады:
А) Бизнестің интеллектуалдануы;
В) Жаңа ақпараттық технологиялар;
С) Экономиканың жаһандануы;
D) Тұтынушыларды жаулап алу;
Е) Жарнама агенттіктері.

338
339
480. Қазіргі таңда халықаралық нарықта жарнамалық ұйым-
дардың бірнеше типтері əрекет етеді:
А) Экономиканың жаһандануы;
В) Тəуелсіз жарнама агенттіктері жəне олардың конфеде-
рациялары;
С) Бизнестің интеллектуалдануы; 
D) Жаңа ақпараттық технологиялар;
Е) Тұтынушыларды жаулап алу.
481. Халықаралық тауар маркасы — бұл:
А) Қандай да бір аймақта сатылатын марка;
В) Бір мемлекетте сатылатын марка;
С) Əлем бойынша қолжетімді марка;
D) Жарнама;
Е) Өнімнің басқа елдердегі нарықтық əлеуеті.
482. Əлемнің бүкіл мемлекеттерінде бірдей атауы, бірдей дизай-
ны жəне бірдей шығармашылық стратегиясы бар марка — бұл:
А) Халықаралық марка;
В) Сауда маркасы;
С) Жаһандық марка;
D) Стратегиялық марка;
Е) Аймақтық марка.
483. Халықаралық жарнама агенттіктері қашан қалыптаса 
бастады:
А) XIX ғасырдың соңында;
В) XX ғасырдың басында;
С) XX ғасырдың 70-жылдарында;
D) XIX ғасырдың басында;
Е) XX ғасырдың соңында.
484. Мемлекеттің жарнамалық қызметке араласуын келесі 
тыйым салулардан көруге болады:
А) Киім жарнамасына;
В) Балалар заттарының жарнамасына;
С) Косметика жарнамасына;
D) Тұрмыстық техника жарнамасына;
Е) Балалардың қатысуымен жəне балаларға бағытталған жар-
намаға. 
485. Ірі көлемді халықаралық жарнамалық кампаниялардың 
қатысушылары болып табылады:
А) Экономиканың жаһандануы;
В) Жарнама беруші-өндіруші немесе сауда фирмасы; 
С) Бизнестің интеллектуалдануы; 
D) Жаңа ақпараттық технологиялар;
Е) Тұтынушыны жаулап алу.
486. Өндіруші өніміне қатысты қандай жағдай қалыптасқанда 
жарнаманы қолданбай-ақ қойса болады:
А) Шектен тыс сұраныс;
В) Жағымсыз сұраныс;
С) Теріс сұраныс;
D) Төмендеген сұраныс;
Е) Иррационалды сұраныс.
487. Белгілі бір тауарларды, өнімдерді немесе қызметтерді жар-
намалайтын жарнамалық материалдар мен іс-шаралар — бұл:
А) Шектен тыс сұраныс;
В) Жағымсыз сұраныс;
С) Теріс сұраныс;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Иррационалды сұраныс.
488. Баспа жарнамасын тарату каналдары:
А) Баспа жарнамасы, каталог, проспект, буклет, плакат, үндеу 
хат;
В) Жағымсыз сұраныс;
С) Теріс сұраныс;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Иррационалды сұраныс.
489. Коммуникацияның функциялары:
А) Баспа жарнамасы, каталог, проспект, буклет, плакат, үндеу 
хат; 
В) Эмотивті, конативті, референтивті, поэтикалық, фактілік
метатілді;
С) Теріс сұраныс;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Иррационалды сұраныс.

340
341
490. Фирманың, тауардың бейнесін қалыптастыру, əлеуетті
тұтынушылардың олар туралы хабардар болуына қол жеткізу — 
бұл:
А) Баспа жарнамасы, каталог, проспект, буклет, плакат, үндеу 
хат; 
В) Эмотивті, конативті, референтивті, поэтикалық, фактілік ме-
татілді;
С) Жарнама;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Иррационалды сұраныс.
491. Бір затты сатып алуға түрткі болу, тауар өндіруші тораптар-
дың жұмысын ынталандыру — бұл:
А) Баспа жарнамасы, каталог, проспект, буклет, плакат, үндеу 
хат; 
В) Эмотивті, конативті, референтивті, поэтикалық, фактілік ме-
татілді;
С) Жарнама;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Сейлз промоушн. 
492. Фирманың жоғары қоғамдық атаққа қол жеткізуі:
А) Баспа жарнамасы, каталог, проспект, буклет, плакат, үндеу 
хат; 
В) Эмотивті, конативті, референтивті, поэтикалық, фактілік
метатілді;
С) Паблик рилейшнз;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Сейлз промоушн. 
493. Өндіруші мен тұтынушының арасында ұзақмерзімді 
екіжақты коммуникациялар орнату — бұл:
А) Баспа жарнамасы, каталог, проспект, буклет, плакат, үндеу 
хат; 
В) Директ-маркетинг;
С) Паблик рилейшнз;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Сейлз промоушн. 
494. Қандай да бір кəсіпорынды білдіретін, басқаларға ұқсамай-
тын графикалық немесе өзге бейне, символ — бұл: 
А) Баспа жарнамасы, каталог, проспект, буклет, плакат, үндеу 
хат;
В) Тауарлық белгі;
С) Паблик рилейшнз;
D) Тауарлық жарнама;
Е) Сейлз промоушн. 
495. Қоғамның ақпараттануы қандай жағдайларда болады:
А) Қоғамда өндірістік үрдістің барлық қатысушылары болғанда;
В) Өндіріс кезінде барлық белгілі технологиялар қолданыл-
ғанда;
С) Өнеркəсіптік төңкеріс жəне индустрияландыру кезінде; 
D) Маркетинг (жарнама);
Е) Менеджмент.
496. Жарнама құралдарының бөлімі — бұл:
А) Жарнама құралын таңдауға жəне хабарландыруларды орна-
ластыруға жауапты;
В) Жарнама беруші — өндіруші немесе сауда фирмасы;
С) Бизнестің интеллектуализациясы;
D) Жаңа ақпараттық технологиялар;
Е) Тұтынушыны жаулап алу.
497. Жарнамалық үндеудің мəтінін жоспарлап, жасаған жəне 
жарнамалық кампаниялар өткізген ең бірінші жарнама агенттігі 
қалай аталады: 
А) Айсер;
В) «Айер и сын» филадельфиялық жарнама агенттігі;
С) Мак-Кэн-Эриксон;
D) Янг Энд Рубикомь;
Е) Газет.
498. Американдық жарнаманың атасы деп Бинджамин Франк-
линді атайды, аталған басылымдардың қайсысы соның иелігінде 
болды: 
А) Ункли Ньюс;
В) Тэтлер;
С) Газет;

342
343
D) Айсер;
Е) Алси.
499. Филадельфия жарнама агенттігі қай жылы құрылды: 
А) 1790 ж.;
В) 1675 ж.;
С) 1945ж.;
D) 2005 ж.;
Е) 1890 ж.
500. Американдық жарнаманың атасы деп кімді атайды:
А) Ункли Ньюс;
В) Тэтлер;
С) Айсер;
D) Бенджамин Франклин;
Е) Алси.

жүктеу/скачать 2.27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: