А. Эбшкаев З. Бейсенбайкызы казак tijiih о к; ы т у 0Д1стемес1 Алматы, 2014
жүктеу/скачать 6.25 Mb. Pdf көрінісі
|
| т а к ы р ы п т ь щ
ашылуы, оган к а ж е т тшдк тэсшдерд1 тацдай алуы, тшдк норманыц сакталынуы, сауаттылыгы жагынан багаланады. Осыган орай шыгармага бага сауаттылыгы (орфографиялык, тыныс белгйц жэне грамматикалык) жэне мазмуны мен стильдк сез колданысы жагынан койылады. Айталык, мазмуны жагынан «5 » деген бага: мазмуны такырыпка толык сай келген, оныц мазмунын 6ipi3fli аша бшген, сезколданыска бай, керкем тшмен жазылган жэне 1/2 орынсыз колданысы бар шыгармага; « 4 » деген бага : мазмуны непзшен такырыпка сай, нанымды, ойын беруде кейде бйр1здшк сакталмаган, лексикалык, грамматикалык курылымы эдеби тшдщ нормасына сай, керкем, 2/3 тшдк ауыткуы бар шыгармага; «3 » деген бага: такырыптан ауыткуы бар, б1р1здшк сакталмаган, сездк коры кедей, сез колданыстык кателер14/5 шыгармага; «2»деген бага жумыс такырыпка сай емес, фактшер1 аньщ емес, бйрЬдшк бузылган, сездк коры кедей, керкемдН темен, 6/7 тш дк кемшшп бар шыгармаларга койылады. Тш дк кателерге сездщ мэтшде ез магынасында немесе стильдк рещанде колданьшмауы жатады. 116 Оларды шыгармада ирек сызыкпен белгшеп, катенщ сипаты керсетшсдь Мысалы: гр (грамматикалык), ст (тшдк немесе стилистикалык). А л сауаттылыгы жагьшан: « 5 » деген бага 1 орфографиялык немесе тыныс белпсшен, не стилистикалык категе койылады. « 4 » деген бага 2 орфографиялык жэне 2 тыныс белпсшен 2 стилистикалык категе койылады. «3»деген бага 4/4, 3/5 немесе 7 тыныс бслпЫ, 4 стилистикалык категе койылады. « 2 » деген бага 7/7, 6/8, 5/9, 8/6 жэне 7 стилистикалык категе дешн койылады. Шыгарма жазу ушш окушыда мынадай ккерлистер калыптасуы тшс: 1) такырыпты дурыс коя бшу, онын манызын аша алу; 2) кажетп материал жинай бшу 3) жиналган материалды жуйелей алу; 4) ойын белгш 6ip жанрмен бере бшу; 5) ез ойын анык жэне керкем жетюзе бшу; 6)шыгарманы ецДеу ( редакциялау), жетщщру. Аталган ккерлжтер мэтш курастырудьщ эр турл! кезещнде кке асырылып отырады. Атап айтканда, мэтш курастырудьщ алгашкы кезещнде такырьт айкындалып, айтатын ойы жинакталады. Такырып - айтылымды курастырудьщ непзь А л непзп ой - осы Такырыпта койылган сурактарга (жоспарга) жауап беру. Шыгармага кажетп материалды окушы ез байкагандарынан (мугашм алдын ала тапсырма 6epin коюы мумкш) жинактауы немесе керкем эдебиетген алуы мумкш. Жинакталган материал жуйеленеД1, ягни такырыпка тнселей катысы барлары алынады. Материалды жуйелеуде непзп амал жоспар жасап, соган кажетилерш алу болып табылады. Жоспар такырыпка сай жэне оньщ непзп магынасын ашатындай болуы тик. Жоспар карапайым (тезис туршде) жэне курдел1 (белктерге белу, эр белштщ кыскаша мазмунын беру) болып келедь Келей кезевде окушы шыгарманьщ жанрын: баяндау, суретгеу, талдау т.т. айкындайды. Окушыныц жазба жумыста ж1берген кателерш жендеу, сауатгылык жүктеу/скачать 6.25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|