128
38 сурет. Ашылымның құжаттамасы.
39 сурет. Ашылымның құжаттамасы
2.13. Табиғи ашылымдарды сынамалау
Жұмыстың мақсаты: табиғи ашылымдарды сынамалуды үйрену.
Пайдалы қазбалар кенорындарын сынамалау - табиғи түзілімдер
кенорнын түзетін сапалық жəне сандық құрамы
мен қасиеттерін зерттеу
процесі. Нəтижелер өнеркəсіптік құнды жинақтарды, пайдалы қазбалардың
табиғи жəне технологиялық типтері мен сорттарын бөлу жəне контурлау,
олардың қорларын есептеу, геологиялық барлау жəне
пайдалану
жұмыстарын жүргізу, минералдық шикізатты қайта өңдеу тəсілін таңдау,
шығындарды анықтау жəне құнарсыздану, жер қойнауын жақсы пайдалану
жəне қоршаған ортаның ластануына қарсы күрес үшін шаралар қабылдау,
басқа да бірқатар міндеттерді шешу үшін негіз болып табылады.
129
Жұмыс алдында: жабдықтар мен керек-жарақтарды таңдау жəне
тексеру қажет: ЖҚҚ (каска немесе каскетка, түссіз
қорғаныс көзілдірік,
арнайы киім), геологиялық балға, өлшеу лентасы, тау құбылнамасы, кескіш,
сандық фотоаппарат, кеңсе заттары, далалық күнделік, тау жыныстарының
үлгілеріне арналған орау қағазы,
тұз қышқылы бар сауыт, ұлғайтқыш əнек
(лупа).
Кен орындарын сынамалау процесі үш кезеңге бөлінеді: сынамаларды
алу, оларды өңдеу жəне талдау (сынау). Сынамаларды іріктеу ашық
жерлерде, əртүрлі тау-кен қазбаларында жəне бұрғылау ұңғымаларында,
табиғи жатықтарда да, сондай-ақ ақталған немесе жиналмалы массалардан да
жүргізіледі. Тау-кен қазбаларында сынамаларды іріктеу тəсілдерінің үш тобы
бөлінеді: нүктелік, сызықтық жəне көлемдік. Біріншісі сынамалар жеке
үлгілермен ұсынылған кезде штуфты деп аталады.
Штуфтық тəсіл кенден жасалған тау жыныстарының жеке сынықтары
немесе салмағы 0,5-2 кг құламалар, сондай-ақ жер бетіндегі кен сынықтары,
құламалар, аллювийге жиналулар табылған кезде, тау жыныстарының басқа
түрлерінің немесе борпылдақ шөгінділердің арасында қолданылуы мүмкін.
Ол сондай-ақ анықталмаған кенденуі бар байырғы (еншілес) шөгінділерді
зерттеу кезінде,
тау жыныстарының химиялық, минералдық жəне басқа
құрамын, сондай-ақ кез келген генезистің, органикалық қалдықтары бар
үлгілердің кез келген тау жыныстарының түрлері бойынша геологиялық
мұражайларға арналған тау жыныстарының үлгілерін зерттеу үшін,
сондай-
ақ басқа жағдайларда қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: