Отбасының тәрбие әлеуетіне әсер ететін қосымша факторлар: 1. Әлеуметтік-мәдени фактор: ата-ананың білім деңгейі мен мәдениеті.
2. Отбасының микроклиматы: ата-ананың тәрбиеге, қалыптасқан және
азаматтық тәрбиеге жауапты көзқарасы.
3. Отбасының әлеуметтік-экономикалық материалдық жағдайы: ата-
аналардың жұмыспен қамтылуы.
4. Баланың тууының әлеуметтік-психологиялық себептері.
5. Ата-ананың жеке мінез-құлқының түрі.
6. Балаларды тәрбиелеуге ерлі-зайыптылардың бірдей жауапкершілігі.
7. Техникалық-гигиеналық фактор.
8. Өмір сүру шарттары және отбасы өмір салтының ерекшеліктері.
9. Демографиялық құрылым және отбасы құрамы.
Олай болса, өскелең жас буынды тәрбиелеу баршамыздың ортақ
мұратымыз, оларды сапалы біліммен қаруландырып, тәрбиелі азамат етіп
шығаруәрбір қоғамның көкейіндегі арманы. Әр мемлекет пен қоғамның
басты ресурсы – бұл бала. Ал, бала білім мен тәрбиенің қайнарын әуелі
отбасынан, содан кейін мектептен, одан соң белгілі бір оқу орындарынан
(ТжКББ, ЖОО) алады. Жастарды отбасы өміріне даярлау өмір баспалдағына
байланысты, оларға мектеп жасына дейінгі кезеңдерінен «отбасы» деген
тақырыпта әңгіме құрып, түсіндіріп, олардың жас ерекшелігіне байланысты
тақырыпты күрделендіре отыра ұғындырып, санасына құйып отырған жөн.
Е.И.Сермяжко отбасының тәрбиелік әлеуетін күрделі құрылым ретінде
көрсетеді, ол 3 компонентті қамтиды: эмоциялық, зияткерлік және пәрменді-
59
практикалық. Тек осы компоненттер ғана емес, онда қандай да бір
компоненттің болуын, пайда болу дәрежесін анықтауға мүмкіндік беретін
өлшемдер мен көрсеткіштері көрсетілген (3.2-кесте)[9].
3.2 -кесте