Ақылдастар алқасы: Х.Әб жа нов, М.Қойгелдиев, Т. Омар бе ков


Тіл  әрқашан  халықпен  бірге  дамиды



Pdf көрінісі
бет10/299
Дата02.01.2022
өлшемі1 Mb.
#452020
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   299
9-20

Тіл  әрқашан  халықпен  бірге  дамиды.  Онда 

этникалық топтың менталитеті, дәстүрлері мен мәдени 

ерекшеліктері  бейнеленген.  Басқа  тілге  аударуға 

болмайтын  көптеген  ерекше  сөздер  мен  тіркестер 

бар. Олар біздің өмірімізді, оның нәзік ерекшеліктері 

мен бөлшектерін көрсетеді. Тіл бүкіл халықтың және 

біртұтас адамның ойларын бейнелейді. 

Мәдениет  дегеніміз  –  уақыт  өте  келе  дина­

микалық және өзгеріп отыратын атрибуттардың 

жиынтығы.  Бұл  құндылықтардың,  нанымдардың,  

негізгі  болжамдардың,  сондай-ақ  қоғамдағы  әлеу-

меттік мінез-құлықтардың жиынтығы. Тіл – қоғамдағы 

қарым-қатынастың  негізгі  құралы.  Тіл  ең  алдымен 

қарым-қатынас аясындағы мәдениетке байланысты. 

Спикерлер  өз  идеяларын,  сезімдері  мен  фактіле-

рін  қоғаммен  және  қоғамішілік  құрылымдарда  тіл-

мен  жеткізеді.  Сол  себепті,  тіл  мәдени  шындықты 

білдіреді  деп  айта  аламыз.  Әр  қоғамда  әлеуметтік 

құндылықтардың,  сенімдердің,  нормалар  мен  мо-

ральдардың  ұжымдық  жиынтығы  әлеуметтену  про-

цесі  арқылы  бір  ұрпақтан  екінші  ұрпаққа  өтеді. 

Демек,  мәдениеттілік  –  бұл  әлеуметтік  тұрғыдан 

алынған  білім.  Сонымен,  бір  тілде  сөйлейтіндер 

тіл ді  қолданудың  өзіндік  тәсілі  арқылы  белгілі  бір 

топ пен  анықтайды.  Топтағы  жеке  тұлғаларға  тән 

бұл қасиет тілдің әлеуметтік сәйкестіліктің нышаны 

ре тінде  қарастырылатындығын  білдіреді.  Демек, 

тіл  мәдениетті  білдіреді  деп  айта  аламыз.  Тіл  мен 

мәдениет  бірнеше  күрделі  және  динамикалық  жол-

дармен  байланысты.  Мәдениет  өмір  мен  ойлауды 

сипаттайды,  ал  тіл  сөйлеу  және  сөйлеу  тәсілімізді 

көрсетеді,  кейде  уақыт  пен  орынға  қарай  өзгеріп 

отырады,  мысалы,  ауылда  немесе  қалада  тұратын 

адамдарды сипаттайтын немесе бөлетін кейбір сөз-

дер бар. Екінші жағынан, қолданылған кейбір сөздер 

әртүрлі  жерлерде  керісінше  мағынаны  білдіреді; 

олардың  екеуі  де  оң  немесе  теріс  көзқарасқа  ие 

болуы мүмкін, сондықтан мәдениеттің өзгеруіне бай-

ланысты мұндай жағдайлар орын алады.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   299




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет