жылы  «Қазақ  КсР  тарихы»  атты  екін­

және  редакциялық  алқа  мүшесі  ретінде  М.П.Вят-

кин  қатысқан  болатын.  Бұл  басылымда  Тәуке  хан-

ның  дәуіріндегі  қазақтардың  жоңғарлармен  кү рес ке 

арналған  тақырыбындағы  шағын  бөлімді  М.П.Вят-

кин  дайындаған,  оны  «Ресеймен  жақындасу  тал-

пыныстары» деп атады. «Тәуке ханның Ресеймен қа-

рым-қатынасы» деген бейтарап тақырыпқа ие болған 

алдыңғы  басылымнан  айырмашылығы,  бұл  жолы 

XVII  ғасырдың  соңында  қазақ-орыс  қатынастары 

тарихының мағынасы мен бағыты бірден беріледі [9, 

150-152-бб.]. Біздің ойымызша, дәл осы басылымда 

XVII ғ. 80 – 90-шы жылдарындағы Қазақ хандығы мен 

Орыс  мемлекеті  қарым-қатынастарының  жаңғыру 

тарихы  тарихнамада  М.П.Вяткин  «неғұрлым  аз  зұ-

лымдық»  тұжырымдамасының  дәйекті  өкілі  екенін 

көрсетеді.

Бұрын  М.П.Вяткин  өз  еңбектерінде  Ресей  импе-

риясымен  жақындасуын  және  қазақтардың  орыс 

бодандығын қабылдауы аса қауіпті қарсыласы Жоңғар 

хандығымен салыстырғанда неғұрлым қауіпсіз Ресей 

империясы  арасында  қазақ  билеушілерінің  таңдауы 

деп түсіндірді.