Электрмен жабдықтауда Азаматтық қорғаныстың

      92. Энергетикалық құрылыстар мен электр желiлерiн Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалаларды және объектiлердi (Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен әскери құрамаларының объектiлерiн, сондай-ақ темiр жолдың қала маңындағы учаскелерiнiң метрополитендерiн, газбен және сумен жабдықтау, емдеу мекемелерi мен басқа да аса маңызды объектiлердi) соғыс уақытында және ерекше кезең жағдайында орнықты электрмен жабдықтауды қамтамасыз етудi есепке ала отырып жобалайды.

      93. Энергетикалық жүйенi жобалаған және оларды бiрiктiрген кезде жылу (конденсанттық) электр станцияларын Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалалардың және аса маңызды санатты ұйымдардың қирауы мүмкiн аймағынан тыс, сондай-ақ апатты су басуы мүмкiн аймақтан тыс орналастырады, сонымен бiрге 1 млн. кВт жоғары қуаттылықпен электр станциясын Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалалар мен аса маңызды санатты ұйымдардың жобалық құрылысының шегiнен қашықта әлсiз қирауы мүмкiн аймаққа тең сомада орналастырады.

      94. 110-330 кВт кернеумен электр желiлерiнiң электр беру, бөлу желiлерiн шығыршықтап жекелеген көздердi зақымдау мүмкiндiгiн есепке ала отырып, электрмен жабдықтаудың бiрнеше көздерiне қосу қажет, сондай-ақ мүмкiндiгiнше түрлi трасса бойынша өтедi.

      95. Энергия жүйелерi және олардың бiрлестiктерiнiң запастағы қорғалған қала сыртындағы командалық-диспетчерлiк пункттерi және қорғалған қалалық командалық-диспетчерлiк пункттерi болуы тиiс.

      96. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалалардың iшкi электрмен жабдықтау сызбасын жобалау кезiнде оларды электрмен жабдықтау бөлiгi қирауы мүмкiн аймақ шегiне орналасатын бiрнеше тәуелсiз және аумақтық тартылған қоректендiру (электр станциясы және қосалқы станция) көздерiнен қарастырады. Сонымен бiрге аталған көздер мен олардың электр беру желiлерi олардың бiр уақытта қатардан шығу мүмкiндiгiн болдырмайтын бiр-бiрiнен қашықта болуы қажет.

      97. Бейбiт және соғыс уақыттарында Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi, басқа әскерлерi мен әскери құрамалары объектiлерiнiң, өнеркәсiптiң қорғаныс салалық кәсiпорындарының, метрополитендердiң, электрфицирленген темiр жолдың қала маңындағы учаскелерiнiң, ерекше топтағы қалаларда және Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалаларда орналасқан газ- және сумен жабдықтау объектiлерiнiң, емдеу мекемелерiнiң және басқа да ерекше маңызды объектiлердiң электрмен жабдықтау сенiмдiлiгiн арттыру мақсатында осы қалаларда электр берудiң әуе желiлерiн кабелдiк желiлермен ауыстыруды көздейдi.

      98. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалаларда электр жүктемесiн төмендету мүмкiндiгiн қамтамасыз ету үшiн соғыс уақытында ажыратылмайтын объектiлердiң электрмен жабдықтау жүйелерi басқа объектiлердiң электрмен жабдықтау жүйесiнен бөлек болады.

      99. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалалардың электрмен жабдықтау ұйымдары Азаматтық қорғаныстың тиiстi органдарымен келiсiм бойынша жұмыстың белгiленген режимiндегi жүктеменi көрсете  отырып, соғыс уақыты жағдайында жұмысын тоқтатпайтын электр энергиясын тұтынушылардың тiзбесi жасалады.

      100. Ажыратылмайтын объектiлердi электрмен жабдықтау сенiмдiлiгiн арттыру үшiн қоректендiрудiң автономиялық көздерiн орнатуды көздеу қажет. Олардың саны, түрi, қуаттылығы, қосу жүйесi, құралымдық орындалуы ведомствалық құрылыс нормаларымен және ережелерiмен, сондай-ақ тиiстi салалардың технологиялық жобалау нормаларымен реттеледi. Қоректендiрудiң автономиялық көздерiнiң қуаттылығын соғыс уақытында жұмысын жалғастыратын 1-шi санатты қабылдағыштарды электр энергиясымен қамтамасыз ету толықтығы есебiнен белгiлейдi. Электрмен қоректендiрудiң аса қуатты автономиялық көздерiн орнату техникалық-экономикалық есептермен негiзделедi.

      101. Тұтынушы ұйымдармен алаңiшiлiк электр желiлерiнiң кестелерiнде жекелеген объектiлердi орталықтандырылған қысқа уақытқа ажыратуға, электрмен жабдықтауда мерзiмдi және қысқа уақытқа үзiлiске жол беретiн шаралар көзделедi.

      102. Магистральды құбырдың (газ құбырлары, мұнай құбырлары, мұнай өнiмдерiнiң құбырлары) жобаланатын айдайтын сорғылық және компрессорлық станцияларды электрмен жабдықтау қажет жағдайларда оларға автономиялық резервтiк көздердi орната отырып, қатты қирауы мүмкiн аймақтар шегiнде орналасқан электрмен жабдықтау және электрдiң қосалқы станциялары көздерiнен жүзеге асырылады.

      103. Жылу электр станцияларының (Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын) агрегаттарын тоқтату және қосу үшiн оларды электр жүйесiнен ажыратқаннан кейiн электр станциясында жеке автономиялық көз немесе қирауы мүмкiн аймақтар шегiнде орналасқан электр энергиясының жылжымалы көзi - қоректендiрудiң резервтiк көзi көзделедi.

      104. Теңiздер мен өзендер жағасында орналасқан Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалаларда кеме электр қондырғысынан электр энергиясын қабылдау үшiн екi-үш жағалау қондырғысын құру көзделедi.

      105. Атом станцияларының жаңасын салу, ескiсiн қайта жөндеу және кеңейту жобаларында станцияларда авариялар туралы дабыл беру үшiн сигналдау жүйесiн, сондай-ақ қоршаған ортаның радиациялық ластану деңгейiн анықтау және қауiптi радиоактивтiк ластануы (зақымдануы) мүмкiн аумақтарда тұратын жұмыс персоналы мен халықты құлақтандыру үшiн жергiлiктi жүйе көзделедi.

      106. Қатардан шығуы қолданыстағы санитарлық норма бойынша халықтың сәулеленуiнiң шектен тыс деңгейiне әкеп соғатын атом станцияларының ғимаратын, құрылысын, жабдықтары мен құралымын жобалау атом станциясын жобалау, құрылысы және оны пайдалану кезiнде қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жалпы ережелерiнiң талаптарына сәйкес жүзеге асыру қажет.

  2. Гидротехникалық құрылыстарда Азаматтық қорғаныстың

      107. Каскадта гидротораптарды жобалау және салу кезiнде жоғарыда орналасқан гидротораптардың қирау нәтижесiнде бұзылу толқыны өткен кездегi қатты қысымға, сондай-ақ су қоймаларының алдын ала үдетiлген iске қосылуын есепке ала отырып, осы құрылыстың алғы шебi арқылы аталған толқынды жiберу жағдайына құрылыстардың орнықтылығын қамтамасыз ететiн шаралар көзделедi.

      108. Гидроторапты жобалау кезiнде су қоймасының қалыпты және төмендетiлген тежеу деңгейi жағдайында қатты қысымның құрылыстарды қирату жағдайлары үшiн бұзылу толқынының және төменгi бьефте су басуы мүмкiн аймақтар шегiнiң параметрлерiн айқындайды.

      109. Гидротораптың қатты қысымды ұстайтын қақпағы бөгет бұзылған жағдайда қатты толқыннан төменгi бьефте аз мөлшердегi ықтимал қирау мен шығындарды есепке ала отырып таңдалады.

      110. Жоғарыда орналасқан гидротораптан қатты толқынның қалдықтарын шығару көзделетiн, жобаланатын гидротораптар бөгеттерiнде қақпақтарды көтеру үшiн крандардың саны қатты толқынның жүрiп өту уақытына қанша шығару тесiгiнiң ашылатынына байланысты белгiленетiн болады.

      111. Азаматтық қорғаныс бойынша санатталған гидротораптардың кеме жүретiн қондырғысы қайық қақпақтарының қирауы қатты қысымға арналған құрылыстың қирауына әкеп соқпайтындай шешiлуi тиiс.

      112. Магистральды су жолдарына қайықтарды жобалаған кезде оларға электр энергиясын беру мүмкiндiгi қоректендiрудiң жылжымалы көзiнен көзделедi.
      Шлюз жұмысын орталық пульттан басқару кезiнде басқарудың жергiлiктi посттарда қайталау қажет.
      Кеме жүретiн шлюздарды жобалаған кезде оның соғыс уақытында iске қосылу есебiнен су қоймасының төменгi деңгейiнде олар арқылы кемелердi өткiзу қажеттiлiгi ескерiледi.
      Шлюздарды жобалау кезiнде тиiстi қондырғылар мен жабдықтар, оның iшiнде кеме жүретiн құрылыстардың (шлюздардың) жобалық кеме жiберу мүмкiндiгiн қамтамасыз ететiн айлақты және бағыттаушы құрылыстар, кемелердi жiберу, олардың тұрағы мен жүргенде маневр жасаудың қауiпсiз жағдайы көзделедi.

      113. Жұмыс iстеп тұрған, жобаланатын және салынып жатқан гидротораптарда республиканың (облыстардың) тиiстi басқару пункттерiне немесе байланыстың жақын маңдағы қорғалған тораптарына қатты қысым құрылысты бұзған жағдайда олардың төменгi бьефiнде су деңгейiнiң апатты артуы туралы дабыл берудi қамтамасыз ететiн, кейiннен су басу қауiпi туралы Азаматтық қорғаныстың хабарлау жүйесi бойынша дабылды беру үшiн аспаптар орнатылады.

  6-тарау. Электр байланысы және желiлiк хабар тарату
(радиода хабар жүргiзу желiлерi), радиохабар тарату және телеарна

1. Электр байланысы және желiлiк хабар тарату
(радиохабар жүргiзу желiлерi)

      114. Байланыстың магистральдық және кабелдiк желiлерi қатты қирауы мүмкiн аймақтардан тыс, ал байланыстың магистрльдық радиорелейлiк желiлерi - қирауы мүмкiн аймақтан тыс төселуi тиiс.

      115. Магистральдық бастапқы желiлердiң барлық желiлiк тораптарын және автоматтық коммутация тораптарын, қалаларалық желiлердi қирауы мүмкiн аймақтан және апатты су басуы мүмкiн, сондай-ақ қауiптi радиоактивтiк зақымдануы (ластануы) мүмкiн аймақтан және қауiптi химиялық зақымдануы мүмкiн аймақтар шегiнде орнатқан жөн. Жекелеген жағдайларды қоспағанда бөлудiң желiлiк тораптары үшiн ғана жол берiледi.

      116. Байланыстың бастапқы желiсi желiлiк тораптарының беру сымдары, станциялық құрылыстары және оларға көрсететiн персонал ядролық жарылыстың зақымдаушы факторларынан қорғалады.

      117. Барлық түрдегi байланыстың магистральдық кабельдiк желiлерiн бөлудiң қорғалған желiлiк тораптарының ғимараты радиорелейлiк станцияларға қызмет көрсететiн ғимараттары, барлық желiлiк тораптардың тұрғын үйлерi, қызмет көрсететiн персоналдар мен олардың отбасы мүшелерiн қорғауды қамтамасыз ететiн радиацияға қарсы жамылғылармен қамтамасыз етiледi.

      118. Сол магистралдық желiлiк станция үшiн каналдар берудi қамтамасыз ететiн желiлiк тораптар, сондай-ақ көршi облыстарда орналастырылатын желiлiк тораптар бiр-бiрiнен олардың бас жоспарлары бойынша қалалардың құрылыс аумақтарын кеңейту перспективасын есепке ала отырып, кем дегенде 30 ш.м. қашықтықта орналастырылады.

      119. Бiр географиялық бағыттағы байланыстың магистралдық кабелдiк және радиорелейлiк желiлерi қирауы немесе апатты су басуы мүмкiн сол бiр аймаққа келiп түспейтiн тартылған трасса бойынша жобалануы тиiс.

      120. Байланыстың магистральдық кабельдiк желiлер трассасы бойынша байланыстың радиорелейлiк құрылысын салуға олар арасында ұйымдасатын каналдар шоғын бөлу жағдайында жол берiледi, осыған орай байланыстың бiрыңғай автоматтандырылған желiсiнiң желiлiк тораптарын орнату резервте сақталған жылжымалы құралдарды пайдалану мүмкiндiгiн есепке ала отырып көзделедi.

      121. Әр трасса бойынша тек бiр ғана байланыстың магистральдық кабельдiк желiлерiнiң құрылысы көзделедi. Байланыстың жұмыс iстеп тұрған магистральдық кабельдiк желiлерiмен бiр трасса бойынша байланыстың магистральдық кабельдiк желiлерiн қайта төсеуге тапсырылған бағыттағы жаңа трассаны қарастыру мүмкiн болмаған ерекше жағдайларда жол берiледi.

      122. Кеме жүретiн өзен арқылы байланыстың магистральдық кабельдiк желiлерiнiң өтуi бiрiнен-бiрi тартылған екi қақпақ бойынша көзделедi.

      123. Желiнi қайта құруда ең маңызды ақпарат берудiң сенiмдiлiгi мен жеделдiгiн қамтамасыз ету үшiн пайдалану процесiнде нақты туындайтын жағдайды есепке ала отырып, ведомствалық желiнiң басқару жүйесi жалпы пайдаланудағы телекоммуникация желiлерiнiң жедел-техникалық басқару жүйелерiмен өзара iс-қимылы көзделедi.

      124. Ведомствалық бастапқы желiлердi жобалаған кезде байланыстың бiрыңғай автоматтандырылған желiсiнiң ведомствалық тораптары мен жақын орналасқан желiлiк тораптар арасындағы бiрiктiру желiлерiн ұйымдастыру жолымен жалпы пайдаланудағы телекоммуникация желiлерiмен оларды үйлестiрудi көзделедi.

      125. Желiлiк тораптарда жедел-техникалық басқару қызметiнiң жабдығы мен алаңдар резервiн және қажет болған жағдайда Қарулы Күштер, басқа да әскерлер және әскери құрамалар және Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң объектiлерiне байланыстың қосымша каналдарын ұйымдастыру үшiн электр қоректендiргiш қондырғы орнату мүмкiндiгiн көздейдi.

      126. Байланыстың кабельдiк немесе радиорелейлiк магистральдық желiлерi трассасының әрбiр 1000 ш.м. бұзылған желiлердi қалпына келтiру кезiнде салушы ретiнде пайдаланылатын алты жылжымалы және радиорелейлiк станция, және резервтiк кабельдердi сақтау үшiн үй-жайымен оларға бiр арнайы гараж көзделедi. Арнайы гараж қирауы мүмкiн аймақтан тыс орналасқан аталған желiлердiң желiлiк тораптарының бiрiнен алаңға орналастырады.

      127. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен әскери құрамалары құралдарын қоса алғанда, байланыстың жылжымалы құралдарын олардың аумағындағы тораптарға қосу мүмкiндiгi үшiн симметриялы және коаксиальдi желiлiк кабельдерiмен желiлiк-аппараттық цехпен бiрiктiрiлген жылжымалы коммутациялық шкаф көзделедi.

      128. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалалардың автоматтық телефон станциясының жаңасын салу немесе жұмыс iстеп тұрған станцияны қайта жөндеудi жобалау кезiнде:
      1) Автоматтық телефон станциясының әр ауданынан абоненттiк сыйымдылық бөлiгiн көршi ауданға беру есебiмен шкафаралық байланыстың кабелдерiн төсеудi;
      2) Автоматты телефон станцияларында Азаматтық қорғаныстың хабарлау құралдарымен айналымдық шақыру мен қашықтан басқарудың арнай аспабын орнатуды көздеу қажет.

      129. Қалаларда басқарудың қосалқы пункттерiн жобалау кезiнде оған байланыстың қорғалған тораптарын орнатуды көзделедi. Ұйымдардың басқару пункттерiнен осы байланыс торабына дейiн байланыстың жер асты талшықты-оптикалық желiлерi мен жер үстi коммутациялық қондырғыларды жүргiзуге байланыстың кабельдiк желiлерi төселедi.

      130. Тарататын және қабылдайтын радио станциялар (радио орталықтар) магистральдық радиорелейлiк желiлердiң тораптық станциялары (тiке көрiнетiн және тропосферлiк сейiлу) және телефондық каналдар бөле отырып, ғарыштық байланыстың жер үстi станциялары, сондай-ақ радиобюро, қабылдайтын және тарататын радио станциялар қатты қирауы мүмкiн аймақтардан және апатты су басуы мүмкiн аймақтардан тыс орналастырылады.

      131. Республикалық және қорғаныстық маңызы бар тарататын және қабылдайтын радио станциялар үшiн (радио орталықтар) қорғалған құрылыстарда тиiсiнше электрмен жабдықтаудың автономиялық көздерiмен радио қабылдағыштардың жалпы санынан 20-25 кВт және 10-15% жалпы тығыздықпен кем дегенде екi қысқатолқынды таратқыш орнатуды, сондай-ақ резервтiк жылдам айналатын антеннаның қажеттi санын көзделедi.

      132. Тарататын және қабылдайтын радио станциялардан (радио орталықтардан) байланыстың бiрыңғай автоматтандырылған желiсiнiң желiлiк тораптарына және осы радио станциялар (радио орталықтар) жұмысын қамтамасыз ететiн басқару пункттерiнiң қала маңындағы тораптарына қосу желiлерiн төсейдi, сондай-ақ Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалалар мен Азаматтық қорғаныс бойынша санатқа жататын ұйымдарды айнала тиiстi тарататын және қабылдайтын радиостанциялар арасында қосу желiлерi көзделедi.

      133. Желiлiк хабар таратудың қалалық жүйелерi хабарлау жүйесiнiң орнықты жұмысын қамтамасыз етуге арналады.
      Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жататын қалаларда осы желiлердi жобалаған кезде:
      байланыстың кабельдiк желiлерiн;
      станциялық қондырғының резервте жылжымалы құралын резервте сақтауды;
      барлық қалалар мен аудан орталықтарын хабар тарату желiлерiнiң хабарлау резервтiк жылжымалы құралын көздейдi.

      134. Қалалық және ауылдық жерлерде радио хабарын жүргiзу желiлерiмен қатты дауыс құралының сандық есебi бойынша талап етiлетiн халыққа хабарлауды қамтамасыз етедi.

  2. Радио хабар таратуда және телехабарларда Азаматтық қорғаныстың инженерлiк-техникалық iс-шаралары

      135. Республикалық радиохабар тарату жұмыстарының орнықтылығын арттыру үшiн мыналарды көздейдi:

      136. Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылған қалалардың қалалық, жергiлiктi жерлердiң радиохабар тарату жұмысының тұрақтылығын:

      137. Телевизиялық хабар таратудың тұрақтылығын арттыру мақсатында қираулар болуы мүмкiн және апатты су басуы мүмкiн аймақтардан тыс торапты радиорелелi станциялар мен ғарыштық байланыс станцияларына жақын қала сыртына орналасқан қорғалмаған телеорталықтардың өндiрiстiк базаларын құрады.

  7-тарау. Көлiк құрылыстарында Азаматтық қорғаныстың
инженерлiк-техникалық iс-шаралары

1. Темiр жол көлiгiндегi Азаматтық қорғаныс инженерлiк-техникалық iс-шаралары

      138. Соғыс уақытында iстен шығуы пойыздар жүрiсiнiң ұзақ iркiлiсiн туғызуы ықтимал Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалаларда орналасқан (немесе Азаматтық қорғаныс бойынша ерекше маңызды санаттағы ұйымдар болып табылатын) iрi темiр жол тораптары мен станциялар үшiн айналма жолдар мен пойыздардың тораптар мен станцияларға кiруiнсiз өткiзуге арналған бұрыштық жалғағыш жолдары салынады. Мұндай мүмкiндiк болмаған жағдайда, станцияның немесе тораптың аз пайдаланылатын участоктерiнiң жолдарын бөлшектеу арқылы уақытша толассыз жол төсеуге рұқсат берiледi.

      139. Темiр Азаматтық қорғаныс бойынша ерекше маңызды санаттағы ұйымдарға жатқызылған жол тораптары мен станциялары, сондай-ақ Азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызылған қалалардағы тораптар мен станциялар арқылы пойыздардың берiлген көлемдегi жүрiстерiнiң тоқтаусыз өткiзiлуiн ұйымдастыру үшiн қатты қираулар болуы ықтимал аймақтардан және апаттық су басу болуы ықтимал аймақтардан тыс орналасқан торап алды станциялары дайындалады.

      140. Жаңа желiлер Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалаларда орналасқан iрi темiр жол тораптарына жалғаспайды, керiсiнше күштi қирау болуы ықтимал аймақтардан және апаттық су басуы ықтимал аймақтардан тыс орналасқан торап алды учаскелiк немесе аралық станцияларда жүзеге асырылады.

      141. Жаңа темiр жол желiлерiн салуда және жұмыс iстеп тұрған темiр жол желiлерiн қайта жаңарту, сондай-ақ Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалаларда орналасқан тораптар мен станцияларды (немесе Азаматтық қорғаныс бойынша ерекше маңызды санаттағы ұйымдар болып табылатын) дамытуда жарамды учаскелер желiлерiнiң өткiзiлу қабiлеттiлiгi жұмыс ауысымдарын тасу бойынша тасымалдау және халықты көшiрудi қамтамасыз етудi есепке ала отырып анықталады. Қозғалыстың есептеу көлемi жобалауға арналған тапсырма арқылы белгiленедi.

      142. Күштi қираулар болуы ықтимал аймақтарда орналасқан Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалаларда қайтадан жобаланатын жолөткелдердi тораптық станциялар және Азаматтық қорғаныс бойынша ерекше маңызды санаттағы ұйымды мүмкiндiгiнше шашыраңқы орналастыру көзделедi.

      143. Жылжымалы құрамның қайтадан жобаланатын резервтегi база-тұрақтары, материалдық резервтердiң базалары мен қоймалары (оның iшiнде қайта қалпына келтiрiлетiн материалдар, құрылғылар мен арнайы қорлар) жанармай және майлау материалдарының базистiк қоймалары (оның iшiнде дизельдiк отын мен майлар), дезинфекциялау-жуу және жуу-булау станциялары, вагондарды тасымалдауға дайындау станциялары, есептеу орталықтары және басқа да осы тақылеттес өндiрiстiк объектiлер қирау болуы ықтимал аймақтардан және апаттық су басулар болуы ықтимал аймақтардан тыс орналастырылады.

      144. Қайтадан жобаланатын және жаңартылатын дезинфекциялау-жуу және жуу-булау станциялары, вагондарды тасымалдауға дайындайтын пункттер, локомотив және вагон деполарының жуу қондырғылары, сондай-ақ айналма жолдары бар өнеркәсiптiк кәсiпорындар жылжымалы құрамды зарарсыздандыруға бейiмделедi.
      Бұдан басқа қауiптi радиоакивтi ластануы ықтимал аймақтар шегiнде, атом станцияларының айналасында орналасқан магистральдық темiр жол желiлерiнде, осы аймақтардың кiру және шығу жолдарында жылжымалы құрамды арнайы өңдеудiң және халықты санитарлық өңдеудiң жылжу пункттерiн жаю үшiн қажет алаңдармен арнайы қондырғылардың болуы көзделедi.

      145. Темiр жол желiлерiн электрлендiру кезiнде тепловоз шаруашылығын орналастыруды сақтауды, тепловоз қосалқыларына арналған тұрақ базаларын құруды, сондай-ақ жанармай және майлау материалдарына арналған сыйымдылықтарды тепловоздық тартымға ауысу қажет болғанда қамтамасыз ету мақсатында алдын ала ескередi. Тепловоздық шаруашылықтың орналастырылуын, тепловоздардың қосалқыларын сақтау, сондай-ақ электрлiк тартымға икемделген қондырғыларды пайдалану жобалауға белгiленген тапсырмамен қозғалыстың есептелген көлемiнiң бөлiгiнiң орындалуын қамтамасыз етедi.

      146. Тоқтың түрлi жүйелерiндегi электр тартымдары учаскелерiнiң қайта жобаланатын түйiспе пункттерi күштi қираулар болуы ықтимал аймақтардан және апаттық су басуы ықтимал аймақтардан тыс орналастырылады.

      147. Темiр жолдардың электрлендiрiлетiн учаскелерiнiң сыртқы электрмен жабдықтау кестелерiн құруда электрмен қоректендiру көздерiнен тәуелсiз тартым шағын станцияларының екi жақты қоректендiрiлуi көзделедi.

      148. Қайтадан салынып жатқан тартымдық шағын станциялар күштi қирау болуы ықтимал аймақтар және апаттық су басу болуы ықтимал аймақтар шегiнен тыс орналасады. Бұл ретте көршiлес тартымдық шағын станциялардың қуаттылығы және түйiспе желiлерi сымдарының қимасы  аталған тартымдық станциялардың бiрiнiң түсiп қалу жағдайында қозғалыстың берiлген тапсырмасын қамтамасыз етуге есептеледi.

      149. Автоматика және телемеханика қондырғыларымен жабдықталған тартым станцияларында олардың жергiлiктi басқаруға өту мүмкiндiгi көзделедi.
      Тартымдық шағын станциялар жол бөлiмдерi басқармаларының қала сыртындағы пункттерiнiң байланысымен қамтамасыз етiледi.

      150. Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалаларда орналасқан (немесе Азаматтық қорғаныс бойынша ерекше маңызды санаттағы ұйымдар болып табылатын) темiр жол тораптары мен станцияларының, сондай-ақ осы тораптар мен станцияларға жалғасатын темiр жол желiлерiнiң белгi беру, орталықтандыру, блоктау және байланыстыру қондырғыларының жобалауда жаңа және жұмыс iстеп тұрғандарын жаңарту темiр жол тораптары мен станцияларының күштi қираулар болуы ықтимал аймақтар шегiнде жер асты (су асты) осы қондырғылардың қоректендiрiлуiнiң кабельдi жоғары вольттi желiлерiн салу

      151. Белгi беру, орталықтандыру, байланысты және сумен жабдықтауды блоктау қондырғыларын электрмен қоректендiрудi қамтамасыз ету үшiн электрмен қоректендiрудiң стационарлық резервтiк автономдық көздерi алдын ала ескерiледi.

      152. Азаматтық қорғаныс топтарына жатқызылған қалаларда орналасқан "Қазақстан темiр жолы" Ұлттық компаниясы" акционерлiк қоғамы" мен "Қазақстан темiр жолы" Ұлттық компаниясы" акционерлiк қоғамы - жол бөлiмшесi" филиалдары апаттық су басуы ықтимал аймақтардан тыс орналасқан басқарманың қосалқы пункттерiмен қамтамасыз етiледi.

  2. Метрополитендердегi Азаматтық қорғаныс инженерлiк-техникалық iс-шаралары

      153. Жер асты желiлерiнiң немесе метрополитен учаскелерiнiң жаңасын және жұмыс iстеп тұрғандарын жаңалауды жобалауда оларды бейбiт және соғыс уақытында халықты қорғауға арналған пана құралы ретiнде қарау көзделедi.

      154. Халықты қорғауға арналған метрополитендердiң құралдарын жобалау төтенше жағдайлар бойынша орталық атқарушы органның аумақтық органдарымен келiсiлген тапсырмалар бойынша жүзеге асырылады.

      155. Метрополитенге жасырынған халықты станциялар платформаларында, тұйықтарда, түрлi желiлер арасындағы жалғастырушы тармақшалар және электр деполарының тармақтарына жайғастыру көзделедi.
      Өзен асты каналдары мен су қоймаларында орналасқан метрополитен тоннелiнiң учаскелерiнде, сондай-ақ жекелеген жағдайларда суға кенелген орнықсыз жерлерде паналаған халықты орналастыруды көздемейдi.

      156. Метрополитенде жасырынған халықтың есептiк санын жасырынатын бiр адам орнының нормасы есебiнен анықтау көзделедi.

      157. Метрополитен станцияларындағы кiру жолдарының саны мен өткiзу қабiлеттiлiгi бейбiт уақытта күтiлетiн жолаушылар ағыны есебiнен анықталады.
      Екi аралықтағы қосымша кiру жолдары жасырынушылар санының және олардың осы екi аралықты толтыру уақытының есебiнен шығарылған тапсырмаларға сәйкес алдын ала ескерiлуi тиiс.
      Метрополитеннiң барлық кiру жолдары жасырынушылар ағынын реттейтiн жергiлiктi және қашықтан басқару қондырғыларымен жабдықталады.

      158. Пана ретiнде икемделген метрополитендер желiлерiн сыртқы ортадан оқшаулау керек және қорғаныш-герметикалық қақпақтармен бөлiктерге бөлу қажет.

      159. Құрылыс құрылғылары және халықты қорғау үшiн бейiмделген метрополитендердiң жер асты құрылыстарының, сондай-ақ жасырынған халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз ететiн құрылыстарды жер үстiндегi әуе соққы толқынының алғы шебiндегi артық қысым кезiндегi ядролық жарылыс әсерiнен болатын жүктемеге есептелiп ескерiледi.
      1) 300 кПа (3 кгс/см ² ) - терең салынған желiлер үшiн;
      2) 100 кПа (1 кгс/см ² ) - ұсақ салынған желiлер үшiн.

      160. Екi-үш бөлiкке осы мақсатқа метрополитендердiң жер үстiмен жалғасатын жер асты құрылыстарын бейiмдей отырып, бiр қорғалған эвакуациялық шығудың алдын ала ескерiлгенi жөн.

      161. Пана ретiнде бейiмделген метрополитендер құрылыстарында жасырынған халықтың үздiксiз болуының есептiк ұзақтығы екi тәулiк.
      Жасырынған халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз ету үшiн резервтiк электрмен жабдықтаудың, ауамен жабдықтаудың, кәрiз және су төгу, сондай-ақ басқару, белгi беру, хабарлау байланысы және өртке қарсы құралдары көзделедi. Азық-түлiк, медициналық заттарды сақтау үшiн, сондай-ақ жасырынған халыққа медициналық қызмет көрсету үшiн станцияларда және вестибюльдерде бейiмделген жекелеген қызметтiк үй-жайлардың болуы көзделедi.
      Бейбiт уақытта пайдаланылатын метрополитендер құрылыстары мен қондырғыларын жасырынған халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз ету үшiн қолданған жөн.

      162. Резервтiк электрмен жабдықтауды, сондай-ақ ауамен жабдықтауды тиiстi екi-үш бөлiк есебiнен қорғалған дизельдiк электр станцияларының фильтрлiк-желдетпелiк қондырғыларды орталықсыздандырылған жүйе бойынша қарастырылады.

      163. Ауамен жабдықтау жүйесiн таза желдетпе және фильтрлiк желдетпе режимiнiң жұмысына арнап жобаланады. Бұдан басқа, iшкi ауаның тұрақты көлемiнде оның рециркуляциясымен жасырынғандардың болу режимiн алдын ала ескерiледi.
      Ауамен жабдықтау жүйесiнiң желдетпелiк каналдарын сыртқы ортадан әуе соққы толқындарының әсерiнен жұмыс iстейтiн бөлгiш-клапандармен және қорғаныштық-герметикалық қақпақтармен ажыратқан жөн.
      Ауамен жабдықтау жүйесiнде сыртқы ауада және оның параметрлерiнен тыс жерлердегi зиянды қоспалардың құрамына атоматтандырылған бақылау жасау көзделедi.

      164. Пана режимiндегi метрополитендер жұмысына жедел басқару жасау, сондай-ақ қорғаныш қондырғыларын және тiршiлiктi қамтамасыз етудi басқару үшiн қорғалған командалық пункттердiң құрылуы көзделедi.

  3. Автомобиль жолдарындағы Азаматтық қорғаныс инженерлiк-техникалық iс-шаралары

      165. Қазақстан Республикасы жалпы желiсiнiң халықаралық және республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалаларды салу жобаларының шегiнен 2 км қашықтықта салынады.

      166. Автомобиль желiлерi дамыған кезде қалалық магистральдардың қала сырты магистральдық жолдарымен түйiсуi, сондай-ақ темiр жол станцияларына және порттарға - көшiрiлген халықтың қону (ұшу) пункттерiне автомобильдiк айналма жолдарды салу көзделедi.

      167. Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалалардан тыс орналастырылған кеме жүзетiн өзендер арқылы өтетiн автожол және темiржол көпiрлерiн олардың бiр ядролық жарылыспен бiр мезгiлде қирауын болдырмайтын қашықтықтарда орналастырылады.

      168. Ықтимал қауiптi радиоактивтi ластану аймағын қиып өтетiн автомобиль магистральдарында, атом станцияларының айналасында, осы аймақпен қиылысатын жерлерде атом станцияларында авариялар болатын жағдайда автокөлiктiң жылжымалы құрамын, ауыл шаруашылығы малдарын, үй тұрмысының киiмдерi мен заттарын, сондай-ақ адамдарға санитарлық өңдеу жасау үшiн арнайы өңдеуге бейiмделген автокөлiктi жуу және қарауға арналған алаңдардың салынуы көзделедi.

      169. Атом станцияларының ықтимал қауiптi радиоактивтi ластану аймақтарында атом станцияларына қарама-қарсы үш-төрт бағыттағы шығуларды қамтамасыз ететiн қатты төсемдi екi жолды ғана жобалауды қажет етедi.

  4. Магистраль құбырларындағы Азаматтық қорғаныс