инженерлiк-техникалық iс-шаралары

      170. Жер үстi құбырларын салуда магистраль құбырларының трассаларын (газ құбырларын, мұнай құбырларын, мұнай өнiмдерi құбырларын) қирауы мүмкiн аймақтардан тыс, ал олардың тереңдетiлiп ораналастырылған кезiнде - күштi қирау аймақтарынан тыс өткiзiлуiн жоспарлау көзделедi.

      171. Бiр техникалық дәлiздегi магистральдық құбырларда мұнайды (мұнай өнiмдерiн, сұйық көмiрсутегi газдарын) немесе газды (газ конденсантын) тасымалдаудың барынша рұқсат етiлген көлемiн жылына 260 млн тоннаға тең шартты отын деп қабылдауды қажет етедi.

      172. Магистральдық құбырлардың техникалық дәлiздерiнiң арасын 30 км-дан кем емес қашықтықта алуды қажет етедi.
      Тиiстi негiздеуде бұл қашықтықты күрделi топографиялық жағдайдағы учаскелерде 15 км-ге дейiн азайтуды қажет етедi.

      173. Магистральдық құбырлар трассасындағы қотарғыш насостық және компрессорлық станцияларды күштi қираулар болуы ықтимал аймақтардан және апаттық су басуы ықтимал аймақтардан тыс орналастыруды қажет етедi.

      174. Магистральдық газ құбырларын жобалауда олардың жұмыс iстеп тұрған және салынып жатқан газ құбырларымен сақиналануын алдын ала ескерген лазым.

  5. Теңiз және өзен көлiктерiнiң объектiлерiндегi Азаматтық қорғаныс инженерлiк-техникалық iс-шаралары

      175. Теңiз және өзен көлiктерiнiң жағалық объектiлерiндегi инженерлiк-техникалық iс-шаралар:

      176. Қосалқы жүк алмастыру пунктi, қосалқы кеме жөндеу базасы және жүзетiн доктар тұрақтарын Азаматтық қорғаныс бойынша санатталмаған және санатталған порттар мен порт пункттерiнде, сондай-ақ Азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған қирауы мүмкiн аймақтардан тыс орналасқан жабдықталмаған жағалаулар мен өзен жағаларында және Азаматтық қорғаныс бойынша ерекше маңыздағы санаттағы ұйымдарда, сондай-ақ су асты ядролық жарылыстарының гравитациялық толқындарының зақымдаушы әсерiнен тыс аймақтарда құрылады.

      177. Қосалқы жүк алмастыру пункттерi, қосалқы кеме жөндеу базалары, жабдықталмаған су жағаларындағы жүк операцияларын жүргiзу үшiн таңдалған жерлер және рейдтiк жүк алмастыру жұмыстарының пункттерi республикалық маңыздағы темiр жол немесе автожол желiлерiмен байланыстырылады.

      178. Порттың бас жоспарын әзiрлеуде ашық сақталатын жүктерге арналған алаңдар мен жабық қоймалардың, ал кеме жөндеу зауытының бас жоспарын әзiрлеуде жабық өндiрiстiк ғимараттарды жөндеу жұмыстары өндiрiсiне  және iрi габариттi тораптар, детальдар мен материалдарды қоймалауға арналған ашық алаңдармен кезектесiп келуiн қажет етедi.

      179. Пост және кеме жөндеу зауыттарын жобалауда Азаматтық қорғаныстың қорғаныс құрылыстары су асты ядролық жарылыстарының гравитациялық толқындарымен немесе гидротораптардың қирауы кезiндегi iрi толқындары басып қалуы ықтимал аймақтардан тыс орналасады. Су баспайтын аймақтар болмаған жағдайда қорғаныс құрылыстарын аталған құрылыстардың есебiнен аспайтын қысым туғызбайтын биiктiктегi толқындардың әсер ететiн жерлерiнде орналастырылады.

      180. Разрядты жүктердi (жарылғыш құралдар мен материалдар, қатты әсер ететiн улағыш заттар және басқалар) тиеу (түсiру) айлақтары, вагондардың (цистерналар) жиналуына (бос тұруы) арналған темiржол жолдары, мұндай жүктерi бар кемелердiң су айдындары  өндiрiстiк және қойма ғимараттарынан, сондай-ақ басқа да айлақтардан, өзге жүктерi бар кеме тұрақтарының орындарынан және өзi тұтанғыш және тез жанғыш жүктердi орналастыратын орындардан 250 м-ден кем емес қашықтыққа алыстайды.
      Разрядты жүктерi бар аталған жағалау объектiлерi қатты әсер ететiн улағыш заттарды тасуда, су бүркенiштерiн қою  жүйесiмен және су құйғышпен (газсыздандырғыш), сондай-ақ қауiптi химиялық зақымдау ықтимал аймақтарында тұратын жұмысшы персонал және халықты қатты әсер ететiн улағыш заттардан болатын авария туралы хабарлаудың жергiлiктi жүйесiмен жабдықталады.

      181. Аялдау және бункерлiк мұнай базаларын жобалауда темiржол цистерналарынан сұйық отынды кемелерге айлақсыз құю, сондай-ақ танкерлердi жүзетiн бункерлiк мұнай базалары ретiнде қолдану көзделедi.

      182. Пароход шаруашылығы, кеме қатынасы компаниясы басқармалары, Азаматтық қорғаныстың топтарына жатқызылған қалаларда орналасқан порттар мен кеме жөндеу зауыттары, сондай-ақ жеке орналасқан порттар мен ерекше маңызы бар кеме жөндеу зауыттары басқарудың қорғалған пункттерiмен қамтамасыз етiледi.

      183. Қосалқы жүк алмастыру пункттерi, қосалқы кеме жөндеу базалары мен жүзу құралдары тұрақтарының базалары Азаматтық қорғаныстың хабарлау дабылдарын жеткiлiктi қабылдау және жiберудiң қажеттi байланыс құралдарымен, жүк алмастыру жұмыстарына басшылықты  үзеге асырумен, кәсiпорындардың өнеркәсiптiк жұмыстарымен, сондай-ақ кеме қозғалысын басқарумен қамтамасыз етiледi.

  6. Әуе көлiктерiнiң объектiлерiндегi Азаматтық қорғаныс
инженерлiк-техникалық iс-шаралары

      184. Соғыс уақытында азаматтық авиацияның тұрақты жұмыс iстеуiн арттыру мақсатында азаматтық авиация ұйымдары үшiн бытыратып орналастыру аэродромдары көзделедi.

      185. Бытыратып орналастыру аэродромдары ретiнде барлық аэродромдарды (қажет болғанда алдын ала жабдықтау) және ең алдымен қирауы мүмкiн аймақтар мен апаттық су басуы мүмкiн аймақтар, сондай-ақ бейбiт уақытта арнайы дайындалатын автомобиль жолдарының жекелеген учаскелерiн қолдану көзделедi.

      186. Жаңа әуежайлар салу және қолданыстағыларын қайта құру кезiнде адамдардың санитарлық өңдеу, техника мен мүлiктi залалсыздандыру бойынша инженерлiк-техникалық iс-шаралары көзделедi.

      187. Жаңа әуежайларды жобалау кезiнде, сондай-ақ қирауы мүмкiн аймақта орналасқан әуежайлардың жанармай және майлау материалдарының тиiстi қоймаларын қайта жөндеу кезiнде жанармай және майлау материалдарына арналған жер асты сыйымдылықтары құрылыстары болжанады.
      Тиiстi негiздеуде жер үстi жатқызылған сыйымдылықтарында жанармай және майлау материалдарын сақтауға болады.

      188. Қирауы ықтимал аймақтардан тыс орналасқан әуежайлар қирауы ықтимал аймақтардан тыс орналасқан электр энергиясы мен электр жүйелерiнiң сыртқы көздерiнiң орталықтандырылған электрмен жабдықтауымен қамтамасыз етiледi.

      189. Соғыс уақытында әуе қозғалысын, өндiрiстi, Азаматтық қорғанысты және аэродромдар ауданындағы әуе қозғалыстарын басқару үшiн Азаматтық авиация аудандарында әуежайларды басқарудың қорғалған пункттерi құрылады.

      190. Азаматтық авиацияның бiрлескен ұйымдарының өндiрiстiк-шаруашылық қызметi мен Азаматтық қорғанысын басқару үшiн бiрiккен авиациялық ұйымдарды басқарудың қорғалған пункттерi құрылады. Базалық әуежайларда азаматтық авиацияның бiрлескен ұйымдары әуежайларды басқарудың қорғалған пункттерi басқарудың қорғалған пункттерi функциясын да орындайды.

      191. Әуе қозғалыстарын басқару жүйесiнiң тұрақтылығын арттыру мақсатында басқарудың қорғалған пункттерiн қирауы мүмкiн аймақтар мен апаттық су басу аймақтарынан тыс орналастыру көзделедi. Жекелеген жағдайларда авиацияны басқарудың басқа да пункттерiмен бiрiктiрiлуi мүмкiн.

      192. Түрлi сипаттағы басқарудың қорғалған пункттерi және оларға жiберiлетiн радиоорталықтар осы Бұйрыққа сәйкес қорғау дәрежесiн қамтамасыз етуге есептеледi.
      Жiберiлетiн радиоорталықтарды қирауы ықтимал аймақтар мен апаттық су басу аймақтарынан тыс орналастыруды қажет етедi.

  8-тарау. Ауыл шаруашылығы жануарларын, мал шаруашылығы мен өсiмдiк шаруашылығын қорғау

      193. Қирауы ықтимал аймақтардан тыс орналасқан аудандарда Азаматтық қорғаныс тобына жатқызылған қалалар мен Азаматтық қорғаныс бойынша ерекше маңызды санаттағы ұйымдарда соғыс уақытында радиоактивтi ластанудан ауыл шаруашылығы жануарларының қорғалуы көзделедi.

      194. Жануарларды сумен қамтамасыздандыру үшiн фермалар мен кешендерде қорғалған су жинау ұңғымалар жабдықталады. Резервтiк сумен қамтамасыз ету ретiнде жұмыс iстеп тұрған және жаңартылатын шахталық және құбырлы құдықтардың, сондай-ақ қорғалған резервуарлардың қолданылуы көзделедi.

      195. Зақымданған жануарларға ветеринарлық өңдеу жүргiзу үшiн фермалар мен кешендердегi арнайы алаңдардың жабдықталуы көзделедi.

      196. Мал шаруашылығы фермалары мен кешендерiнде, сондай-ақ құс фабрикаларында электрмен жабдықтаудың автономды көзi болуы ескерiледi.

  2. Мал шаруашылығы, өсiмдiк шаруашылығы өнiмдерi
мен азық-түлiк тауарларын қорғау

      197. Мал шаруашылығы және өсiмдiк шаруашылығы өнiмдерiн қайта өңдеу ұйымдарының, сондай-ақ базалар, тоңазытқыштар мен азық-түлiк тауарларын сақтауға арналған қоймалардың жаңасын және жұмыс iстеп тұрғандарының жаңартылуын жобалауда осы өнiмдер мен тауарлардың радиоактивтi заттардың аэрозольдерi мен улағыш заттар, биологиялық (бактериялық) құралдардан зақымдалудан қорғалуы көзделедi.

      198. Мал шаруашылығы мен өсiмдiк шаруашылығы өнiмдерiн қайта өңдеу ұйымдарының, сондай-ақ базалар, тоңазытқыш азық-түлiк сақтауға арналған қоймалардың өндiрiстiк ғимараттар мен құрылыстардың қоршалған құрылыс құрылымдары осы құрылымдардың нығыздалуы немесе герметикалануы есебiнен қамтамасыз етiлетiн радиоактивтi заттар, улағыш заттар, биологиялық (бактериялық) құралдардың аэрозольдерi үшiн қажеттi өткiзбеушiлiгi болуы тиiс.

      199. Мал шаруашылығы мен өсiмдiк шаруашылығы өнiмдерiн өндiретiн кәсiпорындардың үй-жайларын, сондай-ақ базалар, тоңазытқыштар мен қоймаларды азық-түлiктердi сақтау үшiн қалыңдату (герметизациялау) жаппай зақымдау құралдарынан сақтау үшiн азық-түлiк тауарларын, азық шикiзаттары мен фуражды сақтауға арналған базаларды, тоңазытқыштарды, қоймалар мен басқа да үй-жайларды қалыңдату (герметизациялау) бойынша талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.

      200. Газды ортада сақталуға лайықталған азық-түлiк қоймалары герметикалануға жатады және қосымша герметикалануға жатпайды.

  9-тарау. Қалалық және елдi мекендердiң және шаруашылық

      201. Жарықтық бүркемелеу тәулiктiң қараңғы кезiнде айқындауды қиындататын қалалық және ауылдық мекендер мен ұйымдарды әуеден көрнекi бақылау жолымен немесе зерттелушi көрiнетiн аймаққа есептелген (0,40 - 0,76 мкм) оптикалық құралдар  көмегiмен жағдай туғызу үшiн жүргiзiледi.

      202. Жарықтық бүркемелеу аймағына кiретiн қалалық және елдi мекендер мен объектiлердiң жарықтық бүркемеленуi екi: жартылай және толық қараңғылау режимiнде қамтылады.
      Осы режимдерде жарықтық бүркемелеудi жүзеге асыруды қамтамасыздандыратын даярлық iс-шаралары алдын ала бейбiт уақытта өткiзiледi.

      203. Жартылай қараңғылау режимiнде толық қараңғылау режимiне өтуге дайындықтың аяқталуы ескерiледi. Жартылай қараңғылау режимi қалалық және ауылдық елдi мекендердiң және ұйымдардың қалыпты өндiрiстiк қызметiн бұзбауы керек.

      204. "Әуе дабылы" деген дабылмен толық қараңғылау режимi енгiзiледi және "Әуе дабылын тоқтат" дабылының хабарлануымен жойылады.

      205. Қала көлiгiн, сондай-ақ оның қозғалысын жартылай қараңғылау режимiнде реттеу құралдарын жарықтық бүркемелеуге болмайды.

      206. Темiр жол, әуе, теңiз, автомобиль және өзен көлiктерiн жарықтық бүркемелеу қалалық және елдi мекендердi және ұйымдарды жарықтық бүркемелеудi жобалау нормаларының талаптарына, сондай-ақ көлiктiң тиiстi түрлерiнiң жұмыс ерекшелiктерiн ескере отырып әзiрленетiн жарықтық бүркемелеу бойынша ведомстволық нұсқауларына сәйкес жүргiзiледi.

  10-тарау. Адамдарды санитарлық өңдеуге, киiм және
автокөлiктiң жылжымалы құрамын арнайы өңдеуге бейiмделген
коммуналдық-тұрмыстық объектiлер

      207. Қайта салынып жатқан, қайта құрылып жатқан және жұмыс iстеп тұрған қоғамдық моншалар, душ ұйымдары, кiр жуатын орындар, химиялық тазалау кәсiпорындары, киiм жуу және химиялық тазалаудың кооперативтiк кәсiпорындарымен қоса, өзiне-өзi кiр жуу қызметiн көрсету, сондай-ақ ведомстволық бағыныстылығына қарамастан автокөлiктiң жылжымалы құрамын жуу және жинау орындары адамдарды санитарлық өңдеу, соғыс уақытында, сондай-ақ өндiрiстiк аварияларда, апаттарда немесе апаттық зiлзалаларда киiм және автокөлiктiң жылжымалы құрамын арнайы өңдеуге сәйкес бейiмделедi.

      208. Осы Ереженiң 207-тармағында көрсетiлген коммуналдық-тұрмыстық қызмет объектiлерiне адамдарды, арнайы киiм және автокөлiктiң жылжымалы құрамын санитарлық өңдеуге  арналған оларды бейiмдеу жобалары әзiрленiп жатыр.
      Бұл жобаларда екi кезеңдi бөлiп көрсеткен жөн:
      1) 1-кезең - жаңа объектiлердi салу және жұмыс iстеп тұрғандарын жаңарту барысында, сондай-ақ жұмыс iстеп тұрған объектiлердi түрлi жөндеу кезiнде алдын ала орындалуы тиiстi даярлық iс-шаралары, бұл кезеңде объектiлердi 24 сағ. iшiнде адамдарды санитарлық өңдеу режимiне, киiм мен автокөлiктiң жылжымалы құрамына арнайы өңдеу өткiзудi қамтамасыз ететiн, бiрақ олардың бейбiт уақыт режимiндегi жұмысын қиындатпайтын аса қиын құрылыс-монтаж жұмыстарын кiргiзген жөн.
      2) 2-кезең - адамдарды санитарлық өңдеу, киiм мен автокөлiктiң жылжымалы құрамын арнайы өңдеу режимiне объектiлердi ауыстыру бойынша соғыс уақытында жүзеге асырылатын iс-шаралар. Осы кезеңге 1-кезеңде орындалуы мақсатқа сәйкес келмеген iс-шаралар енгiзiледi.

      209. Коммуналдық-тұрмыстық объектiлердiң құралдарын жобалау кезiнде радиоактивтi заттардың, улағыш заттардың, биологиялық (бактериялық) құралдардың ластануына душар болған адамдарға санитарлық өңдеу жасау, киiмдер мен автокөлiктiң жылжымалы құрамын арнайы өңдеу үшiн зақымданған адамдардың ағындарының тиiстi өңдеуден өткен ағындармен тоғыспауын қарастыратын осы объектiлер мен өңдеу ағынының тәулiк бойы үздiксiз жұмыс iстеуiн алдын ала ескеру керек.

      210. Адамдарды санитарлық тазалау режимiнде монша немесе душтың өткiзу шамасы, киiмдi арнайы тазалау режимiндегi кiр жуу орны немесе химиялық тазарту фабрикасының өндiрiстiк қуаты, сондай-ақ автокөлiктiң қозғалыс құрамының арнайы тазалау бойынша участогының өткiзу қабiлетi адамдарды санитарлық тазалау, киiмдi және автокөлiк қозғалыс құрамын арнайы тазалауға арналған коммуналды-тұрмыстық объектiлердiң қолайлығын жобалау нормасының талаптарына сәйкес анықталады.

                                     Қалалар мен шаруашылық

         ӘКУЗ сыйымдылықтарынан ықтимал қауiптi химиялық

  кестенiң жалғасы

    Күштi әсер ететiн улы заттар мен қауiптi химиялық