Алкалоидтар µсімдік организмінде т‰зілетін, жоѓары биологиялыќ, к‰рделі табиѓи органикалыќ азот ќ±рамды ќосылыстар
Қандауыр термопсис Thermopsis lanceolata R.Br
жүктеу/скачать 6.72 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дайындалуы.
- Химиялық құрам.
- Қолданылуы.
| Қандауыр термопсис Thermopsis lanceolata R.Br.
Нағыз бұршақтар тұқымдасы Fabaceae (Leguminosae) Сипаттама. Термопсис туысына жататын, биіктігі 40 см-ге жететін, сабағы түзу, көпжылдық шөптес өсімдік. Тамырсабағы түлеп жайыла өседі. Сабағында бұтақтары көп, жапырақтары сұр түсті, кезектесіп, үшпен топтала орналасқан. Жапырақтарының бөлшектері сопақша, жіңішкелеу. Қосымша жапырақтары қатарынан ұзын, сондықтан бұл өсімдіктің тамыр жапырақтары 5 салалы. Гүлдері сары, ірі, сабағының үш жағынан шоғырланып тұрады. Жемісінің ұзындығы 6 см-ге жететін бұршақ сияқты қоңыр әрі жалпақ. Таралуы. Таулардың, төбелердің, батпақты беткейлерде, тың жерлерде, шөл және шөлеит аимақтарда, ал кейде арамшөп ретінде егістердің арасында да өсе береді. Тобыл, Есіл, Ертіс өзеңдерінің анғарларында, Көкшетау, Ақтөбе, Ұлытау, Қарқаралы, Алтай, Тарбағатай тауларында кездеседі. Ресейдің еуропалық блігінде, Монголияда, Батыс және Шығыс Сібірде таралған. Дайындалуы. Дәрі жасау үшін өсімдіктердің жер бетіндегі бөлігін, тұқымдарын (Herba et Semina Thermopsidis lanceolata) жинайды. Жылы ашық кезенде күн астында немесе 50-600С кептіргіште кептіреді. Тұқымдарын қыркүйек айынан бастап теріп алады. Химиялық құрам. Өсімдіктің тұқымында алкалоидтар (0,63-2%), оның ішінде цитизин (0,22-1,16%), термопсин (0,09-0,43%), пахикаприн (0,06-0,57%), гомотермопсин, анагирин (0,13%), лупанин кездеседі. Шөбінің бойында алкалоидтар (0,37-4,05%), оның ішінде термопсин, тамопседин, гомотермопсин, анагирин, цитизин, метилцитизин, пахикаприн, лупанин, термопсанин, ромбифолин, аргентин, термопсидин табылған. Сонымен қоса, жер үстіндегі өнімдерінде оксикорич қышқылдарының туындылары, флавоноидтар, микро-, макроэлементтер болады. Қолданылуы. Шөбінен жасалған дәрілер қақырық түсіретін дәрі ретінде, созылмалы бронхит, пнеоманияны емдеуге қолданады. Тұқымынан алынған дәрілер уланғанда (морфин барбитураттар), тыныс тоқтағанда пайдаланады. Дәрі-дәрмектер. Тұнба (1:400), цититон, құрғақ экстракт. Қақырық түсіретін дәрілердің, табекстің құрамында болады. Сақталу мерзімі 3 жыл. жүктеу/скачать 6.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|