Аралар қалай бірікті?
жүктеу/скачать 50.6 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ниеттеріне риза болды 2. Шаруаны кемеге дейін шығарып салған кейіпкер: көмекші 3. Патшаның бойынан көрінген қасиеттері : даналық пен қайырымдылық
- кеңшілік заман 5. Шаруаның әміршіге әкелгені: су 6. Су құйылған құмыраны киізге ораудың себебі.: салқын болу үшін Түлкі, тасбақа және кене.
- жарды сүйеу
| « Су патшалығы»
Ерте заманда су тапшылығы бар сахарада ерлі-зайыптылар өмір сүріпті. Елдеріндегі бейбітшілік өмір мен қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған, бақытты, рақат өмірлері үшін мемлекет патшасына алғыс ретінде сыйлық беруді ойлайды. Екеуі ақылдаса келе бір ортақ шешімге келіпті. Сонымен олар жаңбыр жауған кезде суды әртүрлі ыдыстарға құйып, құмырамен билеушілеріне апарып бермекші болады. Қыш құмыраға құйылған суды әйелі киізге орап бергеннен кейін күйеуі жолға шығады. Аптап ыстыққа қарамастан патшаның қамалына келеді. Қорған күзетшілері мемлекет басшысына келген шаруаның сыйлығына қарап езу тартып, кіруге рұқсат береді. Патшаның көркемдігі мен әділдігі, қарапайымдылығы, жақсылығы да қоластындағылырға дарыған екен. Шаруа патшаға: Уа, жоғары мәртебелі әміршім, сізге әкелген сыйлығымды қабыл алыңыз,-дейді. Патша сыйлықты ала отырып, нөкерлеріне: Құмырасын толтырып қазынадан алтын беріңдер,- дейді Патшаны өз сыйлығын ерекше ілтипатпен қабылдап, құрмет көрсеткеніне тәнті болған шаруаны әміршінің көмекшісі кемеге дейін шығарып салады. Патша сарайы маңынан ағып жатқан дарияны көргенде шаруа қатты таңданып, үнсіз тұрып қалады. Бір құмыра суына ілтипат көрсеткен патшаның кішіпейілділігін, жомарттығын, даналығын, парасаттылығын осы дария паш етіп жатқандай еді. Патшаның ерлі-зайыптыларға құрмет көрсетуінің себебі: ниеттеріне риза болды 2. Шаруаны кемеге дейін шығарып салған кейіпкер: көмекші 3. Патшаның бойынан көрінген қасиеттері : даналық пен қайырымдылық 4. Асты сызылған сөз тіркестің мағынасы: кеңшілік заман 5. Шаруаның әміршіге әкелгені: су 6. Су құйылған құмыраны киізге ораудың себебі.: салқын болу үшін Түлкі, тасбақа және кене. Баяғы заманда бір түлкі, бір тасбақа және бір кене – үшеуі жолдас болып келе жатса, бір жерде бір уыс тары жатыр екен. Үшеуі ойласып: — Мұны тұқым қылып, жерге егіп, көбейтіп, бөліп алайық ,– дейді. Түлкі бір жарды көріп: — Мен осы жарды сүйеп тұрайын, болмаса құлап кетер, – деп, көлеңкені саялап, жатып алады. Тасбақа байғұс жер тырналап, кене сорлы тарыны жиып, егіп, әлекке түседі. Сөйтіп, көп бейнет шегіп, піскен соң, ол тарыны орып алады. Бастырғанда, бір аяқ тары болады. Біреуі барып, түлкіні шақырып келеді. Түлкі келе сала: — Бұл тарыны үшеуімізге бөлуге болмайды. Үшке бөлгесін, бұл әрқайсымызға қаншадан тиеді дейсің. Онан да үшеуіміз жарысып, қай озғанымыз алайық, – дейді. — Мақұл! – деп, үшеуі бір жерге келіп, қатарласып тұрады. Түлкі: — Ал, кеттік! – деп, жөней бергенде, кене түлкінің башпайына жабысып, бірге кетеді. Түлкі өліп-өшіп, барынша жүгіріп келіп, қырманға отыра бергенде, кене: — Ай, сорлы, мені басып өлтіресің бе? – дейді. — Ой, сен қашан келдің? – дейді түлкі. — Сен бағана «Ал, кеттік!» дегенде-ақ мен келіп қалғамын! – дейді кене. Екеуі дауласып жатқанда, аузы-мұрны қан-қан болып, тасбақа келеді. Келе сала: — Ойбай, түлкі, мен бір бәле көріп келдім! Жаңа сендердің артыңнан екі қарагер аты бар, қара бүркіті бар және екі тазысы бар екі адам келіп, жаңағы қасыңдағы түлкі жолдасыңды тауып бер деп, менің аузы-мұрнымды қан қылды. Сонда да айтқаным жоқ, осы жаққа қарай келе жатыр, – дейді. Түлкі: — Айналайындар-ай, мені айта көрмеңдер! Мына тарыны екеуің тең бөліп ал, мен сендерге риза болайын. Олар келсе: «Білмейміз, қайда кеткенін» деңдер, – деп, тұра жөнеліпті. Сөйтіп, тарыны тасбақа мен кене бөліп алыпты. 1.Жалқау түлкінің айласы.: жарды сүйеу 2. Тасбақаның өтірік айтуының себебі. : түлкінің қуылығына жауап беру 3. Мәтіндегі негізгі ой.: еңбекті сүю 4. Кененің бойындағы қасиет.: табандылық жүктеу/скачать 50.6 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|