“Арнайы клиникалық пәндер” кафедрасыедрасы БӨж тақырып: Тыныс алу жетіспеушілігі Орындаған: Хинизов хаджи тобы: жм-822
Тыныс жүйесінің бұзылыстары: ентікпе, вентиляцияның күшеюі, негізгі алмасудың жоғарлауы, осыдан науқастардың біразы арықтайды
жүктеу/скачать 2.55 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ТЖ ауырлық дәрежелері
- Диагностика
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Тыныс жүйесінің бұзылыстары: ентікпе, вентиляцияның күшеюі, негізгі алмасудың жоғарлауы, осыдан науқастардың біразы арықтайды
Созылмалы тыныс жеткіліксіздігінде гиперкапнияның болу белгілері:
ТЖ ауырлық дәрежелері:I дәрежесі - қанның газдық құрамы бұзылмайды. Науқас күнделікті тіршілігіне қажетті үйренішті дене қызметімен шұғылдана алады. Бұдан ауыр қызметпен айналысқанда қиналады. Бұл замандағы кәсіптердің көбімен айналасуға шамасы келеді, қызметке жарамдылығы сақталған. Тыныш жағдайда тыныс функциясының көрсеткіштері қалыпты.II дәрежесі – Организмде оттегінің жетіспеу белгілері пайда болады. Ентігуге байланысты жұмысты қиналып атқарады, қызметке жарамдылық жойылады.III дәрежесі - Организмде оттегінің жетіспеу белгілерімен бірге көмірқышқыл газының жиналу көріністері пайда болады. Ауыр ентігуден қимыл шектеледі, науқас өзін күтуге шамасы келмейді.Диагностика
Емі
Тыныс жетіспеушілігінің себептерін жою. Этиотропты емді патологиялық процестің себебіне қарай іске асырады. Тыныс жолдарының инфекциясы мен пневмонияда антибактериялық ем тағайындалады, плевра қуысында сұйықтық немесе ауа болса – плевра пункциясы, ӨАТЭ – тромболитикалық терапия, тыныс жолдарының механикалық обструкциясында бөгде денелерді алып тастау тәсілдері қолданылады. Тыныс жолдарының өткізгіштігін қалпында ұстаудың басты тәсілі – қақырықтың жүруін жақсарту. Ол үшін постуральдық дренаж, кеуде торына массаж жасау, муколитикалық және қақырық жүргізуші дәрілермен емдеу іске асырылады. Аспирацияның алдын алу (аурудың санасыз күйінде), төменгі тыныс жолдарынан секретті кетіру, тыныс жолдарының механикалық обструкциясын жою; өкпені жасанды желдендіру үшін трахеяны интубация жасайды. Оттегін тасымалдауды қалыпты күйге келтіру РаО2 қалыпты деңгейін қамтамасыз етуі керек. Оған қол жеткізудің төмендегідей тәсілдері бар: 1) Оттегімен емдеу. Шұғыл оттегімен емдеудің көрсетпелері РаО2 < с.б. 60 мм немесе Sa O2< 90% (ауамен дем алған кезде). Ұзақ уақыт оттегімен емдеудің көрсетпелері: а) РаО2 < с.б. 55 мм немесе SaO2 < 88% тыныш күйде (оттегімен тыныстағанда); б) РаО2 с.б. 56-54 мм немесе SaO2 89% өкпе-текті жүрек синдромы және эритроцитоз (Ht > 55%) болғанда. Оттегімен емдегенде РаО2 с.б. 60-65 мм-не немесе SaO2 90-93% жетуін қамтамасыз ету керек. Оттегімен емдеу әдістері: а) мұрын канюлалары (FiO2 24-40% оттегі ауа қоспасы беріледі); б) жай бет маскасы (FiO2 35-50%); в) Вентури маскасы (FiO2 24%, 28%, 31%, 35%, 40%); г) оттегін беретін қапшықпен байланысты маска (FiO2 90% дейін). 2) Түнгі апноэ, трахомаляция, өкпенің рестрикциялы ауруларында және өкпе шеменінде тыныс жолдарында оң мәнді қысым жасау керек. Тыныс жолдарындағы оң мәнді қысымды өздігімен дем алу арқылы және өкпені жасанды желдету арқылы жасауға болады. 3) Оттегімен емдеуге альтернативті әдіс ретінде фармакотерапия қолданылатын жағдайлар: а) орталық генезді гиповентиляция б) семіздік в) өкпенің созылмалы обструкциялы ауруы. Гипосемияны азайтатын негізгі ем ретінде алмитрин (векториан) қолданылады, ол дифузиялық – перфузиялық қатынастарды түзейді. Жедел тыныс жетіспеушілігінде алмитрин венаға 0,36-1 мг/кг/г дозасында, жедел ТЖ жойылғанға дейін егіледі. Созылмалы тыныс жетіспеушілігінде алмитрин 1 мг/кг 1 р/тәул. дозасында ішке 2 ай қабылданады, 1 ай үзіліс жасалады (тұрақты күйде қабылдайды немесе ұзақ уақыт оттегімен емдеу критерийлеріне жеткенге дейін). Азот оксиді өкпе артериясындағы қысымды азайтатынын еске ала отырып, оны тыныс жетіспеушілігімен қоса өкпе артериясында гипертензия немесе оң қарыншалық жүрек әлсіздігі кездескенде тағайындайды. Ересектердегі дистресс – синдромында оны 6-26 мг/м3дозасында белгілейді. 4) Жедел дистресс – синдромында оксигенацияны жақсарту үшін науқас адамды кейде етпетінен (ішіне) жатқызады. Өкпе біржақты өте ауқымды зақымданғанда диффузиялық – перфузиялық қатыстарды жақсарту үшін науқас адамды сау жақ бүйіріне жатқызады. 5) Жүректен қан айдауды және гематокритті жақсарту. Гипотония болған жағдайда сұйықтықтар және/немесе вазопрессорлар тағайындалады. Тамыр ішіндегі сұйықтық көлемі көбейгенде және оң жақ қарыншаға күш түскенде диуретиктер қолданылады. Гематокритті 40-45% деңгейінде ұстап тұру үшін эритроциттер массасын құю керек. Тыныс аппаратына түсетін күшті азайту. Ең тиімді әдіс - өкпені жасанды желдету (ӨЖЖ). ӨЖЖ абсолютті көрсетпелері: - тыныстың тоқтауы; - санасыз күйдің ауыр түрі (сопор, кома); - тұрақты емес гемодинамика (шок критерийлері); - тыныс бұлшық еттерінің шаршау белгілері (тыныс саны 1 минутте 12-ден аз). Шартты көрсетпелер: - тыныс саны > 35 мин; - артериялық қан рН < 7,3; - Ра О2 < с.б. 45 мм (оттегімен емдеуге қарамастан). Өкпені инвазивті емес желдету (ӨИеЖ) тыныс жетіспеушілігін емдеуде қолданылатын жаңа бағыттардың бірі, герметикалық (ауа жібермейтін) мұрын және бет маскаларының көмегімен іске асырылады. Жедел ТЖ ӨИеЖ көрсетпелері: - тыныш күйдегі ауыр ентікпе, тыныс саны > 25; - тыныс бұлшық еттерінің дисфункциясы; - Ра О2 < с.б. 45 мм; - рН < 7,35 және рН үдемелі азаюы; - Ра СО2 > с.б. 60 мм және Ра СО2 үдемелі өсуі. ӨИеЖ қарсы көрсетпелер: - тыныстың тоқтауы; - сананың терең бұзылуы; - артериялық гипотония (систолалық ҚҚ < с.б. 70 мм); - қадағалауға келмейтін жүрек аритмиялары; - жоғарғы тыныс жолдарының обструкциясы және бет жарақаттары; - бронх бұтасының тиісті дренажын қамтамасыз ете алмау; - пациенттің дәрігер белгілеген нұсқауларды орындай алмауы. Созылмалы тыныс жетіспеушілігінде өкпенің үйдегі ұзақ уақыт желденуі (ӨҮЖ) қолданылады. ӨҮЖ көрсетпелер: а) клиникалық көрсетпелер: - мүгедек қылатын ентігу, әлсіздік, ертеңгілік бас ауыруы; - ұйқының бұзылуы және тұлға өзгерістері; - консервативті емге көнбейтін өкпе-текті жүрек; б) функциональдық көрсетпелер: - оттегімен ұзақ емдеу көрсетпелеріне төмендегі бегілердің біреуінің қоса кездесуі: а) Ра СО2 > с.б. 55 мм; б) Ра СО2 с.б. 50-54 мм, оған қоса түнгі десатурация (2 л/мин. жылдамдығынан жоғарғы оттегімен 5 мин. емдегенде Sa O2 < 80%); в) Ра СО2 с.б. 50-54 мм қоса пациентті вентиляциялық ТЖ (12 айда 2 эпизодтан жиі) байланысты стационарға жатқызу. ӨҮЖ үшін портативті респираторлық және мұрын маскалары (кейде трахеостомия) қолданылады, вентиляция түнгі кезде жасалады және бірнеше сағат бойы күндіз жасау да мүмкін. Обструкциялы өкпе ауруларының фонында кездесетін жедел ТЖ-де тыныс аппаратына түсетін күшті азайту үшін оттегімен аралас қоспа қолданылады. Көрсетпелері: - тыныс тұншықпасымен өкпенің созылмалы обструкциялық ауруының ауыр қайталауы, жоғарғы тыныс жолдарының обструкциясы; - тыныс саны > 25/мин.; - ауыр ентігу, ортопноэ; - шамадан тыс тыныс қызметінің белгілері және көмекші тыныс бұлшық еттерінің қатысуы; - Sa O2 < 90%, Ра О2 < с.б. 60 мм. Қарсы көрсетпелер: - сананың бұзылу белгілері; - тыныстың тоқтауы; - тұрақты емес гемодинамика, қан тамырларын тарылтатын дәрілерді қолдану қажеттігі; - Ра О2 < с.б. 40 мм-і, оттегімен емдеуді қажет ету; - Ра СО2 > с.б. 70 мм, рН < 7,25. Тыныс аппаратына түсетін күшті азайтудың басқа әдістеріне жатады: - бронх кедергісін азайту (бронхолитиктер, трахеостомия, бронх секретін тазалау); - кеуде торы мен өкпенің серпінділігін күшейту (өкпе шеменінде диуретиктер, плевроцентез, ателектазды жазу). Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
жүктеу/скачать 2.55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|