Атмосфералық

жүктеу/скачать 1.69 Mb.

бет	4/9
Дата	27.10.2022
өлшемі	1.69 Mb.
	#463488

1 2 3 4 5 6 7 8 9

6257a43b82d95inf-byull-kaz-1-kvartal-2022

мг/м³	КөптікП ^ДКс.с.	мг/м³	Көптік ^ПДКм.р.	%		>ПДК		>5 ПДК
>10 ПДК
Қалкыма бөлшектер (шаң)	0,217	1,444	0,400	0,800
Қалкыма бөлшектер РМ-2,5	0,014	0,412	0,243	1,521	0		18
Қалкыма бөлшектер РМ-10	0,020	0,333	0,206	0,687
Күкірт диоксиді	0,014	0,283	0,110	0,220
Азот диоксиді	0,069	1,727	0,120	0,600
Азот оксиді	0,031	0,514	0,070	0,175
Көміртегі оксид	1,255	0,418	16,371	3,346	1		101
аммиак	0,013	0,331	0,0400	0,200
формальдегид	0,031	3,056	0,036	0,720
күкірттісутегі	0,016		0,023	2,850	4		607
озон (жербеті)	0,012	0,406	0,452	2,824	0		22
Бенз(а)пирен	0,0002	0,2
кадмий	0,000021	0,071	0,000028
мыс	0,000027	0,013	0,000035
күшән	0,000011	0,004	0,000016
қорғасын	0,000022	0,074	0,000029
хром	0,000001	0,006	0,000002

Қорытынды:
Соңғы бес жылда ауаның ластану деңгейі 1 тоқсанда келесідей өзгерді:

Кестеден көріп отырғанымыздай, наурыз айында 2018-2022 жылдар аралығында Шымкент қаласының атмосфералық ауасының ластану деңгейі көтеріңкі деп бағаланды.
Ең жоғары қайталану көрсеткішінің артуы негізінен күкірттісутектің есебінен байқалды.

Қызылсай елді-мекені бойынша атмосфералық ауа сапасын бағалау

Қызылсай елді-мекенінің атмосфера ауасының жағдайын бақылау 1 автоматтық бекетте жүргізілді (қосымша 1).
Жалпы елді-мекен бойынша 6 көрсеткішке дейін анықталады: 1) қалқыма заттар РМ 2,5; 2) күкірт диоксиді; 3) көміртегі оксиді; 4) азот диоксиді; 5)
қалқыма заттар РМ 10; 6) озон.
3-кестеде бақылау бекетінің орналасқан жері және бекеттегі анықталатын көрсеткіштер тізбесі туралы ақпарат берілген.
Кесте-3 Анықтайтын қоспалар мен бақылау жүргізетін бекеттердің орналасқан жері

Бекеттің нөмірі	Сынама алу мерзімі	Бақылау жүргізу	Бекеттің мекен- жайы	Анықталатын қоспалар
1	әр 20 минут сайын	Үзіліссіз режимде	Кызылсай елді- мекені, Омарташы,1 көшесі.	қалкыма заттар РМ 2,5, қалкыма заттар РМ 10, күкіртдиоксиді,көміртегіоксиді, азот диоксиді,озон.

2022 жылдың 1 тоқсанында Қызылсай елді- мекеніндегіатмосфералық ауа сапасына жүргізілген мониторинг

нәтижелері.
Стационарлық бақылау желісінің деректері бойынша Қызылсай елді- мекенінің атмосфералық ауаның ластану деңгейі көтеріңкі деп бағаланды, ол
СИ= 1(төменгі деңгей) және ЕЖҚ = 3%(көтеріңкі деңгей) азот диоксиді бойынша анықталды.
Озонның орташа концентрациясы-1,6ШЖШ_о.т, азот диоксидінің - 2,96ШЖШ_о.т, басқа ластаушы заттардың ШЖШ - дан аспады.
Азот диоксидінің -1,5ШЖШ м.р басқа ластаушы заттар ШЖШ-дан аспады (4-кесте).
Экстремалды жоғары (ЭЖЛ) және жоғары ластану жағдайлары (ЖЛ) : ЖЛ (10 ШЖШ-дан жоғары), ЭЖЛ (50 ШЖШ-дан жоғары)тіркелген жоқ.

Нақты мәндер, сондай-ақ сапа стандарттарынан асу жиілігі және асып кету жағдайларының саны 4 –кестеде көрсетілген.

Кесте-4

Қоспа	Орташа концентрация		Максимальды бір реттік концентрация		ЕЖҚ	Асу еселігінің ^саны^ПДКм.р.
Қоспа	мг/м³	Көптік ^ПДКс.с.	мг/м³	Көптік ^ПДКм.р.	%	>ПДК	>5 ПДК	>10 ПДК
Қызылсай
Қалқыма заттар РМ 2,5	0,012	0,35	0,114	0,71
Қалқыма заттар РМ 10	0,020	0,34	0,201	0,67
Күкірт диоксиді	0,006	0,11	0,042	0,08
Азот диоксиді	0,118	2,96	0,304	1,52	3	150
Көміртегі оксиді	0,423	0,14	2,703	0,54
Озон	0,047	1,57	0,065	0,40

Шымкент қаласы аумағындағы эпизодтық деректер бойынша атмосфералық ауаның жай-күйі

Ауаның ластануына бақылау Шымкент қаласының аймағының 4 нүктесінде (№1 нүкте –К.Цеткин көш№37 мектеп, №2 нүкте – Тауке хан даңғылы мен Байтурсынов көшелерінің қиылысы, №3 нүкте- Еуразия базары аймағында, №4 нүкте- Ынтымақ-2 ш/а) жүргізілді.

Қалқыма бөлшектердің, күкірт диоксидінің, көміртегі оксидінің, азот диоксидінің, азот оксидінің, формальдегидтің, аммиактың, фенолдың,
күкірттісутектің, көмірсутектер шоғырлары өлшенді.
Ластаушы заттардың бір реттік максималды шоғыры ШЖШ-дан аспады.

Метеорологиялық жағдайлар

тоқсанда ауа ластануының қалыптасуына ауа-райының әсері байқалмады, ҚМЖ – мен күндер (қолайсыз метеорологиялық жағдайлар) тіркелген жоқ.

Түркістан қаласы бойынша атмосфералық ауа сапасын бағалау

Түркістан қаласының атмосфера ауасының жағдайын бақылау 1 автоматтық бекетте жүргізілді (қосымша1).
Жалпы қала бойынша 9 көрсеткішке дейін анықталады: 1) қалқыма бөлшектер (шаң); 2) РМ-2,5 қалқыма бөлшектері; 3) РМ-10 қалқыма бөлшектері; 4) күкірт диоксиді; 5) көміртегі оксиді; 6) азот диоксиді; 7) азот
оксиді; 8) озон; 9) күкірт сутегі.
5-кестеде бақылау бекетінің орналасқан жері және бекеттегі анықталатын көрсеткіштер тізбесі туралы ақпарат берілген.
Кесте-5 Анықтайтын қоспалар мен бақылау жүргізетін бекеттердің орналасқан жері

Бекеттің нөмірі	Сынама Алу мерзімі	Бақылау жүргізу	Бекеттің мекен- жайы	Анықталатын қоспалар
1	әр 20 минут сайын	Үзіліссіз режимде	Алаша Байтақ жырау көшесі, Оралман ауданы	қалкыма бөлшектер, күкірт диоксиді, көміртегі оксиді, диоксид және азот оксиді, күкіртсутегі
2			Қала орталығында	РМ-2,5 қалкыма бөлшектері, РМ-10 қалкыма бөлшектері, күкірт диоксиді, көміртегі оксиді, диоксид оксиді,озон
3			Сансызбай к., 58В

2022 жылдың 1 тоқсанында Түркістан қаласында атмосфералық ауа сапасына жүргізілген мониторинг нәтижелері.

Стационарлық бақылау желісінің деректері бойынша Түркістан
қаласының атмосфералық ауаның ластану деңгейі көтеріңкі деп бағаланды, ол СИ= 3(көтеріңкі деңгей) №3 бекет аумағында (қала ортасында) және ЕЖҚ = 5%(көтеріңкі деңгей) бойынша анықталды, №2 бекет аумағында (қала
ортасында) (сурет. 1, 2).
Озонның орташа концентрациясы-1,6ШЖШ_о.т,азот диоксиді – 1,5ШЖШ_о.тбасқа ластаушы заттардың ШЖШ - дан аспады.
Қалқыма бөлшектердің максималды бір реттік концентрациясы – 2,2ШЖШ м.р, қалқыма заттар РМ 2,5- 1,0ШЖШ м.р, қалқыма заттар РМ 10- 2,3ШЖШ м.р, азот диоксиді-3,7ШЖШ м.р, күкірттісутегі – 3,1 ШЖШ м.р, басқаШЖШ м.р ластаушы заттар ШЖШ-дан аспады (6-кесте).
Экстремалды жоғары (ЭЖЛ) және жоғары ластану жағдайлары (ЖЛ) : ЖЛ (10 ШЖШ-дан жоғары), ЭЖЛ (50 ШЖШ-дан жоғары)тіркелген жоқ.

Нақты мәндер, сондай-ақ сапа стандарттарынан асу жиілігі және асып кету жағдайларының саны 6 –кестеде көрсетілген.

Кесте-6