V ҚОСЫМША  Балама ретінде ұсынылатын сөздер

281
бегунок, маш.
жүгірмек, мәш
безпринципный 
принципсіздік, бәтусіздік
бирка
таңба, тақтайша
блюм
төрткіл, блюм
бобина
орауық
бобышка
мүйетпек
болванка
кеспелтек
болт
сомдық
борт (судна, самолета) 
ерне
бортинженер
ерне инженер
бортмеханик
ерне механик
браво
бәрекелді
браконьер
сұқаңшы
брикет
тығыздық, брикет
броня (защ. покрытие)
құрыш, сауыт
броня (кабеля)
орамсауыт
брусок
білем
брызги (металла)
быт (металдан)
буксование
құрүйір
буравчик
бұрамалық
бурт
үйме
буртик
белтомпа, белдеме, мәш
бутылка, бөтелке
шөлмек
буфер
аралым, буфер
В
ваза
кіреңке
вариант
түрлем, вариант
вакансия
бостық, тех./бос орын/
валец 
жанышпа білік
валик (сварки)
пісіру мүйеті
ванна (производственная)
шанар (өнеркәсіптік)
вариантность
түрлемдік, варианттік
вазир
меңзер, көздеуіш, көзбелгі
витрина
көрнек
виза
ұлықсатнама
визир
меңзер, көздеуіш, көзбелгі
внецентренный
кіндіктентыс
водоем
әуіз
воронка
қуысқұлақ
волнистость (дефект проката) толқындылық (илем ақауы)
волосовина (дефект)
қылшық (металл ақаулығы)
впай (спай)
данеке
втулка
күпшік
вулканизатор (устройство)
желімдегіш
вулканизировать
резеңкелеу
вчерне (обработать)
қаралтымдап
выброс (маш./гор.). 
ырғыл/ лақтырынды
выверка (вертикальности)
тіктеу
выверка (горизонтальности)
көкжиектеу
вывеска
белгіжазба

282
выдра (отход после прошивки) жұлынғы
вылеживание
сарылажату
выпор газовый
газ шықпасы
выпуклость (выгнутость)
дөңестік
выточка (у цилиндра)
бунам
вышка
шартақ, мұнара
Г
габарит
қорам
газон 
көгалдық
гайка
сомын, тобыршық
галтель
ойың
галтовка (галтование)
домалақтау
гарь (мет./дым)
күйікиісі/түтіниісі/
генерация
тудыру
герметизация
қымтау
герметик
қымтақ
гидро
су, гидро
гидроаккумулятор
сужинағыш
гидроакустик
суакустик, гидроакустик
гильза
кұпше
гладилка (лит.)
тегістегіш
глушитель
тұншықтырғыш
глушить (заглушать звук)
тұмшылау, тұншықтыру (дыбысты)
глянец (на дереве/на бумаге)
жалтырақ (ағаш/ қағаз.)
глянцевать (дереву/бумагу)
жалтырату
гомогенизатор
біркелкілегіш
горизонталь
көкжиектік, горизонталь
горючесть
жанғыштық
гофр
кеңірік
градирня
суытатын мұнара
гранулировать (окатыши)
қыйршақтау
грат (лит., ков., св./штм.)
артпа/қылау/
гребень (гребешок)
қырқа, мәш.
гудок (авто/жд., мор./фаб.)
азынақ/гулек/күжіл/
Д
давильник
сығымдағыш
дальномер
алыстық өлшегіш
дамбы
бөген
данные (эксперимента/
исходные/вчт.)
алындықтар/берілгендер/деректер
дата
күнбелгі
движок (ползун)
сырғақ
дебаланс
бейтеңдестік, дебаланс
девиз
қағида
дедовщина
әлімжеттік
декапир
желіндірік
декомпрессия
қысымжою

283
дело
1) іс (ресми)
2) шаруа (бейресми, ауызекі)
демпфирование
толастату
деталировать
бөлшексызу
деталировка (чертежей)
бөлшексызу (сызбаларды)
дефектоскоп
ақаукөргіш
деформация (формы, тела)
өзгеріс, деформация
деформировать (изменять 
форму)
өзгерту, деформациялау
дешифратор
құпбелгі ашқыш
деятельность
1) қарекет
2) қайрат (жеке адамға байланысты)
длинные деньги
шұбалма ақша
диафрагма
тоспақ, диафрагма
дисбаланс (мат./мех.)
теңгерсіздік, дисбаланс
диск
тегерік
дискретность
үзіктілік, дискреттілік
диспетчер
тәртіптеуші, диспетчер
дистанционность
арақашықтылық
доза
мөлше
дозаправка
толықтыру (жанар май құю)
дозиметр
мөлше өлшегіш
доминанта
Басымдық
дрожжи
ашытқы
дружок
құрбы (жігіт құрбы, қыз құрбы) 
душ
себезе
Е
ерш (щетка металлич.)
қылшақ (темір)
Ж
жалюзи (на окнах)
бұрма тілшік (терезеде)
желтая пресса
сарыжалақ басылымдар (сары басылымдар емес)
жеребьевка (теория игр)
жеребе, жеребе салу
жиклер (карбюратора)
бұрқағыш, жиклер 
жилет
желет
журнал (техническая 
документация)
(тіркелгіш техникалық құжаттар)
З
забой
қазбабет, забой
забрало (гермошлема)
қалқан (қымдулығаның)
завальцовывать 
(развальцовывать)
қобыстап жабу (кеңей кобыстау)
завиток (мат./мащ., стр.)
еспек, мат./есңек, мәш./
завихрение (воды, воздуха)
құйыңдақ 
:
заглубление (углубление)
шұңқырлық

284
заглублять
тереңдету
задвижка (труб)
ысырғыш, ысыржапқыш
задел (запас)
қораба, қор
задир (повреждение 
поверхности)
сыдыр, сыдырық, қажам
зажигалка
оталдық, шақпақ
зазор
саңыл, саңылау
закамуфлировать
сыртбүркеу
закат (дефект проката)
илендірік
закатка (образование буртика) ернелеу (белдеме бүгу)
закоксоваться (нефтяное 
оборудование)
мұнайдан қаспақтану (мұнай жабдықта)
законтривать
тырпеткізбеу
зекрепа (полотна пилы)
қапсырық, ұстатқыш
закрылок
жалғас қанат
заливина (дефект литья)
құймық (құю ақауы)
заменитель (материал)
ауыстырық (материал)
занос (при движении)
иірсерпім
заносить (при движении)
иірсерпу
запайка
дәнекеру
запасовка (троса)
сабақтау (сымарқанды)
запил (рез пилой)
аракертік
заполнитель (бетон, раствор)
толтырма (бетон, ерітінді)
запотевание
ылгалқону
запрессовка
тығыздау
зародыш
туынтек, туындық
заряд, эл./взр.
әлжүк (әлеует жүктемесі) / оқтам
затес(отметка бревна)
шапбелгі
захватка (в прокате)
қарпық (илемдеуде)
захлестыватель, прок.
бұғалықтағыш
зацентровка (центровка)
кіндіктеу
зачеканивать 
шеку салу
змеевик
жыланшық, иректүтік
зуммер
зыңылдақ, зуммер
И
игра (свободный ход детали)
бостан (тетіктің ерікті жүрісі
идеал
жетілім, идеал
идеализация
жетілімжаю
идеограмма
ұғымтаңба, идеограмма
идея
ойнәр, идея
имитация (подделка, 
подражание)
еліктеу, жасандық
импульс (механический)
серпік (механикалык)
инверсия
ауыстырым, инверсия
ингибитор
тежегіш, ингибитор
индекс, мат.
сілтек, мат.
индексирование (деление круга 
головкой)
шеңбер бөлу (дөңгелекті бөлгіш бастиекпен 
бөлу)

285
индексирование (поворот 
стола)
бір адымға бұру (білдектің үстелін)
инерция, мех.
екпін, мех., инерция
инжекция
ілестірту
инициировать
қоздандыру
инспектор
қадағалаушы, инспектор
интерпретатор (программа)
мағынабергіш (программа)
интерпретация
мағыналау
интерфейс
қиыстырма, интерфейс
инфильтрация
іш(ке) сүзілу
исправность
түзіктілік
испытатель (прибор)
сынаспап
итерация, итерирование
қайтажалғау, итерация
К
кабель
сымтамыр, қуат
кадр
бейнек, бейне
калька (бумажная)
мөлқағаз, 
каменяломня
тасойлық
камера (внутрення часть 
фотоаппарата)
қанас (фотоаппараттың ішкі қуысы)
камин
сәнжыл
камуфляж
балдалық
канавочник (инструмент)
бұнамық (құрал)
канализация
сарқанарна
канатик
арқаншық
кандидатский минимум
талапкерлік алғысын 
канистра
қаңыдыс
капельница
тамшыаспап
капилляр
қылтүтік
капсюль (для детонации заряда) оқтана
капсул
қауашақ
карбюризатор
көміртек
картотека
құжатжинақ
кассета
құндақ
каскадер
бастігер
каталог
тізілім
катамаран
қосқайық
катапульта
ытқыш
квартал
орам
квартира
баспана
квитанция
түбіршек
кемпинг
жылжыма үйшік, кемпинг
керамика
қыш
клавиша
перне
клетка, мат.
шаршық, мат. 
клеть (прокатного стана)
қапас, төрткілді (орнақтын)
клип
әнбаян
клокать
қытқыттау (сөздіктегідей қытқылдау емес)
клоун
сайқы
кнопка чертежная
қадағыш

286
кобель
төбет (иттің еркегі)
код
құпият, шартбелгі
козел (застывший металл)
қатпа, қатым
козлы (опора)
айқасым, айқастырық
колба (лабороторная посуда)
құты (лаборатория ыдысы)
колено (изгиб)
иін, бүгілме, 
коллекция
үлгілер
коловорот
бұрауық
колодка (для колес на стоянке) табанша
колодка, маш.
ойымық
колонка, маш.
бағанашық,
колоша
салым, қабат
колошник
мойын
кольцевание (топливной 
системы)
шығырлау (жанармай жүйесін)
коммутация (э/ машинах)
ауысқосу
компакткассета
ықшам-құндақ
компенсатор
өтеміш
компенсация
өтем
компенсировать
өтемін жабу 
комплектация (машин и частей) жинаулық
комплектовать 
жинақтау
комплект
толықдана
конденсация 
(жидкое 
состояние)
сұйықталу (сұйық күйге айналу)
консервация (обордудов.)
қорықтыру (жабдықты)
консистенция
тұтқырым
контакт
түйіс
контрить
қосбекіту
контроллерь (управление э/
двигателем)
тексергіш контроллер
контур (очертание)
қорамық, қорам
конфигурация
сырт кескін, сырт пішін
концентратор
шоғырлағыш
концентрация
шоғырлық
концентричность
кіндіктестік
кооперация (предприятий)
кооперация
копильник (вагранки)
шоғын жинағыш
копир, маш.
көшірткіш, мәш
корд (крученая нить)
ширатым (жіп)
коронка
құралтәж
корреляция
өзара байланыс
корригирование 
тұзетіңкіреу
космодром
зымалаң, космодром
костер
алау
косынка маш.
үшкіл, мәш
краповый берет
теңбілтелпек
кредо 
кәмілдік
кремень
шақпақ
крепеукладчик
бекітпесалғыш
крица
қожтемір

287
кровельщик
шатыршы
кроки
нобайлар
круг 
круглый 
(шлифовки, 
полировки)
шеңтас (дөңгелек тас, ажарлайтын)
круглый стол
алқақотан әңгіме
крыльчатка
қанатқыш
ксенофобия
жатүрей (ксенос –жатжұрт, фобие – үрей)
кулиса (звено механизма)
сырған
кульман (чертеж. прибор)
сызбатақта, кульман 
культ 
табынар
кумир
тәнті
кухня
ас бөлме
кювет
бүйірарна
Л
ламель
жапырақша, ламель
лампа-вспышка
лап-шам
ланцет. лит.
тегістегіш, қасықша
лапка (выступ)
кемерік
латентность 
(скрытое 
состояние)
жасырындық (жасырынды күй)
лекало, маш.
қорамық, мәш
лекальщик
қорамшы, қорамықшы
ленточка (на сверле)
жолағы (бұрғыда)
леса строительные
саты ағаштар
летка
шығарық, ауыз
лещадь
тұп
лигатура (сплав как добавка)
сепілік (қоспа есебіндегі қортыпа)
лимб (приборов)
тегерме (аспапта)
линза
өтпекөз
лист (толстолистовая сталь)
жуантық (жуан табақты болат)
лист (тонколистовая сталь)
қаңылтақ (жұқа табақты болат)
листинг, вчт.
басылма, басып шығару
лифт
лифт
лицензия
мұрсат
лицензият
мұрсат-ұстағыш
лобзик
кемірткіш
ловитель, маш.
қақшы
ловушка
қақшыма, қақшы
ложемент (для запрепления)
сүйегіш
локализатор (повреждении)
орынтапқыш (бұзылыстардың)
локатор
тапөлшегіш, локатор
локация
тауыпөлшеу, локация
лонжерон, ав.
бойарқа ав.
лот 
(прибор 
измерения 
глубины)
бойлағыш
лунка (при измерен. твердости) батырық (қаттылық өлшегенде)
луноход
айкүймешегі
лупа
ұлғайтқыш
люфт (зазор между двух деталей) ербең (екі тетік арасында)
лифт (зазор в одной детали)
саңыл (бір тетіктегі)

288

жүктеу/скачать 2.17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: