Автомобильдер мен тракторлардың электр жабдығЫ
Электр жабдықтау жүйесінің құрамы мен жіктелуі
жүктеу/скачать 322.34 Kb.
|
1 2
механизация- Бұл бет үшін навигация:
- Автомобиль генераторлары
| Электр жабдықтау жүйесінің құрамы мен жіктелуі
Автомобильдің электр құралдары өзара байланысты электрлік және электрондық құрылғылардың қиын кешені болып табылады. Келесі жүйелер мен аспаптар автомобильдің жұмыс істеу үдерісін құрайды: - электрмен жабдықтау; - қозғалтқышты электр стартермен іске қосу; - оталдыру; - жарықтандыру, жарық және дыбыс белгілерін беру; - автомобильдің, оның агрегаттарының техникалық жағдайын бақылау және ақпарат беру; - автомобильдің агрегаттарын электронды түрде басқару Автомобильдегі электр құрал-жабдықтарының ток тұтынушыларын қамтамасыз ету үшін электрмен жабдықтау жүйесі құрастырылған. Ол тоқ көздері – аккумулятор батареясы мен генератор қондырғысынан тұрады. Олар бір-бірімен және ток тұтынушыларымен паралель жалғанған. Аккумулятор батареялары Аккумулятор батареясы қозғалтқыш жұмыс істемей, болмаса иінді біліктің кіші жиіліктегі айналысында жұмыс істеп тұғанда тоқты тұтынатын орындарды қоректендіру үшін қызмет етеді. Автомобильде қолданылатын аккумулятор батареяларының түрлері: - қышқылды; - сілтілі. Аккумуляторлар құрылысы бойынша: - ашық; - жабық. Ашық батареялардан электролиттің құрамын (тығыздығын) тексеріп, реттеп отыру үшін арнайы қызмет көрсетіліп отырады. Жабық аккумулятор батареяларында мұндай қызмет көрсетілмейді, сондықтан олар жабық болады. Аккумулятордың қызметі электр энергиясын химиялың энергияға (зарядтау) және керісінше, химиялық энергияны электр энергиясына (разрядтау) жүйелі түрде айналдыруға негізделген. Автомобильдерде қорғасынды-қышқылды аккумулятор батареясы орнатылған, өйткені олар қозғалтқышты стартермен іске қосқан кезде жоғары күшті разрядты (200-600 А) тоққа шыдайды (сондықтан оларды стартерлік деп те атайды). Автомобиль генераторлары Автомобильдің электрмен жабдықтау жүйесінде ток көзінің негізі болып келеді. Барлық ток тұтынушыларды қоректендіріп және аккумулятор батареясын қуаттандыруға арналған. Автомобильдерде бастапқы кернеуі 12 немесе 24 В айнымалы токты генератор қолданылады. Бензинді моторлардың цилиндрлерінде сығылған жұмыс қоспасы от алу свечасынан шығатын ұшқыннан тұтанады. Төмен кернеулі тоқты жоғары кернеулі токқа айналдыруға және оны мотордың цилиндрлеріне бөлу қызметін атқарады. Батареядан от алу құрылғысының схемасы келесі суретте көрсетілген. Төмен кернеулі ток тізбегі аккумулятор батареясынан немесе генератордан ңоректенеді. Оған тізбекті түрде от алдыру қосқышы (3), қосымша резисторы бар от алу катушкасының алғашқы орамы (4), үзгіш (8) пен «масса» қосылған.
1—аккумулятор батареясы, 2—стартерді қосқыш, 3—от алдыру қосқыш, 4—алгашкы орама, 5—екінші орама, 6—от алу катушкасы, 7—таратқыш, 8—үзгіш, 9—конденсатор, 10—от алдыру шамы (свеча). Қорытынды Тракторлар мен автомобильдердің электр жабдықтары туралы жалпы түсінік. Автомобильдердің электр жабдықтары көптеген электрлік машиналар мен тетіктерден құралады. Олардың негізгі жұмысы двигательді іске қосу, түн мезгілінде жарық беру сияқты жұмыстар болып табылады. Осыған қосымша жүргізушінің жұмысын жеңілдететін механизмдер мен қондырғылардың жұмысын бақылайтын қызмет атқарады. Электр жабдығы өзара параллель екі жүйеден тұрады: біріншісі электр энергиясының көздері де, екіншісі электр қуатын пайдаланатын құралдар. Электр энергиясын тудыру үшін аккумулятор мен генераторлар қолданылады. Автомобильдің барлық электрлік жүйесі тұрақты тоқпен жұмыс істейді. Себебі, тұрақты токты аккумуляторға жинауға болады. Ал двигатель тоқтап тұрған кезінде де және оны оталдыру кезінде де электр қуаты қажет болады. Осындай жағдайда аккумуляторға жиналған электр қуатын пайдаланады. Аккумулятордағы жиналған электр қуатын өте ұзақ пайдалана алмайды, сондықтан да двигатель жұмыс істеп тұрған кезде онымен жалғастырылған генератордан барлық тұтынушыларды электр энергиясымен қамтамасыз етеді. Осы құралдармен қатар аккумулятор да генератордан қуат алып, өзіне жинақтайды. Жұмыс кезінде двигательдің айналыс жылдамдығы өзгеріп отырады да, ал онымен жалғасқан генератордың да айналыс жылдамдығы өзгереді. Олай болса, оның беретін электр энергиясының да көрсеткіштері өзгереді. Сондықтан да генератордан шыққан энергияның көрсеткіштерін тұрақтандыру керек. Осы қызметті атқару үшін электр жүйесінде реттеуіш құралдар қолданылады. Электр қуатын пайдаланатын құралдарға алуан түрлі электр двигательдері, электр шамдары және бақылағыш жабдықтар жатады. Осылардың ішіндегі электр энергиясын ең көп пайдаланатын, негізгі двигательді оталдыруға арналған электр двигателі. Бұл электр двигателін стартер деп атайды. Стартерлер кейбір двигательдерге негізгі двигательді, кейбіреулерінде қосалқы оталдырғыш двигательді оталдыру үшін қолданады. Ол туралы двигательдің оталдыру жүйесін қарағанда айтылады. жүктеу/скачать 322.34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2