>А.Байтұрсынұлының «Оқу құралы» (1912) оқу құралы.
С.Көбеевтің «Үлгілі бала» (1912) оқу құралы.
Ы.Алтынсариннің «Қазақ хрестоматиясы» үлгісін ұстанған оқулық:
>С.Көбеевтің «Үлгілі тәржімә» (1910) оқу құралы.
М.Малдыбаевтың «Қазақша жаңа әліппе» (1912) оқу құралы.
А.Байтұрсынұлының «Оқу құралы» (1912) оқу құралы.
М.Әуезовтің «Әдебиет тарихы»(1927) оқу құралы.
М.Жұмабаевтың «Сауатты бол»(1923) оқу құралы.
ХХ ғасырдың 20-жылдары жарық көрген оқу құралы:
М.Малдыбаевтың «Қазақша жаңа әліппе» оқу құралы.
А.Байтұрсынұлының «Оқу құралы» оқу құралы.
С.Көбеевтің «Үлгілі тәржімә» оқу құралы.
А.Байтұрсынұлының «Әдебиет танытқыш» құралы.
С.Көбеевтің «Үлгілі бала» оқу құралы.
Қазақ әдебиетін дербес пән ретінде оқыту:
20-жылдардан басталды.
40-жылдардан басталды.
30-жылдардан басталды.
ХХ ғасырдың басынан басталды.
ХIХ ғасырдың екінші жартысынан басталды.
Тарихи-әдебиеттік жүйедегі таза әдебиет бағдарламасының (5-8 сыныптар үшін) жасалуы:
1924 жылы.
1914 жылы.
1954 жылы.
1964 жылы.
1934 жылы.
60-жылдары жарық көрген еңбек:
С.Қалиевтің «Мектепте Ғ.Мүсірепов шығармаларын оқыту әдістемесі».
Ә.Қасымбекованың «С.Сейфуллин өмірі мен шығармашылығын оқыту жолдары» атты құралы.
Ә.Қоңыратбаевтың «Әдебиетті оқыту методикасының очерктері».
Қ.Әміровтың «Жоғарғы кластарда қазақ әдебиетінен тапсырмалар жүйесі» көмекші құралы.
С.Дүкенбаевтың «Мектепте драмалық шығармаларды оқыту» құралы.
1970- жылдары жарық көрген еңбек:
Т.Ақшолақовтың «Көркем шығарманы талдау» құралы.
Т.Ақшолақовтың «Көркем шығармаға талдау жасау» құралы.
С.Тілешованың «Әдебиет сабағында жүргізілетін жазу жұмыстары» құралы.
Р.Құтқожинаның «Әдебиет сабағын Қазақстан тарихымен пәнаралық байланыста оқыту» құралы.
С.Қалиевтің «Мектепте Ғ.Мүсірепов шығармаларын оқыту әдістемесі» оқу құралы.
80-90-жылдары жарық көрген еңбек:
Ә.Дайырованың «Орта мектепте І.Жансүгіров творчествосын оқыту» оқу құралы.
Ә.Қоңыратбаевтың «Әдебиетті оқыту методикасының очерктері» оқу құралы.
С.Дүкенбаевтың «Мектепте драмалық шығармаларды оқыту» оқу құралы.
Ә.Қоңыратбаевтың «Әдебиеттік оқу методикасы» оқу құралы.
С.Қалиевтің «Мектепте Ғ.Мүсірепов шығармаларын оқыту әдістемесі» оқу құралы.
Әдебиет пәін бойынша меңгерілуге тиісті білім мазмұны мен мөлшерін анықтайтын құжат:
Өңірлік және мектеп үйлестірушілеріне арналған критериалды бағалау нұсқаулығы.
Әдебиет пәні бағдарламасы.
Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырмалар жинағы.
Әдебиет пәні оқулықтары.
Әдебиет пәніне арналған әдістемелік құралдар.
Жаңартылған оқу бағдарламасының тірегі:
Тәжірибе.
Әдіс.
Білім.
Дағды.
Тәсіл.
Жаңартылған оқу бағдарламасының сипаты:
Білім беру саласының даму бағытын анықтауға бағытталған.
Оқушыларды ойлау мәдениетіне үйретуге бағытталған.
Өмірлік дағдыларды үйретуге бағытталған.
Тұжырымдамалық пікірлерді ғылыми жүйеге түсіруге бағытталған.
Ақпаратпен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыруға бағытталған.
Жаңартылған оқу бағдарламасы мазмұнының берілуі:
Грамматикалық минимум бойынша.
Көрнекі құралдар бойынша.
Тіркескен тақырыптар бойынша.
Бөлім бойынша.
Тәрбиелік мақсат бойынша.
Орта мектептегі әдеби білім сатылары:
Бастауыш – 1-3 сыныптар.
Негізгі орта – 5-7 сыныптар.
Негізгі орта – 8-9 сыныптар.
Бастауыш – 1-4 сыныптар.
Жалпы орта – 10-11 сыныптар.
Бастауыш 1-4 сынып:
Әдебиет дербес пән ретінде оқытыла бастайтын саты.
Көркем шығармаларды оқып үйренуге негізделген әдеби оқу сатысы.
Әдеби шығарманың мәтінін оқып үйрену талдау, жинақтау арқылы жүргізілетін саты.
Көркем әдебиетті сүйе білуге тәрбиелейтін саты.
Әдеби білім берудің дайындық сатысы.
Жалпы орта – 10-11 сыныптар:
Көркем әдебиетті сүйе білуге тәрбиелейтін саты.
Көркем шығармаларды оқып үйренуге негізделген әдеби оқу сатысы.
Әдебиет дербес пән ретінде оқытыла бастайтын саты.
Қазақ әдебиетінің ең таңдаулы классикалық үлгілері оқытылатын саты.
Әдеби білім берудің дайындық сатысы.
Жаңартылған оқу бағдарламасының қазақстандық мектеп сыныптарына енгізіле бастауы:
2011 жылдан бастап.
2016 жылдан бастап.
2015 жылдан бастап.
2000 жылдан бастап.
2006 жылдан бастап.
Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы мектептер:
Бағдарлама тақырыптарының ішкі мәнін терең ашуды мақсат етпейді.
Жазушының бір немесе бірнеше шығармасын оқып үйренуге негізделеді.
Бағдарламада көрсетілген әдеби білім мазмұнын толық оқиды.
Көркем шығармаларды оқып үйренуге негізделеді.
Әрбір оқушының шығармашылықпен ойлау дағдысын қалыптастырады.
Жаратылыстану-математикалық бағыттағы мектептер:
Жазушының бір немесе бірнеше шығармасын оқып үйренуге негізделеді.
Көркем шығармаларды оқып үйренуге негізделеді.
Әрбір оқушының шығармашылықпен ойлау дағдысын қалыптастырады.
Бағдарлама тақырыптарының ішкі мәнін терең ашуды мақсат етпейді.
Шәкірттерді көркем шығармаға қызықтырудың іргетасын қалыптастырады.
Дәстүрлі оқу бағдарламасы бойынша әдеби білім берудің үшінші сатысының (10-11 сыныптар) мақсаты:
Оқушының оқу нәтижелерін анықтау.
Оқушыны көркем шығармаға қызықтыру.
Әдебиет тарихынан білім беру.
Көркем сөздің көркем шығармалардағы рөлін таныту.
Көркем сөздің көркем шығармалардағы маңызын таныту.
Дәстүрлі оқу жоспары:
Ұзақ мерзімді жоспар.
Орта мерзімді жоспар.
Қысқа мерзімді жоспар.
Күнтізбелік-тақырыптық жоспар.
Критериалды бағалау жоспары.
Оқушының оқу жетістіктерін бағалауға негіз болатын белгі:
Оқушы жауабы.
Өзара бағалау.
Критерийлер.
Өзін-өзі бағалау.
Мұғалімнің бағалауы.
Критериалды бағалау төмендегідей нұсқаулық-әдістемелік құжат арқылы реттеледі:
Халықаралық стандарттар.
Оқулық.
Оқу құралы.
ҚР МЖМБС.
Оқу-әдістемелік құрал.
Критериалды бағалау төмендегідей нұсқаулық-әдістемелік құжат арқылы реттеледі:
Мұғалім кітабы.
Әдебиеттік оқу кітабы.
Әдістемелік көмекші құрал.
Практикум.
Критериалды бағалау бойынша нұсқаулық.
Критериалды бағалау төмендегідей нұсқаулық-әдістемелік құжат арқылы реттеледі:
Мұғалім кітабы.
Әдебиеттік оқу кітабы.
Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар.
Әдістемелік көмекші құрал.
Халықаралық стандарттар.
Жаңартылған оқу жоспары:
Тақырыптық оқу жоспары.
Сабақ жоспары.
Ұзақ мерзімді жоспар.
Жаңартылған оқу жоспары.
Критериалды бағалау жоспары.
Критериалды бағалаудың түрі:
Қалыптастырушы бағалау.
Сабақ жоспары.
Ұзақ мерзімді жоспар.
Орта мерзімді жоспар.
Критериалды бағалау жоспары.
Интегративтік (пәнаралық байланыста) оқытуға негізделген сабақ:
Семинар сабағы.
Пікірталас сабағы.
Айтыс сабағы.
Дуэт (қос) сабағы.
Әдеби ойын сабағы.
Дәріс сабақтары төменгі жағдайларда тиімді:
Екі пәнге байланысты материал тоғысып келгенде.
Бірнеше пәнге байланысты материал тоғысып келгенде.
Жаңа білім беруде.
Материал негізінде қарама-қайшы пікір туғанда.
Саяси мәні бар тақырыпты қорытындылағанда.
Қайталау, бекіту, яғни білімді, іскерлікті және дағдыны кешенді қолдану типіне жататын сабақ:
(қос)үштік сабағы.
практикалық сабақ.
конференция.
дуэт сабақ.
семинар сабақ.
Әдебиет пәні бойынша сабақ типі:
Семинар сабақтары.
Сот сабақтары.
Жаңа білім беру сабақтары.
Брифинг сабақтары.
Емтихан, есеп-сынақ сабақтары.
Әдебиет пәні бойынша сабақ типі:
Білімді тексеру сабақтары.
Реферат қорғау сабақтары.
Практикалық сабақтар.
Айтыс сабақтар.
Ойын сабақтары.
Сөздік әдістерінің түрі:
Демонстрация әдісі.
Проблемалық әдіс.
Көрнекілік әдісі.
Түсіндіру әдісі.
Практикалық әдіс.
Көрнекілік әдістерінің түрі:
Әңгіме.
Пікірлесу.
Иллюстрация.
Репродуктивті.
Жазба жаттығулары.
Сөздік әдісін қолданудағы мақсат:
Оқушы эмоциясына әсер ету.
Оқушыға кітап оқыту.
Сабаққа қызықтыру.
Теориялық білім беру.
Сабаққа ынталандыру.
Көрнекілік әдісін қолданудағы мақсат :
Уақыт үнемдеу.
Білімді қалыптастыру.
Оқушылардың жеке пікірлерін туғызу.
Жаңа ұғымдарды оқушыға жеткізу.
Ақпараттық мағлұмат беру.
Зерттеу әдісін қолданудағы мақсат:
Оқушы психологиясына әсер ету.
Оқушы эмоциясына әсер ету.
Жаңа ұғымдарды оқушыға жеткізу.
Берілетін білімнің ғылымилығын арттыру.
Оқушы сезіміне әсер ету.
Сөздік әдістерінің түрі:
Проблемалық әдіс.
Көрнекілік әдісі.
Түсіндірмелі-репродуктивті әдіс.
Практикалық әдіс.
Иллюстрация әдісі.
Түсіндірмелі-репродуктивтік әдістің сипаты:
Ақпараттық сипат.
Проблемалық сипат.
Зерттеушілік сипат.
Проблема қою сипаты.
Проблеманы шешу сипаты.
Сөздік әдістерінің түрлері:
Көрнекілік әдіс.
Зерттеу әдісі.
Эвристикалық әңгімелесу.
Демонстрация.
Практикалық әдіс.
Мәнерлеп оқу әдісінің негізгі тәсілі:
Мәтінді мұғалімнің мәнерлеп оқуы.
Сюжеттік, композициялық жоспар жасау.
Кейіпкерлердің сөйлеу тілін пайдалану.
Поэтикалық талдау.
Ең басты мәселелерді сұрыптап алу.
Проблемалық оқытудың мақсаты:
Оқушылардың таным белсенділігін дамыту.
Поэзияға қызығушылығын арттыру.
Білімді жүйелі түрде ұсыну.
Мұғалімнің айтқандарын дайын күйінде қабылдау.
Ойынға қызықтыру.
Әңгімелесу әдісінің артықшылығы:
Қауіп элементі бар.
Оқушының көркем шығарманы қабылдау белсенділігін дамыту.
Оқушының әсерлі сезімін дамыту.
Ес пен тілді дамытуы.
Көркем шығарманы оқушы жүрегіне бастайтын алғашқы сезім көпірі.
|
