Қоғамдық денсаулық туралы статистикалық деректер үш деңгейде зерделенеді:
* бірінші деңгей (топтық) – шағын әлеуметтік немесе этникалық топтардың денсаулығы;
* екінші деңгей (өңірлік) – жекелеген әкімшілік аумақтар халқының денсаулығы;
• үшінші деңгей (халықтық) - жалпы халықтың денсаулығы.
Қоғамдық денсаулықты бағалау үшін көрсеткіштердің келесі топтарын (индикаторларды) қолдану қабылданды:
* медициналық-демографиялық процестердің көрсеткіштері;
* халықтың аурушаңдық көрсеткіштері;
* халықтың мүгедектік көрсеткіштері;
* халықтың физикалық денсаулығының көрсеткіштері;
* қоғамдық денсаулықтың әлеуметтік шарттылығының
көрсеткіштері;
* халық денсаулығының интегралды көрсеткіштері.
Көптеген зерттеулер, денсаулықты сақтайтын факторлар мыналар екенін көрсетті:
биологиялық (тұқым қуалаушылық, жоғары жүйке қызметінің
түрі, дене бітімі, темперамент және т.б.);
табиғи (климат, ландшафт, флора, фауна және т.б.);
қоршаған ортаның жағдайы;
әлеуметтік-экономикалық;
денсаулық сақтаудың даму деңгейі.
Бұл факторлар адамдардың өмір салтына әсер етеді. Сонымен қатар
өмір салтын шамамен 50%, қоршаған ортаның жағдайын 15-20%,
тұқымқуалаушылық 15-20% және денсаулық сақтау (оның органдары мен
мекемелерінің қызметін) 10% денсаулық (жеке және қоғамдық) анықтайтындығы анықталды.
ХХ ғасырдың 80-ші жылдарындағы ДДҰ сарапшылары қазіргі заманғы адамның денсаулығын қамтамасыз ететін әртүрлі факторлардың шамаланған арақатынасын анықтап, төрт туындыны негізгі деп атады.
Осы тұжырымдар түбегейлі расталды және біздің елімізге келесі тұрғыда
қолданылды (жақшада ДДҰ мәліметтері келтірілген):
Генетикалық факторлар - 15-20% (20%)
Қоршаған ортаның жай-күйі - 20-25% (20%)
Медициналық көмек - 10-15% (7 - 8%,)
Адамдардың жағдайы мен өмір салты - 50 - 55% (53 - 52%). 27,5%, Еуропада-2,8%)
Достарыңызбен бөлісу: |
