Қазақ тілінің пунктуациялық



Pdf көрінісі
бет17/44
Дата16.01.2022
өлшемі0.88 Mb.
#454607
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   44
Тыныс-белгі-ереже

шіркінән деп осыны айт! А, астапыралда, солай ма еді? – деп Балбалаға қарай 

қалдыЯпырау, әттегенайатын сұрамаппын ғой! (М.Әуезов). 

§56. Одағай тәріздес бәсе, жә, қош, қой, құп (болады), жай, бәлем, жарайды 

(осы мағынадағы жақсы), мақұл, болды, дұрыс, бәрекелді сияқты сөздер сөйлем 

ішінде  жұмсалған  орны  мен  мағынасына  қарай  оқшауланып  келсе,  өзге 

сөздерден  үтірмен  бөлінеді.  Мысалдар:  Қой,  не  де  болса  қалмайық  енді.  Жә, 



тоқтат,  ақсақал!  Бәсе,  Телқара  ғой...  Бәлем,  Бөжей  де  осыны  сезген  болар. 

Бәрекелді,  мына  қызықты  қара.  –  Мырза,  мына  аттылар  не?  –  Жай,  мына 

жылқыға отарға шығар алдында таңба бастырайын деп ем. Соған жиылған ел, 

– деді Құнанбай (М.Әуезов). Жарайды, айтам деп әкелгенің екен. Жақсы, сынап 

берейін («Аяз би» ертегісінен). – Болады, оқиын, – деп мен уәде бердім. 

§57. Иә (я), жоқ, мә сөздері де сөйлем ішінде үтірмен ажыратылады: 



Ақтағаны ма? Жоқ, жай шошығаны ма? Иә, етің ыстық, ауырған жерің 

бар ма? (М.Әуезов). Павлуша, сен ауырып жүрген шығарсың ? – Жоқ, денім сау. 

– Сен жатып ұйықтасаң етті. – Иә, қазір жатам (М.Горький). – Мә, мынаны 

қарай тұр (С.Шәймерденов). 

§58.  Оңашаланған  айқындауыш  мүшелер  сөйлемнің  басқа  мүшелерінен 

көбінесе  үтірмен  бөлінеді.  Мысалы:  Абай былтыр  боқырауда,  күзем  үстінде, 

қалаға оқуға кеткенде, дәл осы қоныстан, Есенбайдан, кеткен болатын. Ұлжан 

енесіне бағана, Абай ұйықтап жатқанда, бар жайды айтқан (М.Әуезов). 

§59.  Жалғаулықсыз  келген  дара  бірыңғай  мүшелердің  араларына  үтір 

қойылады. Бірыңғай мүшелердің санынан үтір санының біреуі кем болады. 

Әр  ел  тұс-тұсындағы  Ақбайтал,  Көлденең,  Жігітек,  Шатқалаң, 

Бөкенші сияқты асу-асуларға қарай беттеді. Абай қажымай, жалықпай ылғи 

ғана ынтыға тыңдайтын (М.Әуезов). Оля Иванцова салмақты, ауыр мінезді, 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   44




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет