Ежелгі және ортағасырлық кезеңдер бойынша қытай, грек, парсы, латын және түркі тілдеріндегі жазбаша-кітаби деректер бар.
Ежелгі және ортағасырлық кезеңдер бойынша қытай, грек, парсы, латын және түркі тілдеріндегі жазбаша-кітаби деректер бар.
Көне жазбаша деректер Ахеменидтер заманында пайда болды (б.з.д.І м.ж. ортасы). Онда сақ этномәдени қауымдастығына кіретін, Қазақстанның көшпелі тайпалары туралы айтылады. Парсы тілінде б.з.д. ІІ м.ж.- арийлік көне кезеңдердегі оқиғалар туралы мәліметттер бар зороастризм кітабы «Авеста» жазылған.
Ежелгі түркі жазба деректері ежелгі түрік көшпелілерінің әлеміндегі этникалық, әлеуметтік және мәдени құбылыстар туралы неғұрлым анық түсініктер береді. Олар б.з. І м.ж. басында Орталық Азияда пайда болды. Олардың қатарына Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөк т.б. қағандардың рухына арналған ескерткіштер жатады.
Ежелгі түркі жазба деректері ежелгі түрік көшпелілерінің әлеміндегі этникалық, әлеуметтік және мәдени құбылыстар туралы неғұрлым анық түсініктер береді. Олар б.з. І м.ж. басында Орталық Азияда пайда болды. Олардың қатарына Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөк т.б. қағандардың рухына арналған ескерткіштер жатады.
Қазақстан тарихын ғылыми-зерттеу ісі ресейлік тарихшылардың қызметімен байланысты. Революцияға дейінгі кезеңде П.И.Рычков, А.И.Левшин, В.В.Бартольд, И.А.Аристов және т.б. зерттеушілер қомақты еңбектер жазды.
Батыс Европалық саяхатшылар П.Карпини, В.Рубрук, М.Полоның шығармалары ХІІ – ХІІІ ғғ түркі – монғол ұлыстары мен тайпалары тарихы бойынша үлкен еңбек болып табылады. ХVІ ғ. шығармаларын парсы тілінде жазған, түркі текті тарихшылар М.Х.Дулати, («Тарихи Рашиди»), Бабыр («Бабыр – наме»), т.б. өз еңбектерінде Әбілхайыр хандығы, Орыс хан ұрпақтары, қазақ хандығының қалай құрылғандығы, алғашқы қазақ хандары (Керей, Жәнібек, Бұрындық, Қасым) олардың саяси - әскери қызметтері жөнінде мәлімет береді. 15 – 17 ғғ. қазақ халқы, билеушілері, батырлары мен билері жөніндегі деректер ауыз әдебиетінде де кездеседі.
Батыс Европалық саяхатшылар П.Карпини, В.Рубрук, М.Полоның шығармалары ХІІ – ХІІІ ғғ түркі – монғол ұлыстары мен тайпалары тарихы бойынша үлкен еңбек болып табылады. ХVІ ғ. шығармаларын парсы тілінде жазған, түркі текті тарихшылар М.Х.Дулати, («Тарихи Рашиди»), Бабыр («Бабыр – наме»), т.б. өз еңбектерінде Әбілхайыр хандығы, Орыс хан ұрпақтары, қазақ хандығының қалай құрылғандығы, алғашқы қазақ хандары (Керей, Жәнібек, Бұрындық, Қасым) олардың саяси - әскери қызметтері жөнінде мәлімет береді. 15 – 17 ғғ. қазақ халқы, билеушілері, батырлары мен билері жөніндегі деректер ауыз әдебиетінде де кездеседі.
Еуропаша білім алған қазақтың тұңғыш – тарихшы ғалымы, шығыстанушысы, географы Ш.Ш.Уалиханов қазақ, қырғыз. ұйғыр басқа да түркі тектес халықтарының тарихын зерттеді.
ХІХ ғ. ІІ жарт. Қазақстан тарихымен орыс ғалымдары Л.Мейер, М.Красовский, М.И.Венюков, т.б. этнографиясымен Радлов, Г.Н.Потанин, Н.М.Ядринцев, Н.А.Аристов және т.б. шұғылданды.
