Ұйқыдан тұрғызу, таңертеңгі тексеру мен кешкі тексеру

Ұйқыдан тұрғызу, таңертеңгі тексеру мен кешкі тексеру

      Бөлімшелерді мерзімді әскери қызметтің сержанттарымен (старшиналарымен) жасақтау, сондай-ақ бөлімшелерді оқу-жаттығу орталықтарында, полигондарда және лагерьлерде орналастырған кезде "Ұйқыдан тұр" сигналына дейін он минут бұрын рота (бөлімшелер) бойынша кезекші взводтар сержанттары (взводтар командирлерінің орынбасарлары) мен рота, батальон сержантын (рота старшинасын) ұйқыдан тұрғызуды жүргізеді.

      Белгіленген уақытта "Ұйқыдан тұр" сигналы бойынша ротаны (бөлімшені) жалпы ұйқыдан тұрғызу жүргізіледі.

      263. Ұйқыдан тұрғаннан кейін жеке құрамға дәретханаға баруға уақыт беріледі, таңертеңгілік дене жаттығуы, төсек-орындарды реттеу жүргізіледі, әскери қызметшілердің жеке гигиена қағидаларын орындауы және таңертеңгі қарап тексеру ұйымдастырылады.

      264. Таңертеңгі қарап тексеру үшін рота (бөлімшелер) бойынша кезекшінің: "Рота (батальон), таңертеңгі тексеру үшін – сапқа тұр" командасы бойынша әскери қызметшілер көрсетілген орынға сапқа тұрады, іссапарға келгендер сол қапталға тұрады. Рота (бөлімшелер) бойынша кезекші ротаны (бөлімшені) сапқа тұрғызып, рота старшинасына (сержантына, технигіне) ротаның (бөлімшенің) қарап тексеруге әзірлігі туралы баяндайды және оның нұсқауы бойынша таңертеңгі қарап тексеру жүргізіледі.

      Келісімшарт бойынша әскери қызметшілер бөлім (бөлімше) командирінің шешімі бойынша таңертеңгі қарап тексеруге кезең-кезеңімен қатысады.

      265. Таңертеңгі қарап тексерулерде әскери қызметшілердің бар болуы мен сыртқы пішіні, олардың жеке гигиенаны сақтауы тексеріледі.

      Таңертеңгі тексеру барысында анықталған кемшіліктерді жою ұйымдастырылады. Взводтарда таңертеңгі қарап тексерулерді жүргізген сержанттар рота старшинасына (сержантына, технигіне) қарап тексеру нәтижелері туралы баяндайды.

      Рота (бөлімшелер) бойынша кезекші медициналық көмекке мұқтаж адамдарды сырқаттанған адамдарды жазу кітабына (19-қосымша) жазады, оны рота старшинасына ұсынады және ол қол қойғаннан кейін оны бөлімнің медициналық пунктіне жолдайды. Белгіленген уақытта рота (бөлімшелер) бойынша кезекші көрсетілген әскери қызметшілерді ротаның санитариялық нұсқаушысының (фельдшерінің) командасымен бөлімнің медициналық пунктіне жібереді. Санитариялық нұсқаушы (фельдшер) ол жерде медициналық қарап тексеру аяқталғанға (медициналық көмек көрсетілгенге) және сырқаттанған адамдарды емдеу туралы шешім қабылданғанға дейін болады.

      Мерзімді әскери қызмет әскери қызметшілерінің аяқтарының, ұйықтарының, шұлғауларының және іш киімдерінің жай-күйі кезең-кезеңімен, әдетте ұйықтар алдында тексеріледі.

      266. Кешкі серуендеу және кешкі тексеру рота командирі бекіткен кесте бойынша күн тәртібімен көзделген уақытта рота сержантының немесе рота старшинасының (взвод сержанттарының бірінің) басшылығымен жүргізіледі.

      Кешкі серуендеу уақытында жеке құрам бөлімшелер құрамында саптық әндерді орындайды. Серуендеуден кейін рота (бөлімшелер) бойынша кезекшінің: "Рота (батальон) кешкі тексеруге – сапқа тұр" командасы бойынша әскери қызметшілер тексеру үшін сапқа тұрады. Рота (бөлімшелер) бойынша кезекші ротаны (бөлімшені) сапқа тұрғызып, тиісті лауазымды адамға ротаның (бөлімшенің) кешкі тексеруге сапқа тұрғызылғандығы туралы баяндайды.

      Лауазымды адам "Тік тұр" командасын беріп, тексеруге кіріседі. Ол тексеру басталар алдында олардың жасаған ерліктері үшін немесе құрметті сарбаз ретінде ротаның (бөлімшенің) тізіміне мәңгі енгізілген әскери қызметшілердің әскери атағын, тегін атайды. Көрсетілген әскери қызметшілердің тегін атаған кезде бірінші взводтың оң қапталдағысы: "Мынадай (әскери атағы мен тегі) әскери міндетін орындау кезінде Отанның бостандығы мен тәуелсіздігі үшін ұрыста ерлікпен қаза тапты" немесе "Ротаның құрметті сарбазы (әскери атағы мен тегі) запаста (отставкада)" деп баяндайды.

      Одан кейін лауазымды адам ротаның (бөлімшенің) жеке құрамын атаулы тізім бойынша тексереді. Өз тегін естіген әрбір әскери қызметші: "Мен" деп жауап береді. Жоқ адамдар үшін бөлімше командирі жауап береді.

      Мысалы: "Қарауылда", "Демалыста".

      Тексеру аяқталғаннан кейін лауазымды адам "Еркін тұр" командасын береді, барлық әскери қызметшілерге белгілі болуға тиіс бұйрықтарды, келесі күнге наряд құрамын жариялайды және жауынгерлік әзірлік бойынша және өрт жағдайына жауынгерлік есеп жүргізеді (нақтылайды). Содан соң жеке құрамға жеке гигиена үшін уақыт беріледі. Белгіленген уақытта рота (бөлімше) бойынша кезекші "Ұйқыға жат" командасын береді және кезекші жарық жағылады. Әскери қызметшілер ұйықтауға жатады.

      Әскери қызметшілерді түнгі сабақтар мен жаттықтыруларға, оқу-жаттығуларға, марштарға, корабльдер жорықтары мен жауынгерлік және жұмылдыру әзірлігінің басқа да іс-шараларына тарту жағдайларын қоспағанда, ұйықтау үшін күн тәртібімен белгіленген уақытты қысқартуға жол берілмейді. Осындай іс-шараларды жүргізу әскери бөлім командирінің бұйрығы негізінде жүзеге асырылады.

      267. Ротада (бөлімшеде) таңертеңгі тексеру мен кешкі тексеру уақытында рота (бөлімше) командирі немесе ротаның (бөлімшенің) бір офицері болған кезде рота старшинасы оған қарау (тексеру) нәтижелері туралы баяндайды.

      Таңертеңгі тексеру мен кешкі тексеруден кейін роталар (бөлімшелер) бойынша кезекшілер бөлім бойынша кезекшіге баяндаумен келеді және жеке құрамның бар болуы және жоқ болғандар туралы, ал өз еркімен кетіп қалғандар болса, олардың тегі туралы мәліметтерді ұсынады.

      268. Әскери бөлім штабының жоспары бойынша жалпы батальондық немесе бригадалық (полктік) кешкі тексерулер кезең-кезеңімен жүргізіледі. Кешкі тексеруді жүргізу үшін бөлім командирі белгілеген орын жарық болуға және батальонның (бригаданың, полктің) барлық бөлімшелеріне уақтылы жеткізілуге тиіс.

      Жалпы батальондық (бригадалық, полктік) тексерулерде батальонның (бригаданың, полктің) барлық жеке құрамы қатысуға тиіс.

      Барлық жеке құрамды атаулы тізім бойынша тексеруді роталар (бөлімшелер) командирлері жүргізеді және нәтижелері туралы батальон командиріне баяндайды.

      Жалпы бригадалық (полктік) тексерулерде батальондар мен жеке бөлімшелер командирлері тексеру нәтижелері туралы бригада (полк) командиріне баяндайды. Бригаданың (полктің) штаб бастығы немесе оның нұсқауы бойынша штаб бастығының орынбасары әскери бөлім басқармасының (штабының) жеке құрамын тексереді және олардың нәтижелері туралы бригада (полк) командиріне баяндайды.

      Жалпы батальондық (бригадалық, полктік) тексеру аяқталғаннан кейін батальон (бригада, полк) командирі "Тік тұр" командасын береді және оркестрге "Арайды" ойнауды бұйырады. Жалпы бригадалық (полктік) кешкі тексерулерді жүргізу кезінде "Арайды" ойнап біткеннен кейін оркестр ойнайды, ал әскери қызметшілер жеке өзі саптық қалыпты қабылдайды және Мемлекеттік Гимнды орындайды. Одан кейін бөлімшелер оркестрдің салтанатты маршымен әскери бөлім командирінің жанынан әскери сәлемдесуді орындаумен өтеді және өздерінің орындарына тарайды. Батальонда (бригадада, полкте) оркестр болмаған кезде техникалық дыбыс жазбасын ойнату құралдары пайдаланылады. "Арайды" ойнау басталысымен взвод және одан жоғары бөлімшелер командирлері қолын баскиіміне апарады және оркестр оны ойнауды аяқтағаннан кейін батальон (бригада, полк) командирі беретін "Еркін тұр" командасы бойынша түсіреді.

      Жалпы батальондық, бригадалық (полктік) кешкі тексерулер нәтижелері туралы командир (бастық) техникалық байланыс құралдары арқылы тікелей командирге (бастыққа) дереу баяндайды.