10 – апта 4.0 балл
Жазбаша бақылау сұрақтары.
1. Процессор разрядтылығы.
2. BIOS микросхемасы.
3. Чипсет.
4. VIA.
5. SIS.
6. NVidia.
Тест сұрақтары.
1. Үлкен монитор, сапалы және профессионал бейнекарта, құатты лазерлық принтер және сканер ге ие қымбат және құатты жүйе ... тиісті.
-
стөлдік шағармашылықтарына
-
ноутбуктерге
-
жұмыс стансаларына
-
планшеттық компьютерлеріне
-
мекемелерде, фирмаларда, организацияларда
2. Apple платформасында істейтін компьютердің негізгі артықшылығы.
-
графикамен жұмыс
-
Интернетте жұмыс
-
графикалық операциялық жүйелермен жұмыс
-
локал желіде жұмыс
-
мәтіндік жұмыс
3. 1985 жылы ельге Amiga 1000 атақты моделін үсынған компанияны көрсетің
-
Commodore
-
Microsoft
-
Aple (Mac)
-
Amiga
-
ІВМ
4. Компьютерлер-басқарушылар сөзі ... тиісті.
-
серверлерге
-
ноутбуктерге
-
жұмыс станцияларына
-
планшеттық компьютерлеріне
-
ЭЕМ- дерге
5. Интернет түйінін және локал желіні күзетіп түру ... тиісті.
-
серверге
-
жұмыс стансасына
-
администраторға
-
планшеттық
-
мекеме қызметкерлеріне
6. Сервердің басқа компьютерлерден ерекшілігі ... болады.
-
монитордың болмауы
-
принтердің болмауы
-
желі картасының болуы
-
Интернет желісінің бар болуы
-
локал желіде жұмыс
7. Apple платформасында істейтін компьютердің негізгі артықшылығы.
-
графикамен жұмыс
-
Интернетте жұмыс
-
графикалық операциялық жүйелермен жұмыс
-
локал желіде жұмыс
-
Интернет желісінің бар болуы
8. (LCD PC) Столдіқ мини-компьютерлердің уй компьютерлерінен ерекшілігі.
-
суйық кристалды монитор, кішкене корпус
-
ЭЛТ монитор, бағасы
-
жұмыс жылдамдағы
-
жад көлемі
-
мультимедиялықтығы
Реферат тақырыптары.
SIS чипсеттері. NVidia чипсеттері. AMD чипсеттері. Дыбыс қосымша жүйесі. Контроллер
ЖОСПАРЫ
І.Кіріспе.
ІІ. Негізгі бөлім.
ІІІ. Қорытынды.
Әдебиеттер
а) негізгі:
-
В.П. Леонтьев. Новейшая энциклопедия персонального компьютера. ОЛМА-ПРЕСС. Москва 2004 г. стр.733
-
Энди Ратбон. Модернизация и ремонт ПК. Диалектика Москва-Санкт-Петербрг-Киев 2003 г., стр. 370
-
Вычислительная техника и её применение. Аппаратный состав ЭВМ. Издательство «Знание», Москва 1988 г.
-
С.В. Симонович «Информатика - базовый курс», Санкт-Петербург «Пресс», 2004 г.
-
П.Нортон "Архитектура персональных компьютеров фирмы IBM.
-
С.Симонович, Г.Евсеев, А.Алексеев. Специальная информатика, учебное пособие. Москва 2002 г.
-
В.А.Урнов, Д.Ю.Климов Преподавание информатики в компьютерном классе М.1990 г.
б) қосымша:
-
В.Макаров «Информатика-практика по технологии работы на компьютере», Москва 1998 г.
-
Комягин В.Б., Кобюцинский А.О. «Современный самоучитель работы на компьютере», Москва 1997 г.
10.Н.Ермеков, М.Ермеков, С.Ноғайбаланова. Информатика. Алматы «Жазушы», 316 б.
11.Л.Омельченко, А.Федоров. Самоучитель Microsoft Windows XP. Санкт-Петербург, «БХВ-Петербург», 2003, 556 стр.
12.М.К.Байжұманов, Л.Қ.Жапсарбаева. Информатика.Астана-2004, 230 бет.
Е.Қ.Балапанов, Б.Б.Бөрібаев, А.Б.Дәулетқулов. Жаңа информациялық технологиялар: Информатикадан 30 сабақ. Алматы, ЖТИ, 2004, 409 б.
Сабақтың тақырыбы: USB қосқышы. IEEE 1394 контроллерінің қызметі. RAID, SerialATA контроллерінің маңызы. Жедел жад.
Жедел жадтың жұмыс істеуі
Сабақтың жоспары:
1. USB қосқышы. IEEE 1394 контроллерінің қызметі.
2. RAID, SerialATA контроллерінің маңызы.
3. Жедел жад.
Жедел жадтың жұмыс істеуі
Теориялық мәліметтер:
Контроллерлер. Контроллерлер деп қосымша тысқы немесе ішкі құрылғыларды басқаратын арнайы құрылғыларға айтады. Олар түрасында аңгіме барады:
USB. Бұл разъем және оның ерекшелері тұрасында біз «Жүйелі блок» тақырыбында әңгіме алып барған едік. USB бірінші модификациясында (дәл осы USB 1.0 стандартқа 2000 жыл аяғына дейінгі шығарылған құрылғылар арналған еді) деректердің тарату жылдамдығы 12 Мбит/с еді. USB 2.0 жаңа шина спецификациясы деректер тарату жылдамдығын 480 Мбит/с ке дейін жеткізді. Барлық осы кездегі аналық платалары осы контроллерге ие болуы қажет. Осындай платаларда 6 ға дейін USB-разъемдер болады (4 платаның өзінде, 2 – арнайы планкада). USB 2.0 ескі құрылғыларымен сай келеді. Жылдамдықтары ескіше қалады.
IEEE 1394 (FireWire). USB 2.0 мен басекелесетін бұл контроллер деректерді ұлкен жылдамдықпен тарататып тысқы құрылғыларды қосуға арналған. Бүгіндері оны цифрлы камералар иелері қолданады, базарда осы стандартты қолдайтын тысқы жинағыштар пайда болсада. 2003 жылдан бастап шығарылатын платаларға әлбетте орнатылады. RAID. Қатты дискілерді қосуға арналған «ішкі» контроллер. Бір неше дискілерді бір массивке топтай алады. Ол стандартқа қосылмайды, аналық платада болмауы да мүмкін.
SerialATA. Қатты дискілер интерфейсінің жаңа стандарты. Әдеттегі «Master/Slave» схемасынан шығуға мүмкіндік береді: әрбір разъемге бір құрылғы қосылады. Сонымен SerialATA деректерді әдеттегі АТА-ға қарағанда деректерді үлкендеу жылдамдықпен таратуға мүмкіндік береді (150 Мб/с ке дейін).
Бұгін кешегіге қарағанда көлемі 100 есе көп болған жедел жадта жетпейді. Ертен есе Билла Гейтс көмегімен оданда көп талаб етіледі. Өткен уақыттарды сағынуға орын жоқ – кім 4 Мб жедел жад үшін 250-300 доллар төлегісі келеді!
Сол онша узақ бөлмаған уақыттарда жалпы жад жетіспегендігінен және қымбаттығынан программалық қамтамасыздандыруға тосық болған. Жад микросхемалардың он реткеше бағасының түсуі бүгінде жадты алдын ойлап артығымен алуымызға мүмкіндік жасады. Жедел жад не нәрсе екен? Оның негізінің анықтамасын анығрақ беру қиын. Жедел жад жедел жадтың өзі. Егер тыстан қарасақ – бұл пластик таспада орнатылған бір неше чип-микросхемалар (барлығы біргелікте жедел жад модулі деп аталады).
Жедел жадтың тұрақты дисктың жадынан ерекшілігі – информация онда уақтынша сақталады. Компьютерді өшіргенде жедел жадтағы барлық нәрсе толасымен өшіріледі. Жедел жад – компьютер өзінің барлық амалдарын орындайтын полигон (өріс). Қаншама бұл полигон кең болса – соншама жақсы. Жедел жадқа жету жылдамдығы аншама жоғары дисктікіне қарағанда. Жету уқыты ең қазіргі қатты диск-винчестер ге 8-10 миллисекунд (мс). Ал қазіргі жедел жад жету уқыты 6-7 наносекунд (нс). Айырмасы – жүз мың рет!
Бақылау сұрақтары:
1. USB қосқышы. IEEE 1394 контроллерінің қызметі.
2. RAID, SerialATA контроллерінің маңызы.
3. Жедел жад.
5. Жедел жадтың жұмыс істеуі
6. Жедел жад түрлері.
Студенттердің үй тапсырмасы:
USB қосқышы. IEEE 1394 контроллерінің қызметі. RAID, SerialATA контроллерінің маңызы. Жедел жад.
Жедел жадтың жұмыс істеуі тақырыбына сай материалдарды тауып, оқу. (Негізгі бөлімдегі №3 адебиет).
11 – апта 4.0 балл
Ауызша бақылау сұрақтары.
1. USB қосқышы. IEEE 1394 контроллерінің қызметі.
2. RAID, SerialATA контроллерінің маңызы.
3. Жедел жад.
5. Жедел жадтың жұмыс істеуі
6. Жедел жад түрлері.
7. Контроллерлер.
8. Жедел жад не нәрсе екен?
Тест сұрақтары.
1. Екі компьютер ақпарат алмасу барысында ұстануға тиісті ереже қалай аталады?
-
Протокол
-
Деректер
-
Құжат
-
Браузер
-
Мәтін
2. Төменде келтірілген құрылымдардың қайсысы әріптік және сандық белгілерді компьютердің жадына енгізеді?
-
Клавиатура /пернетақта/
-
процессор
-
принтер
-
монитор
-
плоттер
3. Стөл устіндегі шығармашылықтар ... қағазға немесе электрондық түрде шығарылатын құжаттарды дайындауға арналған
-
әммебап информацияны
-
графикалық пакеттерді
-
мультимедиялық программаларды
-
серверлерді басқаратын программаларды
-
жұмыс жылдамдағы
4. Планшеттық компьютерлар (Tablet PC) басқа түрдегі компьютерлерден ... ерекшеленеді
-
миниатюрлігімен
-
пайдалануға ыңғайлығымен
-
пайдалануға қарапайымдығымен
-
арзан болуымен
-
әммебаптығымен
5. Дербес компьютердің негізгі құрылғылары жайласқан сайманды көрсетің.
-
Жүйелі блок
-
Принтер
-
Сканер
-
Аналық плата
-
Монитор
6. Жүйелі блок бет жағында компьютерді іске қосатын кнопкасын көрсетің.
-
Power
-
Pover
-
Restart
-
Turbo
-
Reset
7. Компьютерді қайтадан іске қосатын кнопкасын көрсетің.
-
Reset
-
Pover
-
Power
-
Restart
-
Turbo
8. Жұмыс стансалары ... жұмыс орындауға арналған.
-
текстермен және электрондық кестелермен
-
желілік программалармен
-
медиафайлдармен
-
ойындармен
-
базамен
Сабақтың тақырыбы: Жедел жадтардың түрлері. Бейне карта
Бейне картадағы чипсеттер. Дыбыс картасы. Қатты дискінің құрылымы
Сабақтың жоспары:
1. Негізгі мағлуматтар.
2. Жедел жад түрлері.
Теориялық мәліметтер:
Бұгін кешегіге қарағанда көлемі 100 есе көп болған жедел жадта жетпейді. Ертен есе Билла Гейтс көмегімен оданда көп талаб етіледі. Өткен уақыттарды сағынуға орын жоқ – кім 4 Мб жедел жад үшін 250-300 доллар төлегісі келеді!
Сол онша узақ бөлмаған уақыттарда жалпы жад жетіспегендігінен және қымбаттығынан программалық қамтамасыздандыруға тосық болған. Жад микросхемалардың он реткеше бағасының түсуі бүгінде жадты алдын ойлап артығымен алуымызға мүмкіндік жасады. Жедел жад не нәрсе екен? Оның негізінің анықтамасын анығрақ беру қиын. Жедел жад жедел жадтың өзі. Егер тыстан қарасақ – бұл пластик таспада орнатылған бір неше чип-микросхемалар (барлығы біргелікте жедел жад модулі деп аталады).
Жедел жадтың тұрақты дисктың жадынан ерекшілігі – информация онда уақтынша сақталады. Компьютерді өшіргенде жедел жадтағы барлық нәрсе толасымен өшіріледі. Жедел жад – компьютер өзінің барлық амалдарын орындайтын полигон (өріс). Қаншама бұл полигон кең болса – соншама жақсы. Жедел жадқа жету жылдамдығы аншама жоғары дисктікіне қарағанда. Жету уқыты ең қазіргі қатты диск-винчестер ге 8-10 миллисекунд (мс). Ал қазіргі жедел жад жету уқыты 6-7 наносекунд (нс). Айырмасы – жүз мың рет!
Процессор-чиптерге үқсас, жедел жад дербес компьютердің тұрлі құрылғыларында қолданылады – бейнекартадан бастап лазер принтерлерге дейін. Жедел жад микросхемалары бұл жағдайларда түрлі модификацияларға тиісті болады, бірақ барлығы динамикалық жедел жадтар (DRAM) типына қарасты болады.
Жедел жад арнайы жад модульдерінде жайласқан микросхемалар көрінісінде жасалады. Осы күндері ең кең таралғандары 168-контакттық DIMM модульдері. Әр біреуі 1 ден 512 Мб ке дейін жедел жадты сыйғыза алады. Амалда бүгіндері үш түрдегі - 128, 256, 512 Мб тық - модульдер қолданылады.
Көп аналық платаларда осы күндері жад орнату үшін үш немесе төрт разъемдер жайластырылады. Жайласқан модульдер түрлі көлемді бола алады, айтайық, екі 256 Мб тан, екі 512 Мб тан. Бірақ модульдер бір жету уақытына ие болып бір шығарушыныке болғаны дүрыс. Бұл Pentium 4 процессорлеріне өте тиісті, себебі олар бір уақытта синхрон және бір біріне байланбастан екі жадпен істей алады.
Жедел жадтардың типтары. Жедел жадтардың типтары онға жетеді – бірақ көбінесе біз үш түрімен істейміз - DDR SDRAM, RambusDRAM (RDRAM), DDR-II SDRAM. Ең кең таралғандары DDR SDRAM модульдері. DDR аббревиатурасы double data rate – деректерді екіленген жылдамдықпен тарату мағынасына ие: осы типтегі жадтар осы кездегі процессорлерге үқсас бастапқы жад шинасының жиілігін екілентіре алады. Мысалы, DDR-333 жад 166 МГц шина жиілігінде істейді. 2002 жыл аяғында шығарылған DDR SDRAM модификациясы 400 МГц жиілікті қолдана алады (жүйелі шина жиілігі 200 МГц).
Бірақ бұл жылдамдық та осы күндері жеткілікті емес: ескертеміз, ақырғы Pentium 4 процессорлері үшін жасалған чипсеттер 533 МГц жүйелік шина жиіліктерін сүйемелдейді – перспективада ең кемінде екіленуі күтіледі. Осы себептен жедел жад осы күндері “тар жайы” болып жатыр. Ол құатты процессордың барлық үтымдықтарын жоюы мүмкін.
-
Айрым жағдайларда модульдер атауларына SDRAM ға үқсас жүйелі шина жиілігі емес, жуйелі шина тарату жылдамдығы (Мб/с) жайластырылады. Сондықтан прайс-бетте мынадай маркировканы кездестіріп айран қамаңыздар РС3200, DDR400. Олар мағыналары бір.
Бақылау сұрақтары:
1. Жедел жад түрлері.
2. Арнайы жад модульдері
3. 168-контакттық DIMM модульдері.
4. Pentium 4 процессорлері
5. Жедел жадтардың типтары.
6. DDR SDRAM
7. RambusDRAM (RDRAM)
8. DDR-II SDRAM.
Студенттердің үй тапсырмасы:
Жедел жадтардың түрлері. Бейне карта
Бейне картадағы чипсеттер. Дыбыс картасы. Қатты дискінің құрылымы
тақырыбына сай материалдар тауып, оқу. (Қосымшадағы №6 адебиет).
12 – апта 4.0 балл
Ауызша бақылау сұрақтары.
1. Жедел жад түрлері.
2. Арнайы жад модульдері
3. 168-контакттық DIMM модульдері.
4. Pentium 4 процессорлері
5. Жедел жадтардың типтары.
6. DDR SDRAM
7. RambusDRAM (RDRAM)
8. DDR-II SDRAM.
Тест сұрақтары.
1. Бір аппараттық жүйеге біріктірілген техникалық электрондық құрылғы қалай аталады?
-
Дербес ЭЕМ
-
Принтер
-
Монитор
-
Интегралдық схема
-
Шығару құрылғысы
2. Әр түрлі символдар компьютерге не арқылы енгізіледі?
-
Перне
-
Мәндер
-
Блоктар
-
Енгізу
-
Тышқан
3. Жанып түрған лампочка көрінісіндегі индикатордың қызметін және оның түсін көрсетің.
-
компьютер қосылғанын көрсеттетін, жасыл
-
қатты диск істеп түрғанын көрсеттетін, жасыл
-
қатты диск істеп түрғанын көрсеттетін, қызыл
-
мұндай индикатор жоқ
-
компьютер қосылғанын көрсеттетін, қызыл
4. Дисктер тобы көрінісіндегі индикатордың қызметін және түсін көрсетің.
-
қатты диск істеп түрғанын көрсеттетін, қызыл
-
компьютер қосылғанын көрсеттетін, жасыл
-
қатты диск істеп түрғанын көрсеттетін, жасыл
-
мұндай индикатор жоқ
-
компьютер қосылғанын көрсеттетін, қызыл
5. Шығарылатын лотокка ие дискжетек ... деп аталады.
-
CD-ROM немесе DVD дискжетегі
-
CD-ROM дискжетегі
-
DVD дискжетегі
-
ZIP дискжетегі
-
CD-ROM
6. Осы күндері ең кең таралған жедел жад:
-
168 контакттық DIMM модульдері
-
тұрақты жад
-
жедел есте сақтау жад
-
оперативті жад
-
ZIP дискжетегі
7. Мәтіндік, графикалық информацияларды қай құрылғыдан басып шығаруға болады?
-
принтер
-
шығару
-
ішкі
-
сыртқы
-
жүйелік блок
8. Тышқан қай құрылғыға жатады?
-
енгізу
-
шығару
-
сыртқы
-
ішкі
-
баспаға шығару
Сабақтың тақырыбы: Қатты дискілердің көлемі. Қатты дискілердің интерфейстері. Қатты дискінің жайласуы. Қатты дискінің анықталуы
Лазерлы диск Лазерлы дисктер айналу жылдамдығы.
Сабақтың жоспары:
1. Қатты дискілердің көлемі. Қатты дискілердің интерфейстері.
2. Лазерлы диск Лазерлы дисктер айналу жылдамдығы.
Теориялық мәліметтер:
Диск көлемі. Қалаған винчестердің бірінші және басты параметры, қанша информацияны сақтауы. Жақында бұл көлем мегабайттарда өлшенер еді. Бүгін есе реал шама біржарым жүз гигабайттарға жетті. Бұл жерде «Мур заңына» үқсас заң орындалады – жыл сайын біздің жинағыштар көлеміне қойылған талаптар екі еселенеді. Бүгіндері 50 Гб көлемінен кем винчестер сатып алуға тыйымсыз – 30 процент айырмасын төлеп екі есе көлемді винчестер алуға болады.
Есте сақтаңдар алынған винчестер көлемі амалда шығарушы жариялаған көлемден кем көлемге ие болып шығады – себебі қатты диск көлемі есептелгенде 1 Мб 1000 кб деп 1 гигабайт 1000 мегабайт деп қабылданады. Айырмасы аз емес 50-150 Мб болып қалады.
Деректерді оқу жылдамдығы. Ғажайыбы бұл параметрге сатып алғанда көңіл бөлінбейді – казіргі кезендегі винчестерлер оқу жылдамдығы өте жоғары есептеледі. Амалда айырмасы 20 процентке жетеді. Орташа көрсеткіш 9-12 Мб/с.
Шығарушылар әлбетте басқа сандарды жариялайды. UDMA/66 спецификациясына сай винчестерлер 66 Мб/с жылдамдықты қамтамасыз етеді деп есептеледі. Ал UDMA/100 және UDMA/133А осы күнгі спецификациялары, шығарушылар сөздеріне қарағанда, 100 және 133 Мб/с жылдамдыққа ие.
Орта жету уақыты. Миллисекундтерде өлшенеді. Дисктегі қалаған бөлімге жету уақытын белгілейді. Орта көрсеткіш - 7-9 мс.
Диск айналу жылдамдығы. Тікелей жету уақыты және оқу жылдамдығымен байланысты. 5400 айн/мин айналу жылдамдығына ие винчестерды сатыбалу мағынасыз, осы күнгі стандар - 7200 айн/мин, ал 10 000 айн/мин (бірінші болып IBM фирмасы жеткен) – бұл идеал! Шынында, басқа көз қараста бар. Айрым мамандар өте үлкен айналу жылдамдығы оқу жылдамдығын арттырмайды, ал информация сақтауының сенімділігін және винчестер қызмет уақытын төмендетеді деп есептейді.
Кэш-жадының көлемі. Кэш-жад – компьютер жиі қолданатын деректерді жайластыру үшін жылдам көлемі үлкен болмаған «буферлық» жад. Оның өлшемі осы күнгі винчестерлерде 2 Мб. Бірақ жаңа революция жақындап келе жатыр: Western Digital компаниясы 2002 жылы кэш жады 8 Мб қа жеткізілген винчестерлер шығара бастады.
Бақылау сұрақтары:
1. Қатты дискілердің көлемі. Қатты дискілердің интерфейстері.
2. Лазерлы диск Лазерлы дисктер айналу жылдамдығы.
3. Қатты диск көлемі.
-
Деректерді оқу жылдамдығы.
-
Кэш-жадының көлемі.
Студенттердің үй тапсырмасы:
Қатты дискілердің көлемі. Қатты дискілердің интерфейстері.
тақырыбына сай материалдар тауып, оқу. (Қосымшадағы №6 адебиет).
13 – апта 4.0 балл
Ауызша бақылау сұрақтары.
1. Қатты дискілердің көлемі. Қатты дискілердің интерфейстері.
2. Лазерлы диск Лазерлы дисктер айналу жылдамдығы.
3. Қатты диск көлемі.
4.Деректерді оқу жылдамдығы.
5.Кэш-жадының көлемі.
6. Орта жету уақыты.
7. Диск айналу жылдамдығы.
8. Деректерді оқу жылдамдығы.
Тест сұрақтары.
1. Бірінші деңгейдегі кэш-жад бұл – ...
-
бір неше килобайт көлеміндегі өте тез жад.
-
бұл жад жылдамдығы төмендеу
-
информацияны дискіден оқу және жазу
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
2. Компьютердегі CD-RW функциясы ... ды орындау.
-
информацияны дискіге жазу и
-
информацияны қорғау
-
нформацияны
-
деректерді өңдеу
-
деректерді сақтауды
3. Компьютердегі floppy-дискжетек функциясы ... ды орындау.
-
информацияны дискіден оқу және жазу
-
информацияны қорғау
-
информацияны дискіге жазу
-
деректерді өңдеу
-
деректерді сақтау
4. FLOPPY терминының мағынасы:
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
-
лазерлық дисктерінің дискжетегі
-
жедел жад
-
деректерді сақтау
5. ROM терминының мағынасы:
-
лазерлық дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
жедел жад
-
деректерді сақтау
6. RАM терминының мағынасы:
-
жедел жад
-
қатты дисктердің дискжетегі
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
лазерлық дисктерінің дискжетегі
-
деректерді сақтау
7. Floppy-дискетының көлемі
-
1,44 мб
-
144 мб
-
14,4 мб
-
1,45 мб
-
1,44 гб
8. Екінші деңгейдегі кэш-жад – бұл ...
-
бұл жад жылдамдығы төмендеу
-
бір неше килобайт көлеміндегі өте тез жад.
-
информацияны дискіден оқу және жазу
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
Сабақтың тақырыбы: CD-дискілердің DVD-дискілерінен ерекшеліктері. Тысқы құрылғыларға қатыстылар. Монитор
Сабақтың жоспары:
1. CD-дискілердің DVD-дискілерінен ерекшеліктері.
2. Тысқы құрылғыларға қатыстылар. Монитор
Теориялық мәліметтер:
Диск көлемі. Қалаған винчестердің бірінші және басты параметры, қанша информацияны сақтауы. Жақында бұл көлем мегабайттарда өлшенер еді. Бүгін есе реал шама біржарым жүз гигабайттарға жетті. Бұл жерде «Мур заңына» үқсас заң орындалады – жыл сайын біздің жинағыштар көлеміне қойылған талаптар екі еселенеді. Бүгіндері 50 Гб көлемінен кем винчестер сатып алуға тыйымсыз – 30 процент айырмасын төлеп екі есе көлемді винчестер алуға болады.
Есте сақтаңдар алынған винчестер көлемі амалда шығарушы жариялаған көлемден кем көлемге ие болып шығады – себебі қатты диск көлемі есептелгенде 1 Мб 1000 кб деп 1 гигабайт 1000 мегабайт деп қабылданады. Айырмасы аз емес 50-150 Мб болып қалады.
Деректерді оқу жылдамдығы. Ғажайыбы бұл параметрге сатып алғанда көңіл бөлінбейді – казіргі кезендегі винчестерлер оқу жылдамдығы өте жоғары есептеледі. Амалда айырмасы 20 процентке жетеді. Орташа көрсеткіш 9-12 Мб/с.
Шығарушылар әлбетте басқа сандарды жариялайды. UDMA/66 спецификациясына сай винчестерлер 66 Мб/с жылдамдықты қамтамасыз етеді деп есептеледі. Ал UDMA/100 және UDMA/133А осы күнгі спецификациялары, шығарушылар сөздеріне қарағанда, 100 және 133 Мб/с жылдамдыққа ие.
Өрта жету уақыты. Миллисекундтерде өлшенеді. Дисктегі қалаған бөлімге жету уақытын белгілейді. Орта көрсеткіш - 7-9 мс.
Диск айналу жылдамдығы. Тікелей жету уақыты және оқу жылдамдығымен байланысты. 5400 айн/мин айналу жылдамдығына ие винчестерды сатыбалу мағынасыз, осы күнгі стандар - 7200 айн/мин, ал 10 000 айн/мин (бірінші болып IBM фирмасы жеткен) – бұл идеал! Шынында, басқа көз қараста бар. Айрым мамандар өте үлкен айналу жылдамдығы оқу жылдамдығын арттырмайды, ал информация сақтауының сенімділігін және винчестер қызмет уақытын төмендетеді деп есептейді.
Кэш-жадының көлемі. Кэш-жад – компьютер жиі қолданатын деректерді жайластыру үшін жылдам көлемі үлкен болмаған «буферлық» жад. Оның өлшемі осы күнгі винчестерлерде 2 Мб. Бірақ жаңа революция жақындап келе жатыр: Western Digital компаниясы 2002 жылы кэш жады 8 Мб қа жеткізілген винчестерлер шығара бастады.
Бақылау сұрақтары:
1. CD-дискілердің DVD-дискілерінен ерекшеліктері.
2. Тысқы құрылғыларға қатыстылар. Монитор.
3. Деректерді оқу жылдамдығы.
4. Өрта жету уақыты.
5. Диск айналу жылдамдығы.
6. Кэш-жадының көлемі.
Студенттердің үй тапсырмасы:
CD-дискілердің DVD-дискілерінен ерекшеліктері. Тысқы құрылғыларға қатыстылар. Монитор тақырыбына сай материалдарды тауып, оқу. (Негізгі бөлімдегі №3 адебиет).
14 – апта 4.0 балл
Жазбаша бақылау сұрақтары.
1. CD-дискілердің DVD-дискілерінен ерекшеліктері.
2. Тысқы құрылғыларға қатыстылар. Монитор.
3. Деректерді оқу жылдамдығы.
4. Өрта жету уақыты.
5. Диск айналу жылдамдығы.
6. Кэш-жадының көлемі.
Тест сұрақтары.
1. Бірінші деңгейдегі кэш-жад бұл – ...
-
бір неше килобайт көлеміндегі өте тез жад.
-
бұл жад жылдамдығы төмендеу
-
информацияны дискіден оқу және жазу
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
2. Компьютердегі CD-RW функциясы ... ды орындау.
-
информацияны дискіге жазу и
-
информацияны қорғау
-
нформацияны
-
деректерді өңдеу
-
деректерді сақтауды
3. Компьютердегі floppy-дискжетек функциясы ... ды орындау.
-
информацияны дискіден оқу және жазу
-
информацияны қорғау
-
информацияны дискіге жазу
-
деректерді өңдеу
-
деректерді сақтау
4. FLOPPY терминының мағынасы:
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
-
лазерлық дисктерінің дискжетегі
-
жедел жад
-
деректерді сақтау
5. ROM терминының мағынасы:
-
лазерлық дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
жедел жад
-
деректерді сақтау
6. RАM терминының мағынасы:
-
жедел жад
-
қатты дисктердің дискжетегі
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
лазерлық дисктерінің дискжетегі
-
деректерді сақтау
7. Floppy-дискетының көлемі
-
1,44 мб
-
144 мб
-
14,4 мб
-
1,45 мб
-
1,44 гб
8. Екінші деңгейдегі кэш-жад – бұл ...
-
бұл жад жылдамдығы төмендеу
-
бір неше килобайт көлеміндегі өте тез жад.
-
информацияны дискіден оқу және жазу
-
иілгіш дисктерінің дискжетегі
-
қатты дисктердің дискжетегі
Достарыңызбен бөлісу: |