Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров

246 
қолданатын біртекті ӛнімді сертификаттау жҥйесі болып табылады. Осындай 
бірнеше біртекті ӛнім сертификаттау жҥйелері жалпы сертификаттау жҥйесін 
қҧрайды. Сәйкестікті бағалау деп берілген талаптарға сәйкестік дәрежесін 
жҥйелік тексеруді айтамыз. Сәйкестікті бағалаудың бір жеке басын ӛнімнің 
нақты сипаттамасын ӛлшеу жолымен сәйкестікті бағалауды тексеру деп 
атаймыз. Сертификаттау стандарттарға сҥйенеді және оның негізінде 
сертификаттау нормаларына сай сынау жатыр. Тҧтынушының қауіпсіздігін 
қамтамасыз етудің объективті қажеттілігі ӛнім мен қызметтің сапасын арттыру. 
Нарықтық қатынас жағдайында ӛнімнің нормативтік қҧжаттар талаптарына 
сәйкес болуына кепілдік беретін негізгі қҧрал – сертификаттау.
Сертификаттау жҥйесі басқаруды да, процедураларды да ӛзінің 
ережелерімен жҥзеге асыратын жҥйе. ҚР сертификаттау жҧмыстарын 
ҧйымдастырып, жҥргізу ҥшін Мемлекеттік сертификаттау жҥйесі қҧрылған. 
ҚР сертификаттау жҥйесін мемлекеттік органына (ҚР Мемстандарты), 
ӛнім, процес, жҧмыс және қызмет сертификаттаудың аккредиттелген органы 
және аккредиттелген сынау зертханалары (орталықтары) жатады. Қазақстан 
Республикасының сертификаттау жҥйесі (ҚР МСЖ) – ҚР сертификаттау мен 
аккредиттеу жҧмыстарын жҥргізу ретін орнататын, сертификаттау саласы 
бойынша жҧмыстарды ӛз қҧзыреттілік шегінде жҥзеге асыратын, мемлекеттік 
басқару органдарының, заңды және жеке тҧлғалар жиынтығы. 
Мемлекеттік сертификаттау жҥйесі сертификаттау саласында бірыңғай 
саясат жҥргізу мен негізгі ережелер және сертификаттау ретін, сертификаттау 
органы мен сынақ зертханаларына талаптар және оларды аккредиттеу ретін, 
сертификаттау бойынша сарапшы-аудиторларды дайындау мен аттестаттау 
ретін, мемлекеттік сертификаттау жҥйесінің реестрін жҥргізу ережелерін, аудит 
пен инспекциялық тексеру жҥргізу ретін және т.б. сертификаттау мақсатын 
жҥзеге асыруға қажетті талаптарды орнатады. Сертификаттау жҧмыстарын 
басқару Қазақстан Республикасы Мемстандарты – стандарттау, метрология 
және сертификаттау бойынша мемлекеттік ӛкілетті органға бекітілген. 
Сертификаттау жҧмыстарын қаржыландыру республикалық бюджеттен және 
келісімшарт негізінде жҥргізілген жҧмыстардан жҥзеге асады. ҚР МСЖ 
жҧмыстарына Қазақстан жерінде орналасқан барлық мемлекеттік басқару 
органдары, қандайда болмасын меншіктегі кәсіпорындар мен ҧйымдар, шетел 
ҧйымдары мен фирмалары ашық қатыса алады. Міндетті шарт ҚР МСЖ 
ережелерін мойындау мен орындау міндетті шарт. Мемлекеттік сертификаттау 
жҥйесінің ҧйымдастыру қҧрылымына: стандарттау, метрология және 
сертификаттау бойынша мемлекеттік ӛкілетті орган; ӛнімді, процесті, 
жҧмысты, қызметті 
сертификаттау 
бойынша 
аккредиттелген орган; 
аккредиттелген сынақ зертханалары (орталықтары); аккредиттеу саласында 
консалтингтік қызметтер кӛрсететін аккредиттелген ҧйымдар; сертификаттау 
бойынша сарапшы-аудиторлар кіреді. 
ҚР МСЖ жҧмыс жасауының қҧқықтық қамтамасыздығы ҚР «Техникалық 
реттеу туралы» Заңымен анықталады.
Сертификаттау жҥйесінің типтік қҧрылымы 10.5 суретте кӛрсетілген.

247 
10.5- сурет. Сертификаттау жҥйесінің типтік қҧрылымы 
Сертификаттау жҧмыстарын басқару сертификаттаудың ӛкілетті ресми 
органы – АҚ «Сараптау және сертификаттаудың ҧлттық орталығына» 
жҥктелген. Ӛкілетті орган ӛзінің іс-әрекетін ҚР «Техникалық реттеу туралы» 
Заңында бекітілген функциясына сәйкес жҥргізеді және ӛзінің қҧзыреттілігі 
шегінде келесі функцияларды атқарады: 
– заңнамаға, РК СМЖ талаптарына, ҚР мемстандарт ережелеріне сәйкес 
сертификаттау процедураларын орнатады; 
– біртекті ӛнімдер (ережелерді, ретті) сертификаттау жҥйесін бекітуді 
жасау және дайындауды ҧйымдастыру, осы бағыттағы жҧмыстарды басқару 
мен бағыттау; 
– жҥйедегі сертификаттау жҧмыстарын жҥргізуге қажетті нормативтік 
қҧжаттардың қорын жаңарту мен жетілдіру жҧмыстарына қатысады. Атқарушы 
биліктің 
органы 
ретінде 
сертификаттау 
жҧмыстарын 
нормативтік 
қамтамасыздандыру: жабдықтар мен қҧралдарды жасау, пайдалану және оларда 
қауіпсіз жҧмыс істеу талаптарын орындайды және бекітеді, қажетті жағдайда 
Сертификаттау жӛніндегі органдар 
Келісімшарт 
Сынау 
хаттамасы 
Сынау зертханалары 
Сынау хаттамасының 
кӛшірмесі 
Ӛтінім берушілер (дайындаушылар, сатушылар, орындаушылар) 
Келісімшарт 
Ғылыми-әдістемелік 
сертификаттау орталығы 
ААҚ «Сараптама және сертификаттау ҧлттық 
орталығы»

248 
ҧсынылған ережелер мен нормалардың бірыңғай талаптарын, олардың 
сертификаттау мақсатына жарамдылығын ескере отырып тағайындайды ; 
– қаіпсіздік талаптарын тағайындайтын халықаралық ережелер, нормалар 
және стандарттарды жасайды және келістіреді;
– Мемстандарты мен біртекті ӛнімді сертификаттау ережелерін 
мемлекеттік реестрге тіркеуге ҧсынады; 
– сертификаттаудың келешегі бар бағыттарын жасайды; 
– ҚР міндетті сертификаттауға жататын ӛнім мен қызметтің тҥрлері 
бойынша ҧсыныс дайындайды; 
– сертификаттау органдары мен сынақ зертханаларын аккредиттеуге, 
олардың іс-әрекеттеріне инспекциялық тексеруге қатысады; 
– сертификаттау органдары мен сынақ зертханаларының іс-әрекеттерін 
басқарады; 
– сертификаттау органдары мен сынақ зертханаларын санаққа алады; 
– шетел сертификаттарын, сәйкестік белгісін және сынақ нәтижелерін 
мойындау туралы ҧсыныстар дайындайды; 
– біртекті ӛнімдер топтарын сертификаттау жҥйесі қҧрамын, 
сертификаттау 
органдары, 
сынақ 
зертханалары 
жҥйесін 
ҧтымды 
ҧйымдастырады, сертификаттау органдары мен сынақ зертханаларына қатысты 
шағымдарды қарастырады; 
– қатерлі ӛнеркәсіп ӛндірістері, объектілері және жҧмыстарын 
сертификаттау Кеңесін қҧрады. 
 

жүктеу/скачать 3.11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: