Топырақтың химиялық ластануының мониторинг
(Сһеmісаl роllutіon mоnіtоrіng оf lаnd) – үнемі бақылау жүйе-
сіне кіреді:
– топырақтың химиялық заттармен ластануының нақты
деңгейі;
– болжамды деңгейін анықтау;
– ластанудың нақты және болжамды салдар деңгейін
бағалау;
– топырақтың химиялық ластаушыларын табу.
Топырақ мониторингін енгізуді шұғыл бақылау – осы
сәттегі табиғи және техногенді ландшафт топырағының жағ-
дайын тіркейтін жүйелік бақылау.
Топырақ мониторингін енгізу кезіндегі дүркін бақы-
лау
– топырақ жағдайына
белгілі уақыт аралығында: айда
, жылда,
т.б. уақытта жүргізілетін бақылау.
Топырақ эрозиясы – уақытша су ағыстары мен жел
арқылы беткі қабатының топырақ үзіндісінің, тасымалдануының
және шөгуінің өзара байланысқан үдерістерінің жиынтығы.
Химиялық заттардың шекті рұқсатты көлемі (ШРК) –
үнемі немесе уақытша әсер етуі кезінде адам денсаулығына кері
әсер етпейтін және болашақ ұрпақта жағымсыз салдарды тудыр-
майтын қоршаған ортадағы (топырақтағы, ауадағы, судағы,
тамақ өнімдеріндегі) ластаушы заттардың мөлшері.
Химиялық ластануға үшыраған топырақ монито-
рингі – үнемі бақылау жүйесі, онымен қоса: топырақтың хи-
миялық заттармен ластану деңгейін нақты бақылау; болжау
деңгейін анықтау; деректі және болжамды ластану деңгейінің
салдарын бағалау; топырақтың химиялық ластаушы көздерін
табу.
Шөлдену – адам мен климаттың бірге әсер етуіне себепші
болған, шөлді, жартылай шөлді және құрғақ субгумидті аудан-
дардағы экожүйелердің бұзылысы.
Шекті рүқсатты концентрация (ШРК) – үнемі немесе
уақытша әсер етуі кезінде адамға, оның денсаулығына әсер
етпейтін және болашақ ұрпақтарында жағымсыз салдар тудыр-
майтын қоршаған ортадағы (топырақтағы, ауадағы, судағы,
тамақ өнімдеріндегі) ластаушы заттардың мөлшері.
|
