Қазақстан республикасы білім
§ 8.2 Геометриялық нивелирлеу əдістері
жүктеу/скачать 2.69 Mb.
|
§ 8.2 Геометриялық нивелирлеу əдістеріГеометриялық нивелирлеу, көздеу осінің жазықтығын қамта- масыз ететін нивелир аспабы жəне биіктігі анықталмақшы нүктелердің үстіне тік орнатылған рейкалар арқылы іске асады. Нивелир аспабымен рейканың бір-біріне қарағандағы орналасу- ларына сəйкес, нивелирлеу екіге бөлінеді: «ортадан» жəне «алға» нивелирлеу. Ортадан нивелирлеу. Бұл жағдайда нивелир А жəне В нүкте- лерінен бірдей қашықтықта, яғни екі нүктенің ортасына орнаты- лады (46-сурет). Егер А нүктесінің абсолюттік биіктігі белгілі бол- са, соңғы (З) жəне алдыңғы (П) екі нүктенің үстіне орнатылған рейкалардан алынған есептерді пайдалана отырып, төмендегідей жазуға болады, h = З – П; (88) Н =Н +h. В А Яғни, екі нүкте арасындағы өсімше соңғы (З) жəне алдыңғы (П) рейкалардан алынған есептердің айырмасына тең болады. Өсімше оң (+) жəне теріс (–) мəнді болып келеді. Мысалы, В нүктесінен А нүктесіне қарай бағытталған жүрісте h теріс (–) мəнді. Нүктелердің биіктігін аспап деңгейі (ГИ) арқылы анықтау жиі кездеседі жəне де жеңілірек. Аспап деңгейі (ГИ) дегені- міз – көздеу осінің деңгейлік беттен биіктігі, ол келесі формула- мен анықталады, ГИ = НА +З; (89) НА = ГИ – З. Яғни, аспап деңгейі (ГИ) соңғы нүктенің биіктігіне, осы нүктенің үстіне қойылған рейкадан алынған есепті қосқанға тең. жүктеу/скачать 2.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|