Қазақстан республикасы денсаулық сақтау министірлігі қарағанды мемлекеттік медицина академиясы

Алмаз – табиғатта кездесетін ең қатты минерал. Ол көміртегінің бір түрі бола тұрып, одан кристалдық торының ерекше орналасуы арқылы ажыратылады. Алмаз қаттылықтың эталоны болып табылады. Моостың деңгей көрсеткіші бойынша ең қатты материал – 10.

Алмаздан жасалған перамидалар мен конустар приборларда әр түрлі материалдардың қаттылығын анықтау үшін қолданылады. Алмаз түйіршіктерінен өңдегіш дөңгелектер, делегейлер жасайды. Стоматологияда алмаз түйіршіктерінен тістерді егейтін өңдегіш құралдар жасайды.

Корунд – кристалдарының құрамында 90 % алюминий тотығы бар табиғи минерал. Табиғатта таза күйінде өте сирек кездеседі. Ең жиі кездесетіні – темір және кремний тотықтарымен қосылыстары. Корунд қаттылығы жағынан алмазға қарағанда төмен. Моостың деңгей көрсеткіші бойынша ол – 9.

Зімпара қағазы – құрамында 97 % корунд, темір қоспалары және басқа бірнеше минералдар бар. Моостың деңгей көрсеткіші бойынша қаттылығы 7-8. қаттылығының әр түрлі болуы олардың құрамындағы қоспаларға бойланысты. Жоғарғы сапалы зімпара алу үшін оның құрамындағы қоспаларды 1-2% - ке азайту қажет.

Ұсақталған зімпара ұнтағын илектен өткізіп қағаз бетіне немесе маталар бетіне желім арқылы жабыстырады. Оны пластмассадан жасалған тіс протездерінің ойық беттерін өңдегенде қолданылады.

Пемза – вулкан атқылаған кезде пайда болатын зат. Бұл тез қатқан газ тәріздес заттармен қаныққан лава. Пемзаның құрамы тұрақсыз. Оның негізгі компоненттері кремнезен (60-70%). Пемза – ішкі құрылысында қуыстары көп, қатты және морт сынғыш материал. Сынған беттерінде көптеген өткір ұшты бұдырлар болады. Ұсақталған пемзаның осы ерекшеліктерін материалдарды өңдеу үшін қолданады.