Ќазаќстан республикасы денсаулыќ саќтау министірлігі
жүктеу/скачать 3.66 Mb.
|
| Кардиальдық бездер – аяққы бөлімдері қатты тармақталған қарапайым түтікшелі бездерге жатады. Бұл бездердің қысқа шығарушы өзектері призмалық жасушалармен жабылған. Жасушаларының қысыңқы ядролары олардың табанында жатады, цитоплазмасының түсі ашық. Муцикарминмен арнайы боялған кезде жасушада шырыш анықталады. Бұл бездердің секреторлық жасушалары асқазанның пилорикалық бездерін және өңештің кардиальдық бездерін жауып жатқан жасушаларға ұқсас. Олардан дипептидазалар да табылған. Кардиальдық бездерде кей кезде шағын мөлшерде басты және париетальдық жасушалар кездеседі.
Шырышты қабықшаның бұлшық етті табақшасы жазық бұлшық ет тінінен түзілген үш: ішкі, сыртқы айналмалы және ортаңғы бойлай бағытталған қабаттардан тұрады. Шырышты қабықшаның бұлшық ет элементтерінің жиырылуы оның қозғалтқыштығын қамтамасыз етеді, сондай-ақ асқазан бездерінің өнімдерінің бөлінуіне септеседі. Асқазанның бұлшық етті қабықшасы оның түбінде нашар жетіліп, денесінде жақсы білінеді де, кіре берісінде (привратникте) ең жоғарғы даму шегіне жетеді. Бұлшықетті қабықшада жазық (тегіс) бұлшықет жасушаларынан түзілген үш қабатты ажыратады. Сыртқы бойлай орналасқан қабат өңештің бойлай бағытталған бұлшықетті қабатының жалғасы болып табылады. Ортаңғы – айналмалы қабат та өңештің айналмалы қабатының жалғасы ретінде көрінеді де, пилорикалық аймақта жетілу шегіне жетіп, сол жерде қалыңдығы 3-5 см болатын пилорикалық сфинктерді құрайды. Ішкі қабат қиғаш бағыттағы тегіс бұлшықет жасушаларының шоғыры түрінде болады. Бұлшықетті қабықшаның қабаттарының арасында бұлшықет аралық нерв өрімдері және лимфа тамырларының шоғырлары қоныстанады. Асқазанның сірі қабықшасы оның қабырғасының сыртқы бөлігін құрайды. Бұл сыртынан мезотелиймен қапталған висцеральды шажырқай болып табылады. Сірі қабықша мен бұлшық ет қабықшасының арасында екінші жүйкелік өрім орналасады. Сонымен асқазанның қабырғасында үш жүйкелік өрім анықталады. Жоғарыда айтылғандай, асқазанның үш бөлімі ажыратылады. Бұл аймақтардың бір-бірінен айырмашылықтары негізінен асқазан шұңқырларының тереңдігі, бездердің тармақталу деңгейі және бездердің құрамына кіретін жасушалардың түрлеріне байланысты қалыптасады. Кардиальдық бездер көп тармақталған, өндіретін өнімінің құрамына байланысты олар шырышты болып келеді. Жасушалардың ішінде негізінен мукоциттер анықталады. Эндокриноциттердің көбін ЕС-жасушалар және G- жасушалар құрайды. Шұңқырлар пилорикалық бөлікте қалған екі бөлімдегіден 2-3 есе терең болады. Олардың тереңдігі шырышты қабықшаның қалыңдығының 50-70% құрайды. Пилорикалық бездер тармақталған, фундальдық бездермен салыстырғанда сиректеу орналасады. Бездер көбінесе шырыш өндіретін болғандықтан секреторлық аяққы бөлімі мукоциттерден құралып, препараттарда ашық түсті болып көрінеді. Секреторлық бөлімдердің қуысы кеңірек болады. Эндокриноциттердің цитоплазмасы күңгірттеу болып көрінеді. Бұлшық ет қабықшасында ортаңғы айналмалы қабаты жақсы дамып жетілген, ол жерде пилорикалық жұм қалыптасады. Асқазанның бұл аймағында да бірнеше жүйкелік өрімдер ажыратылады. Сыртқы қабықша дәнекер тіннен және мезотелийден тұратын сірі қабықша болып табылады. жүктеу/скачать 3.66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|