Практикал. сабақ 14. Фонетикалық, лексикалық, грамматикалық ерекшеліктерді көрсететін сызықтар
|
1
|
Баяндау, сұрақ-жауап, түсіндіру
|
Ой бөлісу технологиясы Синквейн әдістері
|
Жазбаша-ауызша талдау үлгілері
|
1.Тасымов.А. Қазақ диалектологиясы. А,2014
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14-БАӨЖ. Ж.Досқараев, Н.Жүнісов,
С. Омарбеков қазақ диалектологиясын зерттеу жайында
|
5
|
Электрондық мәтін
|
Ой бөлісу технологиясы
Сыни тұрғыдан ойлау
|
Жазбаша-ауызша талдау үлгілері
|
1.Н.Мұхамбетов. Қазақ диалектологиясы. А,2015
|
2-аралық бақылау: Платонус; ZOOM ИК: 5221171096 , Пароль: U1cdJL; Google classroom: p4wmgfl
|
15
|
15-дәріс. Әдеби тіл, диалектологиялық сөздіктер жайында.
1.Жазу және емле мәселелері
|
2
|
Интербел-сенді дәріс, презентация
электрондық мәтін
|
Терминдермен болжау техно-ы
Google classroom
Курс коды: p4wmgfl
|
Ұжымдық конспект,
Жазбаша-ауызша талдау үлгілері
|
1.Қазақ тілінің диалектологиялық сөздігі. А., 2000.
2.Тасымов.А. Қазақ диалектологиясы. А,2014
|
|
Практикал. сабақ 15. Ш.Сарыбаевтың, Ғ.Қалиевтің, Н. Жүнісовтың, О.Нақысбековтің,Ж.Досқараевтың қазақ диалектологиясын зерттеудегі еңбектері
|
1
|
Интербел-сенді дәріс, презентация
|
Ой бөлісу технологиясы
Сыни тұрғыдан ойлау
|
Ұжымдық конспект,
Жазбаша-ауызша талдау үлгілері
|
1.Қазақ тілінің диалектологиялық сөздігі. А., 2000.
2.Тасымов.А. Қазақ диалектологиясы. А,2014
|
|
15-БАӨЖ. Диалектілік ерекшелікті зерттеудің маңызы
|
5
|
Бірін бірі оқыту сабағы
|
Платонус, classroom
|
Жазбаша-ауызша
|
1. С.Аманжолов. Қазақ тілі диалектологиясы мен тарихының мәселелері.А, 2020
|
|
Барлығы:
|
150
|
|
|
|
|
|
Лекциялар:
|
30
|
|
|
|
|
|
Практик. сабақтар:
|
15
|
|
|
|
|
|
БАОӨЖ :
|
10
|
|
|
|
|
|
БОӨЖ :
|
95
|
|
|
|
|
II. сабақтардың түрлеріне сәйкес білім алушының жұмыс уақытын бөлу
Сағаттардың жалпы саны
|
Академиялық сағаттар саны
|
Лекциялар
|
Практикалық / семинарлық
|
зертханалық
|
БАОӨЖ
|
БАӨЖ
|
120
|
30
|
15
|
|
10
|
95
|
III. Аралық бақылаулар мен емтихандардың сұрақтары:
Аралық бақылаулар мен емтихан сұрақтары:
1.Әдеби тіл ұғымын қалай түсінесіз?
2.Әдеби тіл туалы төмендегі анықтамалардың қайсысы оның статусына сай келеді?
3.Қазақ әдеби тілінің қалыптасу тарихы қай кезден басталады?
4.Қазақ әдеби тілінің даму дәуірлері қандай?
5.Қазақ әдеби тілінің бұрынғы және осы күнгі формалары қандай?
6.Көне түркі жазбаларының сипаты қандай?
7.Көне түркі жазбаларының қазақ әдеби тіліне қатысы қандай?
8.Көне түркі жазбаларындағы тілдік нормалардың қазақ тілінің қазақ әдеби тілінің нормаларындағы ізі, тигізген әсері қандай фонетикалық заңдылықтардан көрінеді?
9.Көне түркі жазбалары мен қазақ тіліндегі ұқсастық, сабақтастық қандай сөз түрлендіруші формалардан жүйелі түрде көрінеді?
10.Көне түркі жазбаларындағы поэзия үлгілері мен тайпаларына тән ежелгі ауызекі поэзия өнерінің қайсысы алғашқы болып табылады?
11.Ноғайлы заманында туған эпостық жырлар қандай?
12.«Қараслан», «Көзді көл», «Қырық күншілік қазан», «Сырлы қала», «Қырлы қала», «Құба көл», «Ор төбе» сияқты жер-су атаулары қай эпостық жырда кездеседі?
13.«Қылаң етіп қылт етіп, сылаң етіп сылт етіп», «Тау суындай қылаңдап, сүбідейін сылаңдап» тұрақты тіркестері көркемдеуіш-бейнелеуіш тәсілдердің қай түріне жатады?
14.«Бұлт шайнап, мұз бүркіп, үркер мен айдай тоғысты», деген тұрақты тілдік композиция ауыз әдебиетінің қай жанрына тән?
15.«Жылқы – ішінде ала-ды, қымиық жүнді қара-ды» «Құланнан атты қодықты, көлден тартты бодықты», «Ат байлаған ақыр-ды, көк түскен жер тақыр-ды» деген тұрақты тілдік үлгілер қандай эпостық жырға тән?
16.Ортақ мотивті поэзиялық үлгілерге жататындар
17.Сөйлемнің баяндауыштары шартты райлық –са, -мен есімшенің –ар, -мес тұлғалары мен жұптасып отыруы тұрақты сөз үлгілерінің қайсысында көп кездеседі?
18.«Бөлшеден күл ұшады, берекесізден пұл ұшады», «Есектің ақырына ат байласа, тәсірі ұрады», «Қырманы бірдің шамалы бір, заманы бірдің әлі бір» сияқты мақалдар.
19.Эпостық жырлардағы символдық жер атаулары қандай?
20.Кейінгі поэзия үлгілерінде кездеспейтін эпостық тұрақты сөз тіркестері қандай?
21.Х-ХІІ ғ. Қараханид мемлекеті кезіндегі түркі тілдерінің жазба ескерткіштері қандай?
22.ХІІІ-ХІУ ғ. Алтын орда дәуірінің жазба ескерткіштері қандай?
23.М. Қашқаридың «Диуани лұғат ит-түрк» шығармасының сипаты қандай?
24.«Алп ер Тона өлді мү» деп басталатын, көне түрк қағанына арналған жоқтау өлең қай жазба ескерткіште кездеседі?
25.«Диуани лұғат ит-түркте» өз заманындағы ауыз әдебиетінің қандай үлгілері берілген?
26М. Қашқаридың «Диуанындағы» «Арслан қарыса, сычған енін күзетүр» («Арыстан қартайса, тышқан інін күзете») «Ай толун болса, элігін ымламас» («Ай толы болса, қолымен көрсетпес») сияқты мақалдардағы қазақ мақалдарына ұқсас, тұрақты үлгі неден көрінеді?
27.«Хұсрау уа Шірін» «Қыл йарған» тұрақты тіркесі қазақ тілінде қалай дамып қалыптасқан?
28.ХІІІ-ХІУ ғ. д-тілді, д-й тілді, й-тілді жазба ескерткіштердің қайсысы қыпшақ тілдеріне тән.
29.ХУ-ХУІІ ғ. ауызша төл әдеби тіл өз алдындағы әдеби тіл арналарының қайсысымен тікелей жалғастықта?
30.ХУ-ХУІІғ. Поэзиясындағы негізгі тақырыптар қандай?
31.ХУ-ХУІІ ғ. ауызша төл әдеби тілді сипаттайтын негізгі үлгілер қандай?
32.ХУ-ХУІІ ғ. дидактикалық толғаулар көбінесе қандай жырауларға тән?
33.Ортақ мотивті, вариантты туындыларға поэзиялық үлгілердің қай түрі жатады?
34.Асан қайғының «Бұ заманда не ғаріп?» «Еділ бол да, Жайық бол» өлеңдері қай жанрға жатады?
35.Қазтуғанның «Бұдырайған екі шекелі», Доспамбеттің «Айнала бұлақ басы тең» өлеңдері қай жанрға жатады?
36.ХУ-ХУІІ ғ. «Қарындас», «ауыр», «байтақ» сөздерінің қай мағыналары әдеби нормада тұрақта қолданылған?
37.Тұйық етістік тұлғаларының қайсысы жиі қолданылады?
38.Шешендік поэзияға тән сөз қолданыс тәсілдері қандай?
39.-лық жұрн. арқылы ХУ-ХУІІ ғ. қандай сөздер жасалған?
40.Стильдік мақсатта ықшамдап қолдану жалғаулардың қай түрінде жиі кездеседі?
41.«Жәми –ат тауарих» қандай шығарма?
42.«Жами-ат тауарихтың» лексикасына тән ерекшеліктер қандай?
43.«жами-ат тауарихтың» грамматикалық сипаты қандай?
44.«һибат-ул хакайиқ» дастанының авторы
45.«Құтадғу білік» қандай шығарма?
46.«Хұсрау уа Шірін» поэмасының авторы
47.«Мұхаббатнаме» қай ғасырдың шығармасы
48.«Диуани лұғат ит-түрк» шығармасының авторы
49.«Жәми-ат тауарих» шығармасының авторы
50.«Жүсіп-Зылиқа» қай дәуірдің ескерткіші?
51.ХУІІІ ғ. қазақ әдеби тілін сипаттайтын негізгі үлгілер қандай?
52.ХУІІІ ғ. поэзиясындағы ең негізгі тақырыптар қандай?
53.ХУІІІ ғ. поэзиясының ХУ-ХУІІ ғ. әдеби тілмен жалғастығы қай жанрлардан айқын көрінеді?
54.Не себепті «Бұқар-жыраулар мектебі тілін жинақтаушы» ретінде танылады?
55..ХУІІІ ғ. қазақтың ауызша поэзиясын дамытқан мектептер қандай?
56.Жыраулар мектебінің өкілдері кімдер?
57.Жыраулар кім?
58.ХУІІІ ғ. поэзияның лексикалық құрамы қандай?
59.ХУІІІ (ХІХ ғ. бірінші жартысына ұласқан) ресми қағаздар қандай стильдік үлгіде болды?
60.Ресми іс-қағаздарының лексикалық сипаты қандай?
61.ХІХ ғ. қазақ әдеби тілдің дамуына әсер еткен сыртқы жағдайлар қандай?
62.ХІХ ғ. қазақ әдеби тілін сипаттайтын үлгілер қандай?
63.Қазақ әдеби тілінің ХІХ ғ. 60-70 жылдарына дейінгі даму сипаты қандай?
64.ХІХ ғ. І жартысындағы қазақ поэзиясының негізгі тақырыптары қандай?
65.Махамбет өлеңдерінің тіл ерекшелігі қандай?
66.Дулат өлеңдерінің ерекшеліктері қандай?
67.Махамбеттің қазақ әдеби тілінің тарихында алатын орны қандай?
68.Дулаттың қазақ әдеби тілі тарихында алатын орны қандай?
69.ХІХ ғ. І жартысындағы поэзияда кездесетін кірме сөздердің сипаты қандай?
70.ХІХ ғ. І жартысындағы әдеби тілдің грамматикалық сипатындағы ерекшеліктер қандай?
71.Қазақ әдеби тілінің ХІХғ. 60-70 жылдарынан кейінгі дамуындағы басты өзгешелік қандай?
72.ХІХғ. ІІ жартысында қазақ әдебиетінде қай жанр басым болды?
73.ХІХғ. ІІ жартысындағы қазақтың ауызша тараған байырғы төл әдеби тілінің өкілдері кімдер?
74.Байырғы поэзия дәстүрін жазба әдебиетке жалғастырғандар кімдер?
75.ХІХғ. ІІ жартысында ұлттық жазба әдеби тілге тән стильдердің қандай түрлері дамыды?
76.Ы.Алтынсариннің қазақтың ұлттық әдеби тілін дамытудағы орны неден көрінеді?
77.Абайдың қазақтың ұлттық әдеби тілін дамытудағы орны қандай?
78.Абайдың поэтикалық қолтаңбасын білдіретін көркемдеуші тәсілдері қандай?
79.ХХғ. басындағы әдеби тілдің дамуына әсер еткен факторлар қандай?
80.ХХғ. басындағы жазба әдебиеттер нұсқалары қандай?
81.ХХғ. басындағы әдеби тіл үлгілерін мазмұны мен мақсатына қарай қалай топтауға болады?
82.ХІХғ. ІІ жартысындағы туған ұлттық жазба әдеби тілді ХХғ. басында кімдер дамытты?
83.Төмендегі басылымдардың қайсысы публицистикалық стильге жатады?
84.ХХғ. басындағы әдеби тілге тән дыбыстық, граимматикалық ауытқулардың негізгілері қандай?
85.ХХғ. басындағы әдеби тілдің лексикалық құрамындағы басты ерекшеліктер қандай?
86.ХХғ. басындағы әдеби тілдің нормалану сипаты қандай дәрежеде болды?
87.ХХғ. басында ұлттық әдеби тілдің қандай стильдері дамыды?
88.Қазан революциясына дейін қазақ тілі мемлекеттік мәртебеге ие болды ма?
89.«Кітаби тіл» деген ұғымды қалай түсінесіз?
90.ХХғ. басындағы әдеби тілдің нормаланбауы неден байқалады?
91.ХХғ.20-жылдарынан бергі әдеби тілдің дамуына әсер еткен факторлар қандай?
92.ХХғ. 20-жылдарынан бері әдеби тіл қандай негізде дамыған?
93.М.Әуезов көркем әдебиеттің қай жанрында ерекше еңбек етіп, қазақ әдеби тілінің дамуына зор үлес қосты?
94.Қазіргі қазақ әдеби тіліндегі сөздерді дұрыс жазу нормасы қандай тілдік еңбектерде берілген?
95.Қазіргі қазақ әдеби тілі лексикасының толығу жолдары қандай?
96.Әдеби тіл лексикасы өзінің қандай ішкі мүмкіндіктері арқылы толығып отырады?
97.ХХғ. 20-жылдарынан бергі әдеби тіл лексикасының қай саласы ғылыми негізде дамыды?
98.ХХғ. 20-30жылдарында туған жарыспалы қолданыстағы сөздер негізінен қай салада кездеседі?
99.Говор дегеніміз
100.Диалект дегеніміз
101.Наречие дегеніміз
102.Жергілікті сөздерді автордың өз баяндауында қолдануының негізгі мақсаты
103.Көркем әдебиетте жергілікті ерекшеліктерді кейіпкер тілінде қолданудың мақсаты
104.Әдеби тіл дегеніміз
105.Әдеби тілдің жалпыхалықтық тілге қатысы бар ма?
106.Диалектінің жалпыхалықтық тілге қатысы бар ма?
107.Диалектілердің неше түрі бар?
108.Диалектілердің шағын аумақты қамтитын бөлігі қалай аталады?
109.С. Аманжолов қазақ тілінде қанша диалекті бар деп көрсетті?
110.С. Аманжолов қазақ тілінде қандай диалект бар деп көрсетті?
111.Әдеби тілдің дамуына үлес қосатын қандай сөздер?
112.Бір сөздің әр жерде әр түрлі мағынада қолданылуы қандай ерекшелік?
113.Шағын ғана әлеуметтік топқа қызмет ететін мағынасы бұрмаланған сөздер
114.Лингвистикалық география нені зерттейді?
115.Өзіндік географиялық таралу аймағы бар тілдің жергілікті ерекшеліктері қалай аталады?
116.Диалектология нені зерттейтін ғылым?
117.С.Аманжолов солтүстік шығыс диалектісін қандай диалект деп есептеді?
118.Диалектілік ерекшеліктерді зерттеудің маңызы
119.Диалектілік ерекшеліктер бірте-бірте жойыла ма, күшейе ме?
120.Н. Сауранбаев диалектілерді қанша топқа бөліп көрсетеді?
121.Ғ. Мұсабаев диалектілік ерекшеліктерді қалай деп бөлді?
122.Қазақ тіліндегі говорларды ауыспалы және жергілікті говор деп бөлген ғалым
123.Әдеби тілдің дамуына, жетілуіне мыналардың қайсысы үлес қосады?
124.С.Аманжолов ұлттық әдеби тілдің негізін қандай ұлы тұлғалардың шығармашылығымен айланыстырды?
125.Қазақ тілінде ең көп ұшырасатын диалектілік ерекшелік қайсы?
126.Жалпыхалықтық сипаттағы кәсіби сөздерді табыңыз?
Достарыңызбен бөлісу: |