Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 14 шілдедегі №796 қаулысы «Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы»

СЫНАМАЛАРДЫ ТІРКЕУ ЖУРНАЛЫ

Қазақстан Республикасының азаматтық

авиация ұйымдарында авиациялық

жанар-жағармай материалдары

мен арнаулы сұйықтықтарды сақтаудың,

құюға беруге дайындаудың және

олардың сапасына бақылау

жүргiзудiң қағидасына

10-қосымша
Отын сапасы индикаторымен авиаотын тазалығының деңгейін

анықтау әдiстемесi
Авиациялық отындарда эмульсиялық су мен механикалық қоспаларды анықтау (бейнелеу) ПОЗ-Т (ПЭК-Т индикаторы) құралының көмегiмен ол арқылы өнiм сынамасын өткiзген кезде отын сапасы индикаторы (бұдан әрі – ОСИ) түсінің өзгеруіне негiзделедi. ОСИ азаматтық авиацияда қабылданған авиаотын тазалығының нормаларына сәйкес келетін 0,001-0,003% салмағы шегiндегі эмульсиялық судың және 0,0002 0,0003% саламғы шегіндегі механикалық қоспалардың болуына ден қояды.
1. Авиациялық керосиндер
ОСИ индикаторы ПОЗ-Т құралы (ПЭК-Т индикаторы) қысқышының жылжымалы бөлiгiне ақ жағымен қойылады. Авиакеросин сынамасы бар ыдыстан (банкіден, сынама іріктеп алушыдан) ПОЗ-Т құралымен немесе ПТЭК-Т индикаторымен бұрама тұтқасын сағат тіліне қарсы жиегіне дейін айналдыра отырып 7-10 с ішінде сорып алынады. 3-5 с. ішінде ұсталады.

Ауаны соруды болдырмау үшiн сору үдерісінде қысқыш отынға толық батырылуы тиіс.

Авиакеросинді сору мен ұстау аяқталған соң ОСИ қысқыштан алынады, ашылады және бақылау iздерімен карточканың ақ түстінде қаралады.

Анықтау нәтижесi олардың баяу қарқындылығы тиiстi (жоғарғы) бақылау iзінен (механикалық қоспа индикациясы) ақшылдау болатын индикатордың сары қабатында кем дегенде екi көгiлдiр дақ (эмульсиялық су индикациясы) және ақ қабатында үш ақшыл қоңыр дақ болған кезде қанағаттанарлық болып саналады.

Егер СКҚ сұйықтығымен авиакеросин тазалығының деңгейiн анықтау кезінде ОСИ-дiң сары қабатында үш көгiлдiр дақ пайда болса, онда СКҚ сұйықтығынсыз авиакеросиннің сулану деңгейi, судың құрамы және авиакеросиндегі СКҚ сұйықтығының құрамы тексеріледі. Барлық талдаулардың қанағаттанарлық нәтижелері кезінде авиакеросинді ӘК-ге құюға беруге жол беріледі.
2. Авиациялық этилденген бензиндер
Авиабензиндердің ластануы авиакеросиндермен ұқсас анықталады, тек айырмашылығы ОСИ-дiң ақ қабатында із жоғарғы бақылаудан қаралау (механикалық қоспалар бойынша ақау белгiсi) болып көрiнген кезде қысқыштың жылжымалы бөлiгiне сары жағымен қойылған ОСИ арқылы сынама қайта сорылады. Бұл жағдайда авиабензиннің механикалық қоспалармен және сумен ластану деңгейi ОСИ-дiң сары қабатындағы iздер бойынша анықталады.

ОСИ-дiң ақ қабатындағы қара дақтар әрқашан механикалық қоспалардың болуын куәландырмай, индекатордың ақ қабатына сіңірілген тұз бен антидетонатор арасындағы химиялық өзара әрекеттестік салдары болып табылуы мүмкін.

Қазақстан Республикасының азаматтық

авиация ұйымдарында авиациялық

жанар-жағармай материалдары

мен арнаулы сұйықтықтарды сақтаудың,

құюға беруге дайындаудың және

олардың сапасына бақылау

жүргiзудiң қағидасына

11-қосымша

Қазақстан Республикасының азаматтық авиация ұйымдарында авиациялық жанар-жағармай материалдары мен арнаулы

сұйықтықтарды сақтаудың, құюға беруге дайындаудың және олардың сапасына бақылау жүргiзудiң

қағидасына 12-қосымша

2. Тазартылған суды өндiруге арналған жабдық, сондай-ақ оны жинау мен сақтауға арналған стационарлық сыйымдылықтар тазартылған суға шаң мен атмосфералық жауын-шашындардың түсуiн және тiкелей күн сәулелерiнiң әсерiн болдырмайтын жағдайларда орналастырылады және пайдаланылады.

Тазартылған суды өндіру пункттерінің үй-жайлары сумен жабдықтау, электр энергиясы, сондай-ақ желдеткіш пен кәріз көздерімен жабдықталады.

3. Тазартылған суды жинау мен сақтау үшiн мынадай ыдыстарды:

1) полиэтиленнен немесе полиэтилен жабыны бар бактар, цистерналар мен конистраларды;

2) АМЦМ материалдарынан жасалған бактар мен цистерналарды;

3) тамақ өнеркәсiбi үшiн шығарылатын алюминий бактар мен цистерналарды;

4) эмалданған бактар мен цистерналарды;

5) шыны бөтелкелерді қолдануға рұқсат етiледi.

Тазартылған суды сақтауға арналған ыдыстарды саңылаусыз жабады және дренажбен, төгу краны бар тұндырғышпен, сондай-ақ су деңгейiнiң көрсеткішімен жабдықтайды.

4. Суды стационарлық ыдыстардан құю агрегатына қотару үшiн ПНВ-2 немесе ЭЦН-104 түріндегі сорғыштан, 12ТФ29СН немесе 12ТФ15СН сүзгiден және тарату кранынан тұратын сорғыш қондырғы қолданылады.

Тарату магистралiнiң құбыржолдары АМЦМ немесе резеңке материалдан жасалынады.

Тарату жүйесі жұмыс iстемеген кезде су резеңке шлангіден ағытылады. Резеңке шлангілерді тұрақты толтыруға тыйым салынады.

Тазартылған суды жұмыс iстейтiн дистиллятордан ыдысқа жiберу АМЦМ материалынан немесе тоттанбайтын болаттан жасалған жабық құбыржол бойынша жүзеге асырылады.

Тарату кранының ұштары мен ыдыстың құймалы мойындықтары шаңнан брезент жабқыштармен қорғалады.

Тазартылған суды сақтауға 15 тәулiк бойына рұқсат етiледi, оның аяқталуы бойынша пайдаланылмаған су ағызылады.

Тазартылған судағы тұз мөлшерi ЛС-4 маркалы зертханалық тұзөлшемнің, ЛК-563М кондуктометрдің немесе сол дәлдiкпен көрсеткiштердiң өлшемiн қамтамасыз ететiн басқа марканың көмегiмен анықталады.

Сутегi иондарының шоғырлануы шыны электродпен немесе рН-метрмен ионометрлердің (патенциометрлердің) көмегiмен анықталады.

2. Тазартылған судың сынамаларын іріктеп алу үшiн ЖЖМҰ дайындаған полиэтилен тығындарымен тығыз жабылатын полиэтилен немесе шыны ыдыс қолданылады. Полиэтилен пленкасынан жасалған төсемi бар резеңке және қабық тығындарды пайдалануға рұқсат етіледі.

Сынама алу алдында ыдыс пен тығынды мұқият жуу қажет, ал содан соң талдау үшін iрiктеп алынған тазартылған сумен кем дегенде 3 рет шаю қажет.

Талдаулар үшiн сынамаларды: су сақтау стационарлық ыдысынан ЖЖМ қызметкерлерi, құю құралдары ыдыстарынан ИАҚ қызметкерлерi әр толтырудан немесе ыдысқа құюдан кейін және жұмсалған кезiнде тәулiгiне 1 рет іріктеп алады.

Сынамаларды iрiктеп алу суды стационарлық сақтау ыдыстарына сынама іріктеп алу және төгу крандары арқылы немесе құю агрегаттарының тарату крандарынан шығатын жерде жүргізіледі. Су сынамасын іріктеп алу сәтінде ол шаңмен және атмосфералық жауын-шашынмен ластанбауы тиіс.

3. Сынамалар ЖЖМ зертханасында арнайы журналда тiркеледi. Осы журналда тазартылған су сынамасының талдау нәтижелерi жазылады.

Тазартылған су сынамасының сапасын талдау журналында жазылған зерттеулер нәтижелерiнің оң қорытындысы негiзiнде белгіленген нысан бойынша жазылып берiледi.

Тазартылған суға талдау оны құю агрегатына беру үшiн негiз болып табылады.

1) су сақтауға арналған ыдыстарды және құю ыдыстарын маусым алдында және тоқсанына кем дегенде 1 рет мерзiмдi жууды;

2) сүзгiлердi мерзiмдi тексеруді және жууды;

3) сақтау және құю құралдарын жоспарлы (алдын-ала) жөндеуді қамтиды.

2. Ыдыстардың барлық түрлерін маусым алдында да, мерзiмдi де жуу ыстық, содан соң тазартылған сумен жүзеге асырылады.

Мүмкiндiгiнше ыдыстар буландырылады, ал конденсант тұндырғаш арқылы ағызылады.

3. Жуу аяқталғаннан кейін ыдыс жаңа тазартылған сумен толтырылады және тәулiк бойына ұсталады. Тұз мөлшері мен сутегi иондарының (рН) шоғырлануына суды талдаудың оң нәтижелерi кезінде ыдыс одан әрі пайдалану үшiн жарамды болып саналады. Керiсiнше болған жағдайда жұмыстың бүкiл циклы қайталанады.

4. СҚА технологиялық жабдықтарының жай-күйін бақылау және ұшақтарға құюға рұқсат ету ОҚ және МҚ үшiн белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

АА ұйымының атауы

20___жылғы «____» ___________
_________________________________________ тазартылған суға

Резервуардағы, ыдыстағы, СҚА-дағы № _____

Қорытынды: «Су беруге жарамды»

(қолы, Т.А.Ә.)

Техник-зертханашы _________________________

(қолы, Т.А.Ә.)