Қазақстан республикасы оқу-ағарту министрлігі «talap» коммерциялық емес акционерлік қОҒамы
Мысал ретінде тақырыптардың бірнеше түрін қарастырайық
жүктеу/скачать 2.69 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақтың тиімділік критерийлері
- 2.5 тақырып. Білім алушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау
| Мысал ретінде тақырыптардың бірнеше түрін қарастырайық
1. Тақырыптың сұрақ формасы күрделі теориялық мазмұны бар сабақтарда студенттерге тақырыптың мазмұнындағы басты нәрсені анықтауға, фактілерді талдауға және өз бетінше қорытынды жасауға көмектесу үшін қолданылады. Осы типтегі тақырыптар тақырыпты зерттегеннен кейін рефлексияны (яғни, адамның өзінің ақыл-ой әрекетін талдау процесін) ұсынады. 2. Белгілі көркем және тарихи мәтіндерден алынған тақырып тарихи құжаттарды, шежірелерді талдау сабағына жарамды. 3. Таныс фактіні жарықтандыруды жаңа қырынан ажыратуды қамтитын тақырыптар пәнаралық байланыстар орнатуға және интеграцияланған сабақтар өткізуге ыңғайлы. 4. Проблемалық жағдайларды тудыратын балама сұрақтар ретінде тұжырымдалған тақырыптар студенттерге оқиғалардың негізгі себептері туралы ойлауға көмектеседі. Олар сабақтың дәстүрлі емес түрлерімен қысқаша үйлеседі. 5. Сабақтың тақырыбын атау арқылы студенттерді зерттелген оқиғалар, мәтіндер және оларға деген көзқарастарын білдіруге шақыруға болады. Ол үшін сабақтың тақырыбында кілт сөздер жазылмаған күйінде қалады, ал студенттер оларды сабақ барысында өз бетінше таңдайды. Педагогтың әртүрлі тақырыптарды қолдануы сабақты жаңа, заманауи деңгейге шығарады; оқытуға жүйелі және белсенді көзқарасты жүзеге асыруға, проблемалық оқытуды қолдануға мүмкіндік береді. Сабақтың тиімділік критерийлері Ашу арқылы оқыту Білім алушының белгілі бір білім беру қызметін орындауға өзін-өзі анықтауы. Пікірсайыстардың, талқылаулардың болуы Тұлғаның дамуы Оқушының алдағы іс әрекетті жобалау қабілеті Демократия, ашықтық Оқушының іс-әрекеті туралы хабардар болу: Қиындықтарды модельдеу және оларды шешудің жолдарын табу. Оқушыларға ұжымдық ізденісте ашылуға келуге мүмкіндік береді Оқушы оқудың еңсерілген қиындығынан қуаныш сезінеді Педагог оқушының іс әрекетін басқарады. Осылайша, заманауи сабақта таңқаларлық нәрсе болуы керек, студенттер есте сақтайды. Білім алушылар белгілі бір білім мен дағдылардың оған қажет екенін көргенде ғана жоғары нәтижелерге қол жеткізеді. 2.5 тақырып. Білім алушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау ТжКБ жүйеде модульдік-құзыреттілік тәсіл жағдайында бағалау процесіне ерекше орын беріледі. Бағалау процесі қазіргі заманғы оқыту мен оқытудың маңызды элементтерінің бірі болып табылады. Қазақстан үшін жаңа критериалды бағалау жүйесі білім алушыны дамытуға, оның оқуға деген қызығушылығы мен ынтасын арттыруға бағытталған. Бұған әр оқушы мен оның ата-аналары түсінетін нақты және өлшенетін бағалау критерийлерін белгілеу арқылы қол жеткізуге болады. Нақты әзірленген бағалау критерийлерінің көмегімен оқытушы да, білім алушы да түсінетін болады: Оқушы оқытудың қай сатысында? Ол оқуда қайда ұмтылады? Оның күтілетін оқыту нәтижелеріне жетуіне көмектесу үшін не істеу керек? Критериалды бағалау-бұл оқушылардың оқу жетістіктерін нақты анықталған, ұжымдық түрде дамыған, білім беру процесінің барлық қатысушыларына (оқушыларға, мектеп әкімшілігіне, ата-аналарға, заңды өкілдерге және т.б.) оқушылардың оқу-танымдық құзыреттілігін қалыптастыруға ықпал ететін білім берудің мақсаттары мен мазмұнына сәйкес келетін критерийлермен салыстыруға негізделген процесс. Критериалды бағалаудың мақсаты бағалау критерийлері негізінде білім алушыларды оқыту нәтижелері туралы объективті ақпарат алу және оқу процесін одан әрі жетілдіру үшін барлық мүдделі қатысушыларға ұсыну болып табылады. Критериалды бағалау келесі қағидаттарға сәйкес жүзеге асырылады: Оқыту мен бағалаудың байланысы. Бағалау оқытудың ажырамас бөлігі болып табылады және оқу жоспарының мақсаттары мен күтілетін нәтижелермен тікелей байланысты. Бағалау мақсаты, міндеттері, пәні, объектісі, түрлері, нысандары мен құралдары білім беру процесінің барлық стейкхолдерлеріне түсінікті болуы тиіс. ТжКБ ұйымдарында «Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылауды, оларды аралық және қорытынды аттестаттауды өткізудің үлгілік қағидалары» (18.03.2008 жылғы №125 бұйрық) сәйкес: үлгерімге ағымдағы бақылауды, аралық және қорытынды аттестаттауды ажыратады. ТжКБ ұйымдары білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылауды жүзеге асырудың нысандарын, тәртібі мен кезеңділігін таңдауда және аралық аттестаттаудан өткізуде дербес болады. Егер модуль/ пән бойынша практикалық және семинарлық сабақтар болмаған жағдайда, ағымдағы бақылау оқытушының оқу бағдарламасында көзделген міндетті бақылау жұмыстарын (жазбаша тапсырмаларды, рефераттарды) тексеру жолымен жүзеге асырылады. Аралық аттестаттау мынадай нысанда өткізілуі мүмкін: модуль/пән бойынша сынақтар емтиханы; модуль/пән бойынша емтихан сабағы; куәлік бере отырып, жұмыс біліктілігін беруге біліктілік емтиханын тапсыру; курстық жобаны (жұмысты) қорғау тәртібі; практика бойынша есептер. Жаңартылған білім беру мазмұнына көшуге сәйкес оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың жаңа, объективті жүйесіне қажеттілік пайда болды. Бағалау жүйесі оқыту проблемаларын диагностикалаудың және кері байланысты жүзеге асырудың негізгі құралы болып табылады, сондай-ақ тұтастай алғанда білім беру процесінің негізі болып табылатын принциптерді айқын көрсетеді. Білім алушылардың жетістіктерін бағалаудың маңызды құралдарының бірі бола отырып, бағалау жүйесі білім беру процесін одан әрі жетілдіру үшін объективті және тиімді болуға тиіс. Бағалауға критериалды-бағдарланған тәсіл негізінде білім алушылардың оқу нәтижелерінің сапасын бақылау және бағалау жүйесі бүгінгі таңда өзекті болып табылады. Бағалау жүйесінің маңызды сипаттамасы-бұл тек белгі қою кезінде ғана емес, сонымен бірге білім беру процесінің сәттілігі туралы білім алушы оқытушы арасындағы Бақылау-диагностикалық байланысты жүзеге асырады. Білім беру жетістіктерін бағалау кезінде алынған нәтижелер мен оқытудың жоспарланған мақсаттарының арақатынасы маңызды екенін ескеру қажет. Бағалау жүйесінің бірнеше функцияларын ажыратуға болады: нормативтік функция білім алушының мемлекет бекіткен НҚА қатысты жетістіктерін тіркейді; ақпараттық-диагностикалық функция білім беру процесінің барлық қатысушылары арасындағы мазмұнды байланысты, білім алушылардың, оның ішінде ерекше қажеттіліктері бар студенттердің мазмұнды және эмоционалды рефлексиясын қамтамасыз етеді. Бағалау жүйесі белгілі бір оқу материалының қаншалықты сәтті игерілгенін, білім алушыларда белгілі бір практикалық дағдылардың қалыптасқанын анықтауға мүмкіндік беруі керек. Білім алушылардың қол жеткізген деңгейін бақылау өлшегіштерінің белгілі бір минимумымен, оқыту нәтижелеріне қойылатын талаптармен салыстырып тексеру мүмкіндігі әрбір білім алушы үшін маңызды. Бұл жағдайда анықтамалық нүкте үшін нақты анықталуы керек міндетті минимумды алу орынды болып көрінеді. Білім алушылардың жетістіктерін бағалау жүйесі білім алушының жалпы дайындық деңгейінің өзгеруін де, оның танымдық қызметтің әртүрлі салаларындағы жетістіктерінің динамикасын да (ақпаратты игеру, ақпаратты өңдеу, шығармашылық және жобалық қызмет, ой білдіру және т. б.) тіркеуі керек, бұл білім берудегі жетістіктердің нақты сипаттамасын және білім беру процесінде бар проблемаларды алуға мүмкіндік береді. Бағалау жүйесі оқытушы, білім алушы, ата-ана, сынып жетекшісі, сондай-ақ білім беру ұйымының әкімшілігі мен педагогикалық ұжымы арасындағы тұрақты байланысты қамтамасыз етуі тиіс, бұл білім беру процесін қалыптастыруға жүйелі көзқарасты қамтамасыз ете алады, демек оның тұтастығын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау кезінде білім алушылардың психикасына барынша ұқыпты қарау, оны жарақаттайтын жағдайлардан аулақ болу, білім алушылардың психологиялық даму ерекшеліктерін ескеру қажет. Бағалау жүйесіне жоғарыда аталған тәсілдер білім беру процесінің барлық қатысушыларының бағалау жүйесіне деген көзқарасын табысты білім алу, кері байланысты жүзеге асыру үшін қажетті құрал ретінде түсінуін қамтамасыз етуі тиіс. Аталған ережелер бағалау жүйесінің негізін қалыптастырып, оның жұмыс істеуінің жалпы шеңберін белгілеуі керек және сонымен бірге ТжКББ жүйесінің сәттілігі мен толықтығының критерийлері ретінде қызмет етуі керек. жүктеу/скачать 2.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|