Айырбастау пункттерінде қолма-қол шетел валютасымен

Бағамдарды белгілеу туралы бір өкімде жүргізілетін айырбастау операцияларының сомасына байланысты бір мезгілде әр түрлі бағамдар белгілеуге рұқсат етіледі.

41. Бағамдарды белгілеу туралы өкімді міндетті түрде нөмірін, датасын және шығару уақытын көрсете отырып, айырбастау операцияларын ұйымдастыру құқығы бар заңды тұлғаның (оның филиалының) басшысы немесе осындай өкілеттіктер берілген өзге тұлға шығарады.

Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар бір заңды тұлғаның (оның филиалының) әр түрлі айырбастау пункттерінде әр түрлі бағамдарды белгілеуге рұқсат етіледі.

Бір жұмыс күні ішінде белгіленген бағамдардың бірнеше кейінгі қолданыс кезеңдерін көрсете отырып бағамдарды белгілеу туралы өкімді шығаруға рұқсат етіледі.

Бағамдарды белгілеу туралы өкім қағаз нысанда айырбастау пункті қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлға (оның филиалы) орналасқан жерде орналасқан жағдайда бір дана етіп шығарылады. Өзге жағдайларда бағамдарды белгілеу туралы өкімнің бір данасы қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар бір заңды тұлғада (оның филиалында) қалады және осындай өкім шығарылған әр айырбастау пунктіне өкімнің бір-бір данасы жіберіледі.

43. Айырбастау пунктінің жұмыс күні ішінде шетел валютасын сатып алу және сату бағамының өзгеруі бағамдарды белгілеу туралы қолданыстағы өкімдер немесе бағамдарды белгілеу туралы жаңа өкімді шығару негізінде ғана жүзеге асырылады. Бұл ретте бағамдарды белгілеу туралы жаңа өкімнің қолданысы басталғаннан бастап алдыңғы өкімнің қолданысы жойылады.

Егер бағамдарды белгілеу туралы өкім айырбастау пункті айырбастау операцияларын жүргізетін валюталардың жекелеген түрлері бойынша сатып алу және сату бағамдарын өзгерту мақсатында шығарылса, онда бағамдарды белгілеу туралы шығарылатын өкімде сатып алу мен сатудың өзгертілген бағамдары бойынша, сол сияқты айырбастау пункті үшін сатып алу және сатудың басқа қолданыстағы бағамдары бойынша ақпарат болуға тиіс.

44. Валюталардың бағамдары клиенттерге арналған ақпараттық стендте айырбастау пункті сатып алу және сату операцияларын жүргізетін валюталардың барлық түрлері бойынша бағамдарды белгілеу туралы өкімнің бүкіл қолданылу кезеңі ішінде орналастырылады.

45. Айырбастау пунктіне айналыстағы ақша белгілерін қабылдау кезінде номиналы және эмиссия жылдары бойынша шектеулер қоюына, сондай-ақ айырбастау пунктінде айырбастау операциясын жүргізу үшін қажетті сомада қолма-қол шетел валютасы және қолма-қол ұлттық валюта болған кезде жеке тұлғаларға айырбастау операциясын жүргізуден бас тартуға жол берілмейді.

Жеке тұлғаға айырбастау пунктінде сатып алу және (немесе) сату бағамдары белгіленген қолма-қол ұлттық немесе қолма-қол шетел валютасының болмауы себебінен айырбастау операциясын жүргізуден бас тартылған жағдайда, айырбастау пунктінің кассирі жеке тұлғаның талап етуі бойынша айырбастау пунктінде жоқ валютаның түрін және сомасын, анықтама берілген күнді және уақытын көрсете отырып, еркін нысандағы анықтаманы береді. Анықтамаға айырбастау пунктінің кассирі қол қояды және қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлғаның (оның филиалының) ішкі қағидаларында белгіленген тәртіппен тіркеледі.

46. Айырбастау пункті (оның ішінде автоматтандырылған) айырбастау операциясының жүргізілгенін Қазақстан Республикасы салық заңнамасының талаптарына сәйкес бақылау чегін бере отырып растайды.

47. Эмитенттің елінде заңды төлем құралы болып табылатын қолма-қол шетел валютасы Қағидаларда белгіленген тәртіпте комиссиялық сыйақы алынбастан, сатып алуға, сатуға, айырбастауға жатады.

Ұлттық Банк айырбастаудың ерекше тәртібін белгілейтін жағдайларды қоспағанда, бұрынғы жылдары шығарылған шетел валютасын кейінгі жылдардағыға айырбастау үшін комиссиялық сыйақы алынбайды.

48. Заңды төлем құралының негізгі белгілеріне банкнотта эмиссиялаған банк атауының, нөмірі мен сериясының, цифрлармен және жазумен номиналының, алдыңғы және сыртқы жақтарының негізгі суреттің (портреттер және тағы басқа), сондай-ақ қолдан жасаудан қорғау элементтерінің (сутамғы белгі, магниттік белгілер, ультракүлгін сәуле түсіргенде көрінетіндерді қоса алғанда, қағазға енгізілген түрлі-түсті талшықтар, конфетти, қорғаныш жіптері, микромәтін, люминестейтін суреттер және тағы басқалары) болуы жатады.

Валютаның эмитент елі шығарылған банкноттарға өзге не қосымша талаптар белгілеуі мүмкін.

Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлға, (оның филиалы) банкноттардың түпнұсқалығын және төлем жасауға қабілеттігін анықтау жөніндегі анықтамалық және ақпараттық материалдарды осы өнім түрін көбейтумен айналысатын тұлғалардан дербес сатып алады.

Сондай-ақ мынадай бүлінулері бар:

1) қырылған және ласталған;

2) желімделген жыртық бұрыштары немесе бөлігі бар (көлемі 1-2 шаршы сантиметрден аспайтын) егер жыртылған бөліктері сөзсіз осы банкноттікі болса;

3) желімделген жыртықтары бар, егер олар банкнот енінің (ұзындығының) төрттен бір бөлігінен аспаса;

4) ұсақ майлы және басқа дақтары, жазбалар және мөртабандардың таңбасы бар (банкноттың өтелгені туралы немесе түпнұсқа емес немесе үлгі болып табылатыны туралы растайтын мөртабандардан басқа), егер олар банкноттардың түпнұсқалығын айқындауға кедергі жасамаған және осы тармақта көрсетілген айналысқа жарамды заңды төлем құралының негізгі белгілерінің бірін едәуір дәрежеде (50 пайыздан астам) жаппаса;

5) диаметрі 0,5 миллиметрден аспайтын тесіктері бар банкноттар айналысқа жарамды заңды төлем құралдары болып танылады.

49. Егер банкноттар Қағидалардың 48-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келмесе және (немесе) мынадай бүлінулері бар болса олар айналысқа жарамсыз болып танылады:

1) бөлшектеліп жыртылған және желімделген;

2) бастапқы түсін жоғалтқан немесе оңып кеткен;

3) жанған немесе күйдірілген;

4) тұтас немесе едәуір дәрежеде (айналысқа жарамды заңды төлем құралының негізгі белгілерінің бірінің 50 пайыздан астамы) бояу, сия, май төгілген;

5) химиялық реактивтердің, оның ішінде ультракүлгін сәуле түсіргенде қағаздың жалтырауына әкеп соғатын реактивтердің әсеріне ұшыраған;

6) қасақана сипаттағы едәуір бүлінген (негізгі суреттері, атап айтқанда адамдардың суреттері өзгерген, қорғаныш жібі жойылған, едәуір жазбалардың болуы, оның ішінде ультракүлгін сәуле түсіргенде көрінетін);

7) баспадан кеткен анық ақауы бар банкнот (сутамғы белгілердің немесе қорғаныш жіптің болмауы немесе дұрыс орналаспауы, бейнелердің басылмауы немесе бұлыңғыр болуы);

8) геометриялық өлшемдердің азаюы жағына, сол сияқты ұлғаюы жағына 3 (үш) миллиметрден артық өзгеруі.

Тиісті шет мемлекеттің эмитент банкі жариялаған күнінен кейін айналыстан шығарылған банкноттар төлемге жарамайтын деп танылады.

51. Айырбастау пункттерінде жүргізілетін қолма-қол шетел валютасын сатып алу, сату және айырбастау бойынша операциялар Қағидалардың

Тізілімдер журналында тазартуға және өзге түзетулерге жол берілмейді. Қағаз нысанындағы тізілімдер журналында қате деректер сызылып тасталады және кассирдің қолымен расталған «№ __ жазба түзетілген» деген жазба жасалады, одан кейін дұрыс жазба жасалады.

53. Айырбастау операциясын жүргізу бағамы бойынша екі миллион теңге баламасынан асатын сомаға айырбастау операциялары бойынша тізілімдер журналында мыналар көрсетіледі:

клиенттің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса). Бұл ретте аты мен әкесінің атын әріппен көрсетуге жол берілмейді;

оның жеке басын куәландыратын құжаттың деректері (құжаттың түрі, құжаттың нөмірі, кім және қашан берді);

клиенттің жеке сәйкестендіру нөмірі (бар болса).

Автоматтандырылған айырбастау пункті үшін бір рет жүргізілген айырбастау операцияның сомасы айырбастау операциясын жүргізу бағамы бойынша екі миллион теңге баламасынан аспауға тиіс.

54. Қағаз нысанындағы тізілімдер журналы:

нөмірленеді, тігіледі және айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлғаның (оның филиалының) және Ұлттық Банк филиалының мөрімен бекітіледі;

кемінде отыз парақ болады, қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлға (оның филиалы) басшысының, бас бухгалтерінің, Ұлттық Банктің филиалы басшысының немесе басшысы орынбасарының қолымен расталады.

Айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлға (оның филиалы) қағаз нысанындағы тізілімдер журналын ресімдеу үшін айырбастау пункті орналасқан жері бойынша Ұлттық Банктің филиалына өтініш жасайды. Ұлттық Банктің филиалы тізілімдер журналының белгіленген талаптарға сәйкестігін тексереді және келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде оны ресімдейді. Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлғаның (оның филиалының) бір айырбастау пункті үшін бір мезгілде бірнеше тізілімдер журналын ресімдеуге жол беріледі.

Аяқталған қағаз нысанындағы тізілімдер журналдары қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлғада (оның филиалында) олар аяқталған күнінен бастап үш жыл бойы сақталады.

55. Уәкілетті банктер ай сайын есепті айдан кейінгі айдың 15-не дейінгі (қоса алғанда) мерзімде Ұлттық Банктің филиалына Қағидалардың

56. Уәкілетті ұйымдар ай сайын есепті айдан кейінгі айдың 15-не дейінгі (қоса алғанда) мерзімде Ұлттық Банктің филиалына Қағидалардың

57. Бір шетел валютасын басқаға айырбастау тізілімдер журналында және Қағидаларда көзделген есептілік нысандарын жасаған кезде екі операция түрінде көрсетіледі:

58. Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға құқығы бар заңды тұлға шет мемлекеттерінің (мемлекеттер тобының) монеталарын сатып алу, сату және айырбастау операцияларын жүргізу жөніндегі шешімді дербес қабылдайды.

Уәкілетті ұйым Қағидалар қолданысқа енгізілген күнінен кейінгі күнтізбелік отыз күн ішінде шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға лицензия берілген жері бойынша Ұлттық Банктің филиалына лицензиялық алымды төлегенін растайтын құжаттарды қоса бере отырып, оны қайта ресімдеу туралы өтініш береді.

Егер Қағидалар қолданысқа енгізілген күні уәкілетті ұйымының айырбастау пункті болмаса, онда бұрын шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға берілген лицензия қайта ресімделуге жатпайды және Қағидалар қолданысқа енгізілген күнінен бастап күшін жояды.

60. Қағидалар қолданысқа енгізілгенге дейін айырбастау пункттерін тіркеген уәкілетті банктер (олардың филиалдары) айырбастау пункті қызметінің басталуы туралы хабарлама жіберген болып саналады.

Бұл ретте Ұлттық Банктің филиалдары уәкілетті банктің айырбастау пунктінің куәлігін Қағидалар қолданысқа енгізілгеннен кейін он жұмыс күні ішінде береді.

Қазақстан Республикасында

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

1-қосымша

Осы арқылы уәкілетті ұйым құрылтайшыларының Қазақстан Республикасында қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру қағидаларының 4-тармағының талаптарына сәйкес келетіні расталады.

Басшы	__________________	Мөр орны
	(қолы)

* Жеке сәйкестендіру нөмірі

** Бизнес-сәйкестендіру нөмірі

Қазақстан Республикасында

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

2-қосымша

Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын

ұйымдастыруға лицензияны және оның қосымшаларын алуға арналған

өтініш
 

_______________________________________________________________

(Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалының атауы)

_______________________________________________________________

(заңды тұлғаның атауы, БСН, орналасқан жері)

_______________________________________________________________

(почта индексі, облыс, қала, аудан, елді мекен, көшенің атауы, үйдің/ғимараттың (стационарлық үй-жайдың) нөмірі, сондай-ақ қабат, сектор, блок және басқалар (бар болса))

Қоса берілген құжаттар:

1.

2.

Электрондық почта ____________________________________________

Телефондар ___________________________________________________

Факс _________________________________________________________

Теңгедегі банк шоты ____________________________________________

(шоттың нөмірі, банктің атауы)

көрсетілген барлық деректер лицензияны және лицензияның қосымшасын беру немесе беруден бас тарту мәселелері бойынша кез келген ақпараттың бағыттары үшін ресми байланыстары болып табылады;

өтініш берушіге қызметтің лицензияланатын түрімен айналысуға сот тыйым салған;

қоса берілген барлық құжат/мәліметтер заңды/жарамды болып табылады.

________________ __________________________ _____________

(лауазымы)                (тегі және инициалдары)          (қолы)

 
20__ жылғы «__» ___________ Мөр орны

Қазақстан Республикасында

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

3-қосымша
Нысан

 
20___ жылғы «___» ___________ № _____

(заңды тұлғаның толық атауы, мемлекеттік тіркелген жері, БСН)

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің __________ филиалы уәкілетті ұйымға валюталық бақылау агентінің функциясын жүктейді.

 
Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі аумақтық филиалының

басшысы ________________________________ _____________

(қағаз нысандағы лицензияларға арналған қол) (тегі және инициалдары)

Мөр орны

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

4-қосымша
Нысан

20___ жылғы «___» ___________ № _____

Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау
операцияларын ұйымдастыруға арналған
лицензияға

20___ жылғы «___» ___________ № _____ қосымша

Лицензиаттың филиалы*:_________________________________________

____________________________________________________________________

(облыс, қала, аудан, көше, үй, қабат, сектор, блок)

Лицензиар: _______ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалы

Осы лицензия қосымшасы осы айырбастау пунктінің жұмыс істеуі үшін негіз болып табылады.
Осы айырбастау пунктінің қызметін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ______________ филиалы бақылайды.

Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі аумақтық филиалының

басшысы ________________________________ _____________

(қағаз нысандағы лицензияларға арналған қол) (тегі және инициалдары)

Мөр орны

Қазақстан Республикасында

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

5-қосымша

________________________________________

(Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің
аумақтық филиалының атауы)

________________________________________

(басшының тегі және инициалдары)

 
Қосымша ашылатын айырбастау пункті үшін қолданыстағы

_______________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
Қоса берілген құжаттар:

1.

2.

________________ __________________________ _____________

(лауазымы)               (тегі және инициалдары)          (қолы)

20__ жылғы «__» ___________                       

* лицензиат орналасқан жердің аймағынан тыс қосымша айырбастау пунктін ашу кезінде көрсетіледі

** айырбастау пункті көп функциялы мақсаттағы үйлер мен ғимараттарда (оның ішінде теміржол вокзалдарында, әуежайларда, іскерлік және сауда орталықтарында) орналастырылған жағдайда айырбастау пункті орналастырылған жерді (мысалы, қабат, сектор, блок) нақтылайтын деректерді көрсете отырып айырбастау пункті орналастырылатын мекенжай
Қазақстан Республикасында

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

6-қосымша
Нысан

________________________________________

(Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің
аумақтық филиалының атауы)

________________________________________

(басшының тегі және инициалдары)
 

Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға арналған лицензияны және (немесе) қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға арналған лицензияның қосымшасын

қайта ресімдеуге арналған өтініш
Лицензиат:

__________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
Қайта ресімдеу негіздемесі: __________________________________
Қоса берілген құжаттар:

1.

2.

Өтініш берушінің уәкілетті тұлғасы:

________________ __________________________ _____________

(лауазымы)           (тегі және инициалдары)          (қолы)

20__ «__» ___________

** айырбастау пункті көп функциялы мақсаттағы үйлер мен ғимараттарда (оның ішінде теміржол вокзалдарында, әуежайларда, іскерлік және сауда орталықтарында) орналастырылған жағдайда айырбастау пункті орналастырылған жерді (мысалы, қабат, сектор, блок) нақтылайтын деректерді көрсете отырып айырбастау пункті орналастырылатын мекенжай

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

7-қосымша
Нысан

__________ қаласы ______ күні

Қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға

арналған лицензиядан және (немесе) қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға арналған лицензияның қосымшасынан

айыру/қолданылуын тоқтата тұру туралы

(қабылданған шешімге байланысты көрсетіледі)

ШЕШІМ
_______________________________________________________________,

(талаптары бұзылған нормативтік құқықтық актілердің нормаларын көрсету керек)

көзделген талаптарды бұзғаны үшін, «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңының 48-бабын басшылыққа ала отырып, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ________ филиалы ШЕШТІ:

1. «__________» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (бұдан әрі – ЖШС) берілген, _______ жылғы № ______ қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға арналған лицензиясынан/лицензиясының (бұдан әрі – Лицензия) және (немесе) _______ жылғы № ______ қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға арналған лицензияның қосымшасынан/лицензия қосымшасының (бұдан әрі – Лицензияның қосымшасы) _________________ мерзімге айырылсын/қолданылуы тоқтатыла тұрсын (қабылданған шешімге байланысты көрсетіледі).

Көрсетілген мерзім осы шешімнің көшірмесін ЖШС алған күннен бастап есептеледі.*

2. ________________ бөлімі (бөлім басшысының тегі және инициалдары) осы шешімнің көшірмесін орындау үшін ЖШС-қа жіберсін (тапсырсын).

3. Осы шешімнің орындалуын өзім бақылаймын.

Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі

аумақтық филиалының

басшысы ____________ _____________

(қолы) (тегі және инициалдары)

Мөр орны

Қазақстан Республикасында

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

8-қосымша

________________________________________

(Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің
аумақтық филиалының атауы)
20___ жылғы «___» ______ №____

Уәкілетті банктің айырбастау пункті қызметінің басталғаны

немесе тоқтатылғаны туралы хабарлама
1. Айырбастау пункті қызметінің басталуы туралы/ашылуы туралы ____

Айырбастау пунктінің қызметін тоқтату туралы/жабу туралы____

Деректерді өзгерту туралы ____

2. Уәкілетті банктің/уәкілетті банк филиалының атауы ____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

(автоматтандырылған/автоматтандырылмаған)

 
Хабарлаушының уәкілетті тұлғасы:

(қызметі) (тегі және инициалдары) (қолы)

 
20__ жылғы «__» ___________
Мөр орны

(қағаз нысанындағы хабарламалар үшін)

8-қосымшаны толтыру бойынша нұсқау
Уәкілетті банктің айырбастау пункті ашылған кезде 9-тармақты қоспағанда 8-қосымшаның барлық тармақтарын толтыра отырып, айырбастау пунктінің қызметінің басталуы туралы хабарлама жіберіледі.

Уәкілетті банктің айырбастау пункті жабылған кезде 8-қосымшаның

Айырбастау пункті қызметінің басталуы туралы бұрын берілген хабарламада міндетті түрде толтыру үшін көрсетілген мәліметтер немесе деректер өзгерген кезде, 9-тармақты, сондай-ақ ақпараты өзгерген тармақтарды міндетті түрде толтыра отырып деректердің өзгергені туралы хабарлама жіберіледі.

7-тармақта айырбастау пункті көпфнукционалды мақсаттағы үйлер мен ғимараттарда (оның ішінде теміржол вокзалдарында, әуежайларында, іскерлік және сауда орталықтарында) орналастырылған жағдайда айырбастау пунктінің орналасқан жерін нақтылайтын деректерді (мысалы, қабаты, секторы, блогы) көрсетіле отырып айырбастау пунктінің үйі орналасатын мекенжай көрсетіледі.

Қазақстан Республикасында

қолма-қол шетел валютасымен

айырбастау операцияларын

ұйымдастыру қағидаларына

9-қосымша

Уәкілетті банктің айырбастау пунктінің куәлігі

№ _____ ___ жылғы «____» ________

_______________________________________________________________

(уәкілетті банктің/уәкілетті банктің филиалының атауы)