Қaзaқстaн Республикaсының Білім және ғылым министрлігі
AЗAМAТТЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘМIЛEЛEPДI ТОПТACТЫPУ
жүктеу/скачать 73.64 Kb.
|
| 2. AЗAМAТТЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘМIЛEЛEPДI ТОПТACТЫPУ
2.1. aзaмaттық-құқықтық мәмiлeнiң түpлepi Мәміле қатысушыларының сипатына, мәміленің аяқталу күні, сатып алу және т.б. Жағдайға байланысты бірнеше түрге бөлінеді. Біржақты мәміле – ортақ мүддені талап ететін және тудыратын мәміле. Мысалы, мүліктік құқықтарды алу (АК-тің 250-бабы), сенімхат беру (АК-тің 167-бабы) сияқты мәмілелер. Оның қызметтен кеткен соң не істейтіні әзірге белгісіз. Екі жақтан да эпикалық білімді қажет ететін операциялар екі жақты операциялар деп танылады. Келісімшарттың ең көп тараған түрлері сатып алу, жалға алу және т.б. Шарттар қолданылады. Мәміле – бұл үш немесе одан да көп тараптардың тәуелсіздігі белгіленген көпжақты мәміле. Мысалы, Азаматтық кодекстің 228-бабына сәйкес жасалған бірлескен еңбек шарты. Ол да қандай да бір себептермен екіге бөлінген. Бұл белгінің белгілері: кездейсоқ және кездейсоқ. Кездейсоқ операцияның дәлдігі нәтижеге байланысты. Жалғыз алдау мақсатында жасалған операцияның заңды күші жоқ деген тұжырым жасауға негіз жоқ [8]. Операцияға қатысушылардың саны көбеймесе, онда ол объективті операция болып табылады. Заң мәмілелерді екі түрге бөледі: біржақты мәмілелер және келісімдер. Бір жақты операция тек бір жағына әсер етуі мүмкін. Мысалы, өсиет қалаған адамға сыйлық бермейді. Қорытынды ауызша және жазбаша. Кәсіпорындар мен жеке тұлғалар үшін айлық есептік коэффициенттер көлеміндегі операциялар жазбаша түрде жасалады. Жазбаша мәмілені табу жалпы құжатты толтыру және хаттар мен жедел хаттарды алмасу арқылы жүзеге асырылады. Заң бойынша тараптар арасында жазбаша келісім немесе келісім болса, жазбаша келісім нотариалды куәландырылуы керек. Жылжымайтын мүлікпен мәмілелер мемлекеттік тіркеуді талап етеді. Мәміле жарамды болуы үшін келесі талаптар орындалуы керек: 1. Шарт бойынша серіктестер кәмелетке толған және кәмелетке толған болуы керек; 2. Өтініш беруші мәмілені өз еркімен жасаса; 3. Шарттың мазмұны заңды немесе имандылықты бұзбауға тиіс; 4. Шарт заңда белгiленген нысан бойынша жасалуға тиiс. Мысалы, бесбұрыш нотариалды куәландырылып, бесбұрыш штатта тіркелуі керек. Транзакциялар ақылы және тегін, жаңартылған және уақтылы. Мерзімді операцияның ерекшелігі - мерзімді операцияның міндетті болуы. Кейде мәміленің құқықтары мен міндеттері алдын ала келісілген оқиғада туындайды, ал оқиғаның болуы немесе болмауы екі жүзді қылыш. Яғни шартты мәміле келісілген құқықтар мен міндеттерді жүзеге асыру оқиғаның туындауымен тікелей байланысты болған кезде пайда болады. Бұл да өзара сенімге негізделген сенім ұйымы. Күрделі келісім де (лат. fiduciia – сенім) бар. Мүліктік құқықтарды беру, беру, беру тараптардың өзара сенімі негізінде жүзеге асырылады. Сенімгер мен сенімгерлікпен басқарушы кез келген уақытта шарттан бас тартуға құқылы. жүктеу/скачать 73.64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|