Қазақстан республикасының білім және ғылым

Тауықтарды, бройлерлерді және балапандарды өңдеуге арналған цехты құрайтын жұмысшы адамдардың қатысуымен атқарылатын, конструкторлы орындалу күрделігі бойынша технологиялық жабдықтардың классификацияларын; әрекетіне қарай жұмыс істейтін машиналар мен аппараттардың классификацияларын; шикізатқа әсер ету тәсілдері; технологиялық құрлымдарын жете меңгеру.

Құстарды өңдеудің технологиялық процессі келесідей жүзеге асады. Өңделуге түсетін құстарды кеңістіктегі конвейерге аяқтарынан іледі, бұл цехтың ішінде жеке бөлінген арнайы бөлмелерде аспаларға құстарды ілу жүргізіледі.

Құстарды электрлі есенгіретуге арналған аппаратқа түседі, есенгіретілген құсты қан жинауға арналған науаның үстінде қолмен бауыздау жүргізіледі. Науаның үстінде ілінген құсты 120 с аралықта қансыздандырады.

Қансызданған құсты температурасы 5…54⁰ С аралығында жылумен өңдеу аппартына түседі.

Құсты жылумен өңдеуден кейін қауырсындарын жұлуға арналған автоматтарға түседі. Автоматтарға үздіксіз температурасы 45…48⁰ С су берілуі керек, бұл қауырсын жұлуға және жуу қажеттілігін қамтамассыз етеді. Қауырсындарын жұлғанан кейін құс ұшасы ұрып – тазалау машинасына түседі, мұнда ұшаға жабысқан жүндерден тазарту жүргізіледі, сонымен қатар құс ұшаларын 28…30⁰ С температурадағы сумен жуылады.


1-Сурет.

1 – құстарды өңдейтін конвейерге жіберуге арналған жабдық; 2 – союға және өңдеуге арналған кеңістік конвейері; 3 – электрлі есенгіретуге арналған аппарат; 4 – үрлейтін бак; 5 – қан жинауға арналған науа; 6 – ұрып-тазалау машинасы; 7 – қауырсын жұлатын машина; 8 – қауырсынды гидро тасмалдайтын науа; 9 – жылумен өңдейтін аппарат; 10 – ішек қарын қалдықтары және қауырсынға арналған науа; 11 – ішек қарын тазалауға арналған машина; 12 – бастарын кесуге арналған машина; 13 – ұрып жуатын машина; 14 – өкпе және бүйректерін тазартатын аппарат; 15 – аяқтарын шабуға арналған механизм; 16 – ішек қарын қалдықтарын гидро тасмалдайтын науа; 17 – ішін кесуге арналған кеңістікті конвейер; 18 – ішектерін кесуге және жууға арналған машина; 19 – тоңазытуға жіберетін кеңістікті конвейер; 20, 21 – ұшаларды тоңазытатын тоңазытқаш; 22 – субөнімдерін тоңазытатын тоңазытқаш; 23, 26 – жинақтайтын үстел; 24 – субөнімдерін қаптауға арналған жартылай автомат; 25 – қайтаратын тасмалдағыш; 27 – қозғалмалы резервуар; 28 – полка; 29 – үстел; 30 –таразы; 31 – жинақтайтын құрылғы; 32 – полимерлі қаптарды жапсыруға арналған машина; 33 – тасмалдағыш; 34 – қапталған ұшаларға арналған тасмалдағыш; 35 – полиэтиленді қаптарды дайындайтын автомат; 36 – таспалы ара; 37 – кеңістікті аспалы конвейер; 38 – жинақтайтын құрылғы; 39 – қапталған ұшаларды ыдысқы салу үстелі.

Өңдеуден кейін ұшалардың өкпелерін, бүйректерін, ішек – қарындарының сыртқы қабықтарынан тазартады. Тазарудан кейін температурасы 180⁰ С сумен жууға арналған ұрып – жуғыш машинасымен жуылады. Ұшаны жуғаннан кейін ішін жару конвейерінен салқындатуға жіберетін конвейерге қайта ілінеді.

Ішек қарынынан тазартылған ұшаларды салқындату мұзды сумен суытатын қондырғыда жүзеге асырылады. Су температурасы бірінші сатыда 8-12⁰С, ал екінші сатысында 1⁰С болады.

Өңделген ұшаны семіздігіне және өңделу сапасына қарай іріктеліп өлшенеді және таңбалайды. Әмбебап автоматтарында құстың жұлынатын қауырсындары сонымен қатар жұлуға дейінгі орындары гидронауалардағы сумен жуылады және жуылған қауырсын қауырсын өңдейтін бөліміне өтеді. Науа цехтың полында жасалынып үсті тор шарбақпен жабылған.

Тауықтарды, бройлерлерді және балапандарды өңдеуге арналған В2-ФЦЛ ағынды желісі құсты қабылдау бөлімінен, өңдеу желісінен, ішек қарынындарын тазарту және тоңазыту, іріктеу бөлімі және өңделген ұшаларды қаптау, қауырсын өңдеу, техникалық қалдықтарын өңдеу процестерінен тұрады.

Ал құстардың аяқтарынан кесу құс ұшаларын бірінші реттік өңдеу конвейерлерінде жүргізіледі. Сою желісіндегі технологиялық операциялар орындалғаннан кейін құс ұшаларын аяқ буындарынан ішін жаратын конвейерге іледі. Ілінген ұшалар тазалық сарапшылар үстеліне келіп түседі. әр бір ұшаның ішкі органдары тексеріледі. Жарамсыз ішкі органдарын ұшалардан бөлек алып техникалық қалдықтар жинайтын гидротасмалдау науасына тасталынады, ал жарамсыз ұшалар ішін жару конвейерінен алынып арнайы бактарға тасталынып тазалық сарапшылар бұйрығымен басқа қолданыстарға жіберіледі.
Әдебиеттер

1. 
   Буянов А.С. и др. Дипломное проектирование предприятий мясной промышленности. - М.: Пищевая пром-сть, 1979. - 248 с.
   

3. Буланов Н.А., Гаевой Е.В. Переработка мяса птицы на поточно-механизированных линиях. М.: Пищевая промышленность, 1979.

4. Шувалов В.Н. Машины и автоматы и поточные линии. Л.: Машиностроение, 1973.
№ 2 лабораториялық жұмыс
Тақырып: «Ғылыми зерттеу жұмысын математикалық модельдеу жолдары»

1. Жұмыстың мақсаты.

Жұмыстың мақсаты: майлылығы жоғары кiлегейден жасалатын сары майды өндiруге арналған цехте технологиялық жабдықтардың классификациясы; жұмыс функциясын орындауға адамның қатысу үлесi және құрастыру қиындығы; машиналар және аппаратар жұмысының әрекетiне қарай классификациясы; шикi зат әсерiнiң тәсiлi бойынша технологиялық ағынның құрлымдарын оқып бiлу.
2. Сары май өндiрiсiнiң цехы.

Әртүрлi әдiстермен өңделетiн сары май өндiруде үздiксiз-ағынды желiлер және жабдықтардың жеке толық жинағы (комплект) қолданады.

Бұл желi ВНИИМС-пен бiрге МосЗМО шыққан ОЛП желiсiнiң модернизациясы болып табылады. Ол майлылығы 30—40% кілегейден әр түрлі майларды өндіру үшін арналған: тәтімай, таңдамалы, шаруа, бутербротқа арналған және т. б.. Желіні май өндіретін кәсіпорындарда 1000 – 1500т көлемде дайын өнім өндіруде қолданады. Желінің негізгі технологиялық жабдығы (Т1-ОУК немесе ПТ-2 құбырлы пастерлегіштер, ОСД-500 майлылығы жоғары кілегейлерге арналған сеператор, ВН-600 мөлшерлегіш ваннасы және Т1-ОМ-2Т цилиндрлі май-тәріздегіш) өнеркәсіптерде шығарылады.

Желінің жабдықтарын өндірістік-технологиялық процестердің жолы бойымен жабдықтайды және орналастырады, мұнда майцех заводының ауданнының шамаларын және орналастыруы, басқа бөлмелерімен байланысы және табиғи жарығы, сонымн қатар жабдықты қамтамасыз ету ыңғайлылығы, майды өлшемдеу (фасовка), буып түю және тасмалдануы есепке алынуы тиіс.

Жабдықтардың құрастыру сұлбасының ұсынылуына сәйкес желінің жұмысы келесідей жүзеге асады. Сыйымдылықты резервуарларда сорталып толтырылған бастапқы майлылығы 30-40% температурасы 10-12 °С кілегейдің сапасын тексеріп болғанан кейін сорғымен сорып диаметрі 35 мм құбырмен немесе өздігінен берілетін диаметрі 50 мм құбырмен қабылдайтын багіне беріледі (жергілікті завод жобаларының бөлмелеріне және қабылданған жабдықтың құрастырма сұлбасы бойынша), осыдан ортадан тепкіш сорғымен құбырлы пастерлегішке сорылады, екі секциядан өткенен кейін 85—96°С температураға дейін ысытылып сорағыдан болған арынмен тікелей құбыр бойымен жинақтайтын багіне немесе бірінші иісін және ашшы дәмін кетіру үшін вакуум-иіскетіргіш қондырғысына (егер қажет жағдайда) беріліп содан кейін сорғымен жинақтайтын багіне жіберіледі.

Жөндеу сұлбасымен және иіс кетіргіш қондырғысымен (немесе қондырғысыз) желідегі жұмыс істеу мүмкіндігі қарастырылады. Сүт жүретін жүйесінен иіс кетіргішті ажырату екі үшжірісті крандар көмегімен жүргізіледі.

Бактегі ыстық пастерленген кілегей өздігінен құбыр жүйесі арқылы майлылығы жоғары кілегей алу үшін істеп тұрған сепаратордың біреуіне беріледі. Бірінші сепаратордың барабаны кірге толған кезде, өшіріліп екінші сепаратор іске қосылады, бұл кезде бірінші сепаратор жуылуға тоқтайды. Сонымен сепаратор кезектесіп жұмыс істейді. Құбыр жүйесінде орнатылған крандар жұмысы істеу кезінде жинақтайтын бактегі кілегейді сепараторға жіберуі қосылады. Сепаратордан шыққан майлылығы жоғары кілегей науамен, біріңғайлайтын ванналарға, ал бактегі майдың суы сорғымен құбыр жүйесіне беріліп ары қарай өңдеулерге жіберіледі.

Ванналар кезек бойынша жұмыс істейді. Ванналардың (мысалы, бірінші) толғанша, екіншісінде (анализдері бойынша қажет жағдайда) майлылығы жоғары кілегей талабына дейін ылғалдың мөлшерін біріңғайлау жүзеге асырылады, ал үшіншісінен біріңғайланған кілегей ротоционды сорғы-дозатормен үшцилиндрлі майтәріздегішке беріледі. Майтәріздегіштің цилиндрлеріндегі майлылығы жоғары кілегей салқындатылып қарқынды механикалық өңделінеді, осыдан қажетті сары майдың құрлымы мен консистенциясы алынады.

1. 
   Архангельская Н.М. Курсовое и дипломное проектирование предприятий молочной промышленности. – М.: Агропромиздат, 1986.-199 с.
   

3. 
   Производство сливочного масла: Справочник. Андрианов Ю.П., Вышемирский Ф.А., Качераускис Д.В. и др. Под ред. Ф.А. Вышемирского.- М.: Агропромиздат, 1988.
   

№ 3 лабораториялық жұмыс

1. Жұмыстың мақсаты.

Цех құрастыру мінез-құлық анықтамасы өсімдік май өндірісімен прессо әдісімен ­ вания және майлы тұқымдардың экстракциясының.

Технологиялық жабдықтау құрылысты схемаларының құрастырушысы, прессо әдісімен өсімдік май өндірісімен цехке кірушіні ­ және майлы тұқымдардың экстракциясының.

Цех құрылысты схема құрастырушысы өсімдік май өндірісімен прессо әдісімен ­ вания және майлы тұқымдардың экстракциясының.

Технологиялық схема суреттеуі күнбағыс тұқымдарының кептіруінен бастаймыз.

Майлы өсімдіктердің басым көпшілік тұқымдары күзет орнына ­ пают жинаудан кейін дымқылдықпен, знамен үйлесімді асатынның ­ сақтауға арналған технологиялық өңдеу.

Көп таралған әдіспен ең дымқылдық төмендеулері туралы ­ мянды жылы кептіру келеді , қайсыда кептіргіш агент арқасында тұқымдардың жылытуы болады (ауа қоспасының және әдеттегі аздардың) және қашықтау буланушының ылғал тұқымдарынан мыналар жанында.

Шахталық үлгі кептіргіштері кең қолданылады. сушиль арқылы Высушиваемыелер тұқымдар жүреді ­ шахтаны, қайда газауалық қоспа шахтадан қорап орналасқан, шығарып салушы және шығарушылар.

Тұқымдар, қораптар аралық өз салмақ әрекеті астында түсе, ауа қоспасымен және қыздырылады газдардың, арнайы оттықтан түсетіндерді. Ылғал, тұқымдарда, мыналар жанында буланады, ал кептірілген тұқымдар үшін ­ анамен салқындататын камерада суылады, қайда жанұялы көпшілік арқылы атмосфералық ауаны үрлейді. Кептіру басқарылады бірді; сатылы және екі сатылы тәртіпке. Кептіргіш шахта екі сатылы кептіру жанында биікпен екі бөлімге сынған: үстіге ­ оған бөлімнің (бірінші сатының) кептіргіш агент - температураларында, төменгі бөлімде кептіру жүзеге асады (екінші өсім) жоғары температуралар жанында тұқымдардың досушкуы жүргізеді. Кептіргіш камераға бір адымдық кептіру жанында воздуxa қоспасын әпереді және бірдей температура түтіндік газдары. Жақсаруына арналған ­ шахталық кептіргіштердің боттары кептіру тәсілдері рециркуляционныелерді қолданады, қиыстырылғандар және алдын ала жылумен бидайдың дәндерлері.

2. Буянов А.С. и др. Дипломное проектирование предприятий мясной промышленности. - М.: Пищевая пром-сть, 1979. - 248 с.