Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі оңТҮстік қазақстан медицина академиясы
жүктеу/скачать 6.31 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Бақылау сұрақтары: 1. Ветеринарлық дәрілік түрлерге жалпы сипаттама. Ветеринария рецептурасының ерекшіліктері. 2. Ветеринарлық практикада дәірлік құралдарды енгізудің және бөліп шығарудың жолдары. 3. Улы дәрілік заттарды босату және сақтау ережелері. 4. Ветеринарлық қатты дәрілік түрлердің технологиясы. 5. Ветеринарлық сұйық дәрілік түрлердің технологиясы. 6. Ветеринарлық жұмсақ дәрілік түрлердің технологиясы. 7. Арнайы ветеринарлық дәрілік түрлердің технологиясының ерекшіліктері. 8. Ветеринарлық дәрілік түрлерді жетілдіру. ТАРАУ 7 БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН ДӘРІЛІК ТҮРЛЕР Балаларға арналған дәрілік препараттарға, терапевтикалық тиімділігін және қолдану ыңғайлығын қамтамасыз ететін, балалар практикасында жасына тиісті дозада және дәрілік түрде қолдануға рұқсат етілген препараттар жатады. Балалар организмінің анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктері, жоғары биологиялық әсерді, фармако-терапевтикалық тиімділікті және минималды жанама әсерді қамтамасыз ететін, дәрілік түрлерді жасауды қажет етеді. 470 Медицина мен фармацияның негізгі мәселесі – арнайы балаларға арналған, әсіресе бір жасқа дейнгі нәрестелер үшін, дәрілік түрлердің жоқтығы. Бұл балаларға арналған препараттардың, өндіруші фирмалар үшін клиникалық зерттеулерінің өте қымбаттығымен және жиі өте ұзақтығымен түсіндіріледі. Алғашқыда балаларға арналған ұнтақтар, тамшылар, микстуралар дәріханалардың өндірістік бөлімінде жасап шығарылды. Кейінгі кездерде ондай дәріханалардың саны күрт қысқарып кетті. Жүктілік периодында әйел организмі және бала организмі, олардың дәрілік құралдарға ерекше сезімталдығын және оларды енгізгенде организмнің өзгеше реакциясын анықтайтын, өзіне тән ерекшеліктерге ие, соның нәтижесі токсикалық немесе жағымсыз жанама құбылыстардың пайда болуына әкеледі. Сондықтан дәрілік құралдарды дұрыс ғылыми негізделген көзқараспен белгілеу және қолдану аналар мен балалардың дәрілік терапиясының жоғары сапасын қамтамасыз етуі мүмкін, оның өзі, баланың өсіп-өнуіне және дені сау ұрпақтың одан әрі дамуына мүмкіндік туғызады. Балаларға арналған дәрілік терапия ересектерді емдеуден тек сандық емес, сонымен бірге сапалық қатынаста да елеулі ерекшеленеді. Балалық шақ бірнеше периодтарға бөлінеді: нәресте периоды (өмірінің алғашқы 28 күні), емшектегі (1–1,5 жас), мектепке дейінгі (7 жасқа дейін), мектептегі (17 жасқа дейін). Балалық шақта дәрілік терапия, дәрілік препараттарды енгізгендегі организмнің реакциясын анықтайтынын, организмнің анатомо- физиологиялық ерекшеліктерін ескеруі керек. Бала организмі, әсіресе нәресте шағында, дене беті үлкен кіші салмақпен, жасушасыртқы сұйықтық көлемінің үлкендігімен, ақуыздардың дәрілік заттармен ерекше байланысуымен, ферменттік жүйелердің, қандағы дәрілердің метаболизмінің, жетілмегендігімен және жеткіліксіздігімен, реттейтін механизмдердің (жүйке жүйесі, тыныс алу орталығы, жылуреттеуші орталығы және т.б) жетілмегендігімен сипатталады. Дәрілік заттардың фармакокинетикасына едәуір әсер ететін, физиологиялық факторлардың ішінде, балалардың жасы үлкен маңызға ие. Жаңадан туылған балаларда дәрілік препараттар мүшелер мен ұлпаларға тез сіңеді, ал ас қорыту мүшелерінің шырышты қабықтарының жоғары өткізгіштігі дәрілік заттардың асқазан ішек трактісі арқылы сіңірілуін үдетуі және жылдамдатуы мүмкін. Сонымен қатар, жанама құбылыстар токсикалық заттардың бүйрекпен (нәресте балалардың босап шығару қабілеттілігі ересектерге қарағанда 50% төмен) шығуын және зиянсыз етуін жеткіліксіз қамтамасыз етуі мүмкін. Нәрестенің функционалдық жетілмегендігінен, тыныс алу орталығын зақымдайтын, дәрілік заттарды тағайындамау керек. Нәрестелерге салицилаттарды, тетрациклиндерді, канамицин, неомицин, полимиксин, морфин тобының препараттары, фенацетин, антипирин, индометацин және т.б. қолдануға ұсынылмайды. Терісінің жоғары өткізгіштігінен ментолды, калий перманганатын, анестезинді қара майды сақтықпен қолдану тиіс. Бор қышқылын, токсикалық әсері бар, тиімділігі төмен антисептик ретінде қолдануға ұсынылмайды. Балаларға тағайындауға 471 және сақтықпен белгілеуге жасына байланысты шектелетін, дәрілік препараттар 28, 29 кестелерде келтірілген. Кесте 28 жүктеу/скачать 6.31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|