Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі қр медициналық жоғары оқу орындарының ОҚУ-Әдістемелік бірлестігі
ШИКІЗАТТЫ ЖИНАУ, КЕПТІРУ ЖӘНЕ САҚТАУ
жүктеу/скачать 1.95 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ФЛАВОНОИДТАРДЫҢ МЕДИЦИНАДА ҚОЛДАНЫЛУЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ПРЕПАРАТТАРЫ
| ШИКІЗАТТЫ ЖИНАУ, КЕПТІРУ ЖӘНЕ САҚТАУ
Шикізатты жинау өсімдікте флавоноидтардың едәуір көп жиналу фазасында жүргізеді. Шикізатты жинау келесі кезеңдерде жүргізеді: – шанақтану: жапон софорасының шанақтары, итошаған шөбі үшін; – гүлдеу алдында: құмдық салаубас, түймешетен гүлдері, сасықшөп шөбі үшін; – жаппай гүлдеу кезеңі: гүлкекіре гүлдері, шайқурай, бұрыш, айланшөп, құс тарандардың, түктігүлді астрагалдың, шегіргүлдің, батпақты ақшайырдың шөптері үшін; – вегетация кезеңінде: дала қырықбуынының шөбі, қытай шайының жапырақтары үшін; – жеміс беру: долана, арония, жапон софорасы жемістері үшін; – күзде қуаңдәрі мен байкал томағашөбінің тамырлары үшін; – мияның тамырларын жыл бойына жинауға болады. Шикізатты жинаған соң тез арада кептіру керек, себебі флавоноидты гликозидтер ферменттердің әсерінен және ылғал қатынасында қант пен агликонға жеңіл гидролизге ұшырайды, ал бос агликондар тотығуы мүмкін. Шикізатты көлеңкелі жерлерде немесе жасанды және табиғи жылытумен кептіргіштерде кептірген дұрыс. Мысалы, егер флавоноидтар шикізаттың құрамында гликозидтер күйінде болса шикізатты кептіргіштерде 500-600С температурада немесе көлеңкелі ашық ауада, жақсы желдетілген бөлмелерде кептіреді. Күн сәулесінде кептіруге мүлдем болмайды. Баяу кептіру әсіресе күн астында флавоноидтардың толық бұзылуына алып келеді. Шикізатты ылғалдан және тіке күн сәулелерінен қорғау керек. Шикізатты тығыз жабылатын ыдыста құрғақ, жақсы желдетілген бөлмелерде жалпы тізім бойынша сақтайды. ФЛАВОНОИДТАРДЫҢ МЕДИЦИНАДА ҚОЛДАНЫЛУЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ПРЕПАРАТТАРЫ Флавоноидтарға бай дәрілік өсімдік шикізаттарының терапевтикалық қолдану диапазоны өте кең. Флавоноидтарды адам ағзасына кез-келген әдіспен енгізу барысында оның ешқандай улы әсері болмайды. Басқа биологиялық әсерлерінен бұрын флавоноидтардың тамырларды нығайту әсері анықталған. Флавоноидтар капиллярлық жүйенің күйіне жағымды әсер көрсетеді: капиллярлардың жоғары патологиялық өткізгіштігі төмендейді және олардың сынғыштығы жойылады. Р витаминінің дәл осы қасиеті оның терапевтикалық қолданылуына кең мүмкіндіктер береді, себебі қан тамырларының өткізгіштігі мен сынғыштығының жоғарылауы адам патологиясында айтарлықтай жиі кездеседі. Мысалы, тамырлар қабырғаларының өзгеруі ревматизмде, гипертония ауруында, Базедов ауруында, пневмонияларда және басқа көптеген инфекциялық ауруларда байқалады. Аскорбин қышқылының ағзада сақталуына және мүшелерде, әсіресе бүйрек үсті бездерінде жиналуына флавоноидтардың әсер етуі анықталды. Осы мәліметтерді ескере отырып С-гиповитаминозды науқастарға флавоноидтарды аскорбин қышқылымен бірге қабылдауға кеңес береді. Бұдан басқа флавоноидтар лимфоағынның жұмысын реттейді, мұны оның сірә ісінуге қарсы әсерімен байланыстыруға болады. Тамырларға әсерімен қатар флавоноидтардың әлсіз кардиотоникалық әсер ететін қасиеті де бар, олар жүректің соғуын сиретіп, олар амплитудасын жоғарылатуға қабілетті. Басқа мәліметтер бойынша кверцетин, рутин және басқа флавонолдар шаршаған немесе гиподинамикалық жүректің жұмысын қалыпқа келтіріп, жүрек соғуын реттейді. Кейбір флавоноидтар әлсіз гипотензивті әсерге ие. Флавоноидты қосылыстар қанның құрамына әсер етіп, холестерин мен γ-липопротеидтердің мөлшерін төмендетеді, мұны әсіресе кверцетиннің, лютеолиннің және басқа Р-витаминді препараттардың әсерінен байқауға болады. жүктеу/скачать 1.95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|