SWOT-талдау
Әлсiз жақтары:
|
Күштi жақтары:
|
ЕО, Үндiстан, Түркия елдерiнен фармацевтикалық
компаниялардың ҚР нарығында үстем жағдайы;
төменгi экспорттық әлеует, кәсiпорындардың GMP халықаралық стандартының талаптарына сай еместiгi;
халықаралық стандарттары бойынша сай жұмысқа қабiлеттi кадрлардың болмауы;
кредит ресурстарына қол жеткiзу проблемалары;
өндiрiсте заманауы технологиялардың жоқтығы;
тiркеу рәсiмiнiң 8 айдан астам созылуы;
мемлекеттiк сатып алу жүйесiнiң жалпы дженериктерге залалды түрде қымбат бағалы ерекше препараттарды сатып алуға беруi;
дәрiгерлердiң басым бөлiгi қымбат импорттық ДЗ белгiлеуi, ал дәрiхана қызметкерi — сатып алушыларға қымбат бағалы препараттарды ұсынуы.
|
саланың жаңғыруға әзiрлiгi және айтылған мемлекеттiң қолдау көрсетуi;
сұрауды ТМККК-ға енгiзiлген шеңберде дәрi-дәрмектердi, ММБ мемлекеттiк сатып алу арқылы қамтамасыз ету;
2014 жылға дейiн ТМД елдерiне және Монғолияға экспорттық әлеует артуда;
ҚР саясатын тұрақтылығы және табысты географиялық орналасу.
|
Мүмкiндiктер:
|
Қауiптер:
|
бiрегей дәрiлiк құралдарға арналған патент мерзiмi өткен соң жаңа дженериктiк препараттарды өндiру;
ұзақ мерзiмдi шарттар жасасу жолымен 7 жылға дейiн өткiзу кепiлдемесi;
технологияларды сатып алу (трансферт) қазiргi заманғы препараттар өндiрiсiн жолға қоюға мүмкiндiк бередi;
шетелдiк компаниялармен келiсiмшарт өндiрiсiн ұйымдастыру;
ұтымды дәрiлiк қамтамасыз етуге - отандық дженериктердi пайдалануды ұлғайту.
|
фармацевтикалық және медициналық өнiм импортына тәуелдiлiк;
шикiзат импорты мен орау материалдарына тәуелдiгi;
Үндiстан мен Қытайда фармацевтикалық өнеркәсiптiң тез өсуi;
Орта Азияның фармацевтика саласының жаңа өндiрiстiк қуатын енгiзе отырып, экспорттың төмендеуi;
Ресей, Беларусь және Украина тарабынан фармацевтикалық өнiмi импортының өсуi.
|
3.4. Қазiргi проблемалар
Өнiмдi өткiзудiң кепiлдiктi нарықтарының болмауы
Бiрлескен кәсiпорындар (БК) құру және стратегиялық инвесторларды тарту үшiн фармацевтикалық компаниялар мен медициналық жабдықтарды өндiрушiлерге мемлекет тарапынан ұзақ мерзiмдi кепiлдiктi тапсырыстар және барлық тараптар үшiн инвестицияларға кепiлдiктi қайтару қажет.
Инновациялық жобалар бойынша кепiлдiк беру мүмкiндiктерiнiң бiрi өндiрушiлермен олардан дәрiлiк препараттар, ММБ және инвестициялық жобалар немесе БК шеңберiнде шығарылатын медициналық жабдықтар сатып алуға «off-take» ұзақ мерзiмдi шарттарға қол қою болуы мүмкiн.
Бiлiктi кадрлардың тапшылығы
Қазiргi таңда барлық компаниялар фармацевтикалық, және медициналық өнеркәсiпте бiлiктi кадрлардың тапшылығын, сондай-ақ тәжiрибелi қызметкерлердiң салыстырмалы жоғары құнын атады. Өндiрушiлер ұлттық басымдықтың бiрi ретiнде осы салада кадрлар даярлауды жақсартуды және шетелде даярлауды қаржыландыруды және елге шетелдiк мамандарды тартуды (әсiресе GMP тәжiрибесi бар) ұсынады.
Кредит қаражатының тапшылығы
Әлемдiк қаржы дағдарысы қазақстандық компаниялардың кредит нарықтарына кiруiн шұғыл шектедi. «Баумгартнер» компаниясын зерттеу барысында компанияның зауыттарды жаңғыртуға жоспарлаған 35,552 млрд. теңге мөлшерiндегi инвестицияны, шамамен 16,3 млрд. теңгенi не Қазақстан Даму Банкi, не басқа мемлекеттiк қаржылық даму институттары, не жергiлiктi немесе шетелдiк инвесторлар бере алмайтыны анықталды. Жергiлiктi ойыншылар инновациялық жобаларды iске асыру үшiн жабдықтар сатып алуға арзан кредит алуға бiрнеше рет қызығушылық бiлдiрдi, алайда коммерциялық банктердiң кредит ресурстарының құны дағдарыс кезiнде өстi.
Нормативтiк-құқықтық базаны жетiлдiру
Мерзiмдер мен шығыстар заттардың, өсiмдiк шыны ыдыстар мен қақпақтардың импортына кеденнiң рұқсатын шикiзатының алудың мерзiмдерi мен шығыстары проблемалардың бiрi болып табылады. Салық заңнамасына GMP халықаралық стандарттарды енгiзу жөнiндегi кәсiпорынға келтiрiлген шығыстарға 150 %-ға корпоративтiк табыс салығы бойынша салық салынатын базадан шегеру коэффициентiн көбейту бөлiгiнде өзгерiстер енгiзiлетiн болады. Даму үшiн фармацевтикалық кәсiпорындарда халықаралық стандарттардың (GMP) болмауы және енгiзудi тежеу айтарлықтай проблема болып табылады. Сонымен бiрге Қазақстан Республикасының экспорттық әлеуетi халықаралық стандарттардың деңгейiне сәйкес келетiн өзiнiң қуаттарының болмауымен қатты шектеледi.
Сауда саясаты
Қазақстан Республикасында өндiрiлетiн дәрiлiк құралдарға, медициналық жабдықтарға және ММБ арналған Еуропалық Одақпен ұқсаспауы бойынша, қосалқы станциялар, сондай-ақ дәрiлiк құралдарды жасауға арналған басқа да қосалқы заттарды шығаратын өндiрушiлер үшiн жабдықтаушы бөлшектердi әкелу жөнiндегi заңнамалық базаның сәйкессiздiгi, 2014 жылдан бастап халықаралық стандарттарға сәйкес келетiн дәрiлiк құралдарды отандық өндiрушiлер препараттарды тiркеу куәлiктерiн өзара танылмауы.
3.5. Фармацевтика өнеркәсiбiн дамытуды мемлекеттiк реттеудiң қазiргi саясатын талдау
Қазақстан Республикасының фармацевтикалық нарығын мемлекеттiк реттеу шаралары бүгiнгi күнi әкелiнетiн және елде өндiрiлетiн дәрiлiк құралдар мен ММБ тiркелуiн, сертификатталуын және сатылуын, фармацевтикалық компаниялар өкiлдiктерiнiң, жарнамалық белсендiлiгiн, бекiтiлетiн формулярларға сәйкес мемлекеттiк емдеу-профилактикалық мекемелерi үшiн дәрi-дәрмек сатып алуды бақылауды қамтиды. Бiрыңғай дистрибьютор болып белгiленген, 2009 жылы «СК-Фармация» құрылғанға дейiн отандық өндiрушiлерге берiлетiн преференцияларды сатып алу кезiнде шартты 20%-дық жеңiлдiк берумен шектелдi. Алайда, тiптi мемлекеттiк қолдаудың бұл шарасыда жергiлiктi жерлерде тендер ұйымдастырушылардың отандық өндiрушiлердi сатып алуға қатысудан шеттетуi («жiбермеу») арқылы бiркелкiлендi.
Денсаулық сақтаудың нақты қажеттiлiктерi мен сатып алынатын препараттар арасында елеулi үйлесiмсiздiк бар. Қазақстан Республикасының жүз мыңдаған азаматтары күнделiктi қолдануда кардиологиялық және iшек-қарын дәрi-дәмектерiне мұқтаж («жаппай» қол жетiмдi дженериктер), денсаулық сақтау бюджетi этникалық және тарихи сипаттағы бiрнеше себептер бойынша емделушiлердiң жекелеген санаулы топтары үшiн қымбат бағалы бiрегей препараттар сатып алуға жұмсалуда. Дәрiлiк қамтамасыз ету проблемасына осындай керi қатынас отандық дженериктер өндiрудi қолдауды және Мемлекет басшысының өмiр сүру ұзақтығын ұлғайту туралы тапсырмасын орындауды қиындатады: дәл сол жүрек-қан тамыры жүйесiнiң ауруы өлiм-жiтiмнiң негiзгi себебi болып табылады, және емделушiлердiң осы санатын қол жетiмдi дәрi-дәрмекпен қамтамасыз ете отырып, мүмкiндiгiнше өмiр сүру ұзақтығына әсер етуге болады.
Сонымен катар жобаға экологиялық сараптама жүргiзу мерзiмi маңызды болып табылады, бұл өндiрiстердiң көпшiлiгiнiң қала iшiнде орналасқанын ескере отырып, жобаны iске асыру мерзiмiн едәуiр ұзартуға болады.
3.6. Қазақстан Республикасының жағдайына бейiмделуi мүмкiн осы
проблеманы шешетiн позитивтi шетелдiк тәжiрибеге шолу жасау,
дәрiлiк құралдар нарығы реформасының Малайзиялық жоспары
Малайзияның фармацевтикалық нарығының көлемi 1 млрд. астам АҚШ долларын құрайды. Малайзия фармацевтикалық өнеркәсiп қауымдастығының деректерi бойынша елде 2009 жылы дәрiлiк құралдар тұтыну тұмауға және жанама дәрiлiк құралдар қарсы препараттарға сұраныс есебiнен құндық түрi 10%-ға ұлғаяды. Елде өндiрiлетiн ЕҚ шамамен 35%-ы келетiн дженериктер құндық түрiнде рецептурасыз препараттар сияқты қатты өсуге тиiс.
Фармацевтикалық өнеркәсiп реформасының жоспарын iске асырудың басталуы 1996 жылы малайзиялық дәрiлiк құралдар нарығының өсуiне iргетас қалады. Жоспарда бұлардан басқа келiсiмшарттық өндiрiстi, шетелдiк инвестицияларды және өндiрiстiк қуаттарды жаңғырту қарастырылды. Сол бiр мезгiлде кейбiр салалар импортты алмастыруға бағытталған бағдарламалардың бiр бөлiгi болды, медициналық және фармацевтикалық секторлар экспортқа бағдарлануға тиiс болатын.
Бұған басқа, жергiлiктi ойыншылардың өсуiн қолдау Малайзияның демографиялық және эпидемиологиялық сипаттамаларын көрсеттi (жұқпалы ауруларға қарсы препараттарға және басқада төмен технологиялық препараттарға үлкен сұраныс бар), дегенмен елдiң экономикалық даму мүмкiндiгiне қарай олар созылмалы ауруларға қарсы препараттарға сұраныстын өсуi еңсере алмады. Оның қазiргi түрiнде iшкi фармацевтика нарығын құруға мүмкiндiк туғызған басқа фактор жеке секторда баға белгiлеудi реттеудiң жоқтығы болды, дегенмен ол мемлекеттiк денсаулық сақтау жүйесiнде баға эталондары ретiнде пайдаланады.
Iшкi фармацевтикалық сала қаржы гранттары мен зияткерлiк меншiктi тiркеу және қорғаудың қолайлы жүйесi арқылы мемлекет тарапынан едәуiр қолдау алатын көптеген шағын және орта дженерик өндiрушiлерден тұрады. Билiктегi тамыр-таныстық әлемдiк фармацевтикалық өнеркәсiп өкiлдерiнiң тарапынан бiрнеше рет сынға ұшырады. Негiзгi келiспеушiлiктер ақпараттың арнайылығы, маркетингке рұқсаты бар патенттi тiркеудi үйлестiру, патенттелген препараттардың биоэквиваленттiлiгiне қойылатын талаптар және мiндеттi лицензиялау болып табылады.
Дегенмен МОРI жергiлiктi өндiрушiлер малайзиялық өмiрге қажеттi дәрi-дәрмектер тiзбесiнен препараттардың 80%-дейiн шығара алатынына сендiрiп отыр, импорт өсуiн жалғастыруда. Өңiрдегi елдер арасындағы сауда байланыстарының жақсаруы экспорттың артуына алып келдi, ол болжам бойынша 2009 жылы 150 млн АҚШ долларынан асады. Осыған қарамастан, Малайзия компаниялары жақында препараттарды «халал» ислам принциптерi бойынша сертификаттаудың маңыздылығын мойындады.
«Халал» сертификаты бар Малайзиялық өндiрушiлер Таяу Шығыс елдерiнiң және басқада ислам елдерiнiң нарықтарына шығуды жандандыруда. Дәстүрлi медицина сегментi де едәуiр коммерциялық әлеуетке ие екенi мойындалды, бұл осы саланың дамуын, әсiресе оны реттеу саласындағы оң өзгерiстерден кейiн ынталандыруға тиiс.
Малайзияның фармацевтикалық препараттар нарығындағы жетекшi ойыншы-биоэквиваленттiк дәрiлiк құралдар кең спектрiн өндiретiн сатылас бiрiктiрiлген Pharmaniaga компаниясы. Компанияның бәсекелестiк артықшылығы мемлекеттiк денсаулық сақтау мекемелерiнiң ЕҚ көпшiлiгiн жеткiзуге арналған келiсiмшартта жасалады, алтын мәнiнде оларды басқа компаниялар жеткiзiп отырады. Дегенмен Pharmaniaga компаниясының қазiргi келiсiмшарты 2009 жылы аяқталады, компанияның оны тағы 15 жылға ұзартуға құқығы бар.
Малайзиялық биотехнология нарығына шолу
Бизнеске бағдарланған үкiмет
|
Өте жоғары тұрмыс сапасы
|
Тез өсетiн көршiлес нарықтар
|
Көпұлтты мемлекет
|
Саяси тұрақтылық
|
Бай биоәртүрлiлiк
|
Ашық сауданың ұзақ тарихы
|
Үкiметтiк қолдау
|
Бизнестiң төмен өзiндiк құны
|
Multimedia Super Corridor технологиялық аймағы
|
Аутсорсингке белсендi қатысу
|
Кең база және ҒЗТЮК желiсi
|
Озық көлiк және ақпарат инфрақұрылымы
|
Кәсiби кадрлар
|
Тәжiрибелi жұмыс күшi
|
Бiрқатар көпұлтты корпорациялардың қатысуы
|
Қорытынды: Малайзияның тәжiрибесiн Бiрыңғай оператор жүйесi мен препараттарды тiркеудiң қолайлы жүйесi бойынша мемлекеттiк емдеу-сауықтандыру мекемелерi үшiн дәрiлiк препараттарды ұзақ мерзiмдiк сатып алу кепiлдiгiн қамтамасыз ету арқылы фармацевтикалық саласын қолдауда және дамытуда пайдаланған.
Венгрияда таза химикаттар өндiру жөнiндегi жоба
Венгрияның фармацевтика нарығы көлемi қазiргi уақытта 3,1 - 3,3 млрд АҚШ долларына бағаланады. Венгрияның дәстүрлi түрде фармацевтика саласы өте күштi, ол инновация мен инвестиция есебiнен тұрақты қолдау көрсетiледi. Бұл бұрынғы Шығыс блогы елдерiнiң нарықтарын мамандандырумен, бiлiм беру мен қызметкерлерге инвестициялармен, Венгриядағы бай химия өнеркәсiбi тарихымен және бiрегей өнiмге бағдарланумен түсiндiрiледi. Бұған қоса, фармацевтикалық препараттарды даярлауда пайдаланылатын шикiзаттың үлкен бөлiгi елдiң iшiнде өндiрiлдi, ал компаниялар жоғары құнды өнiм шығаруға зор көңiл бөлдi.
1980 - жылдары қараусыз қалған таза химикаттар өндiру жөнiндегi Венгерлiк жоба фармацевтикаға, пестицидтерге және басқада жұқа органикалық синтез өнiмдерге шоғырландырылды. Соңында фокус неғұрлым жоғары қосылған құны бар өнiмдер өндiру және дженериктер емес, бiрегей фармацевтикалық препараттар өндiру жағына орайластырылды. Осы бағдарламаның шеңберiнде клиникалық сынаулардың, жаңа препараттарды әзiрлеу және маркетингтiң маңыздылығына ерекше көңiл аударылды. Ол сонымен қатар қатысушыларға осы саладағы халықаралық стандарттармен және тәжiрибелермен танысуға мүмкiндiк бердi.
Венгрия 1999 жылы зияткерлiк меншiк құқықтарын қорғаудың көптеген халықаралық және еуропалық стандарттарын қабылдады, әйтсе де кейбiр мәселелер-мысалы, деректердi қорғау-шешiлмеген күйi қалды.
Венгрияның фармацевтикалық өнеркәсiбi негiзiнен социалистiк денсаулық сақтау жүйесi кезiнде артықшылық берiлген дженериктер шығарады. Көп жылдардан берi жетекшi позицияны ұстап тұрған «Gedeon Richter» және «Egis» компаниялары саланың басым жағдайда тұр. Соған қарамастан, осы онжылдықтың басынан бастап импорттың құны шетелдерде неғұрлым арзан дженериктердi мемлекеттiк сатып алуды ұлғайту есебiнен ұдайы өсуде. Қазiргi уақытта нарықтың 70%-дан астамы шетелдiк препараттардан тұрады.
Отандық фармацевтикалық өнеркәсiптi қолдауға қарамастан «Gedeon Richtеr»-мен үлестегi Венгрия Үкiметi шығындарды тежеудiң қатаң саясатын жүргiзуде. Сала компаниялары 2007 жылдың басында қабылдаған Фармацевтикалық өнеркәсiп экономикасы туралы актiнiң шарттары бойынша жыл сайынғы түсiмдердiң бiр бөлiгiн Ұлттық денсаулық қорына аударуға тиiс, ол осы ақшаны ЕҚ бойынша үстеме өтемақы үшiн пайдаланады. Соңғы жылдары өтемақы ставкалары едәуiр төмендегендiктен, венгерлiк фармацевтикалық компанияларға шетелдерде барынша белсендi жаңа нарықтар iздеуге тура келедi. Соңғы жылдары сала компанияларының тарапынан, атап айтқанда саланың жұмыс жағдайына оның қатысушыларының консультацияларынсыз өзгерiстер енгiзгенi үшiн билiк тарапынан сынға ұшырап отыр.
Сонда да Венгрия ҒЗТКЖ биотехнологиялар саласында елеулi үдерiске қол жеткiздi. Қыркүйек айында Венгрия тағы да бес еуропа елдерiмен сирек кездесетiн ауруларға қарсы күрес саласындағы халықаралық ынтымақтастық туралы келiсiмге қол жеткiздi. Бұл 2010 жылға таман тәжiрибе орталықтары құрылуы керек.
Сонымен қатар мемлекет салық жеңiлдiктерi, атап айтқанда елде ҒЗТКЖ объектiлерiн салуға 12 млн. астам евро инвестициялайтын компанияларға арналған жеңiлдiктер арқылы ғылыми зерттеулердi қолдайды. Жеткiлiктi дамыған өңiрлер басымды жағдайлар мен инвестицияларды пайдаланады. Дегенмен ҒЗТКЖ-ға салық салу ставкасы онсыз да аз және не бары 0,3%-ды құрайды, барлық iлеспе шығындар салықтық шегерiске жатады. Бұған қоса, құрылғаннан кейiн алғашқы күнтiзбелiк жылы жаңа объектiлерге ҒЗТКЖ-ға салық салынбайды. Венгрияның Инвестицияларды дамыту және сауда агенттiгiнiң деректерi бойынша шағын және микрокәсiпорындарда салық төлеуден босатылған.
Венгрия Үкiметi биотехнологияны өнеркәсiптi дамытудың басым бағыты ретiнде көрсетiп отыр, және ҒЗТКЖ-га арналған шығындар қазiргi уақытта 20 млн. евродан асады.
Бұған қоса, дәстүрлi фармацевтикалық өнеркәсiптi дамыту мүмкiндiктерiн қысқартылуына қарай кейбiр компаниялар өсудiң балама жолдарын iздестiруде. Бұрын осы жылы «Gedeon Richter» америкалық «KVPharmaceuticals» өзiнiң патенттелген ЕҚ өндiру ниетiмен технологиялық платформаларға лицензиялық құқықтарды сатып алды. Басқа венгер компаниялары, мысалы, «Egis» (үлеске француздық «Servier» ие) ұқсас тактиканы қолданып халықаралық ойыншылармен маркетинг туралы келiсiм жасасып отыр.
Қорытынды: Венгрияның тәжiрибесi отандық ФС-ны екпiн өңдеу дәрежесi жеткiлiктi «толық циклдi» кәсiпорындарда дженериктер өңдiруде (патенттiк қорғауын жойған препараттар) орынды жасау ерекшелiгiмен жайғастыру тұрғысынан пайдалы.
Бразилиялық Profarma бастамасы және биотехнологияларды дамыту
Бразиялық фармацевтикалық нарығының көлемi 2008 жылы 16,9 млрд. АҚШ долларын құрады, сол екi арада 2004 жылы дженериктер өндiру жөнiндегi бизнес ВМI Health және Pro Genericos деректерi бойынша 4,4 есе өстi. Бұл бәсекеге қабiлеттi әлемдiк ойыншының патенттердi жиi бұзуы мен тиiстi тестiлеусiз негiзiнен танымал шетелдiк ЕҚ брендтiк көшiрмелерiн өндiрген жергiлiктi фармацевтикалық саланы түрлендiруге бағытталған ойдағыдай жүргiзiлген мемлекеттiк саясаттың нәтижесi болды.
2003 жылы өзiнiң билiкке келген кезiнен бастап Бразилия президентi Луис Инасио Лула да Силва елде импортты алмастыруды дамыту үшiн едәуiр күш жұмсады. Билiк қабылдаған шаралар өзiне Farmaguihnos мемлекеттiк зерттеу және өндiрiстiк кешенiнiң базасында вакциналар мен игормон өндiрудi кеңейтудi, сондай-ақ елеулi экспорттық әлеуетке ие патенттелген дәрi-дәрмектер жасау мақсатында өсу негiзiнде ЕҚ әзiрлеу жөнiндегi iрi жобаларды қамтыды. Президент да Силва халықаралық ЕҚ патенттеу жүйесiн ашық сынға алды және ұзақ мерзiмдi болашақта өз патенттелген заттарын әзiрлеудi, сондай-ақ барлық халықаралық стандарттарға, оның iшiнде TRIPS сәйкес келетiн биоэквиваленттiк дженериктер өндiретiн қуаттарды қатарға қосуды саясаттың негiзгi мiндеттердiң бiрi ретiнде қойды.
Profarma бастамасының шеңберiнде Бразилияның даму банкi (BNDES) жергiлiктi фармацевтикалық өндiрiске 1,5 млрд. АҚШ долларын-немесе несие арқылы, немесе отандық өндiрушiлердегi миноритарлық үлестi сатып алу арқылы инвестициялады. Бастаманың мақсаты әлемдiк аренада бәсекелесуге қабiлеттi ойыншылардың аз ғана санымен шоғырландырылған отандық өндiрiстiк база құру болып табылады. Атап айтқанда жергiлiктi «Libbs», «Ache/Biosintetica» және «Eurofarma» компаниялары соңғы жылдары өндiрiстiк қуаттарды кеңейтуге едәуiр кредит алды, бұл оларға заңды дженериктердiң тез өсiп келе жатқан iшкi нарығында басым позицияны алуға мүмкiндiк бердi. Бұдан басқа, бразилиялық «EMS Sigma» компаниясы жақында Еуроодақтың фармацевтика нарығына шығуға қол жеткiзген алғашқы латын америкалық компаниялардың бiрi болып, Португалияда дженериктер сатуға кiрiстi.
Халықаралық компаниялардың көпшiлiгi Бразилияны инновациялық препараттарды зерттеу және әзiрлеу үшiн база ретiнде пайдаланады. Сонымен, Бразилия жаңа химиялық препараттарды белсендi даярлау жүрiп жатқан Латын Америкасындағы жалғыз ел болып табылады. Халықаралық Genzyme, Biogen, Biomarin және Shire компаниялары соңғы жылдары Бразилияда өндiрiстiкте, ғылыми-зерттеу орталықтарында ашты, ал «Pfizer» мен «Roche» әлемдiк фармацевтикалық гиганттар мұнда ғылыми зерттеулер мен клиникалық сынаулар өткiзiп жатыр.
Жақында қабылданған жаңа заңдарда Бразилияда бiрегей дәрiлiк құралдар әзiрлеушiлер үшiн бiрнеше артықшылықтар жасалды. Сонымен, атап айтқанда, 2005 жылғы қазанда қабылданған № 10973 заңға сәйкес, мемлекеттiк ғылыми-зерттеу институттары өздерiнiң ашқанын жеке меншiк компанияларға сата немесе миноритарлық үлесi Үкiметке тиесiлi болатын өз компанияларын құра алады. № 11196 заң бойынша компаниялар өнеркәсiп өнiмiне салынатын салық бойынша барлық ғылыми-зерттеу әзiрлемелерiне 50% жеңiлдiк алады. Бұдан басқа, Бразилиядан тысқары жерлерде зияткерлiк меншiк құқықтарын қорғауға байланысты барлық шығындар салық төлеуден толық босатылады. Бразилиянын Конгресi қазiргi уақытта биологиялық материалдарды патенттеуге рұқсат беретiн заңнамаға түзету енгiзудi қарап жатыр (қазiргi уақытта бұл заңға қайшы).
Осылайша, Үкiметтiң ұзақ мерзiмдi мақсаты халықаралық ойыншылармен ынтымақтастықта ҒЗТКЖ жүргiзу арқылы өзiнiң бiрегей дәрiлiк құралдар өндiрiсiн құру, орта мерзiмдi мiндет - биоэквиваленттi бiрегей ретiнде сертификатталған препараттарды экспорттауға және брендтiк дженериктердiң жергiлiктi нарықта жетекшiлiк алуына мүмкiндiк беретiн GMP принциптерiне сәйкес отандық өндiрiстiк база құру болып табылады. 2007 жылғы қаңтарда бразилиялық фармацевтика нарығы реттегiш биоэквиваленттiк дженериктер жасаумен, зияткерлiк меншiктi қорғаудың халықаралық ережелерiне сәйкес заңды дженериктер әзiрлеумен және маркетингпен және эквиваленттi емес көшiрмелердi нарықтан шығарумен айналысатын сертификатталған ұлттық зертханалардың жаңа желiсiн құру туралы хабарлады.
Қорытынды: Бразилияның тәжiрибесi бойынша фармацевтика саласындағы мемлекеттiк қолдау шаралары (GMP принциптерiне сәйкес өндiрiстi жаңғыртуды қаржыландыру, биодженериктер шығаруды шектеуге инвестиция) өзiн толық ақтайды және Қазақстан Республикасының фармацевтикалық саласын дамытудың салалық бағдарламаларын әзiрлеу кезiнде пайдалануға болады.
4. Бағдарламаның мақсаты, мiндеттерi, нысаналы индикаторлары
және iске асыру нәтижелерiнiң көрсеткiштерi
4.1. Бағдарламаның мақсаты:
2014 жылға қарай заттай мәнде елдiң дәрiлiк препараттарға қажеттiлiгiн қанағаттандырудың еңбек өнiмдiлiгiн арттыру, ассортименттi едәуiр кеңейту, Бiрыңғай дистрибьютор жүйесi бойынша ТМККК дәрiлiк құралдарды жеткiзу үшiн қолданыстағы кәсiпорындарды жаңғырту және жаңасын салу арқылы отандық өндiрiс есебiнен 50% деңгейге жету.
4.2. Нысаналы индикаторлар
Осы бағдарлама бойынша бiр нысаналы индикатор бар:
Нысаналы индикатор
|
Өлш. бiрл.
|
2009 ж. (есеп)
|
2010 ж.
|
2011 ж.
|
2012 ж.
|
2013 ж.
|
2014 ж.
|
Iшкi нарықтағы отандық дәрiлiк құралдардың үлесi (заттай тұлғалауда)
|
%
|
30
|
33
|
37
|
42
|
46
|
50
|
Осы Бағдарламаға 1-қосымшада өнiмнiң негiзгi түрлерiн өндiрудiң, тұтынудың, экспортының, импортының болжам келтiрiлген.
4.3. Бағдарламаның мiндеттерi және нәтижелерiнiң көрсеткiштерi:
1. Инвестициялық жобаларды iске асыру шеңберiнде қолданыстағы өндiрiстердi жаңғырту және жаңа фармацевтикалық кәсiпорындар салу.
2010 жылы - 4 инвестициялық жоба;
2011 жылы - 2 инвестициялық жоба;
2012 жылы - 4 инвестициялық жоба;
2013 жылы - 1 инвестициялық жоба;
2014 жылы - 5 инвестициялық жоба.
2. «Тиiстi өндiрiстiк тәжiрибе» фармацевтикалық өнеркәсiптiң кәсiпорындарына (GMP) халықаралық стандарттарды енгiзу-кәсiпорындарға тиiстi сертификаттар беру.
2011 жылы - 2 кәсiпорын;
2012 жылы - 8 кәсiпорын;
2013 жылы - 1 кәсiпорын;
2014 жылы - 5 кәсiпорын.
3. Халықаралық стандарттарға сәйкес (GMP) осы заманғы технологиялар базасында фармацевтикалық және медициналық өнiмдердiң импортын алмастыру үшiн жағдай жасау:
2010 жылы - 7 жыл мерзiмге, ұзақ мерзiмдi шарттарға қол қою 7 шарттқа Бiрыңғай дистрибьютор арқылы отандық өндiрушiлер дәрi-дәрмек және ММБ мемлекеттiк сатып алу;
2011 жылы отандық өндiрушiлер медициналық техника мемлекеттiк сатып алуды ұйымдастыру.
4. Саланы бiлiктi кадрлармен қамтамасыз ету-тиiстi сертификаттар беру:
2012 жылы - 100 маман;
2013 жылы — 100 маман;
2014 жылы - 100 маман.
Достарыңызбен бөлісу: |