Қазақстан Республикасының Мемлекеттік валютасы

2002 ж. 1 қыркүйектен бастап екінші деңгейдегі банктер заңды және жеке тұлғалардан 1993 ж. үлгідегі ақша белгілерін қабылдауға және айырбастауға міндетті емес.

2002 жылғы 1 қыркүйектен бастап Ұлттық Банктің филиалдары 10 жыл бойы заңды және жеке тұлғалардан 1993 ж. үлгідегі банкноттарды қабылдайды және сараптама жүргізіліп, олардың түпнұсқа екендігі расталғаннан кейін қолданыстағы ақша белгілеріне айырбастайды.

10 жыл өткеннен кейін Ұлттық Банктің Басқармасы белгіленген қабылдау және айырбастау мерзімін ұзартуға құқылы.

Қазақстан Республикасының монеталары

Қазақстан Республикасы тәуелсіз мемлекет ретінде 1993 жылғы қарашада өзінің ұлттық валютасы "теңгені" айналысқа енгізді. 1994 жылы ұсақ қағаз тиындардың орнына құны 2; 5; 10; 20 және 50 тиындық латуньнан жасалған металл ақшалар шығарылды. Ақша айналысындағы 1993 жылғы үлгідегі "нейзильбер" қоспасынан жасалған құны 1; 3; 5; 10 және 20 теңгелік металл ақшалар 1997 жылғы үлгідегі "нибрасс" қоспасынан жасалған құны 1; 5; 10 теңгелік және "нейзильбер" қоспасынан жасалған құны 20; 50 теңгелік металл ақшалармен ауыстырылды

Қазіргі кезде Республика аумағында сондай-ақ мынадай металл ақшалар айналыста жүр:

"нейзильбер" қоспасынан жасалған құны 20; 50 теңгелік ескерткіш металл ақшалар;

мерейтойлық және ескерткіш күміс және алтын ақшалар;

инвестициялық алтын ақшалар.

1997 жылғы үлгідегі метал ақшаны (жаңа металл ақша қатары) ақша айналысына шығару металл ақшаны халықтың пайдалануы үшін барынша ыңғайлы етіп жасауға, металды аз жұмсауға, сондай-ақ 50 теңгелік металл ақшаның қосымша номиналын енгізуге ұмтылудан туындаған

Монеталар Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында белгіленген құны бойынша төлемнің барлық түрлеріне, сондай-ақ есепшотқа, салымға, аккредитивке есептеуге және аударымға міндетті түрде қабылдануға тиіс, Қазақстан Республикасының барлық банктерінде шектеусіз қабылданады және айырбасталады.

Мерейтойлық және ескерткіш металл ақшалар белгіленген номиналына сәйкес төлем қабілетіне ие, бірақ олар негізінен мәдени-ағарту мақсатында шығарылған. Әдеттегідей, олар қатаң шектеулі таралыммен шығарылады және Қазақстан Республикасының аумағында және шет елдерде коллекциялық құнымен сатуға арналған.

Номиналы 100 теңгелік монета

Диаметрі - 24,5 мм. Қалыңдығы - 1,95 мм. Массасы - 6,65 гр.

Қыры - "СТО ТЕНГЕ ЖҮЗ ТЕҢГЕ" деген жазумен бедерленген.

Биколорлы (құрамды) монета үйлестіріле орналасқан сақина дискіден тұратын шеңбер формасында. Монетаның ішкі дискісі ақ түсті "нейзильбер" қоспасынан, сыртқы сақинасы сары түсті "нибрасс" қоспасынан жасалған.

Монетаның үстіңгі бетінде (аверс) ортада бедерлі шеңбер ішінде монетаның құнын білдіретін "100 ТЕҢГЕ" деген жазу екі жолға орналастырылған. Айналдыра үстіңгі бөлігінде сегіз бұрышты өрнекпен, сол жақта "ҚҰБ" деген жазумен, оң жақта Қазақстан теңге сарайының тауар белгісімен бөлінген ұлттық ою-өрнектің үш элементі бейнеленген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Монетаның сырт жағына (реверсіне) ортада Қазақстан Республикасының елтаңбасы бейнеленген. Төменгі бөлігінде монетаның соғылған жылын білдіретін датасы "2002". Айналдыра мемлекеттік тілде "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ" деген жазу орналастырылған. Жазу мен бедерленген жылы бедерлі нүктелермен бөлінген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Номиналы 50 теңгелік монета

Диаметрі - 23 мм. Қалыңдығы - 1,6 мм. Массасы - 4,7 гр.

Қыры бедерленген.

Монета ақ түсті "нейзильбер" қоспасынан жасалған.

Үстіңгі бетінің орта бөлігінде "50" саны орналастырылған. Номинал санының астында "ТЕҢГЕ" деген жазу бар. Үстіңгі бөлігінде ою-өрнекті сегіз бұрыш бейнеленген. Төменгі бөлігінде ұлттық ою-өрнек элементі бейнеленген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Сыртқы жағында (реверс) Қазақстан Республикасының елтаңбасы, төменгі бөлігінде монетаның соғылған жылы бейнеленген. Айналдыра "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ" деген жазу орналастырылған. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Номиналы 20 теңгелік монета

   

Диаметрі - 18,27 мм. Қалыңдығы - 1,6 мм. Массасы - 2,9 гр.

Қыры бедерленген.

Монета ақ түсті "нейзильбер" қоспасынан жасалған.

Үстіңгі бетінің орта бөлігінде "20" саны орналастырылған. Номинал санының астында "ТЕҢГЕ" деген жазу бар. Үстіңгі бөлігінде ою-өрнекті сегіз бұрыш бейнеленген. Төменгі бөлігінде ұлттық ою-өрнек элементі бейнеленген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Сыртқы жағында (реверс) Қазақстан Республикасының елтаңбасы, төменгі бөлігінде монетаның соғылған жылы бейнеленген. Айналдыра "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ" деген жазу орналастырылған. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Номиналы 10 теңгелік монета

   

Диаметрі - 19,56 мм. Қалыңдығы - 1,3 мм. Массасы - 2,81 гр.

Қыры тегіс.

Монета сары түсті "нибрасс" қоспасынан жасалған.

Үстіңгі бетінің орта бөлігінде "10" саны орналастырылған. Номинал санының астында "ТЕҢГЕ" деген жазу бар. Үстіңгі бөлігінде ою-өрнекті сегіз бұрыш бейнеленген. Төменгі бөлігінде ұлттық ою-өрнек элементі бейнеленген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Сыртқы жағында (реверс) Қазақстан Республикасының елтаңбасы, төменгі бөлігінде монетаның соғылған жылы бейнеленген. Айналдыра "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ" деген жазу орналастырылған. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Номиналы 5 теңгелік монета

Диаметрі - 17,27 мм. Қалыңдығы - 1,3 мм. Массасы - 2,18 гр.

Қыры тегіс.

Монета сары түсті "нибрасс" қоспасынан жасалған.

Үстіңгі бетінің орта бөлігінде "5" саны орналастырылған. Номинал санының астында "ТЕҢГЕ" деген жазу бар. Номиналының оң және сол жағында бір-бірін қайталай орналасқан ұлттық ою-өрнек элементі бейнеленген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Сыртқы жағында (реверс) Қазақстан Республикасының елтаңбасы, төменгі бөлігінде монетаның соғылған жылы бейнеленген. Айналдыра "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ" деген жазу орналастырылған. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Номиналы 2 теңгелік монета

Диаметрі - 16 мм. Қалыңдығы - 1,3 мм. Массасы - 1,84 гр.

Қыры тегіс.

Монета сары түсті "нибрасс" қоспасынан жасалған.

Үстіңгі бетінің орта бөлігінде "2" саны орналастырылған.   Номинал санының астында "ТЕҢГЕ" деген жазу бар. Номиналының оң және сол жағында  бір-біріне қарама-қарсы орналасқан ұлттық ою-өрнек элементі бейнеленген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Сыртқы жағында (реверс) Қазақстан Республикасының елтаңбасы, төменгі бөлігінде монетаның соғылған жылы бейнеленген. Айналдыра "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ" деген жазу орналастырылған. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Номиналы 1 теңгелік монета

   

Диаметрі - 15 мм. Қалыңдығы - 1,3 мм. Массасы - 1,63 гр.

Қыры тегіс.

Монета сары түсті "нибрасс" қоспасынан жасалған.

Үстіңгі бетінің орта бөлігінде "1" саны орналастырылған. Номинал санының астында "ТЕҢГЕ" деген жазу бар. Номиналының оң және сол жағында бір-біріне қарама-қарсы орналасқан ұлттық ою-өрнек элементі бейнеленген. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Сыртқы жағында (реверс) Қазақстан Республикасының елтаңбасы, төменгі бөлігінде монетаның соғылған жылы бейнеленген. Айналдыра "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ" деген жазу орналастырылған. Айналдыра бедерлеп жиектелген.

Валютаның бағамдары

Валютаның рыноктық бағамдары

1 австралия доллары	AUD / KZT	105.83
1 ағылшын фунт стерлингі	GBP / KZT	246.18
1 беларус рублі	BYR / KZT	0.06
1 дат кронасы	DKK / KZT	23.63
1 баэ дирхамы	AED / KZT	32.88
1 ақш доллары	USD / KZT	120.73
1 еуро	EUR / KZT	176.30
1 канада доллары	CAD / KZT	118.72
1 қытай юані	CNY / KZT	16.38
1 кувейт динары	KWD / KZT	440.86
1 қырғыз сомы	KGS / KZT	3.50
1 латыш латы	LVL / KZT	253.26
1 литва литі	LTL / KZT	51.07
1 молдаван лейі	MDL / KZT	10.82
1 норвег кронасы	NOK / KZT	22.18
1 польша злоты	PLN / KZT	49.00
1 сауд аравияның риялы	SAR / KZT	32.28
1 ресей рублі	RUB / KZT	4.92
1 сдр	XDR / KZT	191.17
1 сингапур доллары	SGD / KZT	83.65
1 түрік лирасы	TRY / KZT	102.78
1 өзбек сомы	UZS / KZT	0.09
1 украин гривнасы	UAH / KZT	23.86
1 швед кронасы	SEK / KZT	18.71
1 швейцар франкі	CHF / KZT	105.66
1 эстон кронасы	EEK / KZT	11.27
1 оңтүстік африка ранді	ZAR / KZT	17.87
100 оңтүстік корей вонасы	KRW / KZT	12.98
10 жапон йені	JPY / KZT	10.73

Мазмұны

Қазақстан Республикасының банкноттары...............................................................................1

Қазақстан Республикасының монеталары................................................................................23

Валютаның бағамдары ...........................................................27