Ұңғымаларды бағыттап бұрғылаудың мақсаты мен міндеттері
Бағыттап бұрғылау қиғаш-бағытталған және көлбеу ұңғымаларды алу үшін қолданылады. Қиғаш-бағытталған ұңғымаларды роторлы тәсілмен бұрғылау үшін түптік қозғалтқыштар қолданылады (турбобұрғы, электробұрғы, бұрандалы бұрғы).
Бағытталған бұрғылау еңкіш және горизонталь бағытталған бұрғылауды алу мақсатында қолданылады. Еңкіш және горизонталь бағытталған бұрғылауды роторлық тәсілмен және забойлық қозғалтқыштармен (турбобурлар, электр бурлары, винт тәріздес бурлар) іске асруға болады. Бұрғылау мақсатында забойлық қозғалтқыштар кең қолданыла бастады.
Еңкіш және горизонталь бағытталған ұңғыма тау жыныстарын күрделі бұрғылау болып табылады. Осындай бұрғылау жер қойнауына бағытталған тік және еңкіш бағыттардан (кез-келген бағытта) тұрады.
Еңкіш бағытталған ұңғыманың түріне, мәселен, горизонталь бұрғылау жатады.
Горизонталь ұңғыма бағытталған бұрғылаудың бөлігі болып табылады (тік участоктан кейінгі және қисайған бөліктен кейін). Осы бөлік мұнай немесе газ қабатының беті мен табанының арасында белгілі бір азимуттық бағытта бұрғыланған участоктан тұрады. Горизоталь бағыттың ұзындығы тік бағыттың ұзындығына тең болуы мұмкін.
Бағытталған бұрғылауды пайдалану бірнеше технологиялық мақсаттарға жеткізеді:
-сүзу ауданының (площадь филтрации) өсуіне байланысты ұңғыманың өнімділігі артады;
-көмірсутектерді өндіру дәрежесін артады;
-коллекторлық қасиеті төмен және тұтқырлығы жоғары мұнай қабатында жұмыс істей алады;
- теңізде орналасқан күрделі мұнйгаз кешендерін игеруге мүмкіндік береді;
-жер астында орналасқан газ сақтау қоймасы технологиясын жетілдіру.
Бағытталған бұрғылау технологиялық эффектттен басқа әлеуметтік және техникалық мақсаттарды шешеді;
-тау жыныстарының күрделі аймақтарын айналып кетіп, бұрғылайды;
-зауыт немесе фабрика орналасқан жер учаскелерінің астындағы аймақта бұрғылайды;
-ашық фонтандарды сөндіреді (жабады).
Бақылау сұрақтары
1. Саты дегеніміз не?
2. Бағыттап бұрғылаудың пайда болу себептері?
3. Ұңғымаларды қисайту туралы түсінік?
4. Тік бұрғылауға ұандай кемшіліктер тән?
5. Бағытталған ұңғыманы қалай түсінесіз?
Әдебиеттер
1. Голубев В.Г., Жантасов М.К., Колесников А.С. Основы технологии и техники бурения. Учебное пособие.- Шымкент: Южно-Казахстанский государственный университет им. М.Ауэзова, 2015. -192 с.
2. Голубев В.Г., Жантасов М.К., Колесников А.С. Основы технологии и техники бурения. Электронное учебное пособие.- Шымкент: Южно-Казахстанский государственный университет им. М.Ауэзова, 2016. -192 с.
3. Жантасов М.Қ. Бұрғылау қондырғылары мен мұнараларын монтаждау және пайдалану: Оқу құралы. – Шымкент: М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, 2011.- 100 б.
4. Жантасов М.Қ., Шуханова Ж.К., Шегенова Г.К., Усманова Н.А. «Бұрғылау қондырғыларын және мұнайгаз құрылыстарын монтаждау және пайдалану» пәнінен электрондық дәрістер жинағы.- Шымкент. М. Әуезов атындағы ОҚМУ, 2012. - 13 Мб.
Достарыңызбен бөлісу: |