«Қазақстан тарихы, жалпы білім беру пәндері және ақпараттық жүйелер» кафедрасы


ppp процедурасын шақыру кезінде, Р



бет8/64
Дата17.06.2022
өлшемі0.51 Mb.
#459285
түріЛекция
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   64
ppp процедурасын шақыру кезінде, Р ретінде түрлі класстардың кӛрсеткіші берілуі мүмкін. Полиморфизм әсері мынадан кӛрінеді: сол және сол бір код (P.Show) Show хабарламасына жауап ретінде процедура параметрі ретінде берілген Р кӛрсеткіші қайсы классты нұсқауына байланысты түрлі тәсілдің шақырылуына әкеледі Объектілі-бағдарлы программалау тәсілі жөнінде
Бейсик, Паскаль сияқты дәстүрлі программалау тілдерінде күрделі, үлкен программаларды дайындаудың кемшілігі – ол үшін программалаушылар тобының кӛп күш жұмсауы қажет болатын.
Программалауды жеңілдету үшін 80-жылдары объект, класс (object, class) ұғымдары енгізіліп, объектілі – бағдарлы программалау (ОБП) тәсілі негізге алынды. ОБП – Паскальда қолданылатын процедуралық және құрылымдық программалаудың және модуль құрудың дамытылған түрі. Ол берілгендерді белгілі бір абстракциялық деңгейде кӛрсетіп, модульдік программалауды пайдаланады. Мысалы, Visual Basic программалау жүйесі объектілі программалау тәсілін пайдаланып, Qbasic тілі негізінде визуальды түрде құрылған. Паскальдың ОБП тәсілін пайдаланып құрылған жаңа нұсқасы Object Pascal (Объектілі Паскаль) деп аталады. Delphi осы тілдің негізінде дайындалған. Объектілі программалаудың ыңғайсыздығы – онда дәстүрлі программалау тәсілдері пайдалана берілмейді, бірақ ондағы кӛп қиындықтар арнайы тәсілдерді пайдалану арқылы тез шешілген.
ОБП тілінің дәстүрлі программалау тілдерінің ӛзгешелігі – онда, ӛрістерге қоса, мынадай ұғымдар негізге алынған: класс, объект, ӛңдеу тәсілі, объект қасиеті және оқиға.

Ӛрістер – Турбо Паскальдағы жазу (record) типінің ӛрістері сияқты;


Қасиеттер – объект сипаттамалары (параметрлері);
Тәсілдер – кластың ӛрістері мен қасиеттерін ӛңдеу процедуралар
мен функциялар;
объект – түрлі мәндердің қасиеттері тәсілдерінің жиынтығы; оқиға – объект жағдайының ӛзгеруі.
Класс - ӛрістер, қасиеттер және тәсілдерінің бірлігінен тұратын тип, не, жалпы түрде, ӛңдеу тәсілдері не қасиеттері ортақ түрде сипатталатын объектілер (нысандар) жиынтығы.
Жүйе объект үшін жадтың динамикалық облысынан арнайы орын қалдырады. Яғни, шын мәнінде, объект жай айнымалы емес, ол – жадтың динамикалық облысының кездейсоқ адресін сақтайтын кӛрсеткіш. Бірақ программада оған Турбо Паскальда пайданылатын кӛрсеткіш белгісі (^) енгізілмей жазылады.
Объект құрылған кезде автоматты түрде конструктор (constructor) деп аталатын тәсіл шақырылып, ол объектіні динамикалық облыста орналастырады, динамикалық жадтан объектіні арнайы деструктор
(destructor) тәсілі жояды.
Сонымен, ОБП –да пайдаланылатын объект сӛзінің екі мағынасы бар: нақты объект (мысалы, геометриялық дене, формада орнатылған компонент, т.б.) және айнымалы (абстрактты, дерексіз объект). Delphi-де екінші объект нақты класс данасын анықтайды.
Класқа иерархиялық (бағынышты, жоғарыдан тӛмен) кластардың енуі де мүмкін. Мысалы, геометриялық фигуралар класы жазық фигуралар және кеңістік фигуралары болатын екі ішкі кластық фигураларға бӛлінеді. Ал жазық фигуралар класы тӛбелері бар (үшбұрыш, кӛпбұрыш) және тӛбелерсіз (шеңбер, эллипс) болып екі ішкі класқа бӛлінеді. Объектілі программалауда барлық кластар иерархиялық түрде негізгі Tobject класынан тарайды (Tobject Tpersistent Tcomponent …). Әдетте негізгі класты аталық, бағыныңқы кластарды ұрпақ не сәбилік кластар деп атайды (Tobject – барлық кластардың арғы атасы, Tcomponent – барлық иерархиялық компоненттердің жоғарғысы (компонент деп Tcomponent класының мұрагері болатын класс данасын атайды)). Әр ұрпақ ӛзінің аталық класының мүмкіндіктерін (ӛрістерінің, қасиеттерінің, тәсілдерінің сипаттамаларын) қабылдайды. Мысалы, Tobject класының Create (бастапқы мән меншіктеу (инициалдау)) тәсілі барлық ұрпақ кластарға тиісті (Tobject класында конструктор Create деп аталады). Әр ұрпақ ӛзіне қосымша жаңа мүмкіндіктер (сипаттамалар) қосып, келесі ұрпақтарға беруі мүмкін.
Delphi –де класс атауын Т әрпінен бастау келісілген. Формаға енгізілген компонент данасын сандық индекс қосылған класс атауымен аталады. Ұрпақ кластың сипатталу түрі:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   64




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет