ФИЛОСОФИЯДАҒЫ САНА БОЛМЫСЫН ПАЙЫМДАУДЫҢ ҮШ МОДЕЛІ:
Функциональды
модель бойынша
,
(Гоббс, Локк, Дидро,
Ламетри) – сана мидың,
нерв жүйесінің
қызметімен
байланысты
материалдық жүйелерге
тән қызмет түрі.
Яғни
сана дегеніміз – адамға
оның сезім мүшелері
арқылы мәлім болатын
объективті әлем мен
шындық дүниедегі
түрлі байланыстар мен
қатынастардың
бейленленуі.
Экзистенциалды-
феноменологиялық
модель бойынша,
(Хайдеггер, Сартр,
Гуссерль) сананың басты
сипаты –
интенционалдылық.
Яғни сана бейнелеу емес,
шындық дүниенің мән-
мағынасын пайымдау.
Интенционалдылық
(лат.intentio - талпыну,
зейін қою) – сананың
затты түсінуге
бағытталуы н/е заттың
шынайы, шынайы емес
екендігін айқындауға
талпынуы.
Субстанциональді модель
(Платон, Аристотель, Гегель) –
бұл тұрғы бойынша ақыл-ой
сананың ең маңызды
әрі әмбебап
қасиеті болып табылады.
Сондай-
ақ жеке (индивидуалды) адамның
санасы Әлемдік
ақыл-ойдың
жекелеген көрінісі деген көзқарас
қалыптасқан. Яғни Әлемдік сана,
Дүнижүзілік ақыл-ой бар.
Бұған
сәйкес ақыл-ой мен ӘЛЕМ
дамуының заңдылықтары бір-
біріне сәйкес келеді
.
