Тапсырма
№*
|
Тапсырманың түрі
|
Орындалу уақыты, мин
|
Балл*
|
Бөлімге берілетін балл саны
|
Отарлау және ұлт-азаттық күрес
|
7.3.1.2 Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау;
|
Жоғары ойлау дағдылары
|
1
|
1
|
ТЖ
|
15
|
5
|
5
|
Қазақстан Ресей империясы ның
құрамында
|
7.3.1.3 Ресей империясының отарлық саясатының себеп- салдарын анықтау;
|
Білу және түсіну
|
1
|
2
|
КТБ
|
5
|
6
|
10
|
7.1.2.1 дәстүрлі қазақ қоғамындағы өзгерістерді өткен тарихи кезеңдермен салыстыру арқылы анықтау
|
Қолдану
|
1
|
3
|
ҚЖ
|
6
|
4
|
Қазақстан Ресей империясы ның
құрамында
|
7.4.2.2 сауда қатынастарына жәрмеңкелердің әкелген
өзгерістерін анықтау
|
Білу және түсіну
|
1
|
4
|
КТБ
|
5
|
4
|
10
|
7.1.2.2 қазақ зиялыларының қалыптасуының
маңыздылығын түсіндіру
|
Жоғары ойлау дағдылары
|
1
|
5
|
ТЖ
|
14
|
6
|
БАРЛЫҒЫ:
|
|
5
|
-
|
-
|
45
|
25
|
25
|
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
|
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері
«Қазақстан тарихы» пәнінен ІII тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
«ХІХ ғасырдың ІІ жартысында cыртқы күштердің Қазақ хандығының ішкі жағдайына ықпалы» тақырыбында эссе жазыңыз.
Критерийлер:
Эссе құрылымын сақтайды – 1 балл
Кілтті сөздерді пайдаланып, мән-мағынасын ашады – 2 балл
Нақты дәлелдер келтіреді – 1 балл
Қорытынды жасайды - 1 балл
Кілтті сөздер: Ұлы жүз, Орта Азия хандықтары, экспедиция, бекініс, қазақ сұлтандары мен билері, арнайы жалақы.
[5]
1867-1868 жылдардағы реформалардың себеп-салдарын жіктеңіз.
Көтерілістердің орын алуы;
Әскери-азаматтық билікті генерал-губернатор қолына топтастыру
Орыстандыру саясатын жүргізілуі;
Қазақ халқының дәстүрлі билік жүйесін жою.
Қазақ жерінде хандық биліктің жойылып, Ресей үстемдігінің орнауы;
Ресей империясының қазақ жерін толық иемденуі;
[6]
Берілген кестелерді және өз біліміңізді қолдана отырып, 1867-1868 жылдардағы реформалар негізінде қазақ хандығының дәстүрлі басқару жүйесіндегі 4 өзгерісті анықтаңыз.
кесте
Басқарудың ұлттық жүйесі
|
Бірігудің түрлері
|
Басшысы
|
1.Ауыл
|
Туыстас, қандас
|
Ауыл басы
|
2.Ата аймақ
|
Жеті атадан
қосылатын бірнеше ауылдан
|
Ақсақал
|
3.Ру
|
10 немесе 15 аймақтан
|
Рубасы
|
4.Арыс
|
Бірнеше рудан
|
Би
|
5.Ұлыс
|
Бірнеше арыстан
|
Сұлтан
|
6.Жүз
|
Бірнеше ұлыстан
|
Хан
|
7.Хандық
|
Үш жүзден
|
Қаған /ұлы хан/
|
кесте
1867-1868 жылдардағы реформа бойынша әкімшілік-территориялық басқару жүйесі
Орынбор (орт-Орынбор)
Батыс-Сібір (орт-Омбы)
Түркістан (орт-Ташкент)
1.
2.
3.
4.
[4]
4. ХІХ ғасырдағы сауда жәрмеңкесі туралы берілген ақпараттың ақиқат не жалған екенін анықтаңыз.
Ақпарат
|
Ақиқат/ Жалған
|
XIX ғасырда қазақ даласында сауда-саттықтың жаңа түрі – жәрмеңкелер пайда бола бастады.
|
|
Қазақ өлкесіндегі алғашқы жәрмеңке ошақтары Бөкей ордасы, Ақмола, Семей жерлерінде ашылды.
|
|
1907 жылы Шар жәрмеңкесінде Әлихан Бөкейхановтың басшылығымен патша өкіметіне саяси қарсылық ретінде 14 мың адам қол қойған атақты
«Шар петициясы» жазылды.
|
|
1869 жылы Қоянды жәрмеңкесінде саудаға түскен мал басы жарты миллионнан асып түскен.
|
|
[4]
5. «Зар заман» өкілдерінің шығармаларын анықтап, негізгі идеясын түсіндіріңіз.
Дулат Бабатайұлы
|
Шортанбай Қанайұлы
|
Мұрат Мөңкеұлы
|
Шығармаларының негізгі идеясы мен атаулары
|
Шығармаларының негізгі идеясы мен атаулары
|
Шығармаларының негізгі идеясы мен атаулары
|
|
|
|
[6]
Балл қою кестесі
№
|
Жауаптары
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
Критерийлер:
Эссе құрылымын сақтайды – 1 балл
Кілтті сөздерді пайдаланып, мән-мағынасын ашады – 2 балл
Нақты дәлелдер келтіреді – 1 балл
Қорытынды жасайды - 1 балл
Ресейдің келесі мақсаты ірі сауда жолдары өтіп жатқан, сондай-ақ Азияға жол ашатын, Қазақстанның оңтүстік аймағын отарлауды бастады.
Ресей мемлекетінен 1839 жылы генерал- губернатор В.А.Перовский бастаған 4 мың солдаттан құрылған әскери экспедиция Хиуаға жорық жасады. Ресей империясы осы жорықтарда негізгі екі мақстатты көздеді: біріншісі – орыс билігін мойындамаған қазақтарды күштеп мойындату, екіншісі – Орыс әскерінің Орталық Азия хандары шегараларына жақындауын жылдамдату. 1834-1839 жылдары патшалық Ресей Маңғыстау өңіріне және Арал бойы қазақтарына экспедициялар ұйымдастырды. 1847 жылы Райым бекінісін, көп ұзамай Қазалы бекінісін салды. Ресей отаршылдары кейбір қазақ сұлтандары мен билерін әртүрлі сыйлықтармен марапаттап, өздеріне тартты. Дегенмен уақыт өте келе Арал бойы қазақтары Ресей империясына қарулы қарсылық білдірді. ХІХ ғасырдың 40 жылдары Ресей Сырдария бойына билік ете бастады. Іле және Шу бойындағы Ұлы жүз қазақтарын өздеріне қарату үшін осы аймақтағы беделді басшыларға арнайы сыйлықтар беріп, жалақы тағайындады. 1857- 1858 жылғы қазақтардың қоқандықтарға қарсы күресі кезінде көптеген қазақтар Ресей империясы жағына шығуға мәжбүр болды.
Сөйтіп Қазақстанның оңтүстігі де ХІХ ғасырдың 60 жылдары толықтай Ресей империясының қоластына өтті.
|
5
|
Критерийлерге сәйкес
бағаланады
|
2
|
Себебі
|
Салдары
|
6
|
Әрбір дұрыс жауап үшін 1 балл беріледі
|
В, D, F
|
A, C, E
|
3
|
5 сатылы басқару жүйесі қалыптасты.
Ресей империясының басқару жүйесімен сәйкестендірілді.
Шыңғыс ханның ұрпақтары биліктен шеттетілді.
Қазақ хандығының бір орталықтандырылған басқару жүйесі жойылды.
|
4
|
Әр өзгерісті анықтағаны үшін 1 балл беріледі
|
4
|
1-Ақиқат 2-Ақиқат 3-Жалған 4-Ақиқат
|
4
|
Ақпараттардың ақиқат немесе жалған екенін анықтағаны
|
|
|
|
үшін 1 баллдан беріледі
|
5
|
Дулат
Бабатайұлы
|
Шортанбай Қанайұлы
|
Мұрат Мөңкеұлы
|
|
Басқа да дұрыс жауаптар
қабылданады
|
|
|
|
|
Шығармалары ның негізгі идеясы
|
Шығармалары ның негізгі идеясы
|
Шығармаларын ың негізгі идеясы
|
|
|
|
өлең-
жырларының
басты сарыны — XIX ғасырдың алғашқы
жартысындағы отаршылдық әрекеттерге
рухани қарсылық
көрсету. қазақ жерінің
отарлануын жырлайды.
Хандық биліктің жойылуына қарсылық
білдіреді
Шығармалары: Ақын “Тегімді менің сұрасаң”, “Асқар таудың сәні жоқ”, т.б.
жырлары мен жеке кісілерге айтқан
“Сүлейменге”, “Бараққа”, “Кеңесбайға”, т.б.
|
ХІХ ғасырда өз дәуірінің шындығын
бүге-шігесіне дейін көрсете білген бірден- бір ақын.
Шортанбай белгілі бір
ортаның немесе аймақтың ғана емес, барша
халықтың мұң- мұқтажын
толғады, көптің жоқтаушысы болды. Ресей
отаршылдығын ың зорлығын көзімен көріп, жанымен,
тәнімен сезінген ақын өзінің толғаулары
арқылы ақиқаттың
астарын ашып көрсетті.
Шығармалары
:
“Зар заман”, “Бала зары”, “Тар заман”, “Опасыз
жалған”, т.б.
|
Елінің
тәуелсіздігін аңсап, бодандыққа қарсы жыр
толғады. Ата қонысының отарлаушы талауына
түскеніне налыған ақын өзі туып
өскен даланың кешегі күнін сағынышпен еске алған. Құнарлы қоныстарды тартып алған
отарлау нәтижесінде тұрмысы нашарлап,
тығырыққа тірелген ел
тағдыры ақынды тебірентпей қоймайды.
Шығармалары: Ақынның басты шығармасы - «Үш қиян».«Өлім»,
«Қыз», «Арғымақ сыйлап не керек»,
«Аттан сұлу болар ма?», «Жалғаншы фәни жалғанда» атты термелерінде заман
сырына үңіліп, өмір мен өлім, жастық пен кәрілік, сұлулық
хақында толғанады
|
6
|
|
Барлығы
|
25
|
|
ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
Достарыңызбен бөлісу: |
