Біз жоғарыда әңгіме қылған көшпенділер тәжірибесі
мәдениеттің құрамдас бөлігі ретінде көбіне-көп өнерде көрініс
тапқан. Әлемді тану, өзін-өзі тану арқылы қазақтардың тек
өзіне ғана тән болмысы қалыптасты. Бұл қазақтардың
қоғамдық-экономикалық дамуындағы өзіндік сипаты мен
олардың қоршаған ортаны эстетикалық тұрғыда
қабылдауының айрықша, басқаларға ұқсамайтын
ерекшеліктеріне байланысты еді. Экономикалық жағынан
алып қарасақ, көшпелі қоғамға тән өндіріс тәсілі ғасырлар
бойы онша көп өзгере қойған жоқ.
Әбсаттар Аида
Мәдениет адам тәжірибесін жинақтап, сақтап және оны
ұрпақтан ұрпаққа, дәуірде дәуірге таратып, жеткізеді.
Мәселен, фольклор мәдени мұра рөліне ие бола бастады.
Мәдениет адамзаттың әлеуметтік жадына айналды. Ол
адамды тұлға қылады, оларды біріктіріп, қоғамның
бірлігін нығайтады. Оның бастау көзі – көшпенділер
мәдениетінің табиғатпен үйлесімді дамуында. Сондықтан
ауыз
әдебиетінің
дамуының
нәтижесінде
мәдени
сабақтастықтың әлеуеті жоғары болды. Бұл әлеуеттің
іргетасы - салт-дәстүрлер жүйесі, ауыз әдебиеті және өнердің
Ұлы Далада кең тараған басқа түрлері
Тілеуқабыл Аяулым
Қорытынды
Қазақтың көшпелі қоғамының негізін қалаған
мәдениет ежелгі дүниеден бастау алатыны
белгілі. Содан бері қазақтың дәстүрлі мәдениеті
мәдени-тарихи және этногенетикалық тұрғыда
үздіксіз дамып келеді. Бүгінгі Қазақстан аумағын
мекендеген көптеген тайпалардың бұл процеске
тікелей қатысы болғандығы да күмәнсіз.
Олардың бай құндылықтарының қазақтың
мәдени мұраларынан көрініс тауып, осы күнге
дейін жеткендігі ғылыми тұрғыда дәлелденген.
Сонымен қатар бұл байланыстар ерте кезеңдегі
көшпелі тайпалардың мәдениетінің, қалыптаса
бастаған әлеуметтік институтары мен рухани
өмір-тіршілігінің өзара жақындығын, байырғы
қазақ мәдениетінің ішкі бірлігінің беріктігін де
көрсетеді.
Тілеуқабыл Аяулым
Достарыңызбен бөлісу: |
