Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
Қазіргі кезеңдегі философиямен шұғылдану және талдаудың
жүктеу/скачать 1.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Таным процесі
| 1.4. Қазіргі кезеңдегі философиямен шұғылдану және талдаудың
қазіргі ерекшеліктері Дүние мен адам жүйесі – философияның негізгі құралдары ретінде танылып, үнемі дамып, жаңарып, олардың мәні қиындап барады. Осымен байланысты философия ғылымы, ол жайлы білім де күрделеніп отыр. Осыған сәйкес философиялық оқу ӛзгереді, тереңдейді және кеңейеді. Философиялық етудің жаңа ағымы уақыт талаптарына жауап беретін адамдар іс-әрекеттерінің бағдарламасы, қоғамдастық. Жаңа заман философиясы жаңа ӛмірден туындаған сұрақтарға жауап іздеуге бағытталған. Философиялық зерттеулер ағымы XIX-XX ғғ. классикалық бағытпен, XXIғ. нақты жағдайларымен бірігеді. Бұл мәселелердің ең бастысы – қазіргі адамның білімді дұрыс қабылдап, ӛздеріне қажетті құралдарды таба білуінде. Кӛбінесе ол тек қана табиғат пен адамды қарастырмай, адамның қымбаттысы мен қайталанбастығын, адам туралы ғылымды адам кӛзімен ғана кӛретіндігін бізге кӛрсетуі. Жаңа заман философиясының кӛзқарасы бойынша білім алу процесі алдымен интерпретация мен экстрополяция. Адам ӛзіне ӛмірден алатын дүниелерді бағалай отырып, ӛз мақсатын нақты кӛруі қажет. Философияның қызметі – адамның әр дәуірде ӛз мәселесін дұрыс табуында байқалады. Қазіргі классикалық емес және постклассикалық философияда адамның бар болуы мүмкіндік мәселесімен араласады. Адам алдында шешуге болады және ӛз шешімін табуға тиіс деген ойларды қарастырады. Бұл мәселенің мәні қазіргі адамның талаптары мен қабілетіне, яғни оның білімін ұйымдастыру мен мәдениетін, жаңа ойлар мен білім алуымен тұжырымдалады. Жекелегенде болмыс құрылымы, табиғат пен ғылыми білім құрылымы; ойлау процесінің құнды сипаты; шектері, қозғалмалы ғылыми білімі күші және оның шегі, «модульді» адамның бар болу жағдайы қарастырылады (С. Хантингтон). Сондай-ақ, жеке адамның құндылығы мен қайталанбастығы негізделеді, жеке мәнді қалыптастыратын экзистенционалды нормалармен, адамның ӛз кӛзқарасымен адам туралы білім қарастырылады. Таным процесі қазіргі философиялық кӛзқарас бойынша білім алу – бұл алдымен интерпретация мен экстрополяция. Бұның міндетті жағдайы болып демаркация (бӛліну), білім және білім емес табылады. Ғылым мен мәдениеттің даму барысында білім мен білім еместі ажырату қиындап барады. Адамдардың ӛзі білім еместің мәнін түсіне бермейді де, нені білу керек екенін ажырата алмайды. Білім емес білім болу үшін мәнге ие болуы қажет. Сондай-ақ, білім емес құралы білім құралына айналуы тиіс. Білім еместің нақтылығы экстраполяция (тасымалдау) арқылы жинақталған білімді интерпретацияны қатыстыра отырып, мәселелерді шешу. Философиялық ойлау орталығы сыртқы күштер қызметі сияқты адам туралы кӛріністі анағұрлым терең, оның мәдениеті мен қатынастарына, ӛзіндік әрекеттерінің шешімдері сияқты, оның қабілетінің ӛзгеруін, ӛз әрекетінің тиімділігінің арттыруын қарастырады. Мұндай субъектіні интерпретациялауда акцент адам қабілетіне, яғни шешім қабылдауға, ойын жинақтауға, мәселені шешу құрылымын дамытуға жасалады. Қоғам туралы ғылым тарихында кӛріністің дамуы, мәселе құрылымдарының дамуы таным және қоғамдық процестерді түсіндіру үшін қызмет етті. Қоғам жайлы ӛктемшілік еткен жағдайда адамнан тыс ақиқат сияқты, адамның бейімделуіне ол қажеттілік түрінде әсер етеді. Бұл адамға қарсы тұратын ӛзіндік толымды ақиқат дегенді ұсынады. Бірақ, қоғам сәйкестігінен шығатын кӛріністі бұзып, жекенің танымы ақырындап ӛседі. жүктеу/скачать 1.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|