Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық



Pdf көрінісі
бет172/217
Дата22.09.2022
өлшемі1.78 Mb.
#461107
түріОқулық
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   217
философия хасанов

кӛше бастады дейді. Ол : «Ӛрлеу болмайды. Адамзатты мақсатына 
жеткізетін, ӛмірінің мәнін ғылыми тұрғыда ашып түсіндіретін алдын ала 
болжанған жол болмайды», деп қорытындылайды. 
Байқағанымыздай, орыс философиясында ұлттық мәдениеттің, ұлттық 
мінез-құлықтың, 
ұлттық 
психологияның, 
дүниетанымның 
ӛзіндік 
кӛзқарастарының ізі бар. Сонымен қатар, ол тарихта Еуропа философиясына 
сіңген шынайы емес және қайталанбас философия болып қалған. 
Бақылау сұрақтары: 
 
1.Қазақ ағартушылығының ерекшелігі мен мәні неде? 
2.А.Байтұрсыновтың, М.Дулатовтың, С.Торайғыровтың әлеуметтік-
философиялық, қоғамдық-саяси кӛзқарастары. 
3.А.И.Герцен және Н.Г. Чернышевскийдің материалистік философиясы. 
4.В.С.Соловьевтың діни-идеалистік философиясы. 
5.Н.А. Бердяевтың философиялық кӛзқарастары. 


Х Бӛлім 
Болмыс, адам, дін және махаббат философиясы 
 
10.1. Онтология болмыс және оның түрлері туралы ғылым ретінде 
 
Философияның алғашқы тарихи формасы, білімі онтологияболмыс 
туралы ғылым, объекті мен субъектінің шын ӛмірдегі жиынтығы. Бұл термин 
грек тілінен аударғанда «ӛмір сүрушілер » дегенді білдіреді. Онтология деп
«Бірінші философ» Аристотель айтқан, сондай-ақ, оның формалары 
мен құралдарын зерттеген. Алғаш бұл ойдың анықтамасына әр түрлі сӛздерді 
қолданған. Мысалы. «біртұтас», «барша», т.б. Тұрмыстық болмыстың 
қалыптасуының шынайы философиясымен Парменид және Платон 
айналысқан. Олар шынайылықта идеалды ӛмірдегі болмыстың концепциясын 
алға тартқан. Осыған байланысты «досократтар» табиғат және алғашқы 
тіршілік онтологиясы туралы трактаттар жазған, яғни натурфилософияны 
жазғандай болған. Классикалық философияда онтология ӛзінің мазмұны 
жағынан метафизикамен қатысты болады. Онтология терминіне деген 
қажеттілік метафизикада оның натурфилософияға қарағанда алға 
жылжығандығы туралы түсіндіруге байланысты пайда болды. Осыдан келіп, 
философия басталады. Тіпті, барша философия, бұл – болмыс пен ойлау 
туралы арақатынас. Онтология терминін ғылымға Р. Гоклениус 1613 жылы 
енгізген. Ол барша тіршілікті түсіндірумен байланыстырады. 
«Болмыс» категориясы философияның міндетті мәселесі саналады. 
Ауқымды мағынада болмыс шындық, яғни, барлық тірі нәрсенің болуы. 
Болмыстың әр түрлі формалары: жұлдыздар, ӛсімдіктер, жануарлар, адам 
кӛзқарасымен жоқтан барға айналу, т.б. Ал тірінің бар болуы ерте ме кеш 
пе бәрібір жоққа кетеді. Сол себепті философия тарихында тіршілік 
характерін болмыс шындық және мәңгі, оның формалары жалған және мәңгі 
емес. 
Болмыс категориясы – объект пен субъектінің шындық жиынтығы. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   217




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет