МОДУЛЬ. СЕРТИФИКАТТАУ МОДУЛІ

2 МОДУЛЬ. СЕРТИФИКАТТАУ МОДУЛІ

№2.1 тақырып. Сертификаттау саласындағы  терминдер мен анықтамалар. «Техникалық реттеу туралы» заңда пайдаланатын негізгі  түсініктер. (2 сағат)

1. Сертификаттаудың негізгі ұғымдары мен  анықтамалары.

2. Сертификаттау саласындағы  терминдер мен анықтамалар.

3. «Техникалық реттеу туралы» заңда пайдаланатын негізгі  ұғымдар мен анықтамалар.

Қазіргі заңда төмендегідей  негізгі ұғым қолданылады:

2) аккредитация аттестаты – сынақ лабораториясының сәйкестік тұжырымы бойынша орган құқығын күәландыратын құжат, аккредитация және сәйкестік тұжырымы аясында жұмыс жүргізу ережесін сәйкес берілетін  бекітілген талаптарға сәйкестік тұжэырым бойынша  жұмысты орындайды.

3) аудит ( сәйкестік тұжырымы аясында )  - сынақ зертханасы немесе сәйкестік тұжырымы жөніндегі аккредиттелген  орган қызметін жүйелі, тәуелсіз құжаттандырып талдау, сондай-ақ тапсырыс беруші  инициативі бойынша сертификатталған өнім, қызмет, процестерді, белгілі талаптармен сапа менеджменті жүйесінің сәйкестігіне бақылау  өткізу.

4) Өнім, қызмет және процестің қауіпсіздігі – қоршаған ортаға, адам денсаулығына, өміріне зиянын тигізумен байланысты жол берілмейтін  тәуекелдің бомауы, соның ішінде  өсімдіктер мен жаунарлар , қауіпті фактор өткізу барысын ескерек отырып және оның нәтижесінің ауырлық дәрежесі.

5) гармонизирленген стандарт – техникалық реттеу аясында нормативті заңды  актілермен бекітілген талаптардың орындалуын қамтамасыз  ететін стандарт.

6) техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесі - өзінің компетенциясы шамасындағы техникалық реттеу аясында жұмысты іске асыратын заңды және жеке  тұлғаның мемлекеттік  орган жиынтығы, стандарттар.

7) технико-экономикалық ақпаратты мемлекеттік жіктеуші техника –экономикалық ақпарат объектілерінің жіктелген топ атауы мен кодтарын жүйелі енгізуден тұратын құжат.

8) Мемлекеттік стандарт – тұтынушылардың кең ортасына қажетті және толық қомда органда бекітілген, стандарт.

9) техникалық реттеу және стандарт аясында нормативті құқытың актілердің мемлекеттік қоры. Олардың компетенция  шамасында ұйымдастырылған мемлекеттік органдардың басқа да құжаттары мен стандартты техникалық реттеу аясында нормативті құқытық актілердің мамандандырылған қор жиынтығы.

10) Сәйкестік жөніндегі  декларация – белгілі бір талапта қызмет, өнім шығарылуындағы сәйкестікті  даярлаушы күәландыратын құжат.

11) Сәйкестіктің ерікті тұжырымы – стандарт, басқа құжат немесе тапсырыс берушінің арнайы талаптарына сатушы немесе даярланушының инициативі бойынша өткіщілетін процесс, қызмет, сенімнің сәйкестік тұжырымы іске асырылатын процедура.

12) Өндіріс өмірлік айналымы – жобалау, өндіру, қолдану, сақтау, тасымалдау, өткізу, утилизациялау және  өнімді жою процестері.

13)Қызығушылық  танытқан жақтар – жеке тұлға, заңды тұлға және олардың оссоциация,  одақтары олардың қызметі техникалық реттеу аясында нормативті  құқытық актілерді жасаумен байланысты, сондай-ақ қатысулары Қазақстан Республикасының халықаралық  келісім шартын қарастырылған  басқа да тұлға.

14) арыз беруші – сәйкестікті тұжырымдау үшін процесс, қызмет, өнім жеткізген заңды және жеке тұлға, сондай-ақ сәйкестік  тұжырымы аясында аудит және аккредитацияға арыз берген заңды тұлға.

15) Сәйкестік белгісі - өсімнің жөнінде сатып алушыларды ақпараттандыру үшін  қызмет ететін ұғым.

16) Өнім, қызмет идентификациясы  - ерекшеленетін белгілер бойынша қызмет, нақты өнімнің  біріңғай танылуын қамтамасыз ететін процедура.

17) Даярлаушы - өндірістік мақсатта жеке тұтынушы немесе келесі өткізуге  өнімді өндіретін жеке немесе заңды шарт бойынша қызмет көрсетілетін немесе жұмыс орындайтын  тұлға.

18) Миопекулиялық  тексеру – толықанды органмен анықталатын тәртіпте техникалық реттеу аясында нормативті құқықтық актілермен бекітілген талаптармен сертификациялық өнім, қызмет,  процес сәйкестігін тұжырымдау жөніндегі аккредиттелген орган іске асыратын тексеру.

19) Жұмыс орындайтын зертхана – стандартизация бойынша белгілі бір нормативті  құжат талаптарына сәйкес өнім сынағын өткізетін мемлекеттік орган зертханасы

20) Халықаралық  стандарт – стандартизация жиегіндегі халықаралық  ұйым қабылдаған стандарт және көптеген тұтынушыларға қолданылады.

21) Ұлттық стандарт – стандарттау жөніндегі толық қанды орган қабылдаған шет мемлекет стандарты, және көптеген халық тұтынушы  қолдануға жарамды.

22) Стандарттау жөніндегі нормативтік құжат – стандарт және оны жүргізу бойынша қызметтің әртүрлі түріне қатысты принциптер, ереже сипаты, нормаларды бекітетін құжат.

23)Техникалық реттеу аясындағы нормативті  құқытық акт – техникалық реттеу аясында бекітетін құқытық нормалардың  «Нормативті құқытық акт жөніндегі» Қазақстан  Республикасының заңға  және  қазіргі заңымен  сәйкесм қолданылған нақты үлгідегі жазбаша арнайы құжат.

24) Аккредитация аймағы – сәйкестік тұжырымы немесе сәйкестік тұжырымы аясында жұмыс орындайтын зертхана жөніндегі аккредиттелген органға бекітілген объект тізімі.

25)Міндетті сертификация – сәйкестік тұжырымы жөніндегі органның қатысуымен техникалық реттеу аясында нормативті құқықтық  актілермен бекітілген өнім, қызмет талаптарының  сәйкестігін тұжырымдау түрі.

26) Сәйкестікті міндетті  тұжырымдау – нәтижесінде  техникалық реттеу  аймағында  нормативті құқықтың актілермен бекітілген өнім, қызмет талаптарына сәйкестік тұжырымы іске асыратын процедура.

27) Сәйкестік тұжырымы жөніндегі орган. Сәйкестік  тұжырымы жиегіндегі жұмысты орындау үшін арналған белгілі бір тәртіпте бекітілген аккредиттелген  заңды тұлған.

28) Негіз қалаушы стандарт – техникалық реттеудің нақты аймағы үшін жалпы ережелері бар немесе көп қолданылатын стандарт.

29) Сәйкестік тұжырымы – құжат күәлігіне жататын нәтижесіндегі  процедура.

30) Жеткізуші қызмет, өнім жеткізілетін жеке немесе заңды тұлға.

31) Өнім – қызмет немесе процесс нәтижесі.

32) процесс - өнімнің өндіріс ағымдағы процестерін қосқанда  қайндайда бір нақты нәтижеге қол жеткізу жөніндегі жүйелі және өзара байланысты  қызмет жиынтығы.

33) стандарттау жөніндегі  аймақтық ұйым тек бір аймқаты  стандарттау жөніндегі сәйкес келетін орган үшін ашық қызметіне оның қатысуы стандарттау жөніндегі ұйым.

34) Аймақтың стандарт  - стандарттау жөніндегі  аймақтық ұйым қабылдаған стандарт және тұтынушылардың кең ортасына  қолайлы.

35) Техникалық  реттеудің мемлекеттік жүйе реестрі. – техникалық реттеуғ стандарт аймағын да нормативті құқытық актіні  тіркеу құжаты.

36) Тәуекел – оның нәтижесінің ауырлық деңгейіне ескерек отырып өсімдік және жануарлар әлемін қоршаған орта, адам денсаулығы мен өміріне тигізілген зиянның жиынтылығын.

37)Сәйкестік сертификаты – техникалық реттеу, стандарт ережесі немесе басқа құжат аймағында  нормативті құқықтың  актілермен бекітілген, қызмет, өнім талаптарына сәйкестікті күәландыратын құжат.

38) Сертификация – нақты бір талаптармен бекітілген өнім, қызмет сәйкестігін жазбаша күәландыратын сәйкестік тұжырымы жөніндегі  орган атқаратын процедура.

39) стандарт – толыққанды орган қарастырған тәртіпте  бекітілген, техниканың реттеу объектілеріне жалпы принциптер мен сипаттамалар ережесін бекітетін көп және еркін  қолдану мақсатындағы құжат.

40) Ұйым стандарты – ұйым бекіткен стандарт.

41) Стандарттау  - потенциалды және шынайы бар тапсырма қатынасында көп және еркін қолдану үшін ереже орнату нәтижесінде  процесс, өнім, қызметке талаптар  реттеудің оптимальды дәрежесіне қол жеткізуге бағытталған қызмет.

42) Сәйкестікті  тұжырымдау сызбасы – осы жұмысты өткізудің нақты кезеңдерінде бейнелеумен, келісумен немесе техникалық реттеу айналасындағы нормативті  құқықтың актілерімен бекітілген талаптар аймағына сәйкес анықтау тәсілі;

43)Техникалық барьер – стандарт және техникалық реттеу аймағындағы нормативті  құқықтың  актілердегі талаптың  өзгергіштігі  немесе ерекшелігі нәтижесінде пайда болған барьер.

44)Стандарттау  жөніндегі техникалық кеңес стандар жасау үшін еркін негіздегі экономия саласында жасалған кеңестік – жиынды  ұйым;

45) техникалық  эксперт – арнайы білімі немесе тәжірибесі бар  жеке тұлға;

46) Техникалық  реттеу – анықтау, бекіту, қолдану және атқарумен байланысты қатынасты нормативті  және құқықтық реттеу.

47) Толыққанды  ұйым ҚР-ның  зауымен сәйкес толық қанды мемлекеттік ұйым;

48) Қызмет тұтынушыны қанағаттандыру бойынша жеткізуінің ішкі қызметі және  тұтынушы мен жеткізушінің өзара қызмет нәтижесі;

49) Сәйкестіктің тұжырымды түрі -  қызмет жиынтығы, олардың нәтижесі өнімнің талап қызметі,  бекітілген техникалық реттеу, стандарт немесе келісім аясындағы нормативті құқықтың  актілерімен сәйкестігін дәлелдеу ретінде  қарастылырады;

50) стандарттау, аккредитация, сәйкестік тұжырымы жөніндегі  эксперт – аудитор – толыққанды орган бекіткен  тәртіпте аттестацияланған манал.