Бағдарламасы «Экология мен тұрақты даму»



бет2/5
Дата11.06.2016
өлшемі0.91 Mb.
#127556
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5
E) Жыртқыштық.

159. Ағзардың бір терриорияда өмір сүріп, бір-біріне не пайда, не кері әсер етпеу жағдайын атайды:

A) Мутуализм.

B) Аменсализм.

C) Комменсализм.

D) Нейтрализм.

E) Жыртқыштық.
160. Табиғи тіршілік ортасындағы бірлестіктің орны аталады:

A) Экожүйе.

B) Биоценоз.

C) Биотоп.

D) Ареал.

E) Биосфера.


161. Биоцеоноздың жалпы жүйесінде түрдің алатын орны, оның биоценотикалық талаптары, абиотикалық факторларының ортасы аталады:

A) Ареал.

B) Биоцепоз.

C) Адаптация.

D) Тіршілік формасы.

E) Экологиялық қуыс.


162. Күн сәулесінің энегиясын пайдаланып, көмір қышқыл газынан және судан органикалық заттарды синтездейтін организмдерді атайды:

A) 1-ретті консумент.

B) Продуцент.

C) Редуцент.

D) 2-ретті консумент.

E) Жоғарғы сатыдағы жыртқыштар.


163. Бірігіп тішілік ету барысында өзіне пайдасы да зияны да тимейтін, бірақ екінші түрге кері әсер ететін қарым-қатынастың түрі аталады:

A) Мутуализм.

B) Аменсализм.

C) Комменсализм.

D) Нейрализм.

E) Жыртқыш жемтік.


164. Бір түрдің екінші түрмен қоректенгенде келесі байланыс байқалады:

A) Форикалық байланыс.

B) Топикалық байланыс.

C) Трофикалық байланыс.

D) Фабрикалық байланыс.

E) Мутуализмдік қатынас.


165. Өсімдік қауымдастығы аталады:

A) Зооценоз.

B) Микробиоценоз.

C) Фитоценоз.

D) Биотоп.

E) Экотоп.


166. Микроорганизмдердің қауымдастығы аталады:

A) Зооценоз.

B) Микробиоценоз.

C) Фитоценоз.

D) Биотоп.

E) Экотоп.


167. Экожүйеде қоректік (трофикалық) тізбек келесі бағытта жүзеге асырылады:

A) Консументтер – редуценттер – продуценттер.

B) Продуценттер – редуценттер – консументтер.

C) Редуценттер – консументтер – продуценттер.

D) Продуценттер – консументтер – редуценттер.

E) Редуценттер – продуценттер – консументтер.


168. Гетеротрофтар энергия көзі ретінде пайдаланады:

A) Органикалық заттарды.

B) Бейорганикалық заттарды.

C) Көмір қышқылдарын.

D) Дайын минералдарды.

E) Тек фитомассаны.


169. Биоценозда түрдің кездесуінің жиілігін сипаттайды:

A) Территорияны алып жатқан түрлер саны.

B) Түрлердің тұрақтылығы және тұрақсыздығы.

C) Түрдің біркелкі және біркелкісіз таралуы.

D) Түрлердің түрлік құрылымы.

E) Түрлердің сандық қатынасы және оның биомассасы.


170. Адаммен трансформацияланған, биосфераның екінші ретті жасанды элементарлы бірліктері:

A) Биоценоздар.

B) Биогеоценоздар.

C) Агробиоценоздар.

D) Ұлттық саябақтар.

E) Агрофитоценоздар.


171. Биосфераны оқытатын экологиялық саласы аталады:

A) Аутоэкология.

B) Демэкология.

C) Синэкология.

D) Ғаламдық экология.

E) Қорықтар.


172. Тірі организмдер қоныстанған және осы организмдердің әсерінен құралған жер қыртысын атайды:

A) Тропосфера.

B) Биосфера.

C) Биогеоценоз.

D) Экосфера.

E) Экожүйе.


173. Тірі және тірі емес компонентердегі сыртқы және ішкі энергия мен зат айналым процесі жүретін шексіз тұрақты жұйе:

A) Экожүйе.

B) Биосфера.

C) Популяция.

D) Атмосфера.

E) Биосфера


174. Саналы адам әрекетінің нәтижесінде біздің планетамыздың негізгі даму факторы болып табылытын биосфераның даму стадиясы:

A) Техносфера.

B) Атмосфера.

C) Ноосфера.

D) Социосфера.

E) Тропосфера.


175. Атмосфераның тығыздығы:

A) 5 – 6 км.

B) 6 – 7 км.

C) 6 – 6,2 км.

D) 5 – 5,2 км.

E) 5 – 6,2 км.


176. Литосфераның тығыздығы:

A) 5 – 6 км.

B) 6 – 7 км.

C) 6 – 6,2 км.

D) 5 – 5,2 км.

E) 5 – 6,2 км.


177. Гидросфераның тығыздығы:

A) 5 – 6 км.

B) 6 – 7 км.

C) 6 – 6,2 км.

D) 5 – 5,2 км.

E) 11-11,2 км.


178. Барлық бөліктерін биосфера қамтитын сфера:

A) Атмосфера.

B) Гидросфера.

C) Литосфера.

D) Тірі заттар.

E) Биогенді заттар.


179. Биосфера келесі сфералардан құралады:

A) Атмосфера, гидросфера, озон.

B) Гидросфера, литосфера, фтор.

C) Литосфера, атмосфера, гидросфера.

D) Биосфераның тірі заттары, озон.

E) Биосфера, жер асты сулары.


180. Биосфера келесі заттардан құралады:

A) Тірі заттар, негізді заттар.

B) Негізсіз заттар, бионегізді заттар.

C) Биогенсіз заттар, негізді заттар.

D) Бионегізді заттар, биогенсіз заттар.

E) Атмосфера, негізді заттар, биогенді заттар.


181. Биосфераға тән ерекшеліктер:

A) Су мөлшерінің көп болуы.

B) Биоәртүрлілік.

C) Қышқыл жауын – шашын.

D) Озон тесігі.

E) Беттік бөлімдегі қатты, сұйық, газды заттар.


182. Тіршілікті тудыратын заттар B.И.Вернадский бойынша аталады:

A) Негізді заттар.

B) Бионегізді заттар.

C) Тірі заттар.

D) Биогенді заттар.

E) Белдеулік.


183. Құрылу барсында тірі және тірі емес процестер қатынасатын зат аталады:

A) Негізді зат.

B) Бионегізді заттар.

C) Биогенді зат.

D) Тірі зат.

E) Биосфералық зат.


184. Құрылу барысында тірі емес процестер қатынасатын зат аталады:

A) Негізді зат.

B) Бионегізді заттар.

C) Биогенді зат.

D) Тірі зат.

E) Биосфералық зат.


185. Атмофера қабаттарын ата:

A) Трофосфера, стратосфера, мезосфера, атмосфера, экзофера.

B) Тропосфера, стратосфера, техносфера, термосфера, ионосфера.

C) Тропосфера, стратосфера.ноосфера, термосфера, ионосфера.

D) Тропосфера, стратосфера, мезосфера, термосфера, экзосфера.

E) Тропосфера, экзосфера, ионосфера, мезосфера, гидросфера.


186. Атмосфера құрамы:

A) Азот, оттегі, хлор, көмірқышқыл газы.

B) Фтор, азот, аргон, азон.

C) Азот, оттегі, көмірқышқыл газы, аргон.

D) Оттегі, көмірқышқыл газы, озон, фтор.

E) Азот, оттегі, көмірқышқыл газы, фтор.


187. Биосфера ілімінің авторы:

A) Иогансен.

B) Геккель.

C) Дарвин.

D) Вернадский.

E) Мебиус.


188. Биосферадағы негізді заттарды келесі процесстер құрайды:

A) Тірі.


B) Тірі емес.

C) Тірі, тірі емес.

D) Шектеулі.

E) Минималдық.


189. Биосферадағы биогендік заттарды келесі процесстер құрайды:

A) Туылады және тіршілікпен қайта өңделеді.

B) Тірі емес.

C) Шектеулі.

D) Тірі, тірі емес.

E) Минималдық.


190. Биосферадағы бионегізді заттарды келесі процесстер құрайды:

A)Туылады және тіршілікпен қайта өңделеді.

B) Тірі емес.

C) Тірі, тірі емес.

D) Шектеулі.

E) Минималдық.


191. Экологиядағы келесі заң зат массасының сақталуын дәлелдейді:

A) Барлығы бәрімен байланымты.

B) Барлығы бір жаққа жіберлуі керек.

C) Табиғат жақсы біледі.

D) Ештеңе тегін берілмейді.

E) Минимум заңы.


192. Табиғат ресурстарының келесі түрі сарқылатын және қалпына келетін топқа жатады:

A) Жануарлар әлемі.

B) Жел, ағыс, ағынды су.

C) Құнарлы топырақ.

D) Минералды металдық өнім.

E) Қазбалы жанармай.


193. Мына аталған ресурстардың (қорлардың) келесі түрі сарқылмайын топтарға жатады:

A) Күн сәулесі.

B) Тұщы су.

C) Өсімдіктермен жануарлар.

D) Жанар-жағармай (қазбалы).

E) Метал емес минералдық зат.


194. Аталған ресурстардың келесі түрі қалпына келмейтін ресурстарға жатады:

A) Тұщы су.

B) Таза ауа.

C) Жанар-жағармай (қазбалы).

D) Күн сәулесі.

E) Құнарлы топырақ.


195. Аталған ресурстардың келесі түрі сарқылатын және қалпына келетін ресурстаға жатады:

A) Жер бедерлерінің жылылығы.

B) Жел, судың толысуы, ағынды су.

C) Құнарлы топырақ.

D) Металдық минералдық топырақ.

E) Кун сәулесі.


196. Айсберг қандай ресурсқа жататынын атаңыз:

A) Қайта қалыптасатын.

B) Сарқылмайтын.

C) Сарқылатын.

D) Космостық ресурс.

E) Климаттық ресурс.


197. Келесі ресустар орны толтырылатын (қалпына келетін) ресустар тобына жатады:

A) Құнарлы топырақ.

B) Жануарлар мен өсімдіктер.

C) Минералдық шикізат.

D) Су.

E) Күн энергиясы.


198. Табиғатты қорғаудың келесі түрі қалдықсыз технологияны құрумен айналысады:

A) Экология-экономикалық.

B) Құқықтық.

C) Технологиялық-техникалық.

D) Ғылыми- танымдық.

E) Әлеуметтік-гигеналық.


199. Табиғатты қорғаудың келесі түрі биологиялық алуан түрлілікті сақтаумен айналысады:

A) Экология-экономикалақ.

B) Құқықтық.

C) Техникалық-техногендік.

D) Ғылыми- танымдық.

E) Әлеуметтік-гигиеналық.


200. Жаңа өндіріс-орындарын жобалаудағы тұрғындардың денсаулығын болжауда, табиғатты қорғаудың келесі аспектісі анықтайды:

A) Эколого-экономикалақ.

B) Құқықтық.

C) Технологиялық-техникалық.

D) Ғылыми- танымдық.

E) Әлеуметтік-гигиеналық.


201. Қоршаған ортаны қорғау заңдарын анықтаумен қоршаған ортаның келесі түрі айналысады:

A) Экология-экономикалық.

B) Саяси-құқықтық.

C) Техникалық-технологиялық.

D) Ғылыми- танымдық.

E) Әлеуметтік-гигеналық.


202. Биосферадағы үлкен зат айналымын атаңыз:

A) Геофизикалық.

B) Биофизикалық.

C) Геохимиялық.

D) Биогеохимиялық.

E) Химиялық.


203. Биосферадағы кіші зат айналымын атаңыз:

A) Биогеохимиялық.

B) Биофизикалық.

C) Геохимиялық.

D) Геофизикалық.

E) Химиялық.


204. Әлеуметтік-саясат аспектісі табиғатты қорғауда келесі мәселелерді шешеді:

A) Табиғатты қорғауда заң шығару.

B) Қалдықсыз технологияның құрылуы.

C) Тұрғындардың денсаулығын анықтап болжау.

D) Ғаламдық экологиялық мәселелер.

E) Аймақтық экологиялық мәселелер.


205. Жер, су, орман, минералды ресурстар келесі классификация бойынша анықталады:

A) Қолдануға байланысты.

B) Адам әрекеттері.

C) Табиғаттың тікелей және жанама компоненттеріне байланысты.

D) Континенттер бойынша.

E) Биосфераның компоненттері бойынша.


206. Сарқылатын және сарқылмайтын ресурстар келесі классификация бойынша бір категорияларға бірігеді:

A) Қолдануға байланысты.

B) Адам әрекетінен шектелуіне қарай.

C) Табиғатың тікелей және жанама түрлеріне байланыты.

D) Континенттер ойынша.

E) Биосфера компонентері бойынша.


207. Денсаулықты қорғау, өндірісті, ғылым ресурстары келесі классификация бойынша анықталады:

A) Қолдануға байланысты.

B) Адам әрекетінен шектелуіне қарай.

C) Табиғаттың тікелей және жанама түрлеріне байланысты.

D) Континенттер бойынша.

E) Биосфера компоненттері бойынша.


208. Қоршаған табиғи ортаны қорғауда жалпы бақылау іс-шаралары қарастырылады:

A) Экологиялық мониторингте.

B) Экологиялық сараптамада.

C) Экологиялық бақылауда.

D) Экологиялық бағдарларда.

E) Экологиялық мерекелерде.


209. Қоршаған ортадағы химиялық ластану адамға келесідей қауіп төндіреді:

A) Бас айналу, құсу, жөтел.

B) Созылмалы аурулардан жазылады.

C) Жалпы жағдайының жақсаруы.

D) Биоәртүрліліктің жоғарылауы.

E) Тұщы су жетіспеушілігі проблемасының шешілуі.


210. Ластану – бұл:

A) Химиялық агенттердің ортаға енуі.

B) Физикалық агенттердің ортаға енуі.

C) Биологиялық агенттердің ортаға енуі.

D) Негізгі деңгейдің орта агенттерінен жоғарылауы.

E) Физикалық, биологиялық және химиялық агенттердің ортаға енуі.


211. Жылдық радиациялық мөлшердің адамға түсу ауыртпалығы келесіге байланысты:

A) Жасанды құрылыс материалдарын қолдану.

B) Пестицидтерді қолдану.

C) Қоршаған орта сапасын жоғарылату.

D) Тазалатқыш құралдарын қолдану.

E) Электро –тұрмыстық приборларды қолдану.


212. Атмосфералық ауа құрамында азот мөлшері (%):

A) 78,08.

B) 101.

C) 15.


D) 48,2.

E) 25,31.


213. Биологиялық су ластаушыларына жатады:

A) Марганец тұзы.

B) Фенол.

C) Радионуклид.

D) Балдырлар.

E) Мұнай.


214. Тұрақты даму дегеніміз:

A) Жануар немесе өсімдіктің бейімделуінің морфологиялық типі.

B) Тұрмыстық қолданыстан алынған табиғи объектілер мен құбылыстар.

C) Биоценоз жүйесіндегі түрдің сипаты, қорек пен жауынға қарым – қатынасы.

D) Болашақ ұрпақтың өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыру қабілетіне соқпай, өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыру қабілеті.

E) Адамдармен пайдаланылатын табиғи объектлер мен құбылыстар.


215. Белгілі бір аймақта ғана тіршілік ететін организмдерді атаймыз:

A) Реликтілер.

B) Доминанттар.

C) Эдификаторлар.

D) Пионерлер.

E) Эндемиктер.


216. Каспий теңізінде бекіре балығының азаюына не себеп:

A) Су деңгейінің төмендеуі және теңіз түбінің көрінуі.

B) Су деңгейінің көтерілуі және жағалауды су басу.

C) Браконьерлік аулану.

D) Климаттың ғаламдық жылынуы.

E) Улы тұманның түзілуі, смог.


217. Аралдың экологиялық проблемасы анықталады:

A) Су деңгейінің төмендеуі.

B) Су деңгейінің көтерілуі.

C) Түрлік құрылымның көбеюі.

D) Биологиялық әртүрліліктің артуы.

E) Озон тесіктерінің пайда болуы.


218. Арал маңының экологиялық жағдайын келесідей сипаттауға болады:

A) Экологиялық апат.

B) Экологиялық қатер.

C) Коллапс.

D) Экологилық дағдарыс.

E) Тепе – теңдік жағдайы.


219. Көмір қышқыл газының екі есе құрамы Жердегі атмосфераның температурасын келесі С0 көтереді:

A) 10-15 С0.

B) 20 С0.

C) 1 С0.

D) 3-4 С0.

E) Өзгертпейді.


220. Экологиялық жағдайдың келесі түрінде экожүйе қиын қалыптасады:

A) Экологиялық апат.

B) Экологиялық қатер.

C) Коллапс.

D) Экологилық дағдарыс.

E) Тепе – теңдік жағдайы.


221. Экологиялық жағдайдың келесі түрінде экожүйе биологиялық өнімділігін қайтымсыз жоғалтады:

A) Экологиялық апаттар.

B) Экологиялық қатер жағдайында.

C) Коллапс.

D) Экологилық дағдарыста.

E) Тепе – теңдік жағдайында.


222. Түр санының төмендеуінің себебі:

A) Биосфералық апат.

B) Шамадан тыс пайдалану.

C) Систематиканың жаңа критерийлерінің пайда болуы.

D) Экожүйелік қатынастан.

E) Бір түрдің біртіндеп екінші түрге айналуы.


223. Тұрмыстық пайдаланудан толық немесе бөлшектей, тұрақты немесе уақытша алынып тасталған биосфера бөлігі қалай аталады:

A) Биотоп.

B) Биоценоз.

C) Экожүйелік шекаралар.

D) Ерекше қорғалатын территориялар.

E) Жекелеген белсенділк аймағы.


224. Қазақстан Республикасының территориясының қанша пайызын қорықтар алады:

A) 1 пайыз.

B) 2 пайыз.

C) 3 пайыз.

D) 5 пайыз.

E) 10 пайыз.


225. Қазіргі кезде Қазақстанда қанша қорық ұйымдастырылған:

A) 5.


B) 6.

C) 10.


D) 8.

E) 9.
226. Қызыл кітапқа енген саны белгісіз түрлерді келесі категорияға жатқызамыз:

A) Қысқартылған.

B) Сирек.

C) Тұрақсыз, анықталмаған.

D) Жоғалып бара жатқан.

E) Жоғалған немесе құрып кеткен.
227. Түр санының төмендеуінің себебі:

A) Биосфералық апат.

B) Қорек базасының азаюы.

C) Систематиканың жаңа критерийлерінің пайда болуы.

D) Экожүйелік қатынастан.

E) Бір түрдің біртіндеп екінші түрге айналуы.


228. Түр санының төмендеуінің себебі:

A) Биосфералық апат.

B) Зиянкестерді жою.

C) Систематиканың жаңа критерийлерінің пайда болуы.

D) Экожүйелік қатынастан.

E) Бір түрдің біртіндеп екінші түрге айналуы.


229. Озон қабаты атмосферадағы беткі қабаты ретінде:

A) Жердің жылу сәулесін сақтайды.

B) Ультракүлгін сәулесінен сақтайын экран.

C) Өндірістік ластану нәтижесінде пайда болады.

D) Ластанған заттарды серпіп отырады.

E) Атмосферадағы газдардың құрамын сақтайды.


230. Озон бұзушы заттар::

A) Күкірт және азот.

B) Метан және көмір қышқыл газы.

C) Фреондар.

D) Көліктерден шығатын газдар.

E) Ион сәулелері.


231. Көшеттік газдар бұл:

A) Күкірт және азон оксиді.

B) Метан және көмір қышқыл газдар.

C) Фреондар.

D) Көліктерден шығатын газдар.

E) Ион сәулелері.


232. Қышқылдық жаңбырларды тудырады:

A) Күкірт және азот оксиді.

B) Метан және көмір қышқыл газы.

C) Фреондар.

D) Көліктерден шығатын газдар.

E) Ион сәулелері.


233. Қышқылдық жауын-шашын тұнбасы бұл:

A) Азот және күкірт қышқылдары.

B) Органиаклақ қалдықтар.

C) Фреондар және органикалық қышқылдар.

D) Органикалық қышқылдар және фенолдар.

E) Азот және сірке қышқылдары.


234. Адамдарға әртүрлі аурулар тудыратын тірі организмдермен қоршаған ортаның ластануы аталады:

A) Радиоактивтік.

B) Биологиялық.

C) Химиялық.

D) Шу әсерінен.

E) Иондаушы.


235. «Көшеттік» эффект бұл:

A) Орташа температураның жоғарлауына, планетадағы климаттың жақсаруына әкеп соғады.

B) Атмосфераның мөлдірлігін аяғында суытуға әкеп соғады.

C) Температураның жоғарлауына себеп болып, биосферадағы қолайсыз өзгерістерге әкеп соғады.

D) Биосфераға онша қатты өзгерістер әкелмейді.

E) Температураның төмендеуіне әкеп соғады.


236. Рак ауруларының себебі болып табылады:

A) Табиғаттың химиялық ластануы.

B) Канцерогендер.

C) Темекі шегу.

D) Стрестер.

E) Нашақорлық.


237. Су қоймаларындағы балдырлардың «гүлденуі» ластаушы заттардың келесі түріне жатады:

A) Суда еритін және онда иондық қалпын сақтап қалатын затттар.

B) Сумен коллоидтық жұйе түзетін заттар.

C) Ақ түзетін заттар.

D) Биологиялық ластанушылар.

E) Химиялық ластанушылар.


238. Озон тесігі келесі жерде басым:

A) Африкада.

B) Евразияда.

C) Антрактидада.

D) Австралияда.

E) Америкада.


239. Қышқыл жауынның түсуі келесі құбылысқа байланысты:

A) Күн радиациясының өзгеруімен.

B) Атмосферадағы көмір қышқыл газ ының өзгеруімен.

C) Атмосферада азон құрамының өзгеруімен.

D) Атмосфераға күкірт диоксиді мен азот оксидінің шоғырлануымен.

E) Атмосфераға метан құрамының өсуімен.


240. Канцерегонды заттар келесі ауруларды тудырады:

A) Аллергиялық аурулар.

B) Хроникалық аурулар.

C) Инфекциялық аурулар.

D) Рак аурулары.

E) Өкпе аурулары.


241. Қышқыл жаңбырлардың ортаға әсері:

A) Су ортанының қышқылдығын жоғарлатады.

B) Ортаның қышқылдығы төмендейді.

C) Ортаның қышқылдығына әсер етеді.

D) Су қоймасының температурасынының жоғарлауы.

E) Су қоймасының температурасының төмендеуі.


242. Тұманның түрін ата:

A) Лодон және чикагалық түр.

B) Лондон және мадридтік түр.

C) Лос-анджелестік түр және мадридтік түр.

D) Лос-анджелестік түр және миландық түр.

E) Лос-анджелестік және лондондық түр.


243. Атмосфераның ластануы бөлінеді:

A) Бірінші реттік және екінші реттік.

B) Еритін және еримейтін.

C) Шектеулі және минимальді.

D) Толеренттық және тұрықсыз.

E) Бірінші және екінші топқа жатады.


244. Атмосфераның табиғи ластануына жататындар:

A) Фреондар.

B) Бензипирин.

C) Жанартау.

D) Күкірт оксиді.

E) Мұнай өнімдері.


245. Ластанудың жасанды факторына жатады:

A) Жанартаулар.

B) Күкірт оксиді, өндірістің шығарлымы.

C) Жер сілкінісі.

D) Шаң борандары.

E) Жауын-шашындар.


246. Уытты тұманның -смогтың лондондық түрі анықтайды:

A) Көздің қабынуы.

B) Мұрын және тамақ қуысының клегейлі қабығының қабынуы.

C) Бронхты-өкпе ауруларының асқынуы.

D) Жүрек-тамыр ауруларының асқыныуы.

E) Тұмау ауруы.


247. Фотохимиялық тұман «смог» тудырады:

A) Көз, тамақ, мұрын қуыстарының кілегейлі қабатының қабынуын.

B) Инфаркт ауруының туындауын.

C) Инсульттің жылдамдауын.

D) Онкологиялық аурулардың қауіпті түрлерін.

E) Тамыр аурулары мен жүрек-қантамыр қысымының ауытқуын.


248. Атмосфераның ластануында қолданылатын шаралар:

A) Фильтрлер, зарарсыздандыру.

B) Қайнаған сулар, оның тұнуы.

C) Тұнбаларда тұнуы.

D) Судың ластануында заттардың тітіркенуі.

E) Қалдықсыз және аз қалдықсыз технологияны өндірісте қолдану.


249. Атмосфераның ластануында келесі шаралар қолданады:

A) Фильтрлер, зарарсыздандыру.

B) Қайнаған сулар, оның тұнуы.

C) Тұнбаларда тұнуы.

D) Судың ластануында заттардың нитрленуі.

E) Өндіріс аймағында санитарлы –қорғауды ұйымдастыру.


250. Қазақстан Республикасының «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңы тұрады:

A) 100 баптан.

B) 50 баптан.

C) 27 баптан.

D) 75 баптан.

E) 89 баптан.


251. Тұщы су жетіспеушілік мәселесі туындады:

A) Су қоймаларының ластануынан.

B) Мұздықтардың еруінен.

C) Климаттың жылуымен байланысты.

D) Қышқыл жаңбыр түсуінен.

E) Озон тесігінің пайда болуынан.


252. Жер бетіндегі гидросферадағы тұщы су қорының жалпы көлемі:

A) 1 пайыз.

B) 2 пайыз.

C) 3 пайыз.

D) 4 пайыз.

E) 5 пайыз.


253. Тұщы судың негізгі бөлігі орналасқан:

A) Өзендерде.

B) Теңіздерде.

C) Мұхиттарда.

D) Мұздықта.

E) Көлде.


254. Тұщы су жетіспеушілік мәселесінің туындау себебі:

A) Халық тұрғындарының жылдам өсуі.

B) Қышқыл жаңбырдың түсуіне байланысты.

C) Мұздықтардың еруіне байланысты.

D) Климаттың жылдам еруіне байланысты.

E) Озон тесігінің пайда болуынан.


255. Су көзінің биологиялық ластанушыларына жатады:

A) Мұнай.

B) Фенолдар.

C) Радионуклидтар.

D) Бактериялар.

E) Ауыр метал тұздары.


256. Су көзінің биологиялық ластанушыларына жатады:

A) Мұнай.

B) Күкірт.

C) Темір тұздары.

D) Қарапайымдар.

E) Фенолдар.


257. Судың сапалығын жақсартудағы негізгі әдістерді атаңыз:

A) Су мөлдірлігігің артуы.

B) Қышқылдану, қорлану, түссіздену.

C) Зарарсыздандру, азондау, қайнату.

D) Судың мөлдірленуі.

E) Залалсыздандыру, тұнбалау, фильтрлеу.


258. Халық тұрғындарының өсу қарқыны неге әкеп соғады:

A) Қоршаған ортаның жақсаруына, ғылым мен техниканың дамуына,

жұмысыздыққа.

B) Жұмыс орындарының босауы, экологиялық жағдайдың жақсаруы.

C) Әр түрлі ауруларға шалдығу, мұздықтардың еруіне, табиғи ресурстармен қамтамасыз ету.

D) Табиғат ресурстарының сарқылыуы, қылмыстың өсуіне әкер соғады.

E) Озон тесігінің үлкеюіне, жер бетінде экономикалық мәселелердің дамуы.
259. ХХІ-ғасырға дейін тұрғындардың сан мөлшері келесі жылдамдықпен өсіп отырды:

A) Бір ғасырда1 %.

B) Бір ғасырда 2 %.

C) Бір жылда1 %.

D) Бір жылда 2 %.

E) Бір ғасырда1,5 %.


260. Қазақстанда жалғыз ғаламдық экологиялық мәселеге жатады:

A) Арал теңізі.

B) Каспий теңізі.

C) Балқаш көлі.

D) Кіші өзендердің ластануы.

E) Радиоактивті қалдықтардың сақталуы.


261. Халық тұрғындарының қарқынды өсуі аталады:

A) Биосфералық жаратылыс.

B) Популяциялық жаратылыс.

C) Экожүйелік жаратылыс.

D) Демографиялық жартылыс.

E) Демографиялық апат.


262. Экологиялық дағдарыс дегеніміз:

A) Биосфераның өзгеруі немесе олардың бейімделуі, жаңа саланы ортадағы трасформациясы.

B) Экожүйенің күрделі жағдайы шөлдену процесіне әкеп соғады.

C) Экожүйенің биологиялық өнімділігінің қайтымсыз жойылу жағдайы.

D) Тепе-теңдік жағдайы.

E) Ағзалардың сандық баланысы, бақыланатын тепе-теңдік жағдайы.


263. Ультракүлгін сәулесінің маңызды ролін атаңыз:

A) Озон фотосинтезге қатысады.

B) Жалпы жарық санын күшейтеді.

C) Фотоцинтезге қатысады.

D) D витаминінің жануарларда түзілуіне қатысады.

E) Жер бетіне жарық өте күшті түседі.


264. Экологиялық апат дегеніміз не:

A) Биосфераның өзгеруі немесе олардың бөлімдері, жаңа сапасының ортадағы трансформациясы.

B) Экожұйенің күрделі жағдайы шөлдену процессіне әкеп соғады.

C) Экожүйенің биологиялық өнімділігінің қайтымсыз жойылу жағдайы.

D) Адам өміріне территорияның жарамсыз жағдайы.

E) Ағзалардың сандық балансы бақыланатын тепе-теңдік жағдайы.


265. Қазіргі замандағы экологиялық кризистердің негізгі ерешеліктерін атаңыз:

A) Экожұйенің тежелу қалыпы.

B) Экожұйенің қолайлы жағдайы.

C) Ғаламдық сипат.

D) Экожүйенің апаттық жағдайы.

E) Экожүйенің нашарлану жағдайы.


266. Каспий теңізіндегі қызыл балықтардың жойылу себептері:

A) Судың деңгейіндегі төмендеуі, теңіз түбіне шөгуі.

B) Су деңгейінің көтерліуі және жағалауды су басып кетуі.

C) Уылдырық салатын жердің көлемінің тарылуы, балықтар миграциясына кедергі жасайды.

D) Ғаламдық климаттың жылынуы.

E) Улы тұмандардың пайда болуы.


267. Экожүйені сақтауға арналған табиғи обектілер, шаруашылықта пайдалануға болмайтын территория аталады:

A) Ұлттық парк.

B) Қорықша.

C) Қорық.

D) Зоопарк.

E) Ботаникалық бақ.


268. Ағзаларды қорғаудағы ең қатал шара қолданатын, ерекше қорғалатын территорияны атаңыз:

A) Ұлттық парк.

B) Қорықша.

C) Ботаникалық бақ.

D) Зоопарк.

E) Қорық.


269. Қызыл кітапқа тіркелген организмдердің ерешеліктерін атаңыз:

A) Анықталмаған, сирек, жойылып кеткен, жойылып бара жатқан.

B) Саны азайып бара жатқан, сирек, жойылып кеткен, селекциондық.

C) Сирек, жойылып бара жатқан, жойылып кеткен, қалпына келу.

D) Анықталмаған, сирек, жойылып бара жатқан, саны азайып бара жатқан.

E) Қысқартылған, сирек, эндемдік түр.


270. Адамзат өз қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін және болашаққа қатер төндірмейтін дамуы аталады:

A) Тұрақты.

B) Тепе-теңдік.

C) Кризистік.

D) Қолайсыз.

E) Апаттық.


271. Түрлердің орташа өмір ұзақтығы:

A) 10-30 млн жыл.

B) 10-30 мың жыл.

C) 10-30 жыл.

D) 100-300 млрд жыл.

E) 10-30 млрд жыл.


272. Түрлердің азаюының себептері:

A) Биосфералық апат.

B) Мекен ету орнының бұзылуы, шектен тыс пайдалану.

C) Систематикадағы жаңа критерилердің пайда болуы.

D) Экожүйеге байланысыты.

E) Бір түрдің екінші түрге ауысуы.


273. Түр әртүрлігінің азаюының салдары:

A) Бір түрдің жойылып, жаңа түрдің пайда болуына себеп болады.

B) Бір түрдің жойылып кетуі жаңа ұрпақтардың дамуына әкеледі.

C) Бір түрдің жойылуы популяциядағы осы түрдің көбеюіне әкеп соғады.

D) Бір түрдің.жойылуы 4-5 түрдің өмір сүруіне қауіп тудырады.

E) Бір түрдің жойылуы, оның азықтық қажетілігімен қамтамасыз етуіне әкеледі.


274. Халықаралық дәрежеге ие болған қорықтарды атаңыз:

A) Халықаралық.

B) Ұлтаралық.

C) Биосфералық.

D) Ноосфералық.

E) БҰҰ кіретін мемлекеттер территориясында орналасқан.


275. Қорықтар және демалыс орындарына ие болған территориялар аталады:

A) Қорықтар.

B) Ұлттық парктер.

C) Қорықшалар.

D) Табиғат ескерткіштері.

E) Биосфералық қорықтар.


276. Келесі территорияда қоғаудың қатал режимі қолданады:

A) Қорықтар.

B) Ұлттық парктер.

C) Қорықшалар.

D) Табиғат ескерткіштері.

E) Биосфералық қорықтар.


277. Организмдердің бір бірлестіктерінің белгілі кезектілікпен басқаларымен алмасу процесі аталады:

A) Рекреация.

B) Мелиорация.

C) Сукцессия.

D) Популяция.

E) Дефляция.


278. Жер шарындағы ормандардың жалпы ауданы құрайды (млн.гA):

A) 169.


B) 1746.

C) 6208.


D) 4184.

E) 2005.
279. Биогеоценоздың бір түрі басым болып келетін табиғи-территориялық кешен аталады:

A) Ландшафт.

B) Агробиоценоз.

C) Биоценоз.

D) Зооценоз.

E) Фитоценоз.
280. Өсімдіктерді отырғызу арқылы жерлерді жақсарту бойынша іс-шаралар аталады:

A) Фитомелиорация.

B) Эвтрофикация.

C) Сукцессия.

D) Мелиорация.

E) Орманды мелиорация.


281. Ағынды суларды анаэробты бактериялардың көмегімен биологиялық тазартуға арналған құрылғы:

A) Аэротенк.

B) Кяриз.

C) Бакштаг.

D) Аэрофлокула.

E) Метатенк.


282. Озон қабаты келесі қашықтықта орналасқан:

A) 12-28 км.

B) 8-32 км.

C) 20-25 км.

D) 70-72 км.

E) 5-15 км.


283. Гидропоника – дегеніміз:

A) Жануарларды тек сумен қоректендіру тәсілі.

B) Энергия алу үшін суды қолдану.

C) Өсімдіктерді ертінділерде өсіру тәсілі.

D) Астық өнімдерінің жоғары сапасын алудың жалғыз жолы.

E) Суару үшін суды пайдалану.


284. Арам шөптермен күресу үшін пайдаланады:

A) Фунгицидтерді.

B) Инсектицидтерді.

C) Пестицидтерді.

D) Гербицидтерді.

E) Акарицидтерді.


285. Патогенді саңырауқұлақтармен күресу үшін пайдаланады:

A) Фунгицидтерді.

B) Инсектицидтерді.

C) Пестицидтерді.

D) Гербицидтерді.

E) Акарицидтерді.


286. Зиянкес жәндіктермен күресу үшін пайдаланады:

A) Фунгицидтерді.

B) Инсектицидтерді.

C) Пестицидтерді.

D) Гербицидтерді.

E) Нематоцидтерді.


287. Жазғы уақытта әр бір м2 ағаштардың жапырақ бөліктері ауадағы қанша шаң-тозаңды жұтып алатынын көрсетіңіз:

A) 1-2 кг.

B) 20 кг.

C) 1-5 кг.

D) 5-6 кг.

E) 10-15 кг.


288. Қазақстан Республикасында «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заң қабылданды:

A) 25 қыркүйек 2000 ж.

B) 15 шілде 1997 ж.

C) 25 маусым 1996 ж.

D) 30 тамыз 1997 ж.

E) 22 мамыр 1997 ж.


289. Жәндіктердің тыныс алу мүшелеріне әсер ететін химиялық улы заттар аталады:

A) Пестицидті заттар.

B) Верулентті заттар.

C) Энтомофагтар.

D) Фармацевті заттар.

E) Фумигантты заттар.


290. Бұзылған жерлерді түбегейлі жақсартуды атаймыз:

A) Эрозия.

B) Дефляция.

C) Минерализация.

D) Мелиорация.

E) Рекультивация.


291. Бүкіл гидросферадағы су айналымының белсенділігі құрайды (жыл):

A) 30 жыл.

B) 100 жыл.

C) 200 жыл.

D) 1 жыл.

E) 3000 жыл.


292. Топырақтың құнарлы қабатының (гумустың) қалыптасуы үшін қажет:

A) 10-30 жыл.

B) 100-200 жыл.

C) 300-400 жыл.

D) 1-2 жыл.

E) 1000 жыл.


293. Дефляция – бұл:

A) Су эрозиясы.

B) Сызықтық эрозия.

C) Жазықтық эрозия.

D) Көлбеу эрозия.

E) Жел эрозиясы.


294. Жел эрозиясының түрлерін атаңыз:

A) Мелиорация және дефляция.

B) Рекультивация және мелиорация.

C) Аэрация және дефляция.

D) Дефляция және дауыл.

E) Дефляция және шаңды-дауыл.


295. Энергия алудың таза жолы:

A) Атом-электр станциясы.

B) Жылу элктр станциясы.

C) Гидроэлектростанциясы.

D) Жанар-май қолдану.

E) Шымтезек жағу.


296. Қазақстанда ең ерте қалыптасқан қорық Аксу-Жабағылы келесі жылы құрылды:

A) 1931.


B) 1992.

C) 1998.


D) 1928.

E) 1976.
297. 1976 жылы Қазақстанда ұйымдастырылған қорықты көрсетіңіз:

A) Наурызым.

B) Марқакөл.

C) Алакөл.

D) Барсакелмес.

E) Ақсу-Жабағылы.
298. Сарқырама су, ғасырлық ағаштар, үңгірлер сияқты объектілер кіреді:

A) Қорықтар құрамына.

B) Қорықшалар құрамына.

C) Ұлттық саябақтар құрамына.

D) Табиғи ескерткіштерге.

E) Ерекше қорғалмайтын объектілерге.


299. Қазақстан Республикасы Елбасының қаулысымен 1996 ж.30 тамызда келесі шешім қабылданды:

A) ҚР «Қоршаған ортаны қорғау» туралы заңы.

B) ҚР «Білім туралы» заңы.

C) ҚР экологиялық қауіпсіздік концепциясы.

D) Экологиялық білім беру концепциясы.

E) Орта-кәсіби және жалпы білім беру мектептеріндегі «Экология» пәні бойынша бағдарлама.


300. Қазақстан Республикасы 1997 ж.15 шілдеде келесі шешім қабылдады:

A) ҚР «Қоршаған ортаны қорғау» туралы заңы.

B) ҚР «Білім туралы» заңы.

C) ҚР экологиялық қауіпсіздік концепциясы.

D) Экологиялық білім беру концепциясы.

E) Орта-кәсіби және жалпы білім беру мектептеріндегі «Экология» пәні бойынша бағдарлама


301. БҰҰ табиғатты қорғау әрекетінің координаторын көрсетіндер:

A) ЮНЕП.


B) ЮНЕСКО.

C) ФАО.


D) ВОЗ.

E) МАГАТЭ.

302. «Рим клубын» жаратудың инициаторын атаңыз:

A) Дж. Форрестер.

B) Д. Медоуз.

C) А. Печчеи.

D) М. Месарович.

E) Э. Пестель.

303. «Рим клубының» бірінші «Өсу шектері» баяндамасының авторын атаңыз:

A) Б. Миллер.

B) Д. Медоуз.

C) А. Печчеи.

D) М. Месарович.

E) Э. Пестель.

304. Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Халыкаралық Комиссияның төрағасын атаңыз:

A) Дж. Форрестер.

B) Х. Брунтланд

C) А. Печчеи.

D) М. Месарович.

E) Э. Пестель.

305. Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конвенциясының өту уақыты мен орнын көрсетіңіз:

A) Йоханнесбург, 2002 ж.

B) Рио-де-Жанейро, 1992 ж.

C) Вашингтон, 1973 ж.

D) Стокгольм, 1972 ж.

E) Севилья, 1995 ж.

306.Қоршаған ортаны қорғау облысында халыкаралық ынтымақтастықтың негізгі қағидалары жасалған:

A) Рио-де-Жанейрода, 1992 ж.

B) Минскте, 1983 ж.

C) Йоханнесбургте, 2002 ж.

D) Стокгольмде, 1972 ж.

E) Севильяда, 1995 ж.

307. Қоршаған орта бойынша декларация қабылданған Декларация по окружающей среде была принята:

A) Рио-де-Жанейрода, 1992 ж.

B) Минскте, 1983 ж.

C) Йоханнесбургте, 2002 ж.

D) Стокгольмде, 1972 ж.

E) Севильяда, 1995 ж.

308. Атом энергетикасы бойынша халықаралық агенттікті көрсетіңіз:

A) ЮНЕП.


B) ЮНЕСКО.

C) ФАО.


D) БДСҰ.

E) МАГАТЭ.

309. Озон қабаты бойынша Веналық келісімге қол қойылды:

A) 1995 ж.

B) 2000 ж.

C) 1985 ж.

D) 1970 ж.

E) 1990 ж.


310. Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конференциясында қабылданған құжаттарды көрсетіңіз:

A) Барлық орман түрлерінің басқару; сақтау және тұрақты даму бойынша ғаламдық консенсустың қағидалары туралы өтініш.

B) «Біздің болашағымыз» өтініші.

C) Қоршаған орта бойынша БҰҰ бағдарламасы.

D) Озон қабатын қорғау бойынша БҰҰ бағдарламасы.

E) «Өсу шектері» бағдарламасы.

311. Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конференциясында қабылданған құжаттарды көрсетіңіз:

A) Қоршаған орта мен даму бойынша Рио декларациясы.

B) «Біздің болашағымыз» өтініші.

C) Қоршаған орта бойынша БҰҰ бағдарламасы.

D) Озон қабатын қорғау бойынша БҰҰ бағдарламасы.

E) «Өсу шектері» бағдарламасы.

312. Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конференциясында қабылданған құжаттарды көрсетіңіз:

A) «Өсу шектері» бағдарламасы.

B) «Біздің болашағымыз» өтініші.

C) Қоршаған орта бойынша БҰҰ бағдарламасы.

D) Озон қабатын қорғау бойынша БҰҰ бағдарламасы.

E) XXI ғасырға күн тәртібі



313. Алыс кеңістікте ауаның трансшекаралық ластануы туралы Конвенция қабылданды:

A) 1992 ж.

B) 1979 ж.

C) 2000 ж.

D) 1972 ж.

E) 1986 ж.


314. Қоршаған ортаны қорғаудың әлемдік күні:

A) 5 мамыр.

B) 5 мауысым.

C) 10 қыркүйек.

D) 1 қаңтар.

E) 6 тамыз.


315. Монреаль конференциясы өтті:

A) 1986 ж.

B) 2000 ж.

C) 2002 ж.

D) 1987 ж.

E) 1972 ж.


316. Гринпис ұйымның қалыптасу жылын көрсетіңіз:

A) 2002 ж.

B) 1992 ж.

C) 1986 ж.

D) 1972 ж.

E) 1971 ж.


317. Италия, Англия, АҚШ мен КСРО арасындағы Антарктида туралы келісімге келді:

A) 1980 ж.

B) 1959 ж.

C) 2000 ж.

D) 1983 ж.

E) 1966 ж.

318. Ауыл шаруашылық бойынша БҰҰ мүшесін көрсетіңіз:

A) ЮНЕП.

B) ЮНЕСКО.

C) ФАО.

D) БДСҰ.


E) МАГАТЭ.
ПАСПОРТ

Экология пәнінен




Сұрақ нөмірі

Тақырып нөмірі

Тақырыпша нөмірі

Курс

Семестр

Күрделілік деңгейі

Дұрыс жауап (A,B,C,D,E)

1.

1

1.1

2

4

2

С

2.

1

1.1.

2

4

2

C

3.

1

1.1.

2

4

2

C

4.

1

1.1.

2

4

2

B

5.

1

1.1.

2

4

2

B

6.

1

1.1.

2

4

2

B

7.

1

1.1.

2

4

2

B

8.

1

1.1.

2

4

1

D

9.

1

1.1.

2

4

2

D

10.

1

1.1.

2

4

1

B

11.

1

1.1.

2

4

2

B

12.

1

1.1.

2

4

1

С

13.

1

1.1.

2

4

1

D

14.

1

1.1.

2

4

1

Е

15.

1

1.1.

2

4

2

В

16.

1

1.2.

2

4

2

С

17.

1

1.2.

2

4

2

В

18.

1

1.2.

2

4

1

С

19.

1

1.2

2

4

2

В

20.

1

1.2.

2

4

2

Е

21.

1

1.2.

2

4

2

С

22.

2

2.1.

2

4

2

С

23.

2

2.1.

2

4

2

Е

24.

2

2.1.

2

4

2

D

25.

2

2.1.

2

4

2

D

26.

2

2.1.

2

4

2

В

27.

2

2.1.

2

4

2

C

28.

2

2.1.

2

4

2

A

29.

2

2.1.

2

4

2

D

30.

2

2.1.

2

4

2

С

31.

2

2.1.

2

4

2

В

32.

2

2.1.

2

4

2

А


33.

2

2.1.

2

4

1

В

34.

2

2.1.

2

4

2

В

35.

2

2.1.

2

4

2

C

36.

2

2.1.

2

4

2

D

37.

2

2.1.

2

4

1

С

38.

2

2.1.

2

4

3

А

39.

2

2.1.

2

4

2

D

40.

2

2.1.

2

4

3

А

41.

2

2.1.

2

4

2

E

42.

2

2.1.

2

4

3

А

43.

2

2.1.

2

4

3

С

44.

2

2.1.

2

4

2

А

45.

2

2.1.

2

4

1

С

46.

2

2.1.

2

4

2

В

47.

2

2.1.

2

4

2

D

48.

2

2.1.

2

4

3

Е

49.

2

2.1.

2

4

1

С

50.

2

2.1.

2

4

2

А

51.

2

2.1.

2

4

2

С

52.

2

2.1.

2

4

3

Е

53.

2

2.1.

2

4

1

А

54.

2

2.1.

2

4

3

В

55.

2

2.1.

2

4

2

В

56.

2

2.1.

2

4

1

В

57.

2

2.1.

2

4

2

В

58.

2

2.1.

2

4

1

Е

59.

2

2.1.

2

4

2

А

60.

2

2.1.

2

4

1

В

61.

2

2.1.

2

4

2

В

62.

2

2.1.

2

4

3

D

63.

2

2.1.

2

4

1

С

64.

2

2.1.

2

4

2

Е

65.

2

2.1.

2

4

2

C

66.

2

2.1.

2

4

1

A

67.

2

2.1.

2

4

2

В

68.

2

2.1.

2

4

1

С

69.

2

2.1.

2

4

2

D

70.

2

2.1.

2

4

1

С

71.

2

2.1.

2

4

2

В

72.

2

2.1.

2

4

1

С

73.

2

2.1.

2

4

1

А

74.

2

2.1.

2

4

2

Е

75.

2

2.1.

2

4

2

D

76.

2

2.1.

2

4

2

C

77.

2

2.1.

2

4

1

А

78.

2

2.1.

2

4

2

А

79.

2

2.1.

2

4

2

А

80.

2

2.1.

2

4

2

Е

81.

2

2.1.

2

4

3

А

82.

2

2.1.

2

4

3

D

83.

2

2.1.

2

4

2

А

84.

2

2.1.

2

4

2

D

85.

2

2.2.

2

4

3

В

86.

2

2.2.

2

4

3

Е

87.

2

2.2.

2

4

1

А

88.

2

2.2.

2

4

3

А

89.

2

2.2.

2

4

1

С


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет