Бағдарламасы Әзірлеудің негіздемесі: «Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспары туралы»

Мақсаттар, міндеттер, нысаналы индикаторлар және бағдарламаны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

Бағдарламаның мақсаты

Халықты кепілдендірілген сападағы ауыз сумен қажетті мөлшерде жабдықтау.

Нысаналы индикаторлар

Бағдарламаның мақсатына қол жеткізу көрсеткіштерді аралық нәтижелермен салыстыру және өлшеу арқылы мынадай индикаторлар бойынша анықталатын болады:

ауылдық жерде орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жеткізуді АЕМ-дің жалпы санынан 80 %, шағын қалаларда – 100 % қамтамасыз ету;

әр аудан орталығында сумен жабдықтау объектілерінің мамандандырылған пайдаланушы ұйымдарын құру;

жеке капиталдың қатысуымен, оның ішінде 15 бірлікке дейін концессиялық келісімдер және басқа да шарттар негізінде су шаруашылығы кәсіпорындары санының өсуі;

суды есептеу аспаптарымен қалаларда 100 % және АЕМ-де 80 % қамту;

3000 астам АЕМ-нің жер асты суы қорымен қамтамасыз етілуін зерттеу;

Қалалар және ірі елді мекендер үшін қорларды қайта бағалау мақсатында 165 кен орынына және топтық су құбырлары үшін 15 кен орынына одан әрі барлау жүргізу;

86 қалада және 7002 АЕМ-де сумен жабдықтау жобалары мониторингі жүйесімен қамту;

Аудандық мамандандырылған пайдаланушы ұйымдарға жабдықтар, машиналар мен механизмдер сатып алуға жергілікті бюджеттен кезең-кезеңмен қаражат бөлу.

Алдағы жылдары машиналар мен механизмдерді сатып алу нақты тарифті қосқанда шаруашылық қызмет есебінен жүзеге асырылады.

Бағдарламаның міндеттері

1. Сумен жабдықтаудың жаңа объектілері құрылысында және қолданыстағы қайта жаңғыртуда жөндеуде жүйелі тәсілді енгізу.

2. Елді мекендерді сумен жабдықтау жүйелерін тиімді пайдалануды қамтамасыз ету.

3. Сумен жабдықтау объектілерін қаржыландыруға барынша жеке капиталды тарту және су шаруашылығы секторының инвестициялық тартымдылығын арттыру.

4. Халықты ауыз сумен қамтамасыз ету үшін жер асты суларының әлеуетін барынша пайдалану.

5. Сумен жабдықтау жүйелерін жобалау сапасын арттыру.

6. Су шаруашылығы секторының жай-күйінің мониторингі жүйесін құру.

Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

Бағдарламаны іске асыру мына кезеңдерде жүзеге асырылады және тиісінше мынадай міндеттер шешіледі:

I кезең 2011 – 2015 жылдар – ауылдық жерде орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жеткізуді АЕМ-нің жалпы санынан 54 %, шағын қалаларда – 85 % қамтамасыз ету;

II кезең 2016 – 2020 жылдар – ауылдық жерде орталықтандырылған сумен жабдықтауға қол жеткізуді АЕМ-нің жалпы санынан 80 %, шағын қалаларда – 100 % қамтамасыз ету.

Бюджет қаражатын үнемсіз және тиімсіз пайдалану фактілерін болдырмау, Бағдарламаны іске асырудың 2011 – 2020 жылдар аралығындағы кезеңге арналған халықты ауыз сумен жабдықтау бойынша баламалы және үнемді шешімдерін іздеуді кеңейту мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1. Сумен жабдықтаудың жаңа объектілерін салу және қолданыстағыларын қайта жаңарту кезінде жүйелі тәсілді енгізу;

2. Су шаруашылығы секторының жай-күйінің мониторингі жүйесін құру;

3. Сумен жабдықтау объектілерін қаржыландыруға жеке капиталды барынша тарту және су шаруашылығы секторының инвестициялық тартымдылығын арттыру;

4. Халықты ауыз сумен жабдықтау үшін жер асты суларының әлеуетін барынша пайдалану;

5. Сумен жабдықтау жүйелерін жобалау сапасын арттыру.

5.1. Сумен жабдықтаудың жаңа объектілерін салу және қолданыстағыларын қайта жаңарту кезінде жүйелі тәсілді енгізу

Сумен жабдықтаудың жаңа объектілерін салуға және қолданыстағыларын жөндеуге шығындалатын бюджет қаражатын тиімді пайдалану мақсатында жүйелі тәсіл қолданылатын болады.

Жүйелі тәсіл ауылдық және қалалық сумен жабдықтау жүйелерінің ағымдағы жай-күйін міндетті тексеру мен ауылдық және қалалық жергілікті келісілген жобалар тізбесін қалыптастыруды көздейді.

Ауылдық сумен жабдықтау жүйелері үшін

Ауылдық сумен жабдықтау объектілері үшін жүйелі тәсіл мыналарды көздейді:

1. Зерттеу жүргізу үшін ауыз сумен жабдықтау жобалардың алдын - ала тізімін қалыптастыру;

2. Ауыз сумен жабдықтау жобаларын іске асыруға жоспарланған ағымдағы зерттеу жүргізу;

3. Ауыз сумен жабдықтау жобалардың түпкілікті тізбесін бекіту.

1. Ауыз сумен жабдықтау жобаларының алдын ала тізімін қалыптастыру жыл сайын Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі жоспарлайтын қаржы жылының алдындағы жылдың бірінші тоқсанында жергілікті атқарушы органдардың келесі қаржы жылына арналған бюджеттік өтінімдері негізінде жүзеге асырылады. Ауыз сумен жабдықтау жобалардың алдын ала тізбесіне (бұдан әрі – Тізбе) мыналар енгізілуі тиіс:

- ЖСҚ бар жобалар, расталған су қорлары мен пайдаланушы ұйым болуы;

- ЖСҚ әзірлеуді және/немесе геологиялық-барлау жұмыстарын жүргізуді талап ететін жобалар.

Сонымен бірге жобаларды іріктеудің негізгі өлшемі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жергілікті атқарушы органдар тарапынан жобаларды міндетті түрде бірлесіп қаржыландыру болуы тиіс.

Жобаларды іріктеу және Тізбеге қосу мынадай өлшемдерге сәйкес жүзеге асырылуы тиіс:

1) ауыз сумен нақты қамтамассыз етілу;

2) аудандық орталықтар;

3) халық саны 1000 адамнан жоғары АЕМ;

4) халық саны 501-ден 1000 адамға дейінгі АЕМ;

5) халық саны 101-ден 500 адамға дейінгі АЕМ.

2. Ауыз сумен жабдықтау жобаларын іріктеу нәтижелері бойынша зерттеу жүргізу үшін жобалар тізбесі қалыптастырылады. Зерттеу жүргізу үшін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік, жобалау-іздестіру ұйымдарын тартатын болады.

Зерттеу ғимаратты, құрылыстарды және сумен жабдықтау жүйелерінің желілерін пайдаланушы кәсіпорынның немесе оларды баланстық ұстаушы ұйымдардан ақпарат жинау объектісі орналасқан жерде салыстыру арқылы жүргізіледі және зерттелетін объектінің мынадай сипаттамаларын қамтуы тиіс:

- аталған негізгі құралдарды іске қосу жылы, олардың қалдық құны және тозу дәрежесі;

- сумен жабдықтаудың қолданыстағы жүйесінің құрамы;

- құбырлардың өнімділік, ұзындық, диаметр көрсетіштері;

- сумен жабдықтау жүйесі объектілерін дайындау материалдары;

- ағымдағы не күрделі жөндеу жүргізу қажеттілігі;

- жергілікті атқарушы органдары әзірлеген ЖСҚ-ның су шаруашылығы инфрақұрылымының нақты жай-күйіне сәйкестігін тексеру;

- кепілдендірілген сапа мен қажетті көлемдегі сумен жабдықтаудың расталған көздерінің болуы және басқа да сипаттамалар.

Зерттеулерден кейін пайдаланушы кәсіпорындар негізгі құралдарға қайта бағалау жүргізулері тиіс.

Бұдан басқа, бұл зерттеу кепілдендірілген сапа мен қажетті көлемдегі сумен жабдықтаудың расталған көздерінің болуын, геологиялық қызметтермен бірлесіп жүргізілетін пайдаланудағы су жинау және бақылау ұңғымаларының техникалық жай-күйін бағалауды қамтиды.

Зерттеу мазмұнына қатысты талаптар Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің ішкі бұйрықтарымен бекітілуі тиіс. Зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің тиісті актісінде тіркелген болуы және Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігіне есеп түрінде ұсынылуы тиіс.

3. Зерттеу нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Ауылдық жерлердегі сумен жабдықтау жобалардың бірыңғай тізбесін қалыптастырады, ол мыналарды қамтуы тиіс:

- құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізу мүмкін болатын АЕМ (зерттеу нәтижелері бойынша жобалау-сметалық құжаттамаға (бұдан әрі – ЖСҚ) сәйкестігі және сумен жабдықтау көздерінің болуы расталған);

- ЖСҚ әзірлеу немесе түзету талап етілетін АЕМ (зерттеу нәтижелері бойынша ЖСҚ әзірлеу үшін техникалық өлшемдер айқындалған немесе ЖСҚ түзету қажеттілігі анықталған);

- жер асты сулары қорларымен қамтамасыз ету үшін геологиялық-барлау жұмыстарын жүргізу талап етілетін АЕМ.

Ауылдық жердегі сумен жабдықтау жобаларының бірыңғай тізбесін елді мекендерді жер асты сулары қорымен қамтамасыз ету бөлігінде Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Геология және жер қойнауын пайдалану комитетінің келісімі бойынша Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі қалыптастырады және Қазақстан Республикасы Қаржы және Экономикалық даму және сауда министрліктеріне қарауға енгізеді. Қазақстан Республикасы Қаржы және Экономикалық даму және сауда министрліктері қарағаннан кейін Ауылдық жердегі сумен жабдықтау жобалардың бірыңғай тізбесі жоспарланатын қаржы жылының алдындағы жылдың екінші тоқсанында Премьер-Министрдің бірінші орынбасары төрағалық ететін Ауыз суымен жабдықтау саласындағы жұмыстарды үйлестіру жөніндегі ведомствоаралық комиссияның (бұдан әрі – ВАК) қарастыруына ұсынылады.

Қалалық жерде

Қалалық жерде жүйелі тәсіл мыналарды көздейді:

1. Қалалық елді мекендердің (бұдан әрі – ҚЕМ) сумен жабдықтау жүйелеріне зерттеу жүргізу;

2. Жүргізілген зерттеу нәтижелері бойынша сумен жабдықтаудың қалалық жүйелеріне инвестициялау негіздемесін әзірлеу;

3. Сумен жабдықтаудың қалалық жүйелерін инвестициялаудың негіздемесі болған кезде қатаң сәйкестікпен сумен жабдықтау жобалардың бірыңғай тізбесін қалыптастыру.

1. 2012 жылға дейін барлық ҚЕМ-ге зерттеу жүргізіледі. Зерттеу қалалардың жаңа объектілерінің перспективаларын есепке ала отырып, жүйелерді қайта құру немесе жаңғырту бойынша қажетті іс-шараларды айқындау мақсатында, сумен жабдықтау жүйелерінің ағымдағы жай-күйін бағалауды қамтиды.

Зерттеу бойынша іс-шаралар мыналарды қамтиды: жер асты және жер үсті сумен жабдықтау жүйелері бойынша гидрогеологиялық қорытындылар құру және диагностикалау әдістерін қолдана отырып, қолданыстағы сумен жабдықтау, су бұру жүйелерінің техникалық жай-күйі туралы бастапқы деректерді жинау.

Орындалған іс-шаралар нәтижесі сумен жабдықтау, су бұру жүйелерін зерттеу актісі және 1.04-04-2002 «Ғимараттар мен құрылыстардың техникалық жай-күйін зерттеу және бағалау» ҚР СБ-ға сәйкес қаралған объектінің жай-күйі туралы техникалық қорытынды болады.

Зерттеуді орындауға қойылатын талаптарды Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі техникалық тапсырма түрінде бекітеді.

Зерттеу нәтижелерін Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Геология және жер қойнауын пайдалану комитеті келіскеннен кейін Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігіне есеп түрінде беруі тиіс.

2. Жүргізілген зерттеу нәтижелері бойынша 2011 – 2012 жылдары сумен жабдықтау жүйелерінің инвестициялар негіздемелері әзірленеді.

Қалаларды сумен жабдықтау жүйесінің инвестициялар негіздемелері мыналарды қамтуы тиіс:

өндіріс және коммуналдық қызмет тұтыну көлемін, коммуналдық қызметтерге тарифтер деңгейінің өсімін болжау;

инвестициялық жобаларды іріктеу және іске асыру басымдылығының өлшемдері;

коммуналдық секторды жаңғырту және дамыту жобаларын қаржыландыру көздері бойынша ұсыныстар әзірлеу;

инвестициялық жобалардың жалпы тізбесі;

жобаларды қаржыландыру көздері бойынша ұсыныстар;

энергия және ресурс үнемдеу технологияларын енгізу;

қазақстандық қамтуды қамтамасыз ету.

Сумен жабдықтау жүйелерінің инвестициялар негіздемелеріне қойылатын талаптарды Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі белгілеуі тиіс. Сумен жабдықтау жүйелерінің инвестициялар негіздемелерін әзірлеу сумен жабдықтау және су бұру саласындағы мемлекеттік, жобалау-іздестіру ұйымдары арқылы Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі орталықтандырып жүзеге асырады.

Кейіннен инвестициялар негіздемелері негізінде қалалық сумен жабдықтау жүйелерінің жекелеген учаскелері мен объектілеріне ЖСҚ әзірленетін болады.

3. Қалалық жерлердегі сумен жабдықтау жобалардың бірыңғай тізбесін қалыптастыру қалалық сумен жабдықтаудың инвестициялар негіздемелеріне қатаң сәйкестікпен жүзеге асырылатын болады.

Бұл ретте, қалалық жерлердің жобалар тізбесін қалыптастыру барысында Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жергілікті бюджет тарапынан жобаларды қаржыландыру міндетті шарт болып табылады.

Бөлінетін қаржыны өңірлер арасында бөлу, өңірде тұратын халық санына пропорционалды түрде жүзеге асырылады.

Өңір ішінде бюджет қаражаты мынадай өлшемдерге сәйкес қалалар бойынша бөлінеді: қалалардағы халық саны, халықтың сумен қамтылуы, жөндеу жүргізуді талап ететін сумен жабдықтау желілерінің үлесі.

Осылайша, сумен жабдықтау жобаларының тізбесін қалыптастыру Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігімен облыстардың (Астана және Алматы қалалары) жергілікті атқарушы органдарының өтінімдері және зерттеу нәтижелері негізінде жүзеге асырылатын болады.

Жобалар басымдығын Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі қалаларды сумен жабдықтау жүйелерінің инвестициялар негіздімелерінің негізінде басымдықтардың жоғарыда аталған өлшемдерін негізге ала отырып айқындайды.

Сумен жабдықтаудың инвестициялар негіздемелерін әзірлеу кезеңінде (2011 – 2012 жылдар) қалалық жерлердегі сумен жабдықтау жобаларының бірыңғай тізбесіне жобаларды іріктеу жергілікті атқарушы органдардың деректері негізінде басымдық өлшемдеріне сәйкес жүзеге асырылатын болады.

Жыл сайын қалыптастырылатын Қалалық жерлердегі сумен жабдықтау жобаларының бірыңғай тізбесі мыналарды қамтуы тиіс:

- ЖСҚ-ның сумен жабдықтау жүйелерінің инвестициялар негіздемелеріне сәйкестігі расталған, сондай-ақ сумен жабдықтаудың расталған көздері бар ҚЕМ жобалары;

- ЖСҚ әзірлеуді немесе түзетуді талап ететін ҚЕМ жобалары;

- жер асты су қорымен қамтамасыз ету үшін геологиялық-барлау жұмыстарын жүргізуді талап ететін ҚЕМ жобалары.

Түпкілікті жасалған Қалалық жерлердегі сумен жабдықтау жобаларының бірыңғай тізбесі Қазақстан Республикасы Қаржы және Экономикалық даму және сауда министрліктеріне алдын ала қарау үшін, кейіннен жоспарланған қаржы жылының алдындағы жылдың екінші тоқсанында ВАК қарауына енгізу үшін шығарылады.

5.2 Су шаруашылығы секторының жай-күйіне мониторинг жүргізу жүйесін құру

Бағдарламаны іске асыруда орталық мемлекеттік органдар, сондай-ақ облыстардың және Астана мен Алматы қалаларының әкімдіктері қатысады.

Осыған байланысты барлық мүдделі органдардың іс-қимылын үйлестіру қажет екені көрініп тұр. Бағдарламада Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігіне Бағдарлама үйлестірушісінің функцияларын жүктеу көзделеді.

Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі бағдарламалық іс-шараларды дайындау және іске асыру бойынша мемлекеттік органдардың қызметін жалпы үйлестіруді жүзеге асырады, сондай-ақ орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың нысаналы индикаторлар мен Бағдарлама іс-шараларын орындауы бойынша қызметтерінің тиімділігін бағалауды жүргізеді.

Атқарушы мемлекеттік органдар (Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі, Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі, Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі, Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі, облыстардың және Астана мен Алматы қалаларының әкімдіктері) бағдаралмалық іс-шаралар мен нысаналы индикаторларды орындау бойынша жұмыстардың барысын бақылауды қамтамасыз етеді, сондай-ақ Бағдарламаны орындауға бөлінетін бюджет қаражатының нысаналы және тиімді жұмсалуын қамтамасыз етеді.