Трансдыбыстық аэродинамика және сығымдылық әсері
|
|
|
|
Ауа ағынының жылдамдығы:
1) дыбыс жылдамдығы,
2) дыбысқа дейінгі, жоғары және дыбыстан да жүйрік ағын жылдамдығы.
|
|
|
х
|
Х
|
Екпінді толқындар:
1) сығымдылық және екпінді толқындар,
2) ауа ағынының ағысы бойынша жоғары дыбысқа дейінгі көтерулер кезіндегі олардың пайда болуы туралы,
3) олардың көтергіш күш пен кедергіге әсері.
|
|
|
|
|
Жоспарда қалақ пішінінің әсері: sweep-angle
|
|
|
х
|
Х
|
Тік роторлы әуе кемелері
|
|
|
|
|
Тік родорлы әуе кемелерінің түрлері
1) автожир,
2) тікұшақ.
|
|
|
х
|
Х
|
Тікұшақтар
|
|
|
|
|
Тікұшақтың үйлесімі
|
|
|
х
|
х
|
Бір бұранданы тікұшақ
|
|
|
х
|
Х
|
Тікұшақтың сипаты және сәйкес терминдер:
1) жалпы сыртқы пішіні, фюзеляж, қозғалтқыш және трансмиссия,
2) тұтықты бұранда, артқы арқалық,
3) қозғалтқыш (мәкбасты және турбиналық;
4) қозғалтқыш қуатын беру;
5) белдік өзегі, төлке және салмақ түсетін бұранданың қалқаны;
6) салмақ түсетін бұранданың дискі және салмақ түсетін бұранданың аймағы;
7) салмақ түсетін бұранданы және роторды теңестіру (екі қалқанды);
8) жылжыма бөлшектер мен доңғалақтар;
9) тікұшақтың осьтері мен фюзеляждың орталық сызығы;
10) тікұшақтың бойлық, тігінен және көлденең біліктері;
11) таза салмақ массасы, таза салмақ ауырлығы мен салмақ түсіретін бұранданың жүктемесі.
|
|
|
х
|
Х
|
Салмақ түсіретін бұранданың ародинамикасы
|
|
|
х
|
Х
|
Әуе тығырықтарының әсері аймағынан тыс салбырау
|
|
|
х
|
Х
|
Салмақ түсіретін бұранда мен қалқан айналасы арқылы ауа ағысы:
1) қалқан секцияларын қоршаған жылдамдық,
2) салмақ түсіретін бұранда арқылы индукцияланған ауа ағысы,
3) ағын ағуына бағытталған фюзеляж кедергісі,
4) бұранда күшінің тепе-теңдігі, салмағы мен фюзеляж кедергісі,
5) салмақ түсіретін бұранданың индукцияланған қуаты,
6) қалқанның айнала ағуы,
7) белгіленген бұрыш және қалқан бөлшегінің шабуыл бұрышы,
8) көтергіш күш және қалқан бөлшегінің бейінді кедергісі,
9) қалқандағы қорытынды көтергіш күш және ауыртпашылық, салмақ түсіретін бұранданың ауыртпашылығы,
10) бұранданың жалпы адымын өзгерту және қалқан бұрылуының қажеттілігі,
11) салмақ түсіретін бұранданың реактивті жағдайы және қажетті қуат,
12) ауа тығыздылығының әсері.
|
|
|
х
|
х
|
Anti- реактивті момент және меңгерлік бұранда:
1) айналмалы салмақ түсіретін бұранданың жағдайына байланысты артқы бұранданың күші,
2) артқы бұранданың қуаты
3) артқы бұранда қалқаны бұрылуының қажеттігі және пилот бағыттаушы басқару басқыштары.
|
|
|
х
|
Х
|
Аймақтан тыс салбыраудың ең жоғарғы биіктігі, OGE ауа тығырықтарының әсері:
1) қажетті қуат және қолданыстағы қуат,
2) қысым мен ауа температурасына байланысты салбыраудың ең жоғарғы биіктігі.
|
|
|
х
|
Х
|
Тігінен көтерілу
|
|
|
х
|
Х
|
Ауа мен шабуыл бұрышының қатысты ағыны:
1) вертикальды жылдамдық VC,
2) индукцияланған және салыстырмалы жылдамдық және шабуыл бұрышы,
3) бұранданың жалпы адымы және қалқан бұрылуы.
|
|
|
х
|
Х
|
Қуат және тік жылдамдық:
|
|
|
х
|
Х
|
1) индукцияланған қуат, биіктік пен профильді алу қуаты,
2) салмақ түсіретін бұранданың жалпы қуаты мен салмақ түсіретін бұранданың айналу жағдайы,
3) артқы бұранданың қуаты,
4) тігінен ұшқанда қуаттың жалпы қажеттігі.
|
|
|
|
|
Көлденеңінен ұшу
|
|
|
х
|
Х
|
Ауа ағыны және пайда болған күштерді бөлу, соның ішінде:
1) салмақ түсіретін бұрандаға ағынды тегістеп бөлу туралы болжам,
2) шабуылшы қалқан (90°) және шегіну қалқаны (270 °),
3) қалқан профиліне қатынасы бойынша ауа ағынының жылдамдығы, кері ағын саласы,
4) тұрақты шабуыл бұрыштары кезіндегі шабуылшы және шегіну қалқандарының көтергіш күші,
5) салмақ түсіретін бұранданың жалпы циклдік адымын өзгерту қажеттігі,
6) шабуылшы қалқан соңына сығымдылық әсері және жылдамдықты шектеу,
7) шеткі қалқанда үлкен шабуылшы бұрыш, ағын олғылығы және жылдамдықты шектеу,
8) салмақ түсіретін бұрандадағы күш пен күш векторын бағыттау,
9) тігінен жасаушы вектор күші мен жалпы салмақты теңдестуру,
10) көлденеңінен жасаушы вектор күші мен жалпы салмақты теңестіру.
|
|
|
х
|
х
|
Тежелу, моторлы ұшу:
1) күштің реверсі және салмақ түсіретін бұранда күшін арттыру,
2) салмақ түсіретін бұранда өзгермеген адымы кезіндегі RPM қозғалтқышы айналымын арттыру.
|
|
|
х
|
Х
|
Қуат және ең жоғарғы жылдамдық:
1) тікұшақтың жылдамдығына байланысты индукцияланған қуат,
2) тікұшақтың жылдамдығына байланысты салмақ түсіретін бұранданың қуаты,
3) фюзеляж кедергісі және ұшу жылдамдығына байланысты зиянды қуат,
4) артқы бұранданың қуаты және қосалқы сайман қуаты,
5) ұшу жылдамдығына байланысты жиынтық талап етiлетiн қуат,
6) тiкұшақтың массасы, ауа тығыздығының әсерi және қосымша сыртқы жабдықтардың кедергiсі,
7) өтпелi көтергiш күш және тұтыну қуатының әсері.
|
|
|
х
|
Х
|
Салбырау және әуе тығырығы ықпал ететін аймақта көлденеңінен ұшу
|
|
|
х
|
Х
|
Жердiң әсерiн есептеумен әуе тасқыны және лақтырып тасталатын ағын:
Тiкұшақтың тұрақты массасының жанында жердiң үстiнде биiктiк байланысты алып жүретiн бұранданың тұтыну қуатының төмендетуi
|
|
|
х
|
Х
|
Тігінен төмендеу
|
|
|
х
|
Х
|
Моторлы ұшуда тігінен төмендеу:
1) төмендеу және биiк жоғарылау жылдамдықтар кезіндегі алып жүретiн бұранда арқылы ауаның ағыны,
2) құйын тәрiздi айналым, қозғаушының қуаттылығын пайдалануы және зардаптары.
|
|
|
х
|
х
|
Авторотация:
1) тетiк қадам позициясы, қозғалтқыштың iстен шыққанан кейiнгі газ,
2) салмақ түсіретін бұранда арқылы ауа ағыны, өздiгiнен айналатын және анти-авторотациялы айналым,
3) артқы бұранданың күші және сапар тұрақтығы,
4) шаг-газ тетігі көмегімен салмақ түсіретін бұранда айналымын бақылау,
5) шаг-газды тарту және вертикальды жылдамдықты төмендетумен, салмақ түсіретін бұранда күшін жоғарылатумен қону.
|
|
|
х
|
Х
|
Алға ұшу: авторотация
|
|
|
х
|
Х
|
салмақ түсіретін бұранда дискі арқылы ауа ағыны:
1) төмендендеу жылдамдығы және салмақ түсіретін бұранда дискі арқылы ағын,
2) тегістеу, салмақ түсіретін бұранда күшін арттыру, вертикальды жылдамдықты төмендету және қозғалыстың үдемелі жылдамдығы.
|
|
|
х
|
Х
|
Ұшу және қону:
1) бұрылыс,
2) тежелу,
3) авторотация режимінде қону,
4) қауіпті биіктік пен жылдамдық графигіне түсуден жалтару – қисық мертвеца.
|
|
|
х
|
Х
|
Салмақ түсіретін бұранда -механика
|
|
|
х
|
Х
|
Cалбыраудағы қалақтың серпу механика
|
|
|
х
|
Х
|
Қалқандағы күштер мен кернеулер:
1) қалқан мен оның орнындағы қатаң бекітулердің сыртқа тебуші күші,
2) салмақ түсіретін бұранда айналымының шектері,
3) қалағына көтергiш күш және қатты бекiткiш оны орынында иiлу кернеуi,
4) алып жүретiн бұранданың сiлтейтiн топсалары және топсалардың шапалақта таратып жiберуi,
5) ротор топсаның қағуы және иiлгiш элементпен.
|
|
|
х
|
Х
|
Салбырау кезіндегі конус бұрышы:
1) көтергiш және салбырауда орталықтан тепкiш күш, шамалылық артынан қомақты қалақ,
2) қағу, ұйпау алаңы.
|
|
|
х
|
х
|
Көлденеңінен ұшудағы қалқанның самғау бұрыштары
|
|
|
х
|
Х
|
Өзгерiссiз циклдiк қадамды көлбеу ұмтылыста қалаққа күш ұшқанда:
1) аэродинамикалық күш шабуылға шыққанға және өзгерiссiз циклдiк қадамның бос жер қалдыратын қалақтары,
2) периодты күштер және сiлтейтiн топсалардың кернеу, шаршауы;
3) күштiң аралығында фазалық ығысу және қалақтың қағу бұрышы (90 °-дай),
4) қалақтардың топсалы бекiтпелерi, конустың көлбеуi қозғалыс қағуы және алып жүретiн бұранданың керi қағуы,
5) алып жүретiн бұранданың дискі жағдай және тартудың векторының көлбеуi
|
|
|
х
|
Х
|
Тікұшақ режимінде циклдық айналым (қалқан бұрылуы):
1) алып жүретiн бұранданың жазықтығының қисаю қажеттiлiгi және тартудың векторының көлбеуi,
2) қозғалыс қағысы және қалақтың шегі, виртуалды айналу осы траекториясы немесе өзек қағысы емес және айналудың жазықтығы,
3) бiлiктiң өзегі және алып жүретiн бұранданың төлкесiнiң жазықтығы,
4) циклдік адымның өзгеруі (қалқан бұрылуы) және алып жүретiн бұранданың тарту векторының көлбеуi,
5) жалпы адымның өзгеруі, шаг-газ тетігі,
изменение общего шага, рычаг шаг-газ, автоматты ауытқу, адым өзгеруінің күші,
6) дыбыстық дабыл қиғаштанудың автоматы циклдiк қадамды қалам, айналмалы тәрелкенiң бiр бөлiгi;
7) фазалардың өзгеру бұрышы.
|
|
|
х
|
Х
|
Қалқан өозғалысының артта қалуы
|
|
|
х
|
Х
|
Тігінен ұшудағы диск жазықтығындағы қалқанның күші:
1) қарыштау қозғалысы үшін Королис әсерінің күші,
2) кернеудiң айнымалылары және кедергiнiң топсасының қажеттiлiгi немесе артта қалушылық.
|
|
|
х
|
Х
|
Кедергі немесе топсадағы үлгермеушілік:
1) толығымен салмақ түсіретін бұранда топсасындағы кедергі,
2) топсасыз салмақ түсіретін бұрандадағы иірілімдердің үлгермеуі,
3) кедергі демпферлері.
|
|
|
х
|
х
|
Жер резонансы:
1) қалақтың артта қалуы және қалақ ауырлығы орталығын ауыстыру, және салмақ түсіретін бұранданың
|
|
|
х
|
Х
|
2) фюзеляжда әрекет ететін теңселу күші,
3) фюзеляж, шасси және резонанс.
|
|
|
|
|
Салмақ түсіретін бұрандалар жүйесі
|
|
|
х
|
Х
|
Тербелістер немесе теңестіруші ротор
|
|
|
х
|
Х
|
үштотпалы ротор:
1) орналасудың үш топсалы болуы,
2) эластомерлі және мойынтіректі тоспалар.
|
|
|
х
|
Х
|
Тоспасыз салмақ түсіретін бұрандалар және мойынтірексіз салмақ түсіретін бұрандалар
|
|
|
х
|
Х
|
Желкен жаю:
1) алып жүретiн бұранданың аласа айналымдары және қолайсыз желдiң әсер,
2) қауіп жайлы мәліметтер,
3) қалақтың жантаю шектегiштерi.
|
|
|
х
|
Х
|
Салмақ түсіретін бұрандалар арқылы діріл:
1) тербелістердің пайда болуы: тік жазықтықта
2) қалақты теңестіру.
|
|
|
х
|
Х
|
|
|
