Серебряков (қарт генералға). Жолдас генерал, қол қоюыңызға даяр (бір жапырақ қағазды ұсынды).
Қарт генерал (Орнынан тұрып, еңкейіп оқып, қол қойды да, Бауыржан Момышұлына қарап). Соғысқа батальонмен жиырма жеті рет кіріп, дұрыс ұрыс өткіздің. Бес рет дұшпанның қоршауынан қақ жарып алып шықтың. Қырғын соғыста сан рет сыннан өттің. Жас та болсаң, әскер атағын кіші де болса сеніп, жоғарылтып жаңа орынға тағайындап отырмыз. Барлық қызыл әскердің ішінде полкты басқарып, командир болған жалғыз сен-ақ деп айта алмаймын, бірақ та біздің армияда сеннен басқа полк командирі, аға лейтенант жоқ. Құтты болсын, ақылға салып, абыройлы іс істедің деп сенем! (Қағазды беріп, қолынан қысып ұстап). Жолың болсын! Сен полк командирі болдың, ол - полктің ақылы, миы, басы.
3-акт
(Майдан даласы. Ойға еніп тұрған Бауыржанға әскери трибуналдың бастығы мен прокурор келеді.)
Әскери трибуналдың бастығы (амандасқан соң, қалың папканы алдыма қойып). Біз екі солдатты ату жазасына кестік. Осыны бекітіңіз. Тәртіп бойынша үкімге дивизия командирі қол қоюы керек.
Бауыржан (ойланып тұрып).Қалай атқызам?
Прокурор. Сізге түк те болмайды.
Бауыржан (алара қарап, прокурорға).Қалай атпақсыздар? Прокурор. Қазір солдаттарды жинап, сап алдында атамыз.
Бауыржан. Солдаттар соғысып жатыр ғой.
Прокурор. Әр бөлімшеден бір-біреуден әкелейік.
Бауыржан (дауысын қатайтып). Екеуін атам деп жүз солдатты өлтірем бе? ССРО Жоғарғы Советі Президиумының атынан әскери трибунал үкімін бекітпеймін!
Әскери трибуналдың бастығы. Бұл үшін жауап бересіз!
Бауыржан. Мен үкімді бекітуге де, бекітпеуге де еріктімін.
Жазалыларды әкеліңдер!
(Конвой екі жазалыны алып келеді)
Обал жоқ, сендерге, оңбағандар! Қарабет болып қашқанша, қайрат көрсетіп өлген артық! Маған сендер емес, үйдегі балалар аянышты.
Опасызда отан жоқ. Сатқын ретінде атылсаңдар, олар жұрттың көзіне қалай қарайды?! Қазір белдіктеріңді шешіңдер де, алдыңғы шепке барып соғысыңдар!
(Ұрыс. Мылтық пен зеңбіректің атылған дауыстары)
4-акт
(Бөлме іші. Стол басында отырған Бауыржан.)
Бауыржан. ...Соғыстың тағы бір күні өтті. Ұрыс бітті. Жазалы екеуі де жақсы соғысыпты. Біреуі өліп, біреуі жарақаттаныпты.. Тірісіне де, өлгеніне де Қызыл Ту орденін бергіздім. Өлгенінің үйіне «ерлікпен қаза тапты» деп хат жаздық…
(қойылым соңы)
Пайдаланған әдебиеттер:
- Момышлы Б. Ұшқан ұя. – Алматы : Санат, 2005 . - 224 б. - Момышұлы Б. Жауынгер тұлғасы. –Алматы, 2011
Достарыңызбен бөлісу: |
