Баламалы энергетиканы дамытудағы белгілі бір тауашалар ауыл шаруашылығының органикалық қалдықтарын қоқыс, көң және т б
Толқындар мен ағындардың энергиясы
жүктеу/скачать 50.59 Kb.
|
1.3 Толқындар мен ағындардың энергиясыТеңіз толқындары мен ағындарының кинетикалық энергиясын суға батырылған турбиналар арқылы электр энергиясына айналдыруға болады. Теңіз толқындарынан электр энергиясын алу идеясын 1935 жылы кеңес ғалымы К.Э.Циолковский айтқан [1]. Толқындық энергетикалық станциялардың жұмысы толқындардың қалқымалар, маятниктер, пышақтар, қабықшалар және т.б. түрінде орындалған жұмыс органдарына әсер етуіне негізделген. Толқындық энергетикалық қондырғылардың келесі түрлері бар: Қалқымалы толқындық электр станциялары. Мұндай электр станциясының жұмысы герметикалық қалқымалы капсуланың ішіне орналастырылған әртүрлі механикалық түрлендіргіштерге, электр генераторына және энергия қоймасына негізделген. Қалқымалы Капсула цилиндр тәрізді. Толқындық энергияның механикалық түрлендіргіші тербелмелі жүйеден және электр генераторын айналдыратын механикалық жетектен тұрады. Төмен қуатты қалқымалы толқындық электр станциялары жағалаудағы және аралдық елді мекендерді, тіршілікті қамтамасыз етудің апаттық жүйелерін, Маяк метеожүйелерін, жаһандық және аймақтық навигация және байланыс жүйелерін және т. б. энергиямен қамтамасыз етуге қызмет етеді. Қалқымалы зауыттар болып табылатын қуатты қалқымалы толқындық электр станциялары теңіз өнімдерін қайта өңдеуді, химиялық өндірісті, электролиз өндірісін, теңіз флорасы мен фаунасын тамақ өнімдеріне және техникалық қажеттіліктер үшін шикізатқа өңдеуді және т. б. қамтамасыз етеді. Пневматикалық түрлендіргіші бар қондырғылар. Бұл қондырғылар үшін Уэллс турбинасы жасалды, оның роторы ауа ағынының бағытын өзгерткен кезде оның айналу бағытын өзгеріссіз сақтай отырып, түзеткіш әсерге ие, сондықтан генератордың айналу бағыты да өзгеріссіз қалады. Турбина «Каймей» (Жапония), «Моллюска» (Ұлыбритания) және т.б. сияқты әртүрлі толқын энергетикалық қондырғыларда кеңінен қолданылды Қазіргі уақытта толқын энергетикалық қондырғылар автономды қалқымаларды, маяктарды, ғылыми құрылғыларды қуаттандыру үшін қолданылады. Жол бойында ірі толқындық станцияларды теңіз бұрғылау платформаларын, ашық рейдтерді, марикультуралық шаруашылықтарды толқындарды қорғау үшін пайдалануға болады. Толқындық энергияны өнеркәсіптік пайдалану басталды. Әлемде қазірдің өзінде 400-ге жуық маяктар мен навигациялық қалтқылар толқындық қондырғылардан қуат алады. Үндістанда Мадрас портының қалқымалы шамшырағы толқын энергиясынан жұмыс істейді. Норвегияда 1985 жылдан бастап әлемдегі алғашқы 850 кВт өндірістік станция жұмыс істейді. ХХ ғасырдың басында американдық инженер Рансом ауаны қысу үшін толқын энергиясын пайдаланатын қондырғы жасады. Толқындардың энергиясын пайдаланатын бакендер мен маяктар Жапонияның жағалау суларына нүкте қойып үлгерді. Көптеген жылдар бойы АҚШ жағалау күзетінің ысқырық бакендері толқындық тербелістердің арқасында жұмыс істейді. Жақында бір топ Мұхит ғалымдары өз суларын Флорида жағалауында сағатына 5 миль жылдамдықпен алып жүретін Гольфстримге назар аударды. Бұл маңызды ағым Флорида түбегі мен Багам аралдары арасындағы Флорида бұғазы арқылы өтеді. Оның ені 60 км, тереңдігі 800 м дейін, ал көлденең қимасы 28 км2. Оның энергиясы 1000 МВт 50 электр станциясының жалпы энергиясына тең, бірақ іс жүзінде ағын энергиясының шамамен (10%) ғана пайдалануға болады. Бұл жылы су ағынын пайдалану идеясы өте тартымды болды. 1974 жылы Мак-Артур комитетінің қорытындысы бойынша жел диірмендеріне ұқсайтын алып турбиналар мен суасты винттері ағындардан энергия алу арқылы электр энергиясын өндіре алады [1]. жүктеу/скачать 50.59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|