Сурет 4. MS ClipArt сұхбаттасу терезесі

Сурет 4. MS ClipArt сұхбаттасу терезесі

1. 
   Колонтитул деген не? Ол не үшін қажет?
   
2. 
   Колонтитул саймандар тақтасы экранға қалай шығарылады? Ол қандай қызымет атқарады?
   
3. 
   Биәріп деген не? Оның орналасу жағдайын сипаттаңыз? Биәріпті қайтадан алып тастауға бола ма?
   
4. 
   Word мәтіндік редакторында қандай объектілер енгізуге болады?
   
5. 
   WordArt объектісі қалай енгізіледі?
   
6. 
   WordArt объектісін өңдеуге бол ма?
   
7. 
   MS ClipArt жинағын қалай, не үшін қолданамыз?
   

Біз өзіміз жұмыс істейтін жердің бюллетенін шығару керек болсын. Жұмысымыз кәсіби мамандардың жұмысындай, жаңа ғана типографиядан шыққандай етіп жасауымыз керек. Publisher қосымшасы міне осындай графикалық элементтері мен әртүрлі стилдегі жазулары өте көп құжаттарды жасауға арналған.

Publisher қосымшасында әртүрлі элементтерді бір бетке орналастыруға болады. Барлық көңіл құжаттың жалпы түріне бөлінеді. Ұстақ-түйектерді де ұмытпау керек, бірақ та құжаттағы элементтердің бір бірімен қалай орналасқаны әсер қалдырады.

Publisher қосымшасында открыткалар, бюллетень, күнтізбелер, брошюралар, каталогтар және т.б.с.с көптеген баспа өнімдерін компьютерде орындап, принтерден шығара аласыздар.

• 
  Веб-түйіндерді жасаудың жаңа шеберлерін қолдану арқылы әртүрлі бизнес-жарияланым дайындау, мысалы электронды пошта арқылы таратылатын бюллетеньдерді құру шебері сияқты веб-түйіндерді ыңғайлы құрушы мен электронды пошта шебері. Сонымен қоса баспадан шығаруға арналған жариялауды құру, оның ішінде брошюралар, бюллетеньдер, открыткалар, компакт CD және DVD-дисктерге жабыстырғыштар және т.б. баспаға шығарылатын материалдар.
  
• 
  Кеңейтілген шаблондар жиынының көмегімен өзіндік жариялауды құрушы, оның ішінде өзіндік бланктер жиыны, сонымен қатар құттықтау открыткалары мен іскерлік бағыттағы шақырулар.
  
• 
  Күрделі каталогқа қосуға электронды кестеден өзіндік модуль құру үшін каталогтың бірігу функциясын пайдалану арқылы мәліметтер көзінен (мысалы, Excel 2003 немесе Microsoft Access 2003-тен) суреттер мен текстің бірігуі орындалатын жариялаудың автоматты құрылуы.
  
• 
  Баспаға шығару жұмыстарының ең жоғары сапасына жету үшін және Publisher 2003 қосымшасындағы CMYK Composite Postscript форматының көмегімен ірі тираждың баспаға шығару үшін типографияның тиімді жұмысы.
  
• 
  Бір материалды әртүрлі тәсілдермен жариялау көмегімен дайын жұмысты пайдалану – үстел үсті принтерімен баспаға шығару, типографияда баспаға шығару, Интернетте орналастыру немесе электронды пошта хабарламасы түрінде жөнелту немесе салып қою.
  

• 
  Ұйымның барлық ақпараттық материалдарындағы келісілген дизайнді қолдауы. Өзінің қайталанбас безендіруі бар 10 жаңа макеттер (барлығы 45) жиынынан немесе кең қолданыс тапқан бизнес-жариялау (бюллетень, открыткалар, хабарламалар, веб-түйіндер және т.б. жариялаулар) жиынынан таңдау жасау мүмкіндігі.
  
• 
  Баспаға шығару кезіндегі келіспеушіліктерді идентификациялау, веб-түйіндерге орналастыру және макетті тексерудің жетілдірілген мүмкіндіктері арқасында оларды түзетуде көмек алу.
  
• 
  Жетілдірілген бағытталған белгілеулер қолдану, тірек сызығының және тірек сызығының бағыттауыштары, беттердің реттері мен бірнеше негізгі беттердің қолдауы арқасында жариялауды басқару мүмкіндіктерін кеңейту.
  
• 
  Кеңейтілген мүмкіндіктердің артық жері оларды жоспарлау мен разметка жасау кезіндегі баптауда. Жариялауға ең соңғы суреттер жиынын таңдағанға дейін толықтыру ретінде суреттердің бос жақтауларын (рамка) қоюға болады.
  

Microsoft Office-тің барлық қосымшаларында тиімді жұмыс істеу мүмкіндіктері ұсынылады. Publisher 2003 қосымшасының Microsoft Office-тің басқа қосымшаларымен функционалдануы мен интерфейстерінің бірлігі қамтамасыз етілген, бұл қандай да бір есепті шешуде Office-тің тиісті құралдарын таңдауды жеңілдетеді, сонымен бірге Office жүйесімен жұмыс істеудегі тәжірибе мен білімді пайдалануға мүмкіндік береді. Келесідей жаңа мүмкіндіктер көрсетіледі.

• 
  Word 2003 қосымшасымен абзацты форматтау құралдарының үйлесімділігі, оның ішінде «Отступы и интервалы» және «Положение на странице».
  
• 
  Менюдің жаңа «Список»(тізім) пункті.
  
• 
  Текстік өрістер мен текстік болктардағы іздеу және алмастыру(замена).
  
• 
  Құжаттарды бірлесіп қолданудың ыңғайлылығын қамтамасыз ететін кері үйлесімділік, бұл Publisher 2003 құжаттарын тікелей Publisher 2002 қосымшасында.
  

• 
  «Жаңа жариялау» есептер облысындағы жаңа категорияларды пайдаланып, баспаға шығаруға қажетті керекті жариялауды, веб-түйіндер мен электронды пошта хабарламаларын, макеттер жиынтығы мен бос жариялауларды таңдауға болады.
  
• 
  Есептер облысы көмегімен жариялауды тез баптауға болады — түсті схемалар, шрифтік схемалар, разметка параметрлері, макет және  т.б. Содан кейін жариялауға өз суретің мен текстеріңді қосуға болады.
  

1-суретте көріп тұрғанымыздай, бұнда Windows-тың барлық принциптері сақталынған. Терезе дәстүрлі. Программа-қосымшасының жұмыс терезесінің барлық элементтері анық көрініп тұр.Олар міне, үстінен астыға қарай:Тақырып жолы, Меню командаларының жолы, Жол (екі жолда), Басқару панелі. Жасақшы-фира шаблондар ғана көрініп тұрған жұмыс кеңістігінің барлық мүмкін жағдайларын қарастырған. Докер бұнда MS Word 2002 ХР-дан өзгеше Навигатордың сол жақ терезесі ролін атқарады.

Интерфейстің төменгі жағында орналасқан қалып-күй қатары курсор координаттарын аса зор дәлдікпен бейнелейді. Сызғыштар (көлденең және тік) жұмысқа ұсынылатын варианттардың бірін шақырғанда пайда болады. Олар, негізгі сызғыштар, сұр түсті болады. Бірақ біз фреймді (мәтінді басу немесе суретті қою облысы) салғанда, сұр сызғыштарда терезелер көрінеді, осы терезелер шегінде сызғыштар белсенді (активный) болады, ақ-қара. Және олар жылжытпалармен «жабдықталады». Сонымен қоса форматталған мәтін құруға қажетті барлық құралдармен де, Word-тағы – табуляция белгілері, шегініс(отступ), шығып тұру(выступ), мәтін шекарасы сияқты.

2-суретте біз қосымшаның толық жұмыс интерфейсін көріп тұрмыз. Бұл бос құжат (программада ол өздеріңіз аңғарғандай Жариялау деп аталады).

Құралдар тақтасының барлық құралдарын атап өтейік, жоғарыдан төмен қарай: Select Objects (Объекттерді таңдау, немесе бұл құралды әдетте жай ғана Бағдарша деп атайды), Text Box (Мәтіндік Блок, Фрейм), Insert Table... (Кесте қою...), WordArt... (Объект қою WordArt), Picture Frame (Көрініс(изображение) фреймі), Clip Organizer Frame (Клип шебері Фреймі), Line (Сызық), Arrow (Бағдарша), Oval (Сопақ(овал), Эллипс), Rectangle (Тіктөртбұрыш), AutoShapes (Автофигуралар), Hot Spot (Горячая Вставка, Вставка Ссылки), Form Control (Формаларды басқару), HTML Code Fragment... (HTML коды фрагмент ...) және Design Gallery Object... (Дизайндер Галереясындағы объект ).

1. 
   Microsoft Publisher программасы интерфейсінің Microsoft Word программасының интерфейсінен айырмашылығы қандай?
   
2. 
   Microsoft Publisher программасында қандай жұмыстар атқаруға болады?
   
3. 
   Microsoft Publisher программасында құралдар тақтасын қалай баптаймыз?
   
4. 
   Құралдар тақтасының барлық құралдарын атап, не үшін керек екенін түсіндіріңіз.
   

Publisher қосымшасын экранға жүктегенде алғашында Каталог жарияланымы сұқбат терезесі пайда болады (Сурет 1).

Сіз бұл каталогтарды көргенде шебер көмегімен қандай да бір визитка, открытка, шақырулар, резюме және тағы басқа құжаттар жасағыңыз келуі мүмкін. Ал егер жасап болғаннан кейін оны өңдегіңіз келсе, онда сізге Publisher қосымшасынның элементтерімен жұмыс істеп үйренуге тура келеді.

Сондықтан Publisher қосымшасында жұмыс істеуді жаңа беттен бастағанымыз дұрыс болар.

Жұмысымызды бастамас бұрын Пустые публикации астарлы бетіне көшейік. Екі панель ашылады, соның сол жағындағы тізімнен немесе оң жағындағы жарияланым үлгілерінен біреуін таңдаңыз. Экранның оң жағында бос бет және сол жақта Жарияланым макеттері көрсетіледі (Сурет 2).

Таңдалған объектіге байланысты құрамын өзгертеді, мысалы графика салатын болсақ төмендегі түрге келеді (Сурет 3).

Мәтін енгізі үшін Құралдар параметрлерінің тақтасынан жақтауша батырмасын таңдаймыз (Сурет 5). Мәтін енгізу аймағы пайда болады да, мәтінді теріп енгіземіз.

Журнал және бюллетендерде оқушы назарын аудару үшін бірінші абзацқа биәріптер қойылады. Publisher қосымшасында биәріптерді қою эффектілерінің бірнеше түрі бар. Ол үшін Формат – Буквица командасын менюден таңдау керек. Сонда төмендегі сұқбат терезесі пайда болады (Сурет 8).

1. 
   Adobe PageMaker баспа жүйесінде жаңа құжатты қалай ашамыз?
   
2. 
   Adobe PageMaker баспа жүйесінде қандай жұмыстар атқаруға болады?
   
3. 
   Adobe PageMaker баспа жүйесінің программасында құралдар тақтасын қалай баптаймыз?
   
4. 
   Маркерленген тізімдерді қалай орнатамыз?
   
5. 
   Биәріпін қандай меню көмегімен орнатамыз?
   
6. 
   Мәтіндерді енгізу мен өңдеу қалай жүзеге асады, оның мәтіндік процессордан айырмашылығы қандай?
   

• 
  беттегі объектілерді (мәтінді, графиканы) дәл позициялау;
  
• 
  сөзаралык, және әріпаралық интервалдарды кою;
  
• 
  мәтіннің жеке бөліктерінің (мәтін блоктарының) еркін жылжуы, бұрылуы және көрінуі;
  
• 
  графика объектілерінің бұрылуы, көрінуі, масштабталуы, еңкеюі;
  
• 
  графиканың мәтінмен ерікті сүйірленуі;
  
• 
  мәтін мен графиканың салынуы.
  

PageMaker бағдарламасын іске қосу әдеттегі әдістердің бірімен:

• 
  Жұмыс орнындағы бағдарлама иконкасын екі рет шертумен;
  
• 
  әрекеттер жиынтығын орындаумен атқарылады: Пуск => Программы = > Adobe => PageMaker 6.5 =>Adobe PageMaker 6.5
  

Инструментгер палитрасы мен Басқарушы палитраға қазір қолымыз жетпейді, өйткені бір де бір ашылған жарияланым коқ. Біз тек меню командаларын пайдалана аламыз.

Менюден команда таңдағанда, команда атынан кейін жазылған пернелер комбинациясына назар аударыңдар. Мысалы, «Новый...^N» - мүндағы «^N» жаңа карияланым жасауды CTRL+N пернелер комбинациясымен эрындауға болатынын білдіреді. Жиі қолданылатын командаларда пернелердің мұндай үйлесімін пайдалану күйедегі жұмыс барысын жылдамдатады, сондықтан олар «ыстық пернелер» деп те аталады.

Жаңа жарияланым жасау үшін Файл => Новый командасын орындау керек. Алдарыңда Құжаттар параметрлері (Сурет 2) терезесі пайда болады. Онда көп параметрлер бар, бірақ біз қазір оның кейбірін ғана үйренеміз. Басқалары туралы кейінірек, материалды окып-үйрену ретіне карай білетін боласыңдар.

1. 
   Егер көп бетті жарияланым жасалып, парақтың екі
   жағы да пайдаланылатын болса, Двухсторонняя таңдалады. Мысалы, кітаптар, журналдар. Екі жақты жарияланымда бүйір өрістері ішкі және сыртқы деп аталады.
   
2. 
   Егер экранда бір беттің сол жағын да, оң жағын да бірдей көргілерің келсе, Разворот өрісінің жанына «қанатбелгі» қойыңдар. Разворот тек қана Двухсторонняя параметрімен бірге қолданылады.
   

Барлық орнатулар орындалуы үшін, Да батырмасын басу керек. Экранда жаңа жарияланымның бос беті пайда болады (Сурет 3).

1 — құрастыру орны, 2 — жарияланым беті, 3 - өлшеу сызықтары,

4 — айналдыру жолагы, 5 — бет нұсқағышы
Алдарыңда үлкен кара тікбұрыш - бұл қағаз беті. Оның ішіндегі көк және кызыл сызықтар сендер қойған бет өрістерін көрсетеді, өрістер арасындағы кеңістік басу жолағы деп аталады. Қағаз беті мен оның айналасындағы кеңістік құрастыру орны деп аталады.

Жарияланымды дайындау құрастыру орнындағы бетті қажет материалдармен бірте-бірте толтыру болып табылады.

PageMaker жүйесінде объект аталатын мұндай «кірпіштер» мыналар:

• 
  мәтіндік блоктар;
  
• 
  иллюстрациялар (бейнелер);
  
• 
  графикалық элементтер.
  

Объектілерді үлкен стол (құрастыру орны) үстінде орналасқан ватман қағазы бетіндегідей (жарияланым беті) жылжытуға, алып тастауға, бір-бірінің үстіне коюға болады. Безендірудің геометриялық элементтерін (сызықтар, жиектер және т.б.) қоса отырып, мәтіндер мен суреттер қиындыларын ретімен қоясыңдар. Объектілер жасауды біз келесі дәрістерде қарастырамыз.

Жарияланыммен жұмыс істеу аяқталған соң, дайындалған файлды сақтап қою қажет. Ол үшін Файл => Сохранить немесе Файл => Сохранить как командасын орындау керек. Экранда диалог терезесі пайда болады (Сурет 4). Онда үнсіздік бойынша сол сәтте ағымдағы диск, каталог және файл аты көрсетіледі. Егер файлдын осы аты немесе орналасуы ұнамаса, талап етілетін параметрді өзгертіңдер:

• 
  Дискіні ауыстыру үшін ашылатын Сохранить в тізімінде таңдау жасаңдар - терезеде таңдалған дискінің каталогтар (қапшықтар) тізімі көрінеді.
  
• 
  Каталогты ауыстыру үшін қажет каталог үстінен екі рет шертіндер.
  
• 
  Имя файла өрісінде жарияланым атын енгізіңдер.
  

Жарияланымды бірнеше әдіспен:

• 
  Файл => Закрыть (немесе CTRL+W) командасын таңдаумен;
  
• 
  жарияланымның жүйелік менюі батырмасын екі рет шертумен;
  
• 
  жарияланым терезесін жабу батырмасын шертумен жабуға болады.